Democracy For Nepal: ट्रम्पका ट्यारिफ धम्कीकै प्रति क्यानाडाको प्रतिक्रिया

Friday, August 01, 2025

ट्रम्पका ट्यारिफ धम्कीकै प्रति क्यानाडाको प्रतिक्रिया

क्यानाडाले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका ट्यारिफ धम्कीकै जवाफ कूटनीतिक वार्ता, रणनीतिक रियायत र प्रतिशोधात्मक उपायहरूको तयारीको मिश्रणबाट दिएको छ। ट्रम्पका ट्यारिफ धम्किहरूमा 1 अगस्ट, 2025 देखि क्यानाडेली वस्तुहरूमा 35% ट्यारिफ लगाउने प्रस्ताव, साथै स्टील र एल्युमिनियममा 50% र मोटरगाडीमा 25% को मौजूदा ट्यारिफहरू छन्। यसको जवाफमा, क्यानाडाले, प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीको नेतृत्वमा, यसरी प्रतिक्रिया दिएको छ:

गंभीर वार्ता गरेका छन्: क्यानाडाले अमेरिका सँग व्यापार र सुरक्षा सम्झौताहरूलाई अद्यावधिक गर्नका लागि वार्ता गरेको छ, ताकि ट्यारिफबाट बच्न वा यसको प्रभावलाई कम गर्न सकियोस्। कार्नीले प्रारम्भमा 21 जुलाईसम्म सम्झौतामा पुग्न समयसीमा राखेका थिए, जुन ट्रम्पको पत्रपछि 1 अगस्टसम्म बढाइयो। वार्ताहरूलाई पेशेवर भनिए तापनि, ट्रम्पको अप्रत्याशितता कारण चुनौतीपूर्ण बनेको छ।
रियायत दिएको छ: क्यानाडाले जून 2025 मा प्राविधिक कम्पनीहरूमा डिजिटल सेवा कर (DST) रद्द गरेको थियो, जब ट्रम्पले वार्ता रोक्ने धम्की दिएका थिए। यस कदमले वार्ता जीवित राख्न क्यानाडाको रियायतलाई देखाएको छ।
प्रतिशोधात्मक उपायहरूको तयारी गरेको छ: क्यानाडाले C$155 अर्बको एक प्याकेज तयार गरेको छ, जसमा ट्यारिफहरूलाई अमेरिकी क्रियाकलापका आधारमा लागू गरिनेछ। कार्नीले क्यानाडाली श्रमिक र कम्पनीहरूको रक्षा गर्न जोड दिएका छन्, जसमा तेल, पोटाश र अन्य वस्तुहरूमा सम्भावित उत्पाद शुल्क समावेश गरिएको छ।
व्यापार विविधीकरण र घरेलू अर्थव्यवस्था सुदृढ गरेको छ: कार्नीले अमेरिका सँगको निर्भरता कम गर्नका लागि अन्य देशहरूसँग व्यापार विस्तार गर्न जोड दिएका छन्। यसमा युरोपियन संघसँगको एक हतियार सम्झौतासँगै पाइपलाइन र परमाणु संयन्त्रहरूको जस्ता घरेलू विकासका परियोजनाहरूलाई तीव्र गतिमा अघि बढाउन समावेश छ।
तत्काल प्रतिशोध स्थगित गरेको छ: उद्योग र ओन्टारियो प्रीमियर डग फोर्डको दबाबको बावजुद, क्यानाडाले अमेरिकी स्टील र एल्युमिनियममा 25% बाट 50% ट्यारिफ दोगुना गर्ने योजना रोकिदिएको छ जब ट्रम्पले वार्ता समयसीमा बढाएका थिए।

मार्क कार्नीको रणनीति र अन्तर

मार्क कार्नी, जो क्यानाडा र बेलायतका पूर्व बैंकर र केन्द्रीय बैंकर हुन्, मार्च 2025 मा पदभार सम्हाले र एप्रिलमा एक जनरल चुनावमा ट्रम्पविरुद्ध एक आक्रामक रुखसहित जित हासिल गरे, यो वचन दिएका थिए कि उनले अमेरिकी संरक्षणवादका विरुद्ध दृढ रुख अपनाउनेछन्। उनको रणनीति उनका पूर्ववर्ती, जस्टिन ट्रूडोबाट धेरै प्रकारले भिन्न छ:

पेशेवर र कूटनीतिक स्वर: ट्रूडोका ट्रम्पसँगको विवादास्पद सम्बन्धको विपरीत, कार्नीले एक गर्म, अधिक सौहार्दपूर्ण वातावरणलाई प्रोत्साहन दिएका छन्। ट्रम्पले कार्नीलाई "शानदार व्यक्ति" भनेका छन्। यस परिवर्तनले औपचारिक वार्ता कायम राख्न मद्दत गरेको छ र अधिकारीहरू बीच बारम्बार संवाद कायम गरिएको छ।
रणनीतिक रियायतहरू: कार्नीले व्यावहारिक दृष्टिकोण अपनाएका छन्, जस्तै DST रद्द गर्नु, जसले केही आलोचकहरूलाई भनेको छ कि यसले उनको चुनावी वादासँग तुलना गर्दा कमजोरी देखाएको छ।
आर्थिक विविधीकरण: कार्नीले दीर्घकालीन लचिलोपनमा ध्यान केन्द्रित गर्दै व्यापार विविधीकरण र बुनियादी संरचनामा लगानी गरेका छन्, जुन ट्रूडोको अमेरिकी-कनाडा व्यापार एकीकरणको स्थिति कायम राख्ने दृष्टिकोणभन्दा भिन्न छ।
वास्तविक दृष्टिकोण: शुरुमै ट्यारिफहरूबाट बच्नका लागि आशावादी भएका कार्नीले हालै यो स्वीकारेका छन् कि कुनै पनि देश ट्रम्पसँग ट्यारिफमुक्त सम्झौता प्राप्त गर्न आशा गर्न सक्दैन, र यसले अब आर्थिक प्रभावहरूलाई व्यवस्थापन गर्ने सट्टा कुनै अपवादको आशामा नभई यसमा ध्यान केन्द्रित गर्ने संकेत गरेको छ।
राजनीतिक नवागन्तुक र वित्तीय विशेषज्ञ: कार्नीको वित्तीय पृष्ठभूमि उनलाई आर्थिक वार्तामा विश्वासिलो बनाउँछ, तर उनको राजनीतिक अनुभवको कमीले आलोचकहरूलाई, जस्तै कंजरवेटिव नेता पियरे पोलीवरे, उनमा धेरै रियायत दिने आरोप लगाएको छ।

कार्नीको रणनीति आक्रामकता र व्यावहारिकताबीच सन्तुलन बनाउनका लागि हो, जसको उद्देश्य क्यानाडाली हितहरूको रक्षा गर्नु हो, जबकि ट्रम्पका अप्रत्याशित रणनीतिहरूसँग तालमेल राख्नु हो। यो ट्रूडोको आक्रामक रणनीतिको विपरीत हो, जसले प्रायः तनावलाई बढावा दिएको थियो।

क्यानाडाली प्रीमियरहरू सँग समन्वय

कार्नीले क्यानाडाका 13 प्रांतीय र क्षेत्रीय प्रीमियरहरूसँग सक्रिय रूपमा समन्वय गरेका छन् ताकि ट्रम्पका ट्यारिफहरूको विरोधमा एकजुट मोर्चा प्रस्तुत गर्न सकियोस्, यद्यपि मतभेदहरू अझै छन्:

आपतकालीन बैठकहरू: कार्नीले 21 जुलाई, 2025 मा प्रीमियरहरूसँग एक आपतकालीन बैठक बोलाएका थिए, ताकि ट्रम्पका ट्यारिफ धम्किहरूको बारेमा छलफल गर्न सकियोस्। एक तीनदिने बैठक पछि एकता देखाइएको छ, तर प्रतिशोध र बुनियादी ढाँचाका योजनाहरूमा विभाजन स्पष्ट भएको छ।
युनाइटेड टीम क्यानाडा दृष्टिकोण: ओन्टारियो प्रीमियर डग फोर्ड, जो एक प्रमुख सहयोगी छन्, "युनाइटेड टीम क्यानाडा दृष्टिकोण"मा जोड दिएका छन्, यद्यपि ट्रम्पको अप्रत्याशितताबाट निराश थिए। फोर्डले प्रतिशोधात्मक ट्यारिफको पक्षमा थिए, तर कार्नीको रणनीतिको साथ मिलेर काम गर्न सहमत भएका छन्।
विभिन्न दृष्टिकोणहरू: ब्रिटिश कोलम्बियाका प्रीमियर डेविड एबीले अमेरिकी राजदूत पीट होक्स्ट्राका टिप्पणीको आलोचना गरेका छन्, जसले क्यानाडाको संप्रभुता मज़बूत बनाएको छ। क्यूबेकका फ्रांकोइस लेगोले ट्रम्पसँग सम्झौतामा पुग्ने बारेमा शंका व्यक्त गरेका छन्, जबकि फोर्डले आक्रामक प्रतिशोधको समर्थन गरेका छन्।
बुनियादी ढाँचामा मतभेदहरू: कार्नीको पाइपलाइन जस्ता परियोजनाहरूलाई तीव्र गतिमा अघि बढाउने योजना आदिवासी समूहहरू र पर्यावरणविद्हरूसँग असहमत भएको छ। साथै, केही प्रीमियरहरूले व्यापार प्रतिशोधको भन्दा यी परियोजनाहरूलाई प्राथमिकता दिनेमा असहमत भएका छन्।

यी तनावहरूको बाबजुद, कार्नीको नेतृत्वले एकजुटता कायम राख्न मद्दत गरेको छ, र प्रीमियरहरूले क्यानाडाली आर्थिक हितहरूको रक्षा गर्न सँगै काम गरेका छन्।

क्यानाडाली उद्योगहरूसँग समन्वय

कार्नीको सरकारले विभिन्न उद्योगहरूसँग समन्वय गरेर ट्यारिफका प्रभावहरू कम गर्न र आर्थिक लचीलापनलाई सुदृढ गर्नका लागि योजना बनाएको छ:

ऑटो उद्योगमा ध्यान: उत्तर अमेरिकी ऑटो क्षेत्र, जो ट्रम्पका ट्यारिफको प्रति संवेदनशील छ, कार्नीको प्राथमिकता हो। उनले उद्योग नेताहरूसँग प्रभाव मूल्याङ्कन गरेर प्रतिक्रिया योजनाबद्ध गरेका छन्।
स्टील र एल्युमिनियम क्षेत्रको दबाब: स्टील उद्योग र श्रमिक संघहरूले प्रतिशोधात्मक ट्यारिफको माग गरेका छन्, तर कार्नीले यसलाई स्थगित गरेका छन् ताकि वार्तालाई प्राथमिकता दिइएको हो।
ऊर्जा र वस्त्रहरूको क्षेत्रमा ध्यान: कार्नीले तेल र पोटाश निर्यातमा प्रतिशोधात्मक ट्यारिफहरूको बारेमा सोचिरहेका छन्, र ऊर्जा उत्पादकहरूसँग समन्वय गरेका छन् ताकि कनाडाको भूमिका सुदृढ गर्न सकियोस्।
बुनियादी ढाँचामा लगानी: पाइपलाइनों, खानीहरूको र पावर ग्रिडजस्ता परियोजनाहरूलाई तीव्र गतिमा अघि बढाएर, कार्नी ऊर्जा र खननजस्ता उद्योगहरूलाई समर्थन गर्दैछन्, यद्यपि यी परियोजनाहरूले आदिवासी समूहहरूबाट कानूनी चुनौतीहरू झेलिरहेका छन्।
व्यापार नेताहरूसँग परामर्श: कार्नीले व्यापार नेताहरूसँग भेट्ने योजना बनाएका छन्, ताकि ट्रम्पका मोटरगाडी ट्यारिफहरूको प्रतिक्रिया समन्वय गर्न सकियोस् र उद्योगका विचारहरूलाई प्रतिशोधात्मक उपायहरूमा समावेश गर्न सकियोस्।

कार्नीको उद्योगहरूसँगको समन्वय संवाद र दीर्घकालीन आर्थिक विविधीकरणमा जोड दिन्छ, यद्यपि केही क्षेत्रहरू, जस्तै स्टील, प्रतिशोधको स्थगनले निराश छन्।

कनाडा, फ्रान्स र यूकेको फिलिस्तीनमा स्वतन्त्र दृष्टिकोण

कनाडा, फ्रान्स र यूकेले फिलिस्तीनी राज्यको स्थिति सम्बन्धी स्वतन्त्र दृष्टिकोण अपनाएका छन्, जुन अमेरिकी स्थितिबाट भिन्न छ र यसले ट्रांसअटलांटिक सम्बन्धहरूमा प्रभाव पारिरहेको छ:

कनाडाको स्थिति: कार्नीको सरकारले फिलिस्तीनी राज्यको स्थिति समर्थन गरेको छ, जसको कारण ट्रम्पले यसलाई व्यापार वार्ता जटिल बनाउने भनाइ दिएका छन्। यो स्थिति कनाडाको ऐतिहासिक दुई-राज्य समाधानको समर्थनसँग मेल खान्छ, तर यो ट्रम्पको नीति र इज़राइलसँगको उनको गठबन्धनसँग विद्रोही अधिक छ।
फ्रान्स र यूके: दुबै देशहरूले फिलिस्तीनी राज्यको स्थिति समर्थन गरेका छन्, फ्रान्सले यसलाई संयुक्त राष्ट्र संघमा उठाएको छ र यूकेका कीर स्टार्मरले मध्यपूर्व शान्तिका लागि व्यावहारिक दृष्टिकोणको पक्षमा छन्।

यी स्वतन्त्र दृष्टिकोणहरूले पश्चिमी एकतामा दरार ल्याएको छ, किनकि अमेरिका का नजिकका सहयोगीहरू अब विदेश नीति मा स्वायत्तता राख्दैछन्। यसले ट्रम्पको एकपक्षीयताका विरुद्ध बढ्दो असन्तोषलाई देखाउँछ, जसमा उनका ट्यारिफ नीतिहरू र WTO जस्ता बहुपक्षीय ढाँचाहरूको अस्वीकृति पनि समावेश छ।

किन अमेरिका का करीबी सहयोगी टाढा हुँदैछन्

अमेरिकाका सहयोगी, जसमा कनाडा, फ्रान्स र यूके समावेश छन्, ट्रम्पका एकपक्षीय नीतिहरू र भिन्न दृष्टिकोणहरूको कारण आफ्ना कदम अलग गरिरहेका छन्:

ट्रम्पका एकपक्षीय नीतिहरू: उनका ट्यारिफ धम्किहरू, WTO नियमहरूको अनदेखी र व्यापार पुनर्संतुलनको मागले सहयोगीहरूलाई बहुपक्षीय सहकार्यको महत्त्वबाट अलग गरेको छ।
नीतिहरूमा मतभेद: ट्रम्पको फिलिस्तीनी राज्यको अस्वीकृति, जलवायु सम्झौताहरू र वैश्विक व्यापार मान्यताहरूको अस्वीकृतिले सहयोगीहरूको प्रगतिशील दृष्टिकोणसँग टक्कर ल्याएको छ र स्वतन्त्र कदमहरू चाल्न लगाएको छ।
आर्थिक स्वार्थ: ट्यारिफहरूले सहयोगीहरूको अर्थव्यवस्थालाई खतरा पुर्याएका छन्, जसले उनीहरूलाई व्यापार विविधीकरण (जस्तै कनाडाको EUसँगको हतियार सम्झौता) र उद्योगहरूको रक्षा गर्नका लागि प्रतिशोधी कदम उठाउन बाध्य बनाएको छ।

यस "टाढा जानु" ले व्यावहारिक पुनःसमायोजनलाई देखाउँछ, जहाँ सहयोगीहरू अब ट्रम्पको अनिश्चितताबाट बच्न सुरक्षात्मक रुख अपनाउँदै स्वायत्तता घोषित गर्दैछन्।

विघटनको प्रतीक

विघटनको प्रतीक हो:

अमेरिकाको प्रभावको अन्त्य: सहयोगीहरूको वाशिंगटनलाई चुनौती दिन चाहनाले अमेरिकी वैश्विक प्रभावको कमीलाई संकेत गर्छ, जुन ट्रम्पका अलगाववादी नीतिहरूले तेज पारिरहेको छ।
बहु-ध्रुवीय संसार: फिलिस्तीनी र व्यापारमा स्वतन्त्र दृष्टिकोणले एउटा संसारतर्फको संकेत दिन्छ जहाँ धेरै शक्तिहरू वैश्विक मानकहरूको निर्माण गर्दैछन्, जसले अमेरिकी प्रभुत्व घटाउँछ।
पश्चिमी गठबन्धनको विघटन: यो दरार द्वितीय विश्वयुद्ध पछिको पश्चिमी गुटलाई कमजोर बनाउँछ, जसले चीन र रूस जस्ता विरोधीहरूलाई बल दिन्छ र उत्तरदायित्वमा परिवर्तन ल्याउँछ।

ट्यारिफ युद्धको भविष्य

ट्यारिफ युद्धको दिशा वार्ताहरू, घरेलू दबावहरू र वैश्विक प्रतिक्रियाहरूमा निर्भर गर्नेछ, र यसका प्रभावहरू धेरै सरोकारवालाहरूमा पर्नेछन्:

अमेरिकी उपभोक्ताहरूका लागि: ट्यारिफहरू उपभोक्ताहरूमा करको रूपमा पारित हुनेछन्, जसले क्यानाडाली वस्त्रहरू जस्तै मोटरगाडी, स्टील र ऊर्जा मूल्यहरू बढाउनेछन्। 35% ट्यारिफले मूल्यहरूमा महत्वपूर्ण वृद्धि ल्याउन सक्छ, किनकि कनाडा अमेरिकी निर्यातको सबैभन्दा ठूलो बजार हो ($349.4 अर्ब 2024 मा)।
कनाडाली उत्पादकहरूका लागि: कनाडा आफ्ना वस्तुहरूको 75% अमेरिका तिर निर्यात गर्छ, जसले अटोमोबाइल, धातु र ऊर्जा जस्ता क्षेत्रमा गम्भीर नोक्सान पुर्याउन सक्छ।
अमेरिकी अदालतहरूको लागि: अमेरिकी व्यापारहरू र व्यापार समूहहरूले ट्यारिफहरूलाई अवरोध गर्नका लागि मुकदमे दायर गर्न सक्छन्, यो दाबी गर्दै कि यी USMCA को उल्लंघन गर्छन् वा राष्ट्रपति अधिकारभन्दा बाहिर छन्।
ट्रम्पको वैश्विक स्थिति: ट्यारिफ र बयानबाजीले सहयोगीहरूलाई अलग पारिदिएको छ, जसले अमेरिकी सॉफ़्ट पावरमा गिरावट ल्याएको छ। यद्यपि, यसले ट्रम्पको छविलाई उनका समर्थकहरू बीच बलियो बनाएको छ।

ट्यारिफ युद्धको सम्भावित परिणाम

संक्षिप्तकालीन वृद्धि: यदि 1 अगस्त 2025 सम्म कुनै सम्झौता हुँदैन भने, ट्रम्प 35% ट्यारिफ लागू गर्न सक्छन्, जसपछि कनाडा प्रतिशोधात्मक कदम उठाउन सक्छ, जसले उत्तरी अमेरिकी व्यापारमा अवरोध पुर्याउन सक्छ, विशेष गरी मोटरगाडी र ऊर्जा क्षेत्रमा।
आंशिक सम्झौता सम्भावित: अमेरिकी व्यापारहरूको दबावले, जो क्यानाडाली वस्तुहरूमा निर्भर छन्, ट्रम्पलाई USMCA-अनुकूल उत्पादनहरूलाई अपवाद दिन बाध्य बनाउन सक्छ।
आर्थिक कष्ट: दुबै देशहरूले आर्थिक दबावको सामना गर्नु पर्नेछ, जसमा क्यानाडाको जीडीपी अमेरिकी व्यापारमा निर्भरता भएका कारण बढी संवेदनशील छ।
दीर्घकालिक विविधीकरण: कनाडाको विविधीकरण प्रयास र सहयोगीहरूको बढ्दो स्वतन्त्रता अमेरिका-केंद्रित व्यापारबाट टाढा जाँदैछ, जसले उत्तरी अमेरिकी एकीकरणलाई कमजोर पार्नेछ।

अन्ततः, क्यानाडाको प्रतिक्रिया कार्नीको नेतृत्वमा कूटनीति, रियायत र प्रतिशोध तयारीको मिश्रण हो। यो व्यावहारिक दृष्टिकोण, प्रांतीय प्रीमियरहरू र उद्योगहरूको साथ समन्वय, अमेरिकी-केंद्रित व्यापारबाट टाढा जानु र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा एक व्यापक पुनःसंगठनको संकेत दिन्छ।