Kathmandu Talk Program: Moneyless Society: 22 September

Kung Fu Nuns

Men carrying metal jars to the market on the street of Kathmandu.

1970s @Vintage_Nepal pic.twitter.com/vsNmSI56Sq

— Vintage Nepal (Rare Historical Pics & Vids) (@Vintage_Nepal) February 26, 2023

Bhaktapur used to be a town where people from Kathmandu went to get away from it all, for a quieter place and fresh air. But now, brick kilns, heavy highway traffic and prevailing winds makes air quality the dirtiest.https://t.co/lC26Ap4XLE

— Nepali Times (@NepaliTimes) February 26, 2023

Workers travel in the bucket of an excavator at Samakhusi in Kathmandu on Wednesday.

Photo by: @Elite_Joshi pic.twitter.com/0X65CQCaD4

— The Kathmandu Post (@kathmandupost) February 23, 2023

Pashupati Nath Kathmandu
On the occasion of #mahashivarathri
More than 2 million peoples might come here tomorrow pic.twitter.com/cvOCvRgIgD

— G.One (@iamlifebista) February 17, 2023

“When I look at them, I want to become a nun,” said a graduate student in Kathmandu. “They look so cool, and you want to leave everything behind.”
“But everyone can’t do this,” said a nun. “It looks attractive from outside, but inside it is a hard life.” https://t.co/rSHgn1Xi3o

— keerthik śaśidharan (@KS1729) February 26, 2023

Kung Fu Nuns of Nepal Smash Convention In Himalayan Buddhism, the religious roles of nuns have long been restricted by rules and customs. But one sect is changing that, mixing meditation with martial arts and environmental activism. ........ the Kung Fu nuns, part of an 800-year-old Buddhist sect called Drukpa, the Tibetan word for dragon. Across the Himalayan region, and the wider world, its followers now mix meditation with martial arts. ....... Every day, the nuns swap their maroon robes for an umber brown uniform to practice Kung Fu, the ancient Chinese martial art. It’s part of their spiritual mission to achieve gender equality and physical fitness; their Buddhist beliefs also call on them to lead an environmentally friendly life. ...... Amid a soft rustle of their loose uniforms, they cartwheel, punch and kick one another. ....... “Kung Fu helps us to break gender barriers and develop inner confidence” ....... Leading the charge for change are the Kung Fu nuns, whose Drukpa sect began a reformist movement 30 years ago under the leadership of Jigme Pema Wangchen, who is also known as the 12th Gyalwang Drukpa. He was willing to disrupt centuries of tradition and wanted nuns who would carry the sect’s religious message outside monastery walls. ........ “We are changing rules of the game,” said Konchok Lhamo, 29, a Kung Fu nun. “It is not enough to meditate on a cushion inside a monastery.” ....... and walk for months on pilgrimages to pick up plastic litter and make people aware of climate change. .......

Every year for the past 20, except for a hiatus during the pandemic, the nuns have cycled about 1,250 miles from Kathmandu to Ladakh, high in the Himalayas, to promote green transportation.

.......... The sect’s nuns were first introduced to martial arts in 2008 by followers from Vietnam, who had come to the nunnery to learn scriptures and how to play the instruments used during prayers. ........ When they travel, heads shaved, on trips in their open vans, they can look like soldiers ready to be deployed on the front line and capable of confronting any bias. ......... The sect’s vast campus is home to 350 nuns, who live with ducks, turkeys, swans, goats, 20 dogs, a horse and a cow, all rescued either from the knife of butchers or from the streets. The women work as painters, artists, plumbers, gardeners, electricians and masons, and also manage a library and medical clinic for laypeople......... “When I look at them, I want to become a nun,” said Ajali Shahi, a graduate student at Tribhuvan University in Kathmandu. “They look so cool, and you want to leave everything behind.” ........

Every day, the nunnery receives at least a dozen inquiries about joining the order from places as far as Mexico, Ireland, Germany and the United States.

......... “And so strong from inside that I can do anything.” .

Ukraine Hits Russian Positions Deep Behind Enemy Lines Nearly a dozen explosions rang out in the Russian-held Ukrainian port city of Mariupol, site of one of the best-known battles of the war. ....... What targets were struck was perhaps less intriguing than how Ukrainian forces had managed to hit them. ...... a vast network of partisans loyal to Kyiv to wage war on the occupiers. ....... School officials said that Russian attacks have damaged 3,128 educational institutions, 441 of which are beyond repair. ....... Kyiv has also been casting an anxious eye on Russian threats via two neighboring countries, Belarus and Moldova. ........ Still, the main thrust of Moscow’s offensive operations remains in eastern and southern Ukraine, where Russian forces are trying to break through Ukrainian defenses in five directions.

19: Kathmandu

प्रचण्डसँग सहमति गरिहाल्ने हतारोमा कांग्रेस ओलीले १० पुसको सहमति सम्झाउने गरेका छन् भने प्रचण्डले २६ पुसमा कांग्रेसले विश्वासको मत दिएपछि परिस्थिति फेरिएको तर्क गर्ने गरेका छन् । ....... अहिलेको अवस्था भनेको ओलीप्रति प्रचण्डको अविश्वास बढ्दो छ, तर सहकार्य पनि टुटिसकेको छैन । ...... नेताहरुका अनुसार कांग्रेसलाई राष्ट्रपति दिन प्रचण्ड सहमत देखिएका छन् । तर उनका केही आशंका छ । राष्ट्रपति लिएपछि कांग्रेसले फेरि दुई ठूला दल मिल्नुपर्छ भनेर एमालेसँग सहकार्य त थाल्ने होइन भन्ने उनको आशंका छ । ......... नेताहरुका अनुसार ३ वर्ष प्रचण्ड प्रधानमन्त्री हुने र बाँकी २ वर्ष कांग्रेसले सरकारको नेतृत्व गर्ने समझदारी जस्तै छ । यदि प्रचण्डले चाहने हो भने ५ वर्ष सरकारको नेतृत्व दिन समेत पार्टी तयार हुनुपर्ने मत कांग्रेसमा बलियो बनेको छ । ....... भ्रमणका क्रममा उनले आफूहरु कांग्रेस–माओवादी गठबन्धनकै पक्षमा रहेको सन्देश दिएको स्रोतको दाबी छ । १ फागुनमा काठमाडौं आएका उनले दुई दिने बसाईमा गरेको राजनीतिक भेटघाटले पनि त्यही संकेत गर्छ । उनले कांग्रेसका बालकृष्ण खाँणदेखि मधेस केन्द्रित दलका सबै नेताहरुलाई प्राथमिकताका साथ भेटे । तर संसदमा भएको चौथो दल राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी र पाँचौं दल राप्रपाका नेतृत्वलाई भेटेनन् ।

प्रचण्डको चाहना : एमाले आफैं बाटो लागोस् घटनाक्रमले पनि प्रचण्डको चाहना एमालेसँगको सहकार्य बलियो बनाउने भन्दा पनि कांग्रेस रिझाउनेतिर केन्द्रित रहेको देखिन्छ । त्यसको थालनी भने विश्वासको मत माग्न २५ पुसमा प्रचण्ड कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाको निवास धुम्बाराही पुगेबाट भयो । ..... राप्रपाबाट मन्त्री बनेकाहरुलाई त प्रचण्डले संसदबाटै राजतन्त्रबारे बोल्ने मन्त्रीलाई स्पष्टीकरण सोध्ने चेतावनी दिएका थिए । ‘हामी कुन राजनीतिक विचारधारा बोक्छौं र कसरी आएका छौं भन्ने त सरकार बनिरहँदा नै प्रष्ट थियो नि’, राप्रपाका एक पदाधिकारी भन्छन्, ‘अहिले सत्ता सहकार्यमा अप्ठ्यारो पार्ने काम कसैबाट पनि हुनुहुन्न ।’ ........ १ फागुनमा जनयुद्ध दिवसको सार्वजनिक विदा दिने निर्णय प्रचण्डले मन्त्रिपरिषद् बैठकबाट गरे । गणतन्त्र स्थापनाको डेढ दशकपछि सत्ता साझेदारबीच सामान्य छलफलसमेत नगरी यस्तो निर्णय लिएको भन्दै राप्रपा असन्तुष्ट बन्यो । ....... माओवादी नेताहरु भने एमाले नेतृत्वप्रति अझै विश्वास गर्ने वातावरण नभएकाले राष्ट्रपतिमा सहमतिको प्रस्ताव आएको बताउँछन् । प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई विश्वासको मत दिइरहँदा संसदबाटै ओलीले प्रतिनिधिसभा विघटनको निर्णय पुष्टि गर्न खोजेकाले राष्ट्रपतिमा सहमति खोज्नुपरेको उनीहरुको तर्क छ । ....... ‘सभामुखमा एमालेभित्र सार्वजनिक रुपमा स्वीकार्य व्यक्तिहरुकै चर्चा थियो । तर केपी ओलीले फुत्त एउटा नाम दिनुभयो’ उनी भन्छन्, ‘भोलि राष्ट्रपतिमा त्यसै गर्नु होला ।’ संविधान र प्राप्त उपलब्धि जोगाउने प्रतिवद्धता भएका व्यक्ति राष्ट्रपतिमा बनाउन गठबन्धन नै बदल्न पनि प्रचण्ड तयार रहेको ती नेता बताउँछन् ।

राष्ट्रपति पदमा कसिलो अडान : कांग्रेस भन्छ- हाम्रैबाट, एमाले भन्छ- आफ्नैबाट पत्रकार सम्मेलन होस् या सार्वजनिक कार्यक्रममा दिने अभिव्यक्ति एमाले र कांग्रेस नेताका लागि राष्ट्रपति पद मसला हुने गरेको छ ।

र्‍यापर मेयरको रफ राजनीति बालेनको नौ महिने वासलात कालो चस्मा, भाद्‌गाउँले टोपी, सेतो दौरा-सुरुवालमाथि कालो कोट । २०७९ जेठ १६ गते काठमाडौँ महानगरपालिकाको मेयरको कुर्सीमा बसेर पहिलोपल्ट बालेन्द्र शाह (बालेन)ले भनेका थिए- यो सेलिब्रेसन होइन, शोक मनाउने बेला हो । फोहोर व्यवस्थापन नभएसम्म म खादा र माला लगाउँदिनँ । सेलिब्रेसन गर्दिनँ । अन्तर्वार्ता दिन्‍नँ । ........ उनले यो पनि भनेका थिए- हाम्रो पहिलो प्राथमिकता फोहोर व्यवस्थापन हुनेछ । काठमाडौँबासीले गरेको ‘पाप’ सिसडोलबासीले भोगिरहेका छन् । हामीले गर्दा उनीहरू क्यान्सर पीडित र छाला रोगी भएका छन् । उनीहरू दिनदिनै मरिरहेका छन् । उनीहरूलाई पनि स्वच्छ हावा र पानीको अधिकार छ । सिसडोलबासीले स्वस्थ जीवन बाँच्न पाउने अधिकार पूरा नभएसम्म अरु केही गर्दैनौँ । ....... झिँगा भन्किरहेको फोहोरको थुप्रोमाथि बसेर मेयर बालेनले यो पनि भनेका थिए, ‘म स्वतन्त्र व्यक्ति हुँ । कुनै पार्टीको केही लाग्दैन । कसैसँग साँठगाँठ गरिरहनु पर्दैन । म मेयर बन्‍नुपर्दैनथ्यो । पत्रिकामा देख्‍नु नै भयो होला, मसँग ७०-८० बिघा जमिन भएको के-के कुरा आइरहेको थियो । म इन्जिनियर हुँ । महिनाको साढे तीन लाख रुपैयाँ तलब खाने मान्छे हुँ । मलाई काम गर्न दिनुस् ।’ उनको यो प्रतिबद्धतामा स्थानीयहरूले खुसी हुँदै ताली पिटेका थिए । ......... महानगरको पहलमा बानेश्वर, बागबजार, बौद्ध, मैतीदेवी, दरबारमार्ग लगायतका पार्किङ हट्यो । फुटपाथ व्यापारीहरू सडकबाट बढारिए । ....... जनप्रतिनिधि बालेन यसको जवाफ दिन जरुरी ठान्दैनन् । उनी फोन उठाउँदैनन्, अन्तर्वार्ता दिँदैनन् । ........ दुई वर्षलाई भनेर फ्याँक्न थालिएको फोहोर १७ वर्षसम्म फ्याँकियो । सिसडोलमा फोहोरको पहाड बनेको छ । फोहोरका गाडीहरू बञ्चरेलाई दोस्रो सिसडोल बनाउने यात्रामा गुडिरहेका देखिन्छन् । सिसडोलमा फोहोर फ्याँक्न छाडेको नौ महिना बितिसिक्दा पनि पहाडबाट लिच्चड चुहिन छाडेको छैन । गाउँ गन्हाउन बन्द भएको छैन । सिसडोलबासीलाई झिँगाले छाडेका छैनन् । ......... फोहोरको बाफले आगो लगाएसरि डढेको छ । जे रोपे पनि उब्जिँदैन । त्यत्रो वर्ष फालेको फाहोरले हामीलाई यत्तिकै कहाँ छाड्ला र ?’ ........ फोहोर फ्याँक्न पाइँदैन भन्दै यहाँ बेला-बेला आन्दोलन चर्किन्छ । स्थानीयहरू गुलेली बोकेर बाटो छेक्न थाल्छन् । लाठी र बन्दुक बोकेका सुरक्षाकर्मीको स्कटिङमा फोहोरको गाडी आउँछ । दुईबीच झडप हुन्छ । झडप हुने केन्द्र स्थान लक्ष्मी र रत्‍नबहादुरकै घर हो । आन्दोलन चर्किंदा उनीहरूको घरको छानामा ढुङ्गा बर्सिन्छ । ढुङ्गाबाट जोगिन सुरक्षाकर्मीहरू उनीहरूकै घरमा ओत लाग्छन् । चारैतिरबाट उनीहरूप्रतिको आक्रोश घरको छानामा पोखिन्छ । .......... जाडो महिना भए पनि जताततै झिँगा भन्किएका छन् । गाडी एकछिन जाममा पर्दा लिच्चड चुहिन्छ । गन्हाएर बस्नै नसक्ने हुन्छ । ‘धुलो उड्यो भने कहिलेकाहीँ यसो पानी हाले जस्तो गर्छन्,’ उनले सुनाए, ‘कर्मचारी त आउँछन्, तलब पकाउँछन्, जान्छन् । सास्ती हामीले भोग्नुपरेको छ । ........ दिनको तीनपटक औषधी हाल्दा पनि झिँगाले छाड्दैन । पालेका कुखरा रोगाएर खत्तम भइसके । बोटबिरुवा र जीवजन्तुलाई त्यति असर गरेको छ भने हामी मान्छेलाई केही भएको छैन होला ?’ ......... त्यसबेला कम लगानीमा लक्ष्मीले गर्न सक्ने एउटै काम थियो, फुटपाथमा तरकारी व्यापार । तर, केही महिनाअघि महानगरले सडक बढार्दा, उनीहरू पनि बढारिए । उनीजस्ता थुपै फुटपाथ व्यापारी बेरोजगार बने । ........ सटरमा तरकारी महँगो होला भनेर ग्राहकहरू हत्तपत्त छिर्दैनन् ....... ‘तरकारीमा सटरको भाडा पनि जोडेको होला भनेर मान्छेहरू खासै किन्‍न आउँदैनन्,’ उनले भनिन्, ‘अरुको त के कुरा गर्नु हामीलाई डन्डा लगाएर लखेट्ने तिनै महानगरका प्रहरीहरू सटरमा तरकारी किन्‍न आउँदैनन् । उनीहरू आफैँ सडकपेटी र ठेलागाडा खोज्दै हिँड्छन् ।’....... काठमाडौँ महानगरपालिकामा यसपटक भने युवा उम्मेदवारलाई देखेर लक्ष्मी जस्ता थुप्रै फुटपाथ व्यापारीमा एक किसिमको आशा पलाएको थियो । तर, त्यो आशा बेच्न राखेको तरकारी महानगर प्रहरीले सडकभरि असरल्ल पारेसँगै मर्‍यो । ‘चोरेर ल्याएको सामान जसरी घिसारेर, लतारेर लैजाँदा दु:ख लाग्छ,’ लक्ष्मीले दुखेसो पोखिन्, ‘हामीलाई यो देशको मान्छे नै होइन जस्तो व्यवहार गर्छन् । सडक छाडेर यो उमेरमा जागिर खोज्न कहाँ जानु ?’ .......... लक्ष्मीलाई लाग्छ- गरिबको व्यथा बुझ्‍ने नेता जनताले कहिल्यै पाएनन् । उनका थुप्रै साथी गरिखान नपाएर डिप्रेसनमा गएका छन् । उनी आफैँ कुनै समय निकै अप्ठ्यारोमा थिइन् । ‘कति दिन त निद्रै परेन,’ उनले सम्झिइन्, ‘कहाँ जाने, के खाने भन्‍ने पीडाले सताइरहन्थ्यो । धनीहरू त भाटभटेनी जालान्, होलसेल धाउलान् । गरिबहरू कहाँ जाने ?’ फुटपाथ हटाएपछि धेरैले लक्ष्मी र उनका फुटपाथ व्यापारी साथीहरूलाई भने, ‘काठमाडौँमै किन बस्नु ? गरिखान नसके आफ्नै गाउँ फर्किनु नि ।’ उनीहरूलाई लक्ष्मीहरूको साझा प्रश्‍न छ- राजधानी तिमीहरूको मात्रै हो र ? ......... ‘आफूजस्तो अनपढ बच्चालाई बनाउनु भएन भनेर सहर आइयो,’ उनले भनिन्, ‘उनीहरूलाई कापी र सिसाकलकम किन्दिन सकिएला कि भनेर दु:खजिलो गरेका हौँ । गाउँमा दु:ख गरे पेट मात्रै भरिन्छ, पैसाको मुख देखिँदैन ।’ ........ महानगरलाई कौशिलाको प्रश्‍न छ- बानेश्वरको फुटपाथ हटाएर के परिवर्तन भयो ? के सुधार भयो ? हामीलाई हटाएर बानेश्वर अब अमेरिका हुन्छ कि स्विट्जरल्यान्ड ? फुटपाथ त त्यहाँ पनि हुन्छ नि हैन र ? ...... ‘समात्ने नै भए चोर, डाँका, गुण्डा र लफङ्‌गालाई समात । देश बेचुवालाई समात । सुन तस्करी गर्नेलाई समात । बलात्कार गर्ने र मान्छे मार्नेलाई समात, गरिब गुर्जालाई समातेर के हुन्छ ?,’ उनी थप्छिन् । ........ मंसिर १२ गते महानगरको डोजर थापाथलीको सुकुम्बासी बस्तीमा छिर्दा पवित्रा श्रीमान्‌को काजकिरियामा व्यस्त थिइन् । आठौँ दिनको ‘पुण्यतिथि’का लागि घरमा पुरेत आएका थिए । दु:खमा साथ र समवेदना प्रकट गर्न आएका आफन्त र शुभचिन्तकहरूले घर भरिएको थियो । श्रीमान्‌ गुमाउनुको पीडा एकातिर थियो । त्यही बेला अकस्मात् बस्तीमा डोजर छिरेपछि के गर्ने, उनले सोच्नै सकिनन् । मंसिर १२ गते महानगरको डोजर थापाथलीको सुकुम्बासी बस्तीमा छिर्दा पवित्रा श्रीमान्‌को काजकिरियामा व्यस्त थिइन् । आठौँ दिनको ‘पुण्यतिथि’का लागि घरमा पुरेत आएका थिए । दु:खमा साथ र समवेदना प्रकट गर्न आएका आफन्त र शुभचिन्तकहरूले घर भरिएको थियो । श्रीमान्‌ गुमाउनुको पीडा एकातिर थियो । त्यही बेला अकस्मात् बस्तीमा डोजर छिरेपछि के गर्ने, उनले सोच्नै सकिनन् । ............ आफ्नो कमाइले घर धान्‍न र भाडा तिर्न मुस्किल भएपछि पवित्रा थापाथलीको सुकुम्बासी बस्तीमा बस्न थालिन् । ‘जग्गा किन्‍ने पैसा थिएन,’ उनले सुनाइन्, ‘सबै परिवार एकै ठाउँमा बस्ने भनेर श्रीमान्‌ले विदेशबाट ल्याएको पैसाले यहीँ सानो बास बनायौँ ।’ ........ यसपटक काठमाडौँमा युवा मेयर पाएर उनलाई आफ्नो कुरा सुन्‍ने मान्छे पाएजस्तो भएको थियो । तर, उनले पनि गरिब र दु:खीको कुरा नसुनेको पवित्राको गुनासो छ । ‘चुनावका बेला भोट दिनुभयो भने सुकुम्बासीलाई राम्रो गर्छौं, लालपुर्जा दिन्छौँ भन्छन्,’ उनले भनिन्, ‘यसपटक त झन् युवक मेयरप्रति धेरै आशा थियो । नयाँ मान्छले केही गर्ला भनेर लौरोमा भोट हाल्यौँ । अहिले त्यही लौरोले हामीलाई लखेटिरहेको छ ।’ ......... उनले थपिन्, ‘मेयरसापले हामीलाई हटाएर सहर सफा बनाउन खोज्नुभएको होला । मान्छेबिनाको सफा सहर कस्तो हुन्छ ? आफू जस्तै सधैँ कालो चस्मा र कोट लगाएर हिँड्नेलाई मात्र उहाँले मान्छे गन्‍नुभयो । जनतालाई कसरी सफा र कसरी खुसी राख्‍ने उहाँले सोच्नुभएन । हामीलाई गन्‍नुभएन ।’ ........... ‘जाडो महिना भएकाले एउटा सिरक चाहिँ राति ओड्न चाहिन्छ भनेर निकालेँ,’ उनले सुनाइन्, ‘अरु सामान निकाल्न नसकेपछि जेसुकै होस् भनेर छाडिदिएँ ।’ ......... ‘उता जग्गा-जमिन थिएन,’ उनले भनिन्, ‘मेलापात गरेर जीवन धान्‍नै मुस्किल थियो । यहाँ पनि मजदुरी गरेको पैसाले भाडा तिर्न र छोराछोरी पढाउन गाह्रो भएपछि सुकुम्बासी बस्तीमा बस्न थाल्यौँ ।’ ........ सुकुम्बासी बस्तीमा बस्नु आफ्नो रहर नभई बाध्यता भएको उनले बताइन् । ‘नत्र यस्तो गन्हाउने खोलाको छेउमा बस्ने रहर कसलाई नै हुन्छ र,’ उनले सुनाइन्, ‘नयाँ नेताले दीगो बास दिलाउलान् भनेको उठिबास चाहिँ लगाउने भए ।’ ............ जय नेपाल हलको प्रांगण खनेर उत्खनन गरिएको टुकुचा खोला अलपत्र छ । त्यहाँ वरपरको जमिन भासिन थालेको छ । खोलाको वरिपरिको क्षेत्र भासिँदै जाँदा फुटपाथ प्रयोग गर्न नमिल्ने भएको छ । .......... ‘अहिले नै यसरी भासिँदै गइसक्यो, बर्खामा के होला ?,’ उनी भन्छन्, ‘बाढी आउला, रोड भासिएला, वरपरका घर बस्नै नसकिने बन्लान्, यसको जिम्मेवारी कसले लिने ?’ ....... ‘भत्काउनुपर्छ भनेर डोजर पठाउनेले भत्काइसकेपछि के गर्ने भनेर योजना पनि त बनाउनुपर्‍यो नि,’ उनी थप्छन्, ‘यहाँ सवारी दुर्घटना भयो, कोही मान्छे चिप्लिएर लड्यो भने त्यसको जिम्मा महानगरले लिनुपर्छ ।’ ......... उच्च अदालत पाटनले टुकुचामाथि बनेका संरचना भत्काउने महानगरको काममा रोक लगाएको छ । महानगरविरुद्ध परेको रिटमा उच्च अदालतले ‘स्टे अर्डर’को आदेश दिएको छ । त्यसको पूर्णपाठ भने आइसकेको छैन । ............. उनले बालेन्द्र निर्वाचित भएपछि ‘द न्युयोर्क टाइम्स’ र एक दुईओटा अन्य मिडियामा मात्रै अन्तर्वार्ता दिएको प्रसंग निकाले । काममा डिस्टर्ब नहोस् भनेर अन्तर्वार्ता नदिएको भन्‍ने उनको आशय थियो । यसलाई प्रस्ट्याउँदै उनले भने, ‘मेयरको काम धेरै हुँदो रहेछ । अन्तर्वार्ताले काम गर्नै भ्याइँदो रहेनछ । एउटालाई दिएपछि सबैलाई दिनुपर्‍यो । उहाँ मिडियामा खर्चिने समय काममा लगाइरहनुभएको छ ।’ ............... स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले खोला छेउको बस्ती हटाउने अधिकार महानगरलाई दिएको छ,’ उनले भने, ‘हाम्रो काम अनधिकृत संरचनामा डोजर लगाउने हो । महानगरले त्यहाँका मान्छे हटाएर व्यवस्थापन गर्न तयार छ । सम्बन्धित मन्त्रालयसँग कुरा भइसकेको छ ।’ महानगरले उपत्यका विकास प्राधिकरण र बागमती सभ्यता विकाससँग मिलेर करिडोर खोल्ने, छेउमा पार्क बनाउनेलगायतका काम गर्न लागेको उनले बताए । ............ बस्तीले गर्दा सडकमा जामको समस्या बढेको छ,’ उनले सुनाए, ‘ढल रोकिएको छ । बेतिथि छ । बिजुली बत्ती चोरेर लगेका छन् । त्यो बाटो सामान्य मान्छे बिहान-बेलुका हिँड्नै डरमर्दो छ । विभिन्‍न समस्याबाट वडा आजित छ ।’ ........... ‘कुनै पनि नगरपालिकामा फुटपाथ व्यवसाय गर्नु गैरकानुनी काम हो,’ उनले भने, ‘अहिले आएर यसलाई किन मुद्दा बनाइयो, थाहा छैन । अन्य नगरपालिकाले फुटपाथमा व्यापार गर्न दिएका छन् भने त्यो गैरकानुनी हो ।’ फुटपाथ व्यापारीलाई हटाएपछि महानगरका सडकपेटी हिँड्न लायक भएको स्वीकार्न उनले आग्रह गरे । ......... भूपदेवलाई हामीले महानगरले गरिबका बस्ती र व्यवसाय उठाउनेबाहेक के काम गरिरहेको छ ? जिज्ञासा राख्यौँ । उनले महानगरले गरिरहेको दर्जनभन्दा बढी कामको फेहरिस्त सुनाए- हेल्प डेस्क, साना गल्लीहरूका लागि वाटर हाइड्रेन्ट, सडक बत्तीबारे सम्झौता, सडक र फुटपाथ मर्मत, पार्किङ र ट्राफिक व्यवस्थापन, स्वास्थ्य क्लिनिक, स्मार्ट ट्‌वाइलेटलगायतमा पहल भइरहेको बताए । ......... डिजिटलाइजेसन, सार्वजनिक जग्गा संरक्षण र होर्डिङबोर्ड व्यवस्थापनबारे पनि उनले खुलेरै प्रस्तुत भए । . ...... ‘अबको केही समयमै तपाईंहरूले महानगरको भित्ता-भित्तामा एकता, समानता, सहरको मौलिकता झल्किने पेन्टिङ देख्‍नु हुनेछ ।’ ........ आफू स्वयं बालेनसँग जोडिएको धेरै नभएको उनले बताए । विवेकशील साझाबाट अलग्गिएर बसिरहेको बेला उनको भेट बालेनसँग भएको रहेछ । सोही सिलसिलामा उनीसँग सहकार्य गर्न पुगेका रहेछन् । ....... उनले बालेनको पृष्ठभूमि बुझ्‍न एउटा बायोडाटा पठाइदिए । त्यसमा बालेनले विगतमा गरेका २७ वटा कामको लिस्ट थियो । त्यसमा उनले बनाएका भवन र पुलको लिस्टसँगै डिजाइन गरेका हस्पिटल, कलेज र पालिकाको भवनको नाम थियो । .......... बालेनलाई जिताउन उनका साथीहरू कुमार बेन, भिक्टर पौडेल, रविन भारती, गणेश कार्कीलगायतले नजिकबाट सहयोग गरका थिए । बालेनले दशकौँ लगाएर पार्टी संगठन बनाएका दलका नेतालाई बिनासंगठन हराउँदा धेरै आश्चर्यचकित भएका थिए । ........ पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले सामाजिक सञ्जालमै लेखेका थिए, ‘फुटपाथ पनि व्यवस्थित गर्नुपर्छ । तर, संसारभर स्वरोजगार श्रमिकहरू फुटपाथ वा सार्वजनिक ठाउँमा व्यवसाय गर्न बाध्य हुन्छन । अत: निश्चित ठाउँ/समय तोकेर तिनको व्यवस्थापन गर्नैपर्छ !’ .........

उहाँमा काम गर्ने जोस छ । बुद्धि धेरै छ । जनतासँगको सम्पर्क भने सजिलै ह्यान्डल गर्न नसके जस्तो देखिन्छ । तर, महानगर बिगार्ने होइन, बनाउने खालकै मान्छे हो ।’

........... कार्यपालिका बैठकमा लगेका योजनाहरू भने मेयरले सुन्‍ने गरेको उनले बताए । काम गर्नेलाई अहिलेसम्म मेयरबाट रोकावट नभएको उनको अनुभव छ । ......... फेसबुकमा दुई-तीन लाइनभन्दा बढी लेख्‍न नरुचाउने बालेनले केही समयअघि संसद् भवन अगाडि आत्मदाह गर्ने प्रेमप्रसाद आचार्यको समवेदनमा लामै फेसबुक पोस्ट लेखे । आचार्यको आत्मदाह र निराशाको कारण राज्य भएको उनको ठहर छ

निर्वाचन आयोग ले लोकतंत्र को उपहास गरेको देखियो (केस: बालेन)

बालेन भर्सेस निर्वाचन आयोग : पुस २० गतेका लागि संवैधानिक इजलासमा पेसी तोकियो

चुनाव हुँदैमा देश लोकतन्त्र भएको प्रमाणित हुँदैन। उदाहरण: रूस। पंचायत काल मा नेपाल मैं पनि त चुनाव हुन्थ्यो। 

देश को प्रत्यक्ष निर्वाचित सबैभन्दा ठुलो पद मा बिना कुनै वासी पार्टी को वैसाखी टेकेर, स्थापित जस्ता धुरन्धर नेता लाई धुलो चटाउँदै आफ्नो विचार, ठोस कार्यक्रम, तैयारी र समन्वयकारी शैली का आधार मा अत्यधिक बहुमत का साथ मेयर बनेका बालेन माथि निर्वाचन आयोग ले गरेको यो प्रहार यस्तो हो मानौं देउबा ले डडेल्धुरा मा पैसा नै खर्च गरेनन। कानुन माने। मौन अवधि लाई देशै भरि मनी अवधि बनाइँदा मौन बसेको निर्वाचन आयोग। देशमा निष्पक्ष निर्वाचन हुँदो हो त यी वासी बुढ़ा हरु १० वर्ष अगाडि कात लागि सक्ने थिए। 

काठमाण्डु लाई कुँवा बनाउने खेल हो यो। उसले उसको लुतो कन्याउने, उसले उसको लुतो कन्याउने। 

राजधानी को मेयर बन्न जाबो १५ लाख खर्च गरेका बालेन शाह। त्यो कानुन तोडेको हो कि भविष्य का लागि नया मापदण्ड निर्माण गरेको हो? जो उम्मेदवार पैसा खर्च नगरेर चुनाव जितेको छ उसलाई खर्च को हिसाबकिताब किन नबुझाएको भनेर आरोप लगाउने? 

नेपाल मा लोकतंत्र नफस्टाएको कारण नै निर्वाचन आयोग हो। नेपालमा भ्रष्टाचार संस्थागत भएको कारण नै निर्वाचन आयोग हो। 

विधिको शासन स्थापित गर्ने अर्को कुन उपाय थियो? सड़क मिच्न दिने? म सड़क व्यापारी हरु को पक्ष मा छु। तर अव्यवस्थित सड़क व्यापर ले कसैको भलो गर्दैन। भुमिहीन हुनु राम्रो होइन। तर तिनलाई टुँडिखेल नै दिने कुरा आउँदैन।  

बालेन को जितको डर थियो। चुनाव पछि त्यो सेलायो। सेलाउनु हुँदैन। नेपाल को अर्को चुनाव सत्य युग समाज पार्टी ले स्वीप गर्छ। ईश्वर छैन भन्ने कामरेड हरु लाई समाचार छ। विष्णु अवतार र ब्रम्हा अवतार दुबै नेपाली भएर पैदा भएका छन। नेपाल विश्व गुरु बन्ने तरखर मा छ। 

पैसा खर्च नगरी चुनाव जित्ने सुनौलो उदाहरण को रूप मा देश विदेश मा पेश गरिनुपर्ने व्यक्तित्व बालेन शाह। देश को शान। बहुदल आएपछि यति धेरै आशा जगाउने अर्को कोही आएको छैन अहिलेसम्म। 

संसद ले निर्वाचन आयोग का पदाधिकारी लाई महाभियोग लगाउने हो यस्तो बेला मा। टुलुटुलु हेरेर बस्ने होइन। 

निर्वाचन आयोग ले नेपाल मा भ्रष्टाचार संस्थागत गराएको क्षमता को कमी होइन, इमान को कमी हो। अदालत लानुपर्ने त निर्वाचन आयोग लाई हो। 

सर्तैसर्तको भारी बोकेर प्रधानमन्त्रीले पाए २६८ सांसदको ‘प्रचण्ड’ बहुमत विश्वासको मत माग्दै उनले नेपालको राजनीतिमा अव निषेध, अपमान र प्रतिशोध नभई सहमति, सहकार्य र आपसी विश्वासको आधारमा अघि बढाउन प्रतिबद्ध रहेको बताए । ....... छलफलमा नेमकिपाका प्रेम सुवाल र राष्ट्रिय जनमोर्चाका चित्रबहादुर केसीले देशको राष्ट्रिय अखण्डता, सार्वभौमसत्ता एमसीसी लगायतका विषयमा सत्ता गठबन्धन स्पष्ट नभएकाले विश्वासको मत दिन नसक्ने बताएका थिए । ....... लोसपाले नागरिकता विधेयक पारित गर्नुपर्ने, लाल आयोगको प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्नुपर्ने र नागरिक उन्मुक्तिले पार्टीका संस्थापक रेशम चौधरीलाई रिहा गर्नुपर्ने सर्त विश्वासको मत दिने क्रममै राखेको छ । ....... राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको उपप्रधानमन्त्री पदससहित गृह मन्त्रालय पाउनुपर्ने सर्त पूरा भएपनि भ्रष्टाचार छानबिनसम्बन्धी आयोग गठन र सो आयोगको सिफारिसका आधारमा २०४६ पछिका भ्रष्टाचारका फाइल खोलेर दोषीलाई कारबाही गर्नुपर्ने सर्त छ । 

जसपा–एकीकृत समाजवादी एकताका लागि मोडालिटीमा छलफल हुने एकजना अध्यक्ष मात्र रहने हो भने अध्यक्ष को बन्ने, पार्टीको नाम र चुनाव चिह्न के हुने जस्ता विषयमा अब प्रवेश हुने ती नेताले बताए । जसपा पटक पटक विभाजित र एकीकृत हुँदै बनेको पार्टी हो भने एकीकृत समाजवादी एमालेबाट अलग भएर बनेको पार्टी हो ।

बालेन भर्सेस निर्वाचन आयोग : पुस २० गतेका लागि संवैधानिक इजलासमा पेसी तोकियो .

२० वर्षमा पहिलोपटक गुगललाई टक्कर, च्याट जीपीटीसँग मिलेर माइक्रोसफ्टको यस्तो योजना
प्रश्नबाट भागिरहेका बालेन ‘पुरानाको विकल्प दिने’ र ‘केही गर्ने’ हुटहुटी देखाएर काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयर चुनिएका बालेन्द्र साह निर्वाचित भएयता सर्वसाधारणको प्रश्नबाट भाग्न खोजिरहेका छन् ।

पहिलो बैठकमा केपी ओलीदेखि रवि लामिछाने र सिके राउतसम्मले के भने ?
प्रचण्डलाई विश्वासको मत दिने कांग्रेसभित्र मत बलियो विश्वासको मत दिए नयाँ समीकरणको ढोका खुल्ने विश्वास
कांग्रेसले प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिँदैन, प्रतिपक्षमा बस्छ: महामन्त्री थापा

माधव नेपाललाई ओलीको सुझाव : अब जुरो हल्लाएर काम छैन ‘एमाले र जसपालाई उस्तै देख्ने नेकपा एसको दृष्टिकोण कस्तो ?’
नेकपा एकीकृत समाजवादी र जसपाबीच एकताको स्वार्थ
‘हामी जनता राज ल्याउँछौं’

निर्वाचन आयोग ले लोकतंत्र को उपहास गरेको देखियो (केस: बालेन) https://t.co/EbrblQpnZT #nepal #balenshah

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) January 10, 2023

Our Editorial:
प्रतिपक्षी दलको नेताको ओजपूर्ण भूमिकाबाट भाग्ने राजनीतिज्ञसँग भोलि सत्ताको बागडोर सम्हाल्ने नैतिक हक पनि हुँदैन भनेर हामी उनलाई स्मरण गराउन चाहन्छौं।https://t.co/dQCwUaeePj

— Ameet Dhakal (@ameetdhakal) January 10, 2023

23: Lalitpur

Why Mohan Bhagwat’s Meeting With Muslim Intellectuals Was Long Overdue.

सत्ता गठबन्धनमा अझै जुटेन सिट बाँडफाँटको सहमति, बालुवाटारमा गगनको खोजी
रवीन्द्र मिश्रलाई वरिष्ठ उपाध्यक्ष दिने लिङ्देनको प्रस्ताव, वरीयतामा लफडा
एमालेसँग चुनावी तालमेलका लागि लोसपाले बनायो वार्ता समिति
राज्यका विभिन्न अङ्गमा बेथिति : असफलतातिर उन्मुख भएकै हो?
‘यसैवर्ष पाँच लाख भूमिहीनले जग्गासहितको लालपुर्जा पाउँछन्’
साउदीको मध्यस्थतामा रुस र युक्रेनबीच सहमति
'एक्सन’मा उत्रिँदै ललितपुर महानगरपालिका, मापदण्ड विपरितका संरचना हटाउन ३५ दिने सूचना

Can someone explain what that small button next to the “Lobby” button is for in this ELEVATOR!!?? pic.twitter.com/sBymaVSJo4

— Troy Henikoff (@TroyHenikoff) September 21, 2022

Alexa - take my food out of the fridge, cook it, and serve it to me.

— Jeanine (@JeanineSuah) September 21, 2022

बालेन आएपछि साढे ३८ करोडले बढ्यो काठमाडौं महानगरको आम्दानी गत वर्षको असोज ५ गते महानगरले १ अर्ब २८ करोड ७१ लाख ३२ हजार ६६८ रुपैयाँ आम्दानी गरेको थियो । ........ जुन, ३८ करोड ४२ लाख ७४ हजार ३१५ रुपैयाँले बढेर १ अर्ब ६७ करोड १४ लाख ६ हजार ९८३ रुपैयाँ पुगेको छ । यो गत वर्षको असोज ५ गतेको तुलनामा यो वर्षको सोही अवधिमा २८.८५ प्रतिशतले बढी हो । महानगरले धमाधम वर्षौदेखि नउठेको कर उठाइरहेको छ । भृकुटीमण्डपमा अवस्थित फनपार्कदेखि क्यासिनो, विद्यालय, कलेज, व्यापारिक मल लगायतबाट धमाधम कर उठाइरहेको छ । जसले महानगरको प्रत्यक्ष आम्दानी समेत बढेको हो ।

टुकुचा को महत्व

कसैले भन्छन धीरेन्द्र, कसैले भन्छन ज्ञानेंद्र। दिउँसै क्रेन लिएर भक्तपुर को अग्लो मुर्ति चोर्न पुगे। दिन दहाड़े। एक वर्ष पछि पंचायत ढल्यो। ओली प्रधान मंत्री बने। दुई तिहाई को उन्माद। प्रधान मंत्री निवास कै जग्गा आफ्नो मान्छे लाई लालपुर्जा गरे। 

टुकुचा को सरसफाइ त्यसको विपरीत दिशा मा गुडेको रेल हो। देशमा विधिको शासन स्थापित गर्ने अर्को कुन उपाय? जनता को साथ चाहिन्छ। नया पुस्ता अगाडि आउनुपर्छ। 

होइन भने १० वर्ष भित्र टुँडिखेल मा निजी घर हरु खड़ा होलान। 

टुकुचा काठमाण्डु को अर्थतंत्र सँग सम्बन्धित कुरा हो। 

ली कुआँ यु को आत्म जीवनी मा मैले पढेको। विदेशी पाहुना एयरपोर्ट मा ओर्लियो। त्यहाँ बाट सरर गाडीमा प्रधान मंत्री कार्यालय आउने। त्यो बाटो अत्यंत राम्रो। हराभरा। सफा। चिरिच्याँट्ट। विदेशी लगनी गर्ने कि नगर्ने भन्ने विचारविमर्श गरिरहेका पाहुना। मैले केही बोल्नै नपर्ने। सबै काम त्यो एउटा बाटो ले नै गर्थ्यो। ली ले लेखेका छन। 

काठमाण्डु का लागि टुकुचा त्यही हो। पहिला टुकुचा। अनि सारा काठमाण्डु। टुकुचा मा हुने खर्च सानो रकम हो। 

टुकुचा को कायापलट देखे पछि काठमाण्डु मा विदेशी लगानी का लागि मार्गप्रशस्त हुने हो। 

"टुकुचा, आ म तँलाई बागमती बनाइदिन्छु"

मैले जमाना मा मिडल स्कुल मा कविता वाचन गरेको थिएँ। रामबाबु सुबेदी सरले सिकाउनु भएको। "टुकुचा, आ म तँलाई बागमती बनाइदिन्छु" --- त्यो बागमती बनाउने भनेको मेयर बालेन ले रहेछ। 

सन १९९१ मा गणेशमान सिंह ले भनेका, "काठमाण्डु मा लौरो ले जित्छ।" जित्यो। प्रोफेट गणेशमान। 

भुपि शेरचन को एउटा कविता छ। बा, त्यो आउँछ र? त्यो आइपुग्यो। त्यो मेयर बालेन हो। 

नेपालको राजनीति दैनिक देखेको दशकों बित्यो। यति राम्रो नेता देखेकै थिइन। 

सतयुग, त्रेता, द्वापर, कलियुग

राम राज्य सिर्फ अयोध्या मा थियो। कल्कि राज्य सारा पृथ्वी माथि स्थापित हुन्छ। विक्रम सम्बत कैलेंडर अनुसार शताब्दी को अंत सँगै कलियुग समाप्त, सत्य युग शुरू। त्यस शुभ काम का प्रारम्भ शम्भु को देश शम्भल अर्थात नेपाल बाट हुन्छ। भविष्य पुराण मा शम्भल भनिएको छ, त्यो पशुपतिनाथ को देश नेपाल भनिएको हो। 

केही महिना भित्र सत्युग समाज पार्टी को स्थापना हुन लागेको छ। नेपाल मा त्यसको नेतृत्व का लागि हामी मेयर बालेन लाई आह्वान गर्न लागेका छौं। 

गर्व गर सबैले। बुद्ध नेपाल मा जन्मेको भनेर थाकिनसक्ने मानिस हरु, कल्कि नेपालमा जन्मे भन्ने कुरा को पनि गर्व गर। 

सतयुग को शुरुवात नेपाल बाट हुन्छ। त्यस प्रोजेक्ट मा सहभागी बन। 

"टुकुचा, आ म तँलाई बागमती बनाइदिन्छु" https://t.co/70plwWiZal

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) September 22, 2022

काठमाण्डु का सड़क हरु को वर्गीकरण

काठमाण्डु समस्त सड़क व्यापारी हरु बिलाउने हो भने शहर को ज्यान जान्छ। मृत शहर हुन्छ। तर अव्यवस्थित किसिम ले जताततै सड़क व्यापारी हरु भरमार छोड्ने हो भने त्यो एउटा अव्यवस्थित शहर हो। 

जग्गा अतिक्रमण (सड़क मिचेर कंपाउंड पर्खाल, सड़क मा नै पाँच तल्ले घर भुमाफिया को इमेज बनाएर), नक्शा पास गर्दा पार्किंग भन्ने तर त्यहाँ पसल थाप्ने, ती सब ठीक ठाक पार्दै जानुपर्छ। होइन भने अवस्था सुधार को सपना देख्न छोड्नुपर्छ। 

सड़क व्यापारी हरु तर चाहिन्छ। 

सड़क हरु को वर्गीकरण गर्ने। 

एउटा सड़क भयो कि गाड़ी र मोटरसाइकल चल्ने र फुटपाथ मा मान्छे मात्र हिड्ने, पेटीमा पसल थाप्न नपाउने। कम्तीमा दुई लेन सड़क हरु। अर्को भयो गाड़ी र मोटरसाइकल चल्ने र फुटपाथ मा सीमित संख्या मा पसल थाप्न पाउने। महानगरपालिका ले लाइसेंस दिने। हल्का पैसा लिएर। लाइसेंस छैन भने त्यहाँ पसल थाप्न पाइएन। हिड्दा हिड्दै आम जनता लाई छोला मुरही खान मन लाग्यो? कहाँ जाने? मैनहट्टन को प्रत्येक प्रमुख सड़क को छेउछाउमा ठेलागाड़ा हुन्छ। सड़क मा खाना खाने। 

असन जस्तो ठाउँ मा चार पांगरे गाडी लान नपाउने गर्न सकिन्छ। इमरजेंसी गाडी जस्तो कि एम्बुलेंस र पुलिस र पसल आदिको डेलीवरी गाडी बाहेक अरु पस्न नपाउने। 

यस्ता गल्ली हरु हुन सक्छन जहाँ पैदल यात्रु र सड़क व्यापारी बाहेक अरु सबै निषेध। बरु त्यस्तो सड़क प्रत्येक नगरवासी को पैदल बढीमा १५ मिनट को बाटो हुनुपर्यो। होइन भने अमेरिका मा जस्तै मोटाघाटा भैदेलान नगरवासी। तरकारी कहाँ गएर किन्ने? 

जोनिंग गर्न सकिन्छ। आवासीय इलाका। व्यापारी इलाका। औद्योगिक इलाका। शैक्षिक संसथान को नजिक हॉर्न बजाउन नपाउने। 

मेयर र उप मेयर को सुरक्षा को कुरा आइरहेको छ। त्यो त नगर प्रहरी को जिम्मेवारी हो। कसैले थ्रेट गर्छ भने त्यो अपराध हो। त्यसलाई तुरुन्त थुन्नु पर्छ। महेश बस्नेत लाई सबभन्दा पहिला। टीवी मा गएर अपहरण को थ्रेट? हर समय मेयर र उप मेयर लाई दुई चार जना प्रहरी। आवास को सुरक्षा। मुख्य त इंटेलिजेंस ग्यादरिंग। 

सुरक्षा प्रदान गर्नु भनेको पदको कदर गर्नु हो। देशको सबैभन्दा ठुलो प्रत्यक्ष निर्वाचित पद। 

जॉर्ज बुश सीनियर को एउटा कहानी छ। उनी राष्ट्रपति हुँदा आफ्नो ओवल ऑफिस जाँदा टाई सुट लगाएर मात्र जानथे। कहिले राति १२ बजे फोन रिसीव गर्न ऑफिस पुग्नु पर्थ्यो। टाई सुट लगाएर मात्र जानथे। किन भन्दा म जॉर्ज बुश एक जना मान्छे हो। राष्ट्रपति पद त पद हो। त्यस पदको मैले पनि कदर गर्नुपर्छ। 

मेयर बालेन ले आफ्नो पदको कदर गर्नुपर्छ। सदैव सुरक्षा गार्ड लिएर मात्र पब्लिक मा आउनुपर्छ। आफ्नो आवासमा सुरक्षा व्यवस्था गर्नुपर्छ। त्यो नगर प्रहरी को जिम्मेवारी हो। उप मेयर ले पनि सुरक्षा लिनुपर्छ। 

सार्वजनिक जग्गा मिचेर खड़ा गरिएका पर्खाल ढलियेनन भने महानगर को अर्थतंत्र बन्दैन। ढलेको बनेको पनि हो। 

12: Balen

के यो दक्षिण एसियाको समय हो?
समाजवादी लोकपथका अथक चिन्तक



गठबन्धनले सिट बाँडफाँटमा शीर्ष तहमा जुटायो सहमति, ‘फाइनल टच’ असोज दोस्रो सातापछि कांग्रेस एक नेताका अनुसार ८४ देखि ८६ हाराहारी सिट कांग्रेसले राख्नेछ। माओवादी केन्द्रले पनि ४५ देखि ५० हाराहारी सिट पाउनेछ। एकीकृत समाजवादी र जसपाको सिट केही घटबढ हुनेछ। ....... यसअघि जसपालाई १२ सिट दिने तयारी रहेकाे बताइएको थियो। उसले मधेस प्रदेशमा बहुमत र प्रदेश १ को मोरङ ५ र धनकुटा मागेको छ।

नेपाल सेना, नेपाल प्रहरी, बिद्युत प्राधिकरण ले कर किन तिर्ने?

तलदेखि माथिसम्म चुर्लुम्म भ्रष्टाचार मा डुबेको देश। कामको शुरुवात गर्ने कहाँ बाट? डोजर समाधान खोज्नुपर्ने रहेछ त। मेयर साबले गजब गरेको देखियो। 

फोहर उठ्यो। फोहर भनेको उठ्ने कुरा नै होइन। लाश हो र फोहर? उठ्नुपर्ने? त्यों सोंच फाल्न सक्नु कमता होइन। 

प्रत्यक्ष निर्वाचित राष्ट्रपति मा हुनुपर्ने छाँटकाँट मेयर साबमा देखियो। 

अब कुरा आएको छ कर तिर्ने। 

नेपाल सेना, नेपाल प्रहरी, बिद्युत प्राधिकरण ले कर किन तिर्ने?

देशभक्ति देखाउन का लागि कर तिर्ने। 

विधिको शासन बिना देश बन्दैन। जतिसुकै रेमिटेंस, जति सुकै फॉरेन ऐड, जति सुकै लोन लिएर देश बन्दैन यदि सामान्य विधिको शासन छैन भने। 

नेपाल सेना, नेपाल प्रहरी, बिद्युत प्राधिकरण लाई देश बनाउनु छ भने निसंकोच कर तिर्ने। आखिर जनता को पैसा ले नै हो तिर्ने। कसैले आफ्नो खलती बाट निकालनुपर्ने होइन। जनताको एउटा खलती बाट जनताको अर्को खलतीमा जाने पैसा। 

चुनाव गर। संविधान संसोधन गर। प्रत्यक्ष निर्वाचित राष्ट्रपति को व्यवस्था गर। 

कुनै पनि स्थानीय सरकार को मेरुदंड भनेको संपत्ति कर। विश्व शहर बनाउनु छ भने सबैले संपत्ति कर तिर्ने। 

31: Balen Shah, Kulman Ghising