Tuesday, May 24, 2022

Harka Rai, Balen Shah, Lauro

ललितपुरमा सीके राउतको ‘लाउड स्पिकर’ लाई १५ भोट ! जसले १०० भोट कटाउन सकेनन्
महानगरपालिकाको सार्वजनिक जग्गा हडप्नेमाथि डोजर चल्छ : महानगर प्रमुख सिंह
बारामा एमाले सबैभन्दा ठूलो दल

धरानका नवनिर्वाचित मेयरसँग अन्तरवार्ता : एक्कासि भलबाढी आएको होइन खानेपानीको समाधान नभएसम्म म प्रायः फिल्डमै हुन्छु, अफिसमा बस्दिनँ : राई ....... राई धरानमा २०७६ सालमा भएको उपनिर्वाचनमा चुनाव चिह्न पानीको बोतल लिएर उठेका थिए । त्यसबेला उनले ४२२ मत पाउँदा विजयी बनेका काँग्रेसका तिलक राईले २६ हजार ७ सय ९ मत ल्याएका थिए । ......... आफूलाई कम भोट आएको भन्दै निराश नभइ खानेपानीको अभावमा आक्रान्त धरानमा सोही एजेण्डा लिएर अगाडि बढेका राईले यस पटकको निर्वाचनमा पनि स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिए । चुनाव चिह्न धाराको टुटी लिन चाहेका उनलाई दलहरुले अर्कै व्यक्तिलाई स्वतन्त्र उठाएर त्यो चिन्ह हडपे । त्यसपछि लौरो चुनाव चिह्न छानेर चुनावमा होमिएका उनै राईले यस पटक ठूला पार्टी तथा गठबन्धनलाई चक्मा दिँदै प्रमुख पदमा बाजी मारे । ........ उनी २० हजार ८ सय २१ मत ल्याएर विजयी बनेका हुन् । २०३९ सालमा खोटाङमा जन्मिएका राई लाहुरेका छोरा हुन् । धरानकै महेन्द्र क्याम्पसबाट स्नातक तहसम्म अध्ययन गरेका उनले वैदेशिक रोजगारको शिलशिलामा लामो समय इराक र अफगानिस्तानमा बिताएका थिए । खानेपानी अभावले चैत–वैशाखमा काकाकुल जस्तै बन्ने धरान ......... म उहाँहरु सबैसँग सहकार्य र समन्वय गरेर जानेछु । म एक्लैले मेरो खुसी गर्न सक्दिन र हुँदैन पनि । त्यसकारण हामी सबै सहकार्य गरेर अगाडि बढ्नेछौं । खानेपानी मेरो पहिलो प्राथमिकता हो । खानेपानीको समाधान नभएसम्म म प्रायः फिल्डमै हुन्छु, अफिसमा बस्दिनँ । खानेपानीको समस्या भनेको प्राकृतिक पनि छ, कृतिम पनि छ । विगतमा हामीले ट्यांकरबाट पानी बाँडेको देखेका छौँ । सबै चुहावट र वितरणमा अनियमितता रोक्ने मेरो पहिलो काम हो । .......... हामीले १० वर्ष पहिलेदेखि नै खानेपानी, स्वास्थ्य, शिक्षा, बाटोघाटो लगायतका जतिपनि मानिसको जीवनसँग जोडिएका विषय छन् ती सेवा सुविधाका विषयलाई नै अभियानको रुपमा लिएर आएका थियौं । त्यसले गर्दा मैले धरानमा आफ्नो परिचय दिइराख्नु आवश्यक नै परेन । म कहिँकतै नपुगेको ठाउँमा जाँदा पनि मलाई चिन्नुहुन्छ भनेर सोध्दा तपाईंलाई नचिन्ने को छ होला र भन्ने प्रतिक्रिया आउँथ्यो । यसपालि चुनाव कसले जित्छ ? भनेर फेसबुकमा समर्थकहरुले बनाएको पोलमा मलाई ५÷६ हजार मत आउँदा अन्य उम्मेदवारलाई दुई तीन सय आउँथ्यो । त्यतिबेलैदेखि मैले नै चुनाव जित्छु जस्तो अड्कल थियो । ........ पानीको लागि लडेको करिब १० वर्ष भयो । खानेपानीको मुख्य मुद्दा नै हाम्रो मुख्य मुद्दा हो । जुन मुद्दा लिएर म जनतासामु परिचित पनि भएँ ........ मैले जहिले धराने जनताको धाराभरी पानी दिन सक्छु, जुन दिन बीपी अस्पताल सुधार गर्न सक्छु, जुन दिन सूचनाको हक र अभिव्यक्तिको स्वतन्त्रता दिन सक्छु त्यो दिन मात्रै आफूलाई सफल भएको ठान्नेछु । आजको दिनलाई एउटा सामान्य र औपचारिकताको रुपमा नै मैले लिएको छु । ​ .......... जुनसुकै पार्टी होस् वा स्वतन्त्र होस् हामी सबै मिलेर धरानको समस्यालाई समाधान गर्नेछौँँ । सेवा सुविधा चुस्तदुरुस्त गर्ने काममा लाग्नेछौँ । ....... संघ र प्रदेश सरकारबाट सहयोगको बलियो अपेक्षा छ । सहयोग नभए त सरकारको औचित्य नै सकियो नि । मैले एक भोट लिएर जितेको होइन । सार्वभौम धराने जनताले प्रतिस्पर्धीहरुमध्ये पहिलो मत लिएर जितेको मान्छे हो । म त्यहाँ गइसकेपछि स्थानीय सरकारको प्रमुख बन्ने हो । अनि स्थानीय सरकार, प्रदेश सरकार र संघीय सरकारको समन्वय भएन भने सरकारको औचित्य कहाँ रह्यो त ? त्यसले गर्दा पार्टी नै चाहिन्छ भन्ने छैन । सार्वभौम धराने जनताको अभिमत लिएर म जाने हो । .......... धरानको स्थानीय सरकारमा पनि विभिन्न पार्टीबाट आउनु भएका साथीहरुलाई म मिलाएर लैजान्छु । यहाँ कुनै कुस्ती पर्दैन । ......... मलाई मुद्दा लगाएर थुनामा पनि राखेका छन् । सबै कुरा अहिले ननिकालौँ । किनभने म एउटा नगर प्रमुख पदमा पुगिसकेको छु । डिटेलमा जाँदा नराम्रो होला । ......... .... उहाँहरुले गरेको दुर्व्यवहार नै मेरो सफलताको आधार बन्यो । उहाँहरुले त्यो नगरिदिएको भए यो स्थानमा अहिले आउन सक्दिन थिएँ । म सामान्य भोटरको रुपमा रहेको मानिस एउटा बिना पार्टीको संघर्ष गरेर यहाँसम्म आइपुग्नुमा उहाँहरुले मलाई गरेको दुर्व्यवहार, आलोचना, विरोध नै मेरो सफलताको सूचक बन्न पुगेका छन् । उहाँहरुप्रति पनि म आभारी छु ।

मलाई अझै विरोध गर्नुभयो भने अझै माथिल्लो ठाउँमा पुग्छु कि ?

............. मैले फेसबुकको सहारा लिएको हुँ । म फेसबुक अधिकतम प्रयोगकर्ता हुँ । मेरो फेसबुकमा मात्रै ८० हजार मानिसले फलो गरेका छन् । मैले त्यही फेसबुकबाटै देश विदेशमा रहनेहरूलाई मैले राम्रो काम गरिरहेको छु भन्ने लाग्छ भने मेरो लागि आफन्त, इष्टमित्रलाई भोट मागि दिनुहोस् मेरो चुनाव चिन्ह लौरो छ भनेको थिएँ । फेसबुकबाटै घरघरमा पुग्न भ्याउँदिन, समय छैन, चुनावको क्याम्पेन गरिदिन भनेर आग्रह गरिरहेको थिएँ । उहाँहरुले राम्रै क्याम्पेन गरिरहनु भएको रहेछ । मलाई साइलेन्ट सपोर्ट गर्नेहरु धेरै हुनुहुँदो रहेछ । त्यही कारण मैले यो सफलता हात पारेँ ।




बालेन कसरी भए ‘बबाल उम्मेदवार’ ? काठमाडौं महानगरको मेयरमा आफ्नो उम्मेदवारी दर्ता गर्ने दौरानमा एमाले नेता केशव स्थापितले हुँकार शैलीमा भनेका थिए, ‘द गेम इज ओभर’ म निर्वाचित भैसकें तर प्रक्रिया पुर्याउन मात्र निर्वाचन गर्नुपर्ने बाध्यता छ । आफ्नो जितमा ढुक्क र ओभर कन्फीडेन्ट थिए उनी । ........ अन्य देशमा कलाकारहरुले राजनीतिमा पनि शिखर चुमेको भएता पनि नेपालमा हालसम्म कुनै पनि कलाकारले राजनीतिको शिखर चुम्न सकेका छैनन् । ....... राजनीतिमा त्यति चर्चा नकमाएका बालेन एकाएक कसरी चर्चामा आए भन्ने प्रश्न सर्वत्र छ ....... राज्यले १५ वर्ष सम्मलाई बालक,१५ देखि ४० वर्ष सम्मलाई युवा र ४० वर्ष भन्दा माथिलाई वयस्क भनेको छ । उनी ३१ वर्षे आकर्षक युवा हुन् र उनको व्यक्तित्वले जनमानसमा सकारात्मक उर्जा प्रवाह गरेको हुनाले नै उनी चर्चित हुन सहयोग पुगेको छ । ....... वर्तमान सन्दर्भमा हाम्रा कतिपय उच्च ओहोदामा विराजमान भएका र भैसकेका राजनैतिक व्यक्तिहरु उच्चस्तरको शैक्षिक योग्यता नभएका व्यक्तिहरु पनि छन् । ........ जोसुकैले शिक्षा आर्जन गर्न सक्छ तर जो सुकै कलाकार हुन सक्दैन । कलाकार हुन केही विशेष प्रतिभा हुनु आवश्यक छ । कलाकारिता एक थप योग्यता हो । उनी आफै र्‍याप गीत रचना गर्ने,गाउने,कम्पोज गर्ने,भिडियो बनाउन स्क्रिप्ट लेख्ने र निर्देशन दिने भएकोले उक्त योग्यता उनको थप निधि हो । कलाकार रचनात्मक हुन्छ र नयाँ नयाँ कुराको कल्पना गर्छ,जसले समाजमा केही योगदान गर्दछ । ........ अवधारणा बुझेको,राम्रो भाषा शैली र आत्मभरोसा भएको व्यक्तिले मात्र आफूलाई लागेका कुराहरु र आफूले गर्न चाहेको कुरा जनमानसमा राख्न सक्छ र प्रभाव पार्न सक्दछ । साथै विकसित परिस्थितिको विश्लेषण गरी सोहीअनुरुप आफ्नो पक्षमा व्याख्या गर्न सक्नेले धेरै व्यक्तिलाई आकर्षित र प्रभावित पर्न सक्दछ । बालेनमा पनि उक्त गुण रहेको छ । ......... मेयरका उम्मेदवारहरू सम्मिलित कुनै अन्तर्वार्तामा सबै उम्मेदवारहरूले आआफ्नो उम्मेदवारीको पैरवी गरिरहँदा बालेनले आफू सबै उम्मेदवारको उत्कृष्ट गुणहरुको सम्मिश्रण हो भनेका छन् । स्थापित भनेको इन्जिनियर लाई दिएको पारम्परिक उपाधि हो । त्यसैले म केशव स्थापितको इन्जिनियरको गुण भएको,मदनदास जस्तो कलाकारको गुण भएको,कुनै युवा उम्मेदवार जस्तो युवा भएको,धेरै गुणले सम्पन्न उम्मेदवार भएकाले म आफैमा उम्मेदवारको ‘कम्बोप्याक’ हो । त्यसैले मतदाताको पहिलो रोजाई म नै हो भनी आफ्नो दावेदारी अरुको भन्दा दह्रो भएको तर्क पेश गरेका थिए । ..........

बालेनले कसैलाई घोचपेच र व्यंग्य नगरी आफ्नो दृष्टिकोण राखेका छन् । कसैको आफूप्रति लक्षित घोचपेचमा समेत संयमित टिप्पणी गरेर सकारात्मकताको सञ्चार गरेका छन् । साथै कसैले राम्रो काम गरेको छ भने प्रशंसा समेत गरेका छन् ।

........ बालेनले भने अनुसार उनले मेयरको उम्मेदवारी कुनै लहडको भरमा बिना तयारी दिएका थिएनन् । काठमाडौँ महानगरको मेयरको उम्मेदवार हुन पाँच वर्षको अध्ययन र तयारी गरेका छन्,जुन उनको हरेक प्रस्तुतिमा स्पष्ट हेर्न र अनुभव गर्न सकिन्छ । उनले तयारीको क्रममा देशव्यापी भ्रमण गरेका छन् । विभिन्न पालिकाहरुको भ्रमण गरी अध्ययन गरेका छन् र विभिन्न विज्ञ व्यक्तिहरुको सल्लाह लिएका छन् । ........ बालेनले आफ्नो दाह्री र चस्मालाई नै आफ्नो पहिचान बनाएका छन् । बजारमा बालेनले लगाउने चस्माको माग बढ्नु र बालेनको जस्तै दाह्री पाल्ने चाहना युवाहरु बढ्नुले पनि बालेनको व्यक्तित्व र पहिचान प्रतिको आकर्षण दर्शाउँछ । ............ चालिस वर्ष कटेको पुस्ता भन्दा चालिस नकटेको पुस्ता सूचना प्रविधिको प्रयोगमा बढी दक्ष रहेको छ । त्यो भन्दा पनि नवयुवा पुस्ता अझै पोख्त र परिष्कृत रहेको यथार्थमा बालेनले बुवा पुस्ताका आफ्ना प्रतिस्पर्धी उम्मेदवारहरु भन्दा निश्चित रुपमा सूचना प्रविधिको राम्रो उपयोग गरे । ......... नेपालमा विद्यमान सबै राष्ट्रिय राजनैतिक पार्टीहरु कुनै न कुनै कालखण्डमा सरकारमा सहभागी भैसकेका छन् र परीक्षण हुन बाँकी शक्तिहरु छैनन् भन्दा पनि हुन्छ । ........ पार्टीहरुले योग्यता भन्दा पनि उम्मेदवारको ढुंगामुढा गर्ने क्षमता,हुल हुज्जत गर्ने क्षमता,अन्धभक्ति गर्ने प्रबृत्ति आदिलाई प्राथमिकता दिएको कारण नै बालेनको लागि शुभ संकेत ठहरियो । ......... चर्चित र्यापर भएको कारण बालेन सञ्चार जगतका लागि नौलो नाम थिएन । उनले आफ्नो उम्मेदवारी घोषणा गर्नासाथ नाम चलेका मिडिया हाउसहरुले प्रोमोट गरिदिए । राम्रो तयारीका साथ प्रस्तुत भएका बालेनले उक्त मौकालाई राम्रै ‘क्यास’ गरे । र,माहौल आफ्नो पक्षमा पार्न सफल भए । बालेनको चर्चालाई केशव स्थापितले नकारात्मक टिप्पणी गरेर अझै उचाइमा पुर्याईदिए ।

हात हातमा स्मार्ट फोन बोक्ने आजका सचेत स्मार्ट युवाहरु आफ्नो र्यापर आइकोनलाई राजनीतिमा स्वागत गर्न तत्पर रहे । आफै पनि बालेनको प्रचार प्रसारमा होमिए ।

............ नेपालमा जसले भारतको विरोध गर्छ,उसलाई राष्ट्रवादीको बिल्ला भिराइन्छ । माओवादीले पनि चर्चित हुन भारतविरुद्ध सुरुङ युद्ध घोषणा गरेकै हो । भारतको विरोध गरेकै कारणले मात्र पूर्व प्रधानमन्त्री केपी ओली टिमलाई राष्ट्रवादी नेता भनी विगतको चुनावमा नेपाली जनताले अधिक मतले जिताएको हो ......... स्वतन्त्र व्यक्तिले सम्पूर्ण देश सञ्चालन गर्न सक्दैन । तर विद्यमान संरचनाको सहयोगले कुनै नगर वा महानगर संचालन गर्न सकिन्छ,यसमा कुनै दुई राय हुन सक्दैन । ........ अबका युवाहरु पिछलग्गु,झोले बन्न रुचाउँदैनन् । तिनले प्रतिस्पर्धी र स्पष्ट दृष्टि भएको सेवक चाहन्छन् ....... बालेन तराई मधेस मुलको समुदायबाट प्रतिनिधित्व गर्दै काठमाडौं महानगरको मेयर भएमा काठमाडौंको समाज उपत्यका बाहिरबाट आउने मान्छेप्रति बढी उदार रहेको र दुई दशक अगाडिको अनुदार समाजभन्दा बढी प्रगतिशील सहिष्णु र नेवारी समुदायबाट मात्र नेतृत्व गर्नुपर्छ भन्ने मानसिकताबाट मुक्त भई योग्य र प्रतिस्पर्धी व्यक्तिले नै नेतृत्व गर्नुपर्छ भन्नेतर्फ अग्रसर रहेको प्रष्ट भएको छ । राजधानीवासी जनता जातभातबाट माथि उठेर मधेसी समुदायले उचित सम्मान पाउनुपर्छ भन्नेतर्फ पनि सचेत रहेको संकेत गरेको छ । ....... पार्टीगत राजनीतिको भुमरी ....... संस्कार र प्रशिक्षणमा दीक्षित तिनै पार्टीका कार्यकर्ताहरुले पार्टीको स्वार्थभन्दा माथि उठेर सहयोग गर्लान् भन्ने विश्वास लिन गाह्रो पर्छ । तैपनि बालेनले भने सरह हरेक बैठक र सभाका निर्णयहरुलाई पारदर्शी ढंगले कार्यान्वयन गर्न थप सजग र सचेत हुनु जरुरी छ ।


No comments: