Prashant Kishor At 22% And Climbing

 

---

बिहार विधानसभा चुनाव 2025 अघि सी-भोटर सर्वेक्षण: प्रशान्त किशोरको उदय

सी-भोटर सर्वेक्षणहरू, जुन समय–समयमा मतदान एजेन्सी सी-भोटर ले इण्डिया टुडे र आज तक जस्ता सञ्चारमाध्यमहरूसँगको सहकार्यमा गर्छ, आगामी अक्टोबर–नोभेम्बर 2025 मा हुन लागेको बिहार विधानसभा चुनावअघि मतदाता मनोवृत्तिको महत्वपूर्ण झलक दिइरहेका छन्। यी सर्वेक्षणहरूले मुख्यमन्त्री पदका प्राथमिकताहरू, गठबन्धनहरूको शक्ति, र मुद्दा-आधारित मतदाता प्रवृत्ति ट्र्याक गर्छन्। यसमा जन सुराज अभियानका संस्थापक प्रशान्त किशोर परम्परागत शक्तिशाली नेताहरू—तेजस्वी यादव (राजद) र नितीश कुमार (जदयू)—का लागि गम्भीर चुनौतीका रूपमा उदाउँदैछन्।

तेजस्वी यादव अझै मुख्यमन्त्रीको कुर्सीका लागि सबैभन्दा लोकप्रिय नेताका रूपमा अगाडि देखिए पनि, किशोरको निरन्तर बढ्दो जनसमर्थनले पुराना दलहरूप्रति असन्तुष्टि र शिक्षा, रोजगारी, स्वास्थ्य, सुशासन, र व्यापक पलायन जस्ता विषयमा परिवर्तनको चाहना देखाउँछ।

---

मुख्यमन्त्री पदका प्राथमिकतामा प्रवृत्ति

2025 भरि आएको तथ्यांकले बिहारको राजनीतिक परिदृश्यमा ठूलो परिवर्तन देखाएको छ। किशोरको प्रवेशले सत्तारूढ एनडीए र विपक्षी इन्डिया गठबन्धन दुवैका समीकरणमा नयाँ चुनौती थपेको छ।

सर्वेक्षण अवधि	तेजस्वी यादव (राजद)	प्रशान्त किशोर (जन सुराज)	नितीश कुमार (जदयू)	अन्य/उल्लेखनीय नामहरू
फेब्रुअरी 2025	40.6%	14.9%	18.4%	सम्राट चौधरी: 12.5%, चिराग पासवान: 5.8%
अप्रिल 2025	35.5%	17.2%	15.4%	सम्राट चौधरी: 12.5%, चिराग पासवान: 5.8%
जुन 2025	34.6%	18.4%	17.4%	विस्तृत रूपमा खुलाइएको छैन
अगस्ट 2025	31%	22%	15%	चिराग पासवान अगाडि बढ्दै (प्रतिशत खुलाइएको छैन)

---

मुख्य अवलोकनहरू

1. प्रशान्त किशोरको उदय

• किशोरको समर्थन फेब्रुअरीदेखि ७ प्रतिशत अंक बढेको छ, जुनमा नितीशलाई ओभरटेक गर्दै अगस्टमा अझ उकासिएका छन्।

• उनको गति जन सुराज पदयात्रा सँग जोडिन्छ—४,००० किलोमिटरभन्दा बढीको यात्रा जसले गाउँ–गाउँ र युवाहरूसँग सीधा सम्पर्क बढाएको छ।

• उनको एजेन्डा छोटो–मुद्दाका लोकलुभावन वाचा होइन, बरु प्रणालीगत परिवर्तन हो, जसले विशेष गरी ईबीसी, दलित, पहिलो पटकका मतदाता, र प्रवासी परिवारहरूलाई आकर्षित गरेको छ।

• किशोरले आगामी चुनावलाई “मेक-ओर-ब्रेक” क्षण भनेका छन्—२०० सिटभन्दा बढी जित्छन् वा पार्टी पूरै भत्किन्छ।

2. तेजस्वी यादवको स्थिति

• तेजस्वीको लोकप्रियता फेब्रुअरीमा ४१% बाट अगस्टमा ३१% मा घटेको छ।

• त्यसो भए पनि उनको यादव–मुस्लिम आधार मजबुत छ, जसले उनलाई वफादार मतदाता बैंक दिन्छ।

• तर, व्यक्तिगत लोकप्रियतालाई सिटमा रूपान्तरण गर्न कठिनाइ छ, किनकि एनडीएको गठबन्धन अंकगणित—बिजेपीको कोर भोट प्लस ईबीसी र उच्च जातीय एकता—उनको अग्रता सीमित गर्छ।

3. नितीश कुमारको अवनति

• विगत दुई दशकभन्दा बढी सत्तामा बसेका नितीश कुमार निरन्तर पछाडि परेका छन्—अगस्टमा १५% मा झरेका छन्।

• “सुशासन बाबु”को छवि बारम्बारको गठबन्धन परिवर्तन, नीति थकान, र बुढो नेतृत्व प्रोफाइलले हराउँदै गएको छ।

• धेरैका लागि नितीश अब एनडीएको अभियानको मुख्य चेहरा हुने सम्भावना कम देखिन्छ।

4. अन्यहरूको भूमिका

• चिराग पासवान (लोजपा) लाई “डार्क होर्स” मानिन्छ, पिताको निधनपछि आएको सहानुभूति र दलित मतमा आकर्षणका कारण।

• सम्राट चौधरी (भाजपा) लाई एनडीएको वैकल्पिक अनुहारको रूपमा देखाइए पनि, सीएम प्राथमिकतामा अझै मजबुत रूपमा देखिएका छैनन्।

• तथापि, एनडीएको समग्र शक्ति अझै बलियो देखिन्छ—जुन 2025 को सी-भोटर प्रक्षेपणले एनडीएलाई १२०–१४० सिट दिएको थियो, जुन बहुमत हो।

---

पछिल्लो अपडेट (अगस्ट 2025)

अगस्ट 21, 2025 को सर्वेक्षण अपडेट अनुसार किशोरको ग्राफ अझै माथि गएको छ:

• तेजस्वी यादव: 31%

• प्रशान्त किशोर: 22%

• नितीश कुमार: 15%

फेब्रुअरीमा २० अंकभन्दा बढीको अन्तर रहँदा अहिले तेजस्वी र किशोरबीचको अन्तर मात्र ९ अंकमा सीमित भएको छ। अगस्टसँगै नयाँ सिट प्रक्षेपण नआए पनि, अघिल्ला तथ्यांकले देखाउँछ कि एनडीए अझै गठबन्धन बलका कारण अग्रता कायम राखिरहेको छ।

---

प्रशान्त किशोर कहाँ उभिएका छन्?

किशोर अहिले दोस्रो सबैभन्दा लोकप्रिय मुख्यमन्त्री उम्मेदवार बनेका छन्—परम्परागत जातीय आधार वा पार्टी संरचना बिना नै यो ठूलो उपलब्धि हो। उनको बढ्दो समर्थनले परिवर्तनको गहिरो चाहना जनाउँछ, विशेष गरी युवामध्ये र वञ्चित वर्गहरूमा।

तर चुनौतीहरू अझै छन्:

• तेजस्वीको यादव–मुस्लिम गढ बलियो छ।

• एनडीएको गठबन्धन संयन्त्र (भाजपाको संगठन शक्ति, नितीशको बाँकी प्रभाव, र सहयात्री दलहरू) किशोरको उदयलाई रोक्न सक्छ।

• यदि जन सुराजले रणनीतिक गठबन्धनहरू नगरे, किशोरले एनडीए विरोधी भोट विभाजन गर्ने जोखिम छ, जसले सत्तारूढ गठबन्धनलाई फाइदा पुर्याउन सक्छ।

यदि उनको उकालो निरन्तर रह्यो भने, किशोर:

• तेजस्वीलाई मुख्य चुनौतीकर्ता को रूपमा उदाउन सक्छन्, वा

• किङमेकरको भूमिका खेल्दै सरकार निर्माणमा निर्णायक बन्न सक्छन्।

---

निष्कर्ष

बिहार 2025 को चुनाव अहिले सम्मकै सबैभन्दा रोचक त्रिकोणीय भिडन्त बन्दैछ। दशकौँपछि पहिलोपटक नयाँ खेलाडी—प्रशान्त किशोर—राजद, जदयू, र भाजपाको गहिरो पकडलाई गम्भीर रूपमा चुनौती दिइरहेका छन्। किशोर अझै पहिलो स्थानमा छैनन्, तर ६ महिनामा १५% बाट २२% मा उफ्रनु एउटा ठूलो राजनीतिक हलचल हो।

परिणाम निर्भर गर्नेछ:

• जातीय अंकगणित (यादव–मुस्लिम बनाम ईबीसी–दलित),

• मतदानको उपस्थिति, विशेष गरी युवा र प्रवासी परिवारहरूमा, र

• गठबन्धन रणनीति तथा अन्तिम क्षणका सहकार्यहरूमा।

अगस्ट 2025 अनुसार, तेजस्वी अझै अगाडि छन्, तर किशोरको उकालोले चुनावलाई पूर्ण रूपमा खुला—र हालसालैको इतिहासकै सबैभन्दा प्रतिस्पर्धी बनाइदिएको छ।

---

---

बिहार 2025: एनडीए बनाम इन्डिया गठबन्धन बनाम जन सुराज (तुलनात्मक ब्रीफ)

पछिल्लो तस्वीर (नवीनतम सर्वेक्षण संकेत)

• मुख्यमन्त्री रोजाइ (२१ अगस्ट २०२५, सी-भोटर): तेजस्वी यादव ३१%, प्रशान्त किशोर २२%, नितीश कुमार १५%; चिराग पासवान र सम्राट चौधरी करिब १०%।

• गठबन्धन मत हिस्सा (जुलाई २०२५, इन्कइन्साइट): एनडीए ४८.९%, इन्डिया/महागठबन्धन ३५.८%, अन्य ~१५%।

• सन्दर्भ: सी-भोटर/इन्डिया टुडेले जुनदेखि निरन्तर तेजस्वीलाई अगाडि देखाएको छ, तर सधैं एनडीएको “गणितीय बढत” उल्लेख गरेको छ। जन सुराजले २४३ सिटमा लड्ने घोषणा गरेको छ; एनडीए भित्र भाजपा–जदयूबीच लगभग बराबरीको सिट बाँडफाँड हुँदैछ।

• पृष्ठभूमि: चुनाव आयोगले विशेष पुनरीक्षण (SIR) पछि करिब ६५ लाख नाम हटाइएको तथ्य सार्वजनिक गरेको छ—यसैलाई लिएर राजनीतिक विवाद तीव्र छ।

---

बल, कमजोरी र निर्णायक कारक

एनडीए (भाजपा + जदयू + लोजपा(रा) + हम)

बल

• सबल संगठन, ईबीसी + उच्च जातिको ठोस समर्थन, मोदी ब्रान्डको असर।

• राज्यव्यापी मत अग्रतालाई FPTP प्रणालीमा सिटमा परिणत गर्ने क्षमतामा बढी।

कमजोरी

• नितीश कुमारप्रति थकान/एण्टी-इनकम्बेन्सी, सिट बाँडफाँडमा खटपट।

निर्णायक कारक

• १२५ युनिट निःशुल्क बिजुलीजस्ता योजनाको प्रचार, सूक्ष्म चुनावी अभियान।

---

इन्डिया गठबन्धन / महागठबन्धन (राजद + कांग्रेस + वामदल)

बल

• तेजस्वी यादव मुख्यमन्त्री रोजाइमा सबैभन्दा अगाडि; बलियो यादव–मुस्लिम आधार; वामदलकै प्रभावकारी जेबीयो।

कमजोरी

• कांग्रेसको जित दर कमजोर, तालमेल र नेतृत्वको अस्पष्टता।

निर्णायक कारक

• मतदाता सूची/‘भोट चोरी’ कथाबाट कार्यकर्तामा ऊर्जा आउन सक्छ।

---

जन सुराज (प्रशान्त किशोर)

बल

• **मुख्यमन्त्री रोजाइमा २२%**सम्म पुगे; लामो पदयात्रा नेटवर्क; “सफा शासन र परिवर्तन”को एजेन्डा; जातिभन्दा बाहिर युवापुस्तादेखि वञ्चितसम्मलाई आकर्षित।

कमजोरी

• नयाँ पार्टी, राज्यव्यापी संगठनात्मक क्षमता परिक्षणमा; उम्मेदवार छनोट र आर्थिक स्रोत सीमित।

निर्णायक कारक

• राजद र एनडीए दुवैको मत आधारमा सेंध लगाउने सम्भावना; किशोरले गठबन्धन अस्वीकार गरेका छन्, जसले प्रतिस्पर्धा त्रिकोणीय बनाएको छ।

---

सिट अनुमान (पार्टीवार) — २१ अगस्ट २०२५ सम्म

कसरी बनाइएको अनुमान:
हामीले जुलाईको मत हिस्सा (इन्कइन्साइट) र अगस्ट सी-भोटरको गतिशीलता (किशोरको बढ्दो समर्थन) प्रयोग गरी FPTP प्रणालीमा सामान्य “क्यूब-ल’ असरबाट सिटमा परिणत गरेका हौं। साथै २०२० को नतिजालाई आधार बनाएर आन्तरिक बाँडफाँड मिलाइएको छ।

गठबन्धन / पार्टी	सिट (अनुमानित दायरा)	टिप्पणी
एनडीए (कुल)	१५०–१७०	मत अग्रतालाई सिटमा रूपान्तरण; प्रायः ६२–७०% सिट।
• भाजपा	८८–१०३	२०२० मा उच्च स्ट्राइक रेट; यसपटक पनि प्रमुख दल।
• जदयू	५०–६०	बराबर सिट लडेर पनि जित भाजपा भन्दा कम हुने सम्भावना।
• लोजपा(रा) + हम	८–१२	क्षेत्रीय जेबीयो; लोजपा(रा) दलित–शहरी मतमा बलियो।
इन्डिया गठबन्धन / महागठबन्धन (कुल)	६५–८५	तेजस्वी लोकप्रिय भए पनि गठबन्धन मत हिस्सा पछि।
• राजद	४४–५८	यादव–मुस्लिम बेल्टमा बलियो।
• कांग्रेस	११–१५	जित दर कमजोर।
• वामदल (CPI-ML, CPI, CPM)	८–१२	केन्द्रित जेबीयोमा असरदार।
जन सुराज	५–१२	मुख्यमन्त्री रोजाइ उच्च भए पनि नयाँ पार्टी; केही क्षेत्रमा सफलता सम्भावित।
अन्य (AIMIM, स्वतन्त्र, साना दल)	०–५	छरपस्ट असर।

किन यस्तो दायरा? जुलाईको एनडीए ४८.९% बनाम महागठबन्धन ३५.८% मत हिस्साले दुई अङ्कको बढत देखाउँछ। FPTP प्रणालीमा यसले प्रायः स्पष्ट बहुमत दिन्छ। अगस्टमा किशोरको २२% सीएम रोजाइले भोट-विभाजनको सम्भावना बढाएको छ, जसले एनडीएको फाइदा अझ पक्का बनायो, तर सँगै जन सुराजलाई स्थानीय स्तरमा प्रवेशको मौका दिएको छ।

---

ध्यान दिनुपर्ने कुरा (अर्काे ४–६ हप्ता)

• सिट बाँडफाँड (एनडीए/महागठबन्धन) र बगावती जोखिम।

• उम्मेदवार छनोट र दलबदल, जसले प्रति जिल्लामा १–२ सिट उल्टाउन सक्छ।

• मतदाता सूची पारदर्शिता र कानुनी विवाद—टर्नआउटमा असर।

• जन सुराजका उम्मेदवारहरूको गुणस्तर र स्थानीय संयन्त्र।

---

निष्कर्ष

• एनडीए हाल सबैभन्दा अगाडि, १५०–१७० सिटसहित बहुमततर्फ।

• महागठबन्धन ६५–८५ सिटमा सीमित हुनसक्छ, तेजस्वीको लोकप्रियता हुँदाहुँदै।

• जन सुराज ५–१२ सिट ल्याउनसक्छ—सानो तर ऐतिहासिक सुरुवात।

• यो चुनावले बिहारमा त्रिकोणीय प्रतिस्पर्धालाई पक्का गरेको छ, र अन्तिम नतिजा अझै पनि जातीय समीकरण, मत प्रतिशत र अन्तिम घडीका सम्झौतामा निर्भर गर्नेछ।

---

काल्पनिक मत प्रतिशतमा आधारित: 

---

मान्य मत प्रतिशत (Hypothetical Poll Numbers)

• एनडीए: २५%

• इन्डिया (महागठबन्धन): २०%

• जन सुराज: ४०%

• अन्य: १५%

---

सिट प्रक्षेपण (२४३ सिटमा)

गठबन्धन/दल	सिट
जन सुराज	१७१
एनडीए	४२
इन्डिया गठबन्धन	२१
अन्य	९
कुल	२४३

कसरी निकालियो:
प्रत्येक गठबन्धनको मत प्रतिशतलाई “क्यूब-ल” (vote³) अनुसार सिटमा परिणत गरिएको हो।
२४३ सिटमा अनुपात मिलाएर राउन्ड गरिएको।
(एनडीए ~४२, इन्डिया ~२१, जन सुराज ~१७१, अन्य ~९ → कुल २४३)।

---

पार्टी-वार सम्भावित बाँडफाँड (उदाहरणका लागि)

यदि गठबन्धन भित्र सामान्य बिहारको प्रवृत्तिअनुसार बाँड्ने हो भने:

• एनडीए (४२ सिट):

  • भाजपा ~५५% = २३ सिट

  • जदयू ~४०% = १७ सिट

  • साना सहयोगी ~५% = २ सिट

• इन्डिया गठबन्धन (२१ सिट):

  • राजद ~७०% = १५ सिट

  • कांग्रेस ~२०% = ४ सिट

  • वामदल ~१०% = २ सिट

• अन्य (९ सिट):

  • AIMIM, स्वतन्त्र वा साना दल — क्षेत्रीय सघनतामा निर्भर।

---

छोटकरी निष्कर्ष

• फर्स्ट-पास्ट-द-पोस्ट (FPTP) प्रणालीमा अगाडि हुने दलले ठूलो लाभ पाउँछ।

• केवल ४०% मतसँगै पनि जन सुराजले करिब ७०% सिट (१७१) जित्न सक्छ।

• मात्र २–३% मत हिस्साको हेरफेरले दर्जनौं सिट पल्टिन सक्छ।

• चाहनुहुन्छ भने म यही डाटालाई जिल्ला-वार नक्सा (heat map) वा वैकल्पिक गणना (जस्तै square-law, क्षेत्रीय वितरण) बाट पनि देखाउन सक्छु।

---