Wednesday, August 20, 2025

बिहार विधानसभा चुनाव 2025: ताजा सर्वेक्षण

Latest Polls on Bihar Assembly Elections 2025

बिहार विधानसभा चुनाव 2025: ताजा सर्वेक्षण

बिहार विधान सभा चुनाव अक्टोबर–नोभेम्बर 2025 मा हुँदैछ, जसमा कुल 243 सिटहरू दावामा छन्। हालका जनमत सर्वेक्षणहरू (जुनदेखि मध्य–अगस्त 2025 सम्म) ले देखाउँछन् कि प्रतिस्पर्धा निकै कडा छ। मुख्य जंग राष्ट्रिय लोकतान्त्रिक गठबन्धन (NDA) — जसमा भाजप, जेडीयू, एलजेपी र अन्य सहयोगीहरू छन् — र INDIA ब्लक (महागठबन्धन) — जसको नेतृत्व राजद र कांग्रेसले गरेका छन् — बीचमा छ।

अधिकांश अनुमानोंमा NDA लाई सानो बढत देखाइएको छ, तर परिणाम अझै अनिश्चित छ। मुख्यमन्त्री नितीश कुमार विरुद्धको विरोधी लहर (anti-incumbency) लाई केही हदसम्म प्रशान्त किशोरको जन सुराज पार्टी (JS) ले सन्तुलनमा ल्याइरहेको छ, जसले युवा र अति पिछडिएको वर्ग (EBC) को मत आकर्षित गरेको छ। अहिले दुबै प्रमुख गठबन्धनहरूको मत प्रतिशत ४०% को आसपास अनुमान गरिएको छ र साना उतारचढावहरूले नतिजा निर्णायक बनाउन सक्छन्।

प्रमुख चुनावी मुद्दाहरू

विरोधी लहर बनाम कल्याण योजनाहरू: नितीश सरकारलाई बेरोजगारी, भ्रष्टाचार र शासन असफलताका आधारमा आलोचना गरिएको छ। NDA ले यसको जवाफमा मोदी सरकारका कल्याण कार्यक्रमहरू (जस्तै पीएम गरीब कल्याण अन्न योजना, उज्ज्वला योजना, DBT सब्सिडी) र स्थिरताको सन्देश अघि सारेको छ।
मतदाता सूची विवाद: निर्वाचन आयोगको Severe Intensive Revision (SIR) प्रक्रियालाई लिएर विपक्षले आरोप लगाएको छ कि यसले करिब ६५ लाख मतदाता हटाउन सक्छ, जसलाई उसले "मत चोर्ने" कदम भनेको छ। NDA ले यसलाई नियमित सूची शुद्धिकरण बताएको छ।
युवाहरू र जातीय समीकरण: दलित, EBC र मुस्लिम मत निर्णायक बन्न सक्छन्। जन सुराज विशेष गरी युवालाई आकर्षित गर्दैछ, जसले INDIA ब्लकको मत आधार कमजोर पार्न सक्छ।

हालका सर्वेक्षणहरूको तुलना (जुन–अगस्त 2025)

स्रोत	मिति	NDA (मत % / सिट)	INDIA (मत % / सिट)	जन सुराज	अन्य	विशेष टिप्पणी
डेमोक्रेसी टाइम्स नेटवर्क	१५ अगष्ट	42.1% / 130–140	40.4% / 110–120	5.6% / 3–5	11.9%	नमुना: 4,451. नजिकको जंग, NDA लाई बढत।
AwakeHindu (X सर्वे अपडेट)	२० अगष्ट	~46% / 58 (आंशिक)	~39% / 39	~9% / 2	AIMIM: 1	नमुना: 4,623. बलियो विरोधी लहर, JS युवा मत काट्दै।
AwakeHindu (पहिलो अपडेट)	१६ अगष्ट	~45–47% / 55	~39% / 39	~7–9% / 1	AIMIM: 1	नमुना: ~4,000+. महिलामाझ NDA लाई 19% बढत।
छोटे चौधरी (X विश्लेषण)	१९ अगष्ट	40% (±1) / 135+	36% (±1) / 100–110	निर्दिष्ट छैन	निर्दिष्ट छैन	NDA अगाडि, LJP ले मत विभाजन नगरेसम्म।
Ask Perplexity (एग्रीगेशन)	१८ अगष्ट	35–40% / बहुमत सम्भव	35–40% / बहुमत सम्भव	N/A	त्रिशंकु सम्भावना	C-Voter र Moneycontrol को औसत।
InkInsight पोल	१३ जुलाई	46–48% / 140–160	33–35% / 80–100	N/A	15–20%	सबैभन्दा ठूलो नमुना। NDA लाई स्पष्ट बढत।
C-Voter ट्र्याकर	२६ जुन	45% / 130–140	38% / 100–110	10–12% / 5–10	5–7%	तेजस्वी CM को रूपमा अगाडि, PK उभिँदै।
Moneycontrol पोल	७ जुलाई	47% / स्पष्ट बहुमत	35% / पछाडि	N/A	N/A	तेजस्वी पहिलो CM रोजाइ; NDA अझै अगाडि।
Poll Tracker (क्षेत्रीय X)	८ जुन	40–45% / 121–128	38–42% / 108–115	2–3% / 3–5	1–5%	उत्तर बिहारमा NDA अगाडि।

समग्र प्रवृत्ति

NDA: मत प्रतिशत 40–48%, अनुमानित 120–160 सिट — बहुमत (122) को सम्भावना।
INDIA ब्लक: साधारणतया 35–40%, जसले 100–120 सिट दिन सक्छ; तर जन सुराजले विपक्षी मत विभाजन गर्न सक्छ।
भाजपको उभार: केही सर्वेक्षणमा भाजपको एकल मत प्रतिशत 30% भन्दा माथि, बिहारमा अहिलेसम्मको उत्कृष्ट प्रदर्शन।
सिट बाँडफाँड (संभावित): जेडीयू 102, भाजप 101, एलजेपी 18–22, अन्य 7–9।
मुख्यमन्त्री रोजाइ:
- तेजस्वी यादव (राजद): 29–35%
- नितीश कुमार (जेडीयू): 23–28%
- प्रशान्त किशोर (जन सुराज): 16–20%
- मोदीको लोकप्रियता SC र OBC मतदातामाझ NDA को आधारलाई मजबुत पार्दै।

जातीय समीकरण:

SC मतदाता INDIA पक्षमा बढी (46% बनाम NDA 32%), तर मोदीको व्यक्तिगत प्रभावले NDA लाई पुनः सन्तुलनमा ल्याउँछ।
जन सुराजलाई युवा, EBC र शहरी मध्यमवर्गीय मतदाता को समर्थन, जसले विपक्षी मतलाई खण्डित पार्दैछ।

प्रशान्त किशोर र जन सुराजको स्थिति

भारतका चर्चित निर्वाचन रणनीतिकार रहेका प्रशान्त किशोर ले अक्टोबर 2024 मा औपचारिक रूपमा जन सुराज पार्टी (JS) स्थापना गरे। पार्टीको चुनाव चिन्ह “स्कुल ब्याग” राखिएको छ, जसले शिक्षा र रोजगारलाई प्राथमिकता दिने संकेत गर्छ।

वर्तमान स्थिति: सर्वेक्षणमा 5–9% मत प्रतिशत, र 3–5 सिट जित्ने अनुमान। CM रोजाइमा (16–20%) तेस्रो स्थानमा।
रणनीति: युवा, EBC र मुस्लिम मतदाता लक्षित गर्दै "आप" शैलीको सफलताको प्रयास।
चुनौतीहरू:
- नोभेम्बर 2024 उपचुनावमा चारै सिटमा हार।
- ग्रामीण क्षेत्रमा संगठनात्मक कमजोरी।
- “मत काट्ने पार्टी” बन्ने जोखिम, जसले INDIA ब्लकलाई बढी कमजोर पार्न सक्छ।
किशोरको दाबी: या त “भारी जीत” (200+ सिट) वा “भारी हार” (10 भन्दा कम सिट) — बीचको विकल्प छैन।

जन धारणा

सामाजिक सञ्जाल (Reddit, X) मा JS को चर्चा बढी, किशोरलाई व्यावहारिक र आधुनिक नेता भनेर प्रस्तुत।
तर विश्लेषकहरूको भनाइमा क्याडर, बूथ व्यवस्थापन र ग्रामीण नेटवर्क को कमीले यो रणनीति सफल हुन गाह्रो।
यदि JS कमजोर रह्यो भने, NDA लाई सबैभन्दा बढी फाइदा हुनेछ।

निष्कर्ष

बिहार 2025 चुनाव पछिल्ला वर्षहरूका सबैभन्दा प्रतिस्पर्धी लडाइँमध्ये एक बन्दैछ। NDA लाई सर्वेक्षणमा बढत देखिएको छ, तर INDIA ब्लक अझै बलियो चुनौती हो। यसबीच, प्रशान्त किशोरको जन सुराज पार्टी चुनावी नतिजामा निर्णायक भूमिका खेल्न सक्छ — चाहे विपक्षी मत विभाजन गरेर NDA लाई लाभ पुर्‍याओस् वा अप्रत्याशित रूपमा “किङमेकर” बनेर।

अन्ततः नतिजा निर्भर गर्नेछ युवाहरूको सहभागिता, जातीय समीकरण र मोदीको व्यक्तिगत लोकप्रियता माथि।

यदि हालका प्रवृत्तिहरू कायम रहे, NDA लाई बहुमतको सम्भावना बढी छ। तर 2025 को वास्तविक कथा यो पनि हुन सक्छ कि जन सुराज पार्टी “स्पोइलर” बन्ने हो वा “सरप्राइज किङमेकर”।

के प्रशान्त किशोर बिहारमा "अक्टोबर सरप्राइज" ल्याउन सक्छन्?

दिल्लीमा आप, फ्रान्समा म्याक्रोन र विश्वका अन्य उदाहरणहरूबाट सिकाइ

बिहार विधान सभा चुनाव 2025 अब केवल केही महिनामै आउँदैछ। हालका जनमत सर्वेक्षणले देखाउँछन् कि प्रतिस्पर्धा निकै कडा छ — NDA (भाजपा–जदयू–एलजेपी) र INDIA ब्लक (राजद–कांग्रेस तथा अन्य सहयोगी दल) बीच। यसबीच, प्रशान्त किशोरको जन सुराज पार्टी (JS) करिब ५–९% मतमा घुमिरहेको छ — केही सिट जित्ने वा "मत काट्ने" भूमिकामा आउने सम्भावना छ। तर ठूलो प्रश्न के हो भने: के किशोरले अन्तिम हप्ताहरूमा चुनावी समीकरण उल्ट्याउने जादू गर्न सक्छन्?

दिल्लीमा आप: नयाँ आन्दोलनको उदाहरण

सबैभन्दा नजिकको भारतीय उदाहरण हो आम आदमी पार्टी (AAP)। सन् २०१२ को अन्त्यतिर, अर्थात् २०१३ को विधानसभा चुनावभन्दा केही महिनाअघि, AAP लाई धेरैले गम्भीरतापूर्वक लिन्थेनन्।

संगठन कमजोर: भाजप र कांग्रेससँग तुलना गर्दा कुनै ठोस संरचना थिएन।
अनजान उम्मेदवार: अधिकांश नयाँ अनुहार।
बलियो मुद्दा: अन्ना हजारेको भ्रष्ट्राचार विरोधी आन्दोलनले पहिले नै जनगुस्सा पैदा गरिसकेको थियो, जसलाई AAP ले राजनीतिमा रूपान्तरण गर्‍यो।
समयको लाभ: कांग्रेस घोटालामा डुबिरहेको थियो, र दिल्ली भाजपा पनि कमजोर देखिन्थ्यो।

नतिजा: २०१३ मा AAP ले ७० मध्ये २८ सिट जितेर सबलाई चकित पार्‍यो। २०१५ मा त यसले ७० मध्ये ६७ सिट जितेर इतिहास रच्यो।

बिहारका लागि पाठ:

नयाँ पार्टी पनि उदीयमान हुन सक्छ यदि उसले जनगुस्सालाई सरल र लोकप्रिय मुद्दामा बदल्छ।
शुरुआती मोमेन्टम संगठनभन्दा बढी असरदार हुन्छ।
शहरी क्षेत्रमा बनेको छवि पुरै प्रदेशभरि "परिवर्तनको लहर" को रूपमा फैलिन सक्छ।

तर बिहार दिल्ली होइन। दिल्लीको साक्षरता दर ८५% भन्दा बढी छ, मिडिया पहुँच प्रचुर छ, र मध्यमवर्ग मुद्दा-आधारित राजनीतिमा सजग छ। बिहार अझै साक्षरता (करिब ७०%) र ग्रामीण पिछडोपनका कारण धेरै फरक छ।

फ्रान्स: म्याक्रोन र En Marche!

विश्वस्तरमा, सन् २०१६ मा इम्यानुएल म्याक्रोन ले En Marche! नामक आन्दोलन सुरु गरे। एक वर्षभित्रै:

उनले एंटी-एस्टैब्लिश्मेन्ट सन्देश बाट जनता आकर्षित गरे।
परम्परागत दलहरू (सोसलिस्ट र रिपब्लिकन) ढले।
म्याक्रोनको करिश्मा र "प्राविधिक विशेषज्ञ" छविले मतदाता खिचे।

नतिजा: म्याक्रोन राष्ट्रपति मात्र बनेनन्, उनको पार्टीले नेशनल असेंबलीमा बहुमत ल्यायो।

बिहारका लागि पाठ:

नयाँ आन्दोलन तीव्र गतिमा उठ्न सक्छ यदि जनता पुराना दलहरूबाट निराश भइसकेका छन्।
सुधारवादी र प्राविधिक छविका नेता आकांक्षी मतदातालाई तान्न सक्छन्।
समय ठ्याक्कै मिल्नुपर्छ।

किन बिहारमा कठिन छ यो बाटो

यी उदाहरणहरू प्रेरणादायी भए पनि, किशोरका लागि चुनौतीहरू ठूला छन्:

पहिचानको कमी: साधारण बिहारीले उनलाई त्यति चिन्नदैनन्।
संगठनात्मक कमी: बूथ-स्तरको संरचना निर्माण भएको छैन, जुन बिहारको जाति-आधारित राजनीतिमा अनिवार्य छ।
जातीय राजनीति: दिल्ली जस्तो मुद्दा-आधारित राजनीति होइन, बिहारमा जाति प्रमुख कारक हो।
समय अभाव: अब केवल केही महिनामात्र बाँकी। कुनै ठूलो "ट्रिगर इभेन्ट" नभए लहर बनाउनु कठिन।

के सम्भव छ "अक्टोबर सरप्राइज"?

तथापि, केही अवस्थाहरूमा किशोरले अन्तिम समयमा चुनावी कथा उल्ट्याउन सक्छन्:

युवा लहर: बेरोजगारी मुख्य चुनावी मुद्दा बनेमा, शिक्षा र रोजगारमा जोड दिने किशोरको एजेन्डा गूंजिन सक्छ। बिहारको ५८% मतदाता ३५ वर्षमुनिका छन्।
जातीय पुनर्संरेखण: यदि किशोरले EBC, मुस्लिम र युवालाई जोड्न सके भने १०–१२% मत पनि उनलाई किङमेकर बनाउन सक्छ।
डिजिटल अभियान: AAP ले दिल्लीमा र म्याक्रोनले फ्रान्समा जसरी डिजिटल प्रयोग गरे, किशोरले पनि WhatsApp, YouTube, X जस्ता प्लेटफर्ममार्फत अन्तिम समयको "डिजिटल ब्लिट्ज" चलाउन सक्छन्।
नयाँ कथा: यदि उनी चुनावलाई "पुरानो दल बनाम नयाँ बिहार" को रूप दिन सफल भए, त युवाहरू र शहरी मध्यमवर्ग आकर्षित हुन सक्छ।

ढिलो आएर बनेका "लहर" का उदाहरण

AAP (२०१३, दिल्ली): नयाँ पार्टीले २८ सिट जित्यो।
म्याक्रोन (२०१७, फ्रान्स): एक वर्षमा राष्ट्रपति र बहुमत।
इमरान खानको PTI (पाकिस्तान): वर्षौं हाशिएमा रहेर, अचानक युवा लहरबाट सत्तामा पुग्यो।
जेलेंस्कीको Servant of the People (युक्रेन, २०१९): हास्य कलाकारले पार्टी बनाएर राष्ट्रपति र संसदमा बहुमत जिते।

यी सबैले देखाउँछन् कि जब जनता निराशाको चरममा पुग्छन् र कुनै बाहिरी व्यक्ति नयाँ आशा दिन्छ, राजनीतिक भूकम्प सम्भव हुन्छ।

निष्कर्ष

मध्य-२०२५ सम्म, जन सुराज पार्टी बढी "स्पोइलर" र कम "कन्टेन्डर" देखिँदैछ। हालको अनुमान ५–९% मत छ, जुन सत्ताका लागि पर्याप्त छैन, तर धेरै सिटमा निर्णायक असर पार्न सक्छ।

इतिहास भन्छ कि "अक्टोबर सरप्राइज" तब मात्र सम्भव हुन्छ जब:

जनता पुराना दलसँग पूर्णत: निराश हुन्छन्,
युवाहरू आकस्मिक रूपमा सक्रिय हुन्छन्, र
नयाँ कथा चुनावको केन्द्रमा आउँछ।

प्रशान्त किशोरले यो गर्न सक्ने वा नसक्ने कुरा अबको दुई महिनामा जनआन्दोलन जस्तै उर्जा सिर्जना गर्न सक्ने क्षमतामा निर्भर गर्नेछ। नत्र जन सुराज बिहारको राजनीतिमा खोइएको मौकाको रूपमा मात्र सम्झिनेछ।

यहाँ उक्त विश्लेषणात्मक लेख नेपालीमा अनुवाद गरिएको छ:

बिहार 2025 चुनावअघि प्रशान्त किशोरका कमजोरीहरू

जसरी बिहार विधान सभा चुनाव (अक्टोबर–नोभेम्बर 2025) नजिकिँदै छ, राजनीतिक बहसको ठूलो हिस्सा प्रशान्त किशोर र उनको जन सुराज पार्टी (JS) वरिपरि घुमिरहेको छ। भारतका चर्चित चुनावी रणनीतिकार रहेका किशोरले प्रत्यक्ष राजनीतिमा प्रवेश गर्दा अपेक्षाहरू पनि बढेका छन् र शंका पनि पैदा भएका छन्। हालका सर्वेक्षणमा उनकी पार्टी ५–९% मतमा देखिएकी छ, जसले उनलाई केही सिट जिताउने वा “मत काट्ने” भूमिकामा ल्याउन सक्छ। तर विश्लेषकहरूको ठम्याइ अनुसार, अहिले किशोरसँगै केही गम्भीर कमजोरीहरू छन्, जसले उनको चुनावी प्रभाव सीमित बनाउन सक्छ।

१. घोषित मुख्यमन्त्री उम्मेदवारको अभाव

बिहारको चुनाव मूलतः मुख्यमन्त्री छान्ने चुनाव हो। NDA ले नितीश कुमारलाई अघि सारेको छ र मोदीको समर्थन छ, INDIA ब्लकले तेजस्वी यादवलाई भविष्यका नेता भनेर प्रस्तुत गरिरहेको छ। तर जन सुराजले अझैसम्म कुनै मुख्यमन्त्री उम्मेदवार घोषणा गरेको छैन।

रणनीतिक अस्पष्टता: किशोरले कहिले आफू चुनाव लड्ने नभन्ने, कहिले दीर्घकालीन योजना बनाइरहेको भन्ने कुरा जनाएका छन्। यसले मतदातामाझ अनिश्चितता पैदा गरेको छ।
तुलना: दिल्लीमा २०१३ मा AAP ले अरविन्द केजरीवाललाई स्पष्टताका साथ आफ्नो मुख्यमन्त्रीको रूपमा अघि सारेको थियो। फ्रान्समा En Marche! बाट म्याक्रोन स्वयं राष्ट्रपति उम्मेदवार बने। बिना स्पष्ट नेतृत्व, ठूलो समर्थन जुटाउन गाह्रो हुन्छ।

२. स्पष्ट १०-बुँदे कार्यक्रमको कमी

नयाँ पार्टीहरूका लागि सरल र छोटकरीमा बुझ्न मिल्ने एजेन्डा महत्त्वपूर्ण हुन्छ। जन सुराजले शिक्षा, रोजगारी र सुशासनबारे कुरा त गरिरहेको छ, तर अहिलेसम्म कुनै १०-बुँदे स्पष्ट कार्यक्रम ल्याएको छैन।

किन महत्त्वपूर्ण: बिहार जस्तो राज्यमा, जहाँ साक्षरता दर अझै कम छ, संक्षिप्त र सजिलो भाषामा प्रस्तुत रोडम्यापले ठूलो भूमिका खेल्छ।
ऐतिहासिक उदाहरण: भाजपाको “२० सूत्रीय कार्यक्रम” (१९७० को दशक) र AAP को ७०-बुँदे घोषणापत्र (२०१५) सफल उदाहरण हुन्।

३. दमदार नाराको अभाव

राजनीतिलाई प्रायः एक गूँजिने नारा परिभाषित गर्छ। जन सुराजसँग अहिलेसम्म त्यस्तो नारा छैन। एउटा सम्भावित उदाहरण हुन सक्थ्यो — “बिहारमै रोजगारी”, जसले राज्यको पलायन समस्यालाई प्रत्यक्ष सम्बोधन गर्छ।

किन महत्त्वपूर्ण: कांग्रेसको “गरीबी हटाओ” (१९७० दशक), भाजपाको “अबकी बार मोदी सरकार” (२०१४), वा राजदको “सामाजिक न्याय” — सबैले छोटकरी नाराबाट जनतासँग भावनात्मक सम्बन्ध बनाएका थिए।
मौजुदा कमी: दमदार नारा बिना, जन सुराजको छवि “प्राविधिक” त देखिन्छ तर भावनात्मक आकर्षण छैन।

४. बूथ स्तरमा संगठनको कमी

शायद सबैभन्दा ठूलो कमजोरी यही हो कि जन सुराजसँग बूथ स्तरसम्मको बलियो संगठन र क्याडर छैन। बिहारमा चुनाव बूथमै जितिन्छ — कार्यकर्ताले मतदातालाई मतदान केन्द्रसम्म ल्याउँछन् र मतदान सुरक्षामा खटिन्छन्।

तुलना: भाजप र राजदसँग दशकौं पुरानो क्याडर नेटवर्क छ। AAP ले पनि दिल्लीमा एक वर्षमै मोहल्ला समितिहरू खडा गर्‍यो।
विश्लेषकहरूको ठम्याइ: बिना बूथ समितिहरू, जन सुराज जनभावनालाई वास्तविक मतमा रूपान्तरण गर्न असमर्थ रहनेछ।

व्यापक प्रभाव

प्रशान्त किशोरका बलहरू — उनको रणनीतिक दिमाग, युवामाझ अपील, र विकासमुखी एजेन्डा — अझै पनि विद्यमान छन्। तर बिहारमा चुनाव जित्नका लागि आवश्यक छ:

स्पष्ट नेतृत्व,
ठोस कार्यक्रम,
दमदार नारा,
गहिरो संगठनात्मक जरा।

यदि यी कमजोरी रहिरहे: जन सुराज केवल “मत काट्ने पार्टी” बन्न सक्छ, जसले NDA वा INDIA मध्ये कसैलाई फाइदा पुर्‍याउँछ।
यदि छिट्टै सम्बोधन गरियो: अन्तिम हप्तामा “अक्टोबर सरप्राइज” पनि असम्भव छैन।

निष्कर्ष

मध्य-२०२५ सम्म, जन सुराज पार्टी बढी एउटा प्रयोग देखिन्छ र कम दावेदार। घोषित नेता, स्पष्ट कार्यक्रम, नारा र बूथस्तर संगठनको कमी गम्भीर अवरोध हुन्।

इतिहासले देखाएको छ कि नयाँ पार्टीहरू सफल हुन यी चार आधारस्तम्भ चाहिन्छन् — दिल्लीमा AAP, फ्रान्समा म्याक्रोनको आन्दोलन, वा युक्रेनमा जेलेंस्कीको पार्टी यसको प्रमाण हुन्।

आउँदो महिनाहरूले नै देखाउनेछ कि प्रशान्त किशोर यी कमजोरीहरू हटाएर बिहारको राजनीतिमा उभिन सक्छन् कि २०२५ उनलाई केवल गुमाएको अवसरको रूपमा सम्झनेछ।

यहाँ उक्त तुलनात्मक विश्लेषण नेपालीमा अनुवाद गरिएको छ:

बिहार 2025: जन सुराज बनाम NDA बनाम INDIA ब्लक – बल र कमजोरीहरूको तुलनात्मक तालिका

श्रेणी	जन सुराज (प्रशान्त किशोर)	NDA (भाजपा–जदयू–एलजेपी तथा सहयोगी)	INDIA ब्लक (राजद–कांग्रेस तथा सहयोगी)
नेतृत्व / CM अनुहार	❌ कुनै घोषित मुख्यमन्त्री उम्मेदवार छैन; किशोर आफैं लड्ने वा नलड्ने अस्पष्ट।	✅ नितीश कुमार (अनुभव) + मोदीको राष्ट्रिय लोकप्रियता।	✅ तेजस्वी यादवलाई स्पष्ट रूपमा CM अनुहार बनाइएको।
संगठनात्मक गहिराइ	❌ बूथ स्तरसम्म समितिहरूको कमी; 72,000+ बूथमा क्याडर नेटवर्क छैन।	✅ बलियो भाजपा–जदयू क्याडर, RSS नेटवर्क, एलजेपी उपस्थिति।	⚠️ राजदसँग जमीनी कार्यकर्ता छन्, तर कांग्रेस कमजोर र संगठन बिखरिएको।
नैरेटिभ / नारा	❌ कुनै स्पष्ट नारा छैन। सम्भावित: “बिहारमै रोजगारी”।	✅ स्थिरता + कल्याण योजना (मुफ्त राशन, उज्ज्वला, DBT)।	✅ सामाजिक न्याय + रोजगारी + विरोधी लहर।
घोषणापत्र / कार्यक्रम	❌ १०-बुँदे ठोस कार्यक्रम छैन; केवल व्यापक विषय।	✅ “डबल इन्जिन” विकास र योजनाहरूको निरन्तरता।	⚠️ रोजगारी र सामाजिक न्यायका वाचा, तर ठोस नयाँ रोडम्याप छैन।
मतदाता आधार / सामाजिक समीकरण	⚠️ युवा, EBC र केही मुस्लिम मत; तर बिखरिएका र अपरीक्षित।	✅ सवर्ण, ओबीसी (कोयरी, कुर्मी), महिला, शहरी मध्यम वर्ग, मोदी योजनाका लाभार्थी।	✅ यादव, मुस्लिम, केही दलित/EBC समूह; NDA-विरोधी मत।
CM लोकप्रियता	⚠️ किशोर 16–20% रोजाइ।	✅ नितीश (23–28%) + मोदी फैक्टर (SC/OBC बीच 40–50% समर्थन)।	✅ तेजस्वी 29–35% सहित सबैभन्दा अगाडि।
बलहरू	नयाँ विकल्प, रोजगारी–शिक्षामा फोकस, सफा छवि, युवामाझ अपील।	स्थिर गठबन्धन, योजनाको डेलिभरी, मोदी फैक्टर, भाजपाको ऐतिहासिक उच्च मत।	बलियो जातीय आधार (MY: मुस्लिम–यादव), तेजस्वीको युवा अपील, नितीश-विरोध।
कमजोरीहरू	कुनै CM अनुहार छैन, नारा छैन, १०-बुँदे कार्यक्रम छैन, बूथस्तर संगठन छैन, ग्रामीण क्षेत्रमा सीमित चिनारी।	नितीश थकान, शासन असफलता, विरोधी लहर, LJP सँग मत विभाजनको सम्भावना।	कमजोर संगठन (विशेष गरी कांग्रेस), “जंगलराज”को छवि, आन्तरिक खिचातानी, तेजस्वीमाथि अत्यधिक निर्भरता।
अनुमानित सिट (सर्वेक्षणअनुसार)	3–5 सिट (5–9% मत)।	120–160 सिट (40–48% मत)।	100–120 सिट (35–40% मत)।

मुख्य निष्कर्ष

NDA को बढत: NDA सँग सबैभन्दा बलियो संगठन, मोदी फैक्टर र कल्याण योजनाको आधार छ; सर्वेक्षणले यसलाई बहुमततर्फ देखाउँछन्।
INDIA ब्लकको चुनौती: सामाजिक गठबन्धन (MY आधार + विरोधी मतदाता) बलियो छ, तर संगठन कमजोर र कांग्रेस कमजोर कडी।
जन सुराज ‘वाइल्ड कार्ड’: जबसम्म किशोरले CM अनुहार, १०-बुँदे कार्यक्रम, दमदार नारा र बूथ संगठन प्रस्तुत गर्दैनन्, उनी “मत काट्ने पार्टी” मात्रै देखिन्छन्।
संभावित अक्टोबर सरप्राइज: यदि बेरोजगारी मुख्य चुनावी मुद्दा बन्यो भने, JS ले १०–१२% मत (युवा, EBC, मुस्लिम) तान्न सक्छ, जसले त्रिशंकु विधानसभा बनाउन सक्छ र किशोर ‘किङमेकर’ बन्न सक्छन्।

Democracy For Nepal

Pages

Wednesday, August 20, 2025