Showing posts with label gaza. Show all posts

Monday, October 13, 2025

Thursday, October 09, 2025

9: Gaza

The Banyan Revolt (novel)
जेन जी क्रान्ति (उपन्यास/हिन्दी) (free)
जेन जी क्रान्ति (उपन्यास/नेपाली) (free)
जेन जी क्रान्ति (उपन्यास/मैथिलि) (free)
Gen Z Kranti (novel)
Madhya York: The Merchant and the Mystic (novel)
Side Hustles That Work In 2025
Frugal Living Tips That Work
The AI Marketing Revolution: How Artificial Intelligence is Transforming Content, Creativity, and Customer Engagement
100 Questions That Lead To Understanding
The Convergence Age: Ten Forces Reshaping Humanity’s Future
Kalkiism: The Economic And Spiritual Blueprint For An Age Of Abundance
The Last Age: Lord Kalki, Prophecy, and the Final War for Peace

Monday, October 06, 2025

गाजादेखि युक्रेनसम्म: व्यवहारिक शान्तिको बाटो

From Gaza to Ukraine: The Case for Pragmatic Peace

गाजादेखि युक्रेनसम्म: व्यवहारिक शान्तिको बाटो

संघर्षहरू वर्षौंसम्म लम्बिँदै गएको आजको विश्वमा, हालै प्रस्तुत गरिएको गाजा शान्ति योजना ले विश्व समुदायलाई आशाको झिल्को देखाएको छ। यो कुनै परिपूर्ण योजना होइन, तर अहिलेका लागि यो क्षेत्रलाई चाहिएको कुरा यही हुन सक्छ — कुनै युटोपिया होइन, तर युद्धविराम, सास फेर्ने ठाउँ, र पुनर्निर्माणको अवसर।

गाजा शान्ति योजनाका गुण र सीमाहरू

यो योजनाले लामो समयदेखि अधुरो रहेको फिलिस्तिनी राज्यको सपना पूरा गर्दैन। त्यो प्रश्नलाई जानाजानी भविष्यका लागि खुला छोडिएको छ — यो स्वीकृति हो कि अहिले क्षेत्र "पूर्ण समाधान" का लागि तयार छैन।
यसको सट्टा, यो योजना तत्काल आवश्यक कुरामा केन्द्रित छ —
युद्ध अन्त्य गर्नु, मानवीय सहायता सहज बनाउन, चरमपन्थी समूहलाई निशस्त्र पार्न, र पुनर्निर्माणको जग बसाल्न।

कतार र मिस्रको सहभागिताले निर्णायक भूमिका खेलेको छ। यी दुवै देशहरूले त्यो विश्वसनीयता दिएका छन्, जुन न त इस्रायलले र न त पश्चिमी शक्तिहरूले अकेलै दिन सक्थे। तिनीहरूले गाजाको सामाजिक संरचना र राजनीतिक वास्तविकतालाई गहिरो रूपमा बुझ्छन् — र अझ महत्वपूर्ण कुरा, तिनीहरूसँग स्थानीय पक्षहरूलाई दबाबमा राख्ने सामर्थ्य छ।

यदि यो योजना कार्यान्वयन भयो भने, गाजा एक स्थायी युद्धक्षेत्रबाट एक सक्रिय तर नाजुक समाजमा रूपान्तरण हुन सक्छ। पुनर्निर्माण परियोजनाहरू सुरु हुनेछन्, आर्थिक जीवन पुनः गतिशील हुनेछ, र वर्षौंपछि सामान्य गाजावासीहरूले आफ्नो घर र मर्यादा पुनः निर्माण गर्न सक्नेछन्।

युक्रेनका लागि हराएको खाका

अब यसको तुलना युक्रेनसँग गरौँ। त्यहाँको युद्ध अहिले जमेको संघर्षमा परिणत भएको छ — दुबै पक्ष विनाश र प्रतिशोधको अनन्त चक्रमा अड्किएका छन्। पश्चिमी सहयोग बलियो भए पनि, त्यो अझै पनि यो भ्रममा आधारित छ कि सैनिक विजय सम्भव छ — कि पर्याप्त प्रतिबन्ध, ट्याङ्क र ड्रोनले रूसलाई झुकाउन सक्छन्।

तर आर्थिक प्रतिबन्धहरू पनि युद्धकै अर्को रूप हुन् — हतियारविहीन, तर समान रूपमा विनाशकारी। ती अर्थतन्त्रलाई सजाय दिन्छन्, विचारधारालाई होइन। प्रायः यस्ता प्रतिबन्धहरूले राजनीतिक इच्छाशक्तिलाई कमजोर होइन, अझ कठोर बनाउँछन्।

युक्रेनको वास्तविकता सैन्य विजयबाट होइन, राजनीतिक समाधानबाट बदलिन्छ। यसको लागि सोचमा मूलभूत परिवर्तन आवश्यक छ — युद्धभूमिबाट हटेर कूटनीतिक वार्तातिर फर्कने साहस, र भारत तथा चीन जस्ता नयाँ शक्ति केन्द्रहरूलाई समावेश गर्ने दृष्टिकोण।

भारत र चीनको भूमिका

कुनै पनि स्थायी शान्तिको लागि नयाँ मध्यस्थहरू चाहिन्छ। दोस्रो विश्वयुद्धपछि हावी रहेको पश्चिम-केन्द्रित शान्ति संरचनाको विश्वसनीयता अहिले घट्दै गएको छ। भारत र चीन — दुई सभ्यतागत शक्ति, जसका रूस र ग्लोबल साउथ दुवैसँग गहिरा सम्बन्ध छन् — यी प्रक्रियामा सन्तुलन र नैतिक तौल दिन सक्छन्।

भारतले आफ्नो गुटनिरपेक्ष परम्परा र वैचारिक पुलको रूपमा पश्चिम र यूरेशियाबीच मध्यस्थताको भूमिका खेल्न सक्छ।
चीन, जसले आफ्नो बेल्ट एन्ड रोड पहल र बढ्दो कूटनीतिक सक्रियताका कारण प्रभाव जमाइरहेको छ, यदि चाह्यो भने रूसलाई व्यवहारिक सम्झौता तर्फ प्रेरित गर्न सक्छ।

भारत, चीन र सायद स्विट्जरल्याण्ड जस्तो कुनै तटस्थ युरोपेली देशद्वारा गरिएको त्रिपक्षीय पहलले युद्धको सम्पूर्ण रूपरेखा बदल्न सक्छ। यसले “जित” वा “हार” भन्दा पनि ध्यान एक नयाँ सुरक्षा संरचना बनाउनेतर्फ केन्द्रित गर्नेछ — जसमा नाटोका चिन्ताहरू, युक्रेनको सार्वभौमिकता, र रूसको रणनीतिक सम्मान सबैलाई स्थान मिल्नेछ।

व्यवहारिक शिक्षा

गाजा योजनाको सबैभन्दा ठूलो शक्ति यसको व्यवहारिकता हो। यसले स्वीकार्छ कि निकट भविष्यमा पूर्ण न्याय सम्भव छैन। तर यो पनि जान्दछ कि पीडा अन्त्य गर्न र व्यवस्था पुनःस्थापित गर्न सकिन्छ — र यही दीर्घकालीन शान्तिको आधार हो।

युक्रेनलाई पनि त्यस्तै विनम्रता चाहिन्छ। शान्ति सधैं भव्य सन्धिहरू बाट सुरु हुँदैन; कहिलेकाहीँ यो शान्त स्वीकृति बाट सुरु हुन्छ — कि अन्तहीन युद्ध कसैको हितमा छैन।

यदि गाजा योजनाले विश्वलाई केही सिकाउँछ भने त्यो यो हो — अपूर्ण शान्ति पनि पूर्ण विनाशभन्दा राम्रो हुन्छ।
गाजा होस् वा युक्रेन, असली चुनौती योजना बनाउनेमा होइन — तर तिनलाई साहसपूर्वक कार्यान्वयन गर्नेमा छ।

Sunday, October 05, 2025

ट्रम्पको २०२५ गाजा शान्ति योजना: साहसिक दृष्टि कि रणनीतिक मृगतृष्णा?

Trump’s 2025 Gaza Peace Plan: Bold Vision or Strategic Illusion?

ट्रम्पको २०२५ गाजा शान्ति योजना: साहसिक दृष्टि कि रणनीतिक मृगतृष्णा?

परिचय: पुरानो संकट, नयाँ प्रयास

२०२५ सेप्टेम्बर २९ मा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प ले एउटा योजना सार्वजनिक गरे जसलाई उनले “शान्तिको लागि अन्तिम र साहसिक रोडम्याप” भने — यो २०-बुँदे (कतिपय रिपोर्टमा २१-बुँदे) रूपरेखा हो, जसको उद्देश्य इजरायल र हमासबीच करिब दुई वर्षदेखि चलिरहेको युद्ध अन्त्य गर्नु हो।
यस प्रस्तावमा युद्धविरामको ग्यारेन्टी, चरणबद्ध इजरायली फिर्ती, बन्धकहरूको मुक्तता, अतिवाद विरोधी कार्यक्रम, र अन्तर्राष्ट्रिय निगरानीमा पुनर्निर्माण जस्ता तत्वहरू समेटिएका छन्।

तर यो योजना त्यस्तो समयमा आएको हो जब गाजा अझै पनि २०२३ अक्टोबरदेखि चलिरहेको विनाशकारी संघर्ष बाट थिलथिलो छ, इजरायलको राजनीति गहिरो रूपमा विभाजित छ, र फिलिस्तिनी नेतृत्व आफ्नै अन्तर्विरोधले कमजोर भएको छ। त्यसैले यो योजना आशा र संशय दुबैको स्रोत बनेको छ।

शान्ति योजनाका मुख्य बुँदाहरू

WhiteHouse.gov, BBC, र The Times of Israel का विवरणअनुसार, ट्रम्पको शान्ति योजनाका प्रमुख बुँदाहरू यस प्रकार छन्:

चरणबद्ध इजरायली फिर्ती – इजरायली सेनाले (IDF) तीन चरणमा गाजा छोड्ने प्रस्ताव गरिएको छ, जुन बन्धक मुक्तता र युद्धविरामको पालना जस्ता सूचकहरूमा आधारित हुनेछ।
बन्धक सटही संयन्त्र – हमासद्वारा राखिएका जीवित बन्धकहरूको तुरुन्त रिहाइको सट्टामा ७,००० भन्दा बढी फिलिस्तीनी कैदीहरूको चरणबद्ध मुक्तता।
गाजाको पूर्ण निशस्त्रीकरण – हमासको सशस्त्र संरचना विघटन गरी तेस्रो पक्षको निगरानीमा सीमित प्रहरी बललाई अनुमति।
सहायताको पारदर्शी वितरण – मानवीय र पुनर्निर्माण सहायता सशस्त्र समूहहरूले दुरुपयोग गर्न नपाओस् भनी अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाद्वारा निगरानी (संभाव्य रूपमा टोनी ब्लेयर जस्ता व्यक्ति समावेश)।
आर्थिक पुनर्निर्माण र “आतंक-मुक्त क्षेत्र” – गाजालाई “मध्यपूर्वको सिंगापुर” बनाउने लक्ष्यसहित बहु-अर्ब डलरको पुनर्निर्माण कार्यक्रम, जुन पूर्ण निशस्त्रीकरणमा निर्भर रहनेछ।

व्हाइट हाउसले यसलाई “सुरक्षामार्फत आर्थिक शान्ति”को नीति भनेको छ — यो नीति ट्रम्पले पहिलेका अब्राहम सम्झौता अवधिमा पनि अघि सारेका थिए।

प्रतिक्रिया: सावधानीपूर्ण आशा र तीव्र आलोचना

यो योजना जहाँ कूटनीतिक तहमा सावधानीपूर्वक आशावाद ल्यायो, त्यहीं विश्लेषक र मानवअधिकार समूहहरूबाट आलोचना पनि भयो।

इजरायलले योजनाको रूपरेखालाई समर्थन जनायो, तर प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहू ले “जल्दबाजीमा सम्झौता घातक हुन सक्छ” भन्दै चेतावनी दिए। रिपोर्टअनुसार ट्रम्पले नेतन्याहूसँग फोनमा तनावपूर्ण कुराकानी गर्दै उनलाई “धेरै नकारात्मक” भएको भन्दै “यो जित हो” भनेर स्वीकार गर्न दबाब दिए।
हमास ले निशस्त्रीकरणको खण्ड अस्वीकार गर्दै युद्धविराम र बन्धक सटहीमा सर्तसहित सहमति जनायो — यदि इजरायलले पूर्ण रूपमा फिर्ता हुने र हवाई आक्रमण रोकिने ग्यारेन्टी गर्छ भने।
मिस्र, कतार र अमेरिका का मध्यस्थहरूले (जसमा जारेड कुश्नर र स्टीभ विट्कफ पनि छन्) काहिरामा अप्रत्यक्ष वार्ता सुरु गरे।
युरोपेली संघ (EU) भित्र मतभेद देखियो — केही देशले इजरायलमाथि प्रतिबन्धको पक्ष लिए भने अरूले व्यवहारिक दृष्टिकोणलाई प्राथमिकता दिए।

धेरै फिलिस्तीनीहरूका लागि यो योजना अझै पनि “पश्चिमी थोपा” जस्तो महसुस हुन्छ। गाजाका एक प्राध्यापकका शब्दमा — “यो शान्ति होइन, आत्मसमर्पणअघि निशस्त्रीकरण हो।”

घोषणापछि भएका घटनाहरू

सेप्टेम्बरको अन्त्य: घोषणा र प्रतिक्रिया

ट्रम्पले सेप्टेम्बर २९ मा योजना घोषणा गर्दै अक्टोबर ५ सम्म हमासले स्वीकार नगरे “नरकको द्वार खुल्नेछ” भनेर चेतावनी दिए।
इजरायलले फिर्तीका नक्सा र कैदी सूची तयार गर्न थाल्यो; हमासले आंशिक स्वीकृति देखायो।
सहायता काफिला तयार भए तर केरेम शालोम क्रसिङमा ढिलाइले आलोचना जन्मायो।

अक्टोबरको सुरु: अनिश्चित प्रगति

अक्टोबर ३ सम्म हमासले अप्रत्यक्ष रूपमा सर्तसहित सहमति पठायो।
ट्रम्पले फ्लोरिडाको र्‍यालीमा यसलाई “शान्ति अब विकल्प हो, सपना होइन” भन्दै प्रशंसा गरे।
अमेरिकी अधिकारीहरूले दुबै पक्षलाई अक्टोबर ६ देखि सुरु हुने काहिरा वार्तामा पठाउने तयारी गरे।
इस्रायली सुरक्षा सर्तहरूलाई ध्यानमा राख्दै निशस्त्रीकरणको समयरेखा परिमार्जन गरियो।

४–५ अक्टोबर: निर्णायक मोड

अन्तिम मिति आउँदा वाशिङ्टन, तेल अविभ र दोहामा वातारण तनावपूर्ण तर आशावादी थियो। रिपोर्टअनुसार इजरायली कारबाहीमा आंशिक विराम आयो र अमेरिकी मध्यस्थता तीव्र बनाइयो। ट्रम्पले दाबी गरे — “क्याम्प डेविडपछि सबैभन्दा ठूलो सहमतिको क्षण यो हो।”

सकारात्मक र नकारात्मक पक्ष

सकारात्मक संकेतहरू

दुबै पक्षको सहभागिता: लामो समयपछि पहिलोपटक इजरायल र हमास दुबै वार्तामा संलग्न भएका छन्।
अमेरिकी प्रभाव: ट्रम्पको धमकी र प्रोत्साहनको संयोजनले वार्ता गतिशील बनाएको छ।
मानवीय सम्भावना: यदि योजना ईमानदारीका साथ कार्यान्वयन भयो भने, यसले गाजाको जनजीवनमा ऐतिहासिक सुधार ल्याउन सक्छ।

मुख्य चुनौतीहरू

अविश्वास र पूर्वशर्तहरू: इजरायलले सबै बन्धक रिहा नभएसम्म पूर्ण फिर्ता अस्वीकार गरेको छ; हमासले ग्यारेन्टीबिनाको निशस्त्रीकरण मानेको छैन।
राजनीतिक अस्थिरता: नेतन्याहू सरकारभित्र विरोध बढ्दै छ, र हमासको नेतृत्व गाजा, दोहा र तेहरान मा विभाजित छ।
स्पष्ट कार्यान्वयन संयन्त्रको अभाव: योजनाको सफलताका लागि अमेरिकी राजनीतिक इच्छाशक्ति मात्र भरपर्दो देखिन्छ।
क्षेत्रीय जोखिम: इजरायल–ईरान तनाव वा लेबनानमा अस्थिरता कुनै पनि बेला सम्झौता भत्काउन सक्छ।

Chatham House र Carnegie Endowment का विश्लेषकहरूले अनुमान गर्छन् — सीमित युद्धविरामको सम्भावना ४०–५०% छ, तर पूर्ण स्थायी सम्झौताको सम्भावना २०–३०% मात्र। यो २०२४ को बाइडन योजना जस्तै कमजोर आधारमा टेकेको देखिन्छ।

ईरानको भूमिका: प्रतिनिधि युद्ध र रणनीतिक दायरा

तेहरानको दीर्घ रणनीति

१९७९ को इस्लामी क्रान्तिपछि, ईरानले आफूलाई फिलिस्तीनी प्रतिरोधको अगुवाको रूपमा प्रस्तुत गर्दै आएको छ।
हमास, हिजबुल्लाह, र PIJ जस्ता समूहहरूलाई ईरानले हरेक वर्ष १००–३५० मिलियन डलर बराबरको सहयोग (अस्त्र, तालिम, र प्रविधि) दिएको अनुमान छ।

IRGC (इस्लामिक रिभोल्युसनरी गार्ड कोर्प्स) ले हमासलाई ड्रोन र मिसाइल क्षमता उपलब्ध गराएको छ।
ईरानले २०२३ अक्टोबर ७ को हमास आक्रमणमा प्रत्यक्ष संलग्नता अस्वीकार गरे पनि, अमेरिकी र इजरायली गुप्तचर स्रोतहरूले आर्थिक र रसद समर्थन प्रमाणित गरेका छन्।
२०२४ अप्रिलमा इजरायलले दमास्कसमा ईरानी कन्सुलेटमा आक्रमण गरेपछि ईरानले ३०० भन्दा बढी ड्रोन र मिसाइल प्रहार गर्‍यो, जसले १२-दिने ईरान–इजरायल युद्ध निम्त्यायो।

ईरानको रणनीति — जसलाई “प्रतिरोधको धुरी” भनिन्छ — क्षेत्रीय मिलिसियाहरू (जस्तै हिजबुल्लाह र हौथी) मार्फत अप्रत्यक्ष रूपमा दबाब सिर्जना गर्ने तर स्वयं प्रत्यक्ष युद्धमा नजाने नीति हो।

ईरानका लागि परिणाम

तर यो नीति ईरानका लागि उल्टो परिरहेको छ। साउदी अरब र संयुक्त अरब इमिरेट्स जस्ता अरब देशहरूले अब तेहरानलाई अस्थिरता फैलाउने मुख्य तत्व ठान्दै, अमेरिकासँग नजिकिएका छन्।

ईरानका प्रमुख सहयोगीहरू कमजोर हुँदै गएका छन् — हिजबुल्लाह नेता हसन नसरल्लाह र हमास प्रमुख इस्माइल हानियेह दुबैको हत्या भइसकेको छ। यसले तेहरानको “अग्रपंक्ति रक्षा रेखा” कमजोर बनाएको छ।

तर घरेलु रूपमा, शासनले इजरायलविरोधी भावनालाई उचालेर जनआक्रोशलाई नियन्त्रणमा राखेको छ। एक ईरानी विश्लेषकका शब्दमा:

“गाजामा झर्ने हरेक मिसाइलले शासनलाई एक महिना थप समय दिन्छ।”

भूराजनीतिक प्रभावहरू

ट्रम्पको राजनीतिक गणना

यो योजना केवल कूटनीति होइन, एक भूराजनीतिक जुवा पनि हो। यसको उद्देश्य:

अमेरिका–साउदी–इजरायल सम्बन्ध सुदृढ पार्दै “अब्राहम २.०” सामान्यीकरणलाई अगाडि बढाउने।
२०२६ का अमेरिकी मध्यावधि चुनावअघि ट्रम्पलाई “वैश्विक शान्तिदूत”का रूपमा प्रस्तुत गर्ने।
चीन र ईरानमाथि ध्यान केन्द्रित गर्न मध्यपूर्वीय मोर्चालाई स्थिर बनाउने।

विश्वव्यापी प्रतिक्रिया

युरोप: मानवअधिकार र व्यवहारिक कूटनीतिक दृष्टिकोणबीच विभाजित।
रूस र चीन: योजनालाई “एकतर्फी र बलपूर्वक” भन्दै आलोचना गर्छन्, तर अमेरिकाको फँसावटमा अप्रत्यक्ष फाइदा देख्छन्।
अरब सडकहरू: अम्मानदेखि अल्जियर्ससम्म विरोध प्रदर्शन, तर धेरैले निजी रूपमा भने शान्तिको सानो झिल्कोको स्वागत गरेका छन्।

निष्कर्ष: सम्झौता र मृगतृष्णाबीच

ट्रम्पको २०२५ गाजा शान्ति योजना विगत तीन दशकमा अमेरिकाको सबैभन्दा ठूला मध्यपूर्वीय प्रयासहरूमध्ये एक हो — तर यसको सफलता असंभव सन्तुलनमा निर्भर छ:
हमासले हार स्वीकार गर्नुपर्नेछ आत्मसमर्पण बिना, इजरायलले भरोसा गर्नुपर्नेछ नियन्त्रण बिना, र अमेरिकाले ध्यान भंग नगरी प्रतिवद्ध रहनुपर्नेछ।

जसरी काहिरा वार्ता तयारी हुँदैछ, आशाको झिल्को देखिन्छ। तर इतिहास निर्दयी छ — प्रत्येक “अन्तिम शान्ति” (चाहे क्याम्प डेविड होस् वा बाइडन २०२४) रगत र भग्नावशेषमा परिणत भएको छ।

यदि यो योजना पनि असफल भयो भने, गाजाको त्रासदी अझ गहिरिनेछ — र संसारले फेरि सिक्नेछ कि शान्ति पनि शक्ति जस्तै हो —
घोषणा गर्न सजिलो, निर्माण गर्न कठिन।

तुलनात्मक विश्लेषण तालिका

(ट्रम्प २०२५ गाजा योजना बनाम बाइडन २०२४ योजना बनाम ओस्लो सम्झौता बनाम अब्राहम सम्झौता)

विशेषता / आयाम	ट्रम्प २०२५ गाजा योजना	बाइडन २०२४ / २०२५ युद्धविराम र “युद्धपश्चात दृष्टि” योजना	ओस्लो सम्झौता (१९९३–१९९५)	अब्राहम सम्झौता (२०२० देखि)
मुख्य उद्देश्य	अमेरिकाको नेतृत्वमा गाजामा स्थायी शान्ति ल्याउने प्रयास — चरणबद्ध इजरायली फिर्ती, बन्धक सटही, हमासको निशस्त्रीकरण, पुनर्निर्माण, र संक्रमणकालीन शासन।	युद्धविराम कायम राख्ने, बन्धकहरूको रिहाइ, मानवीय सहायता पु-याउने, र युद्धपछि गाजाको शासन संरचना तयार गर्ने।	फिलिस्तिनी आत्मशासन सुरु गर्ने, पारस्परिक मान्यता दिने, र अन्तिम समाधानका लागि वार्ता प्रक्रिया सुरु गर्ने।	इजरायल र अरब मुलुकबीच कूटनीतिक सामान्यीकरण ल्याउने; फिलिस्तीन मुद्दाभन्दा व्यापक क्षेत्रीय स्थायित्वमा ध्यान।
संरचना / संयन्त्र	२० (वा २१) बुँदाको रूपरेखा; “शान्ति बोर्ड” नामक अन्तर्राष्ट्रिय समिति; अस्थायी फिलिस्तीनी प्रशासन; अन्तर्राष्ट्रिय सुरक्षा बलको निगरानी।	बहु-चरणीय युद्धविराम योजना (पहिलो चरण करिब ६ हप्ता); इजरायली फिर्ती, बन्धक सटही, सहायता वितरण, युद्धपश्चात शासनको तयारी।	“अन्तरिम सम्झौता”: सीमित आत्मशासनका लागि फिलिस्तीनी प्राधिकरण (PA) स्थापना; अन्तिम मुद्दा (यरुशलेम, सीमा, शरणार्थी) पछि तय हुने।	इजरायल र अरब मुलुकबीच द्विपक्षीय सम्झौता — व्यापार, कूटनीति, सुरक्षा, लगानीमा केन्द्रित; फिलिस्तीन मुद्दा मुख्य एजेन्डा होइन।
सुरक्षा / सैन्य प्रावधान	हमासको पूर्ण निशस्त्रीकरण; सुरुङ र हतियार विनाश; अन्तर्राष्ट्रिय निगरानी; सीमा र सुरक्षा नियन्त्रण ISF द्वारा।	चरणबद्ध सुरक्षा प्रावधान — इजरायली सेना बस्ती क्षेत्रबाट हट्ने; बन्धक सटहीपछि निगरानी कायम।	इजरायलले प्रमुख सुरक्षा नियन्त्रण कायम राख्यो; फिलिस्तीनी प्रहरीलाई सीमित अधिकार; दुवैबीच समन्वय।	सुरक्षा सहयोग कायम तर फिलिस्तीनी सैन्य ढाँचा वा गाजाको युद्धसँग प्रत्यक्ष सम्बन्ध छैन।
शासन / राजनीतिक अधिकार	अन्तर्राष्ट्रिय निगरानीमा अस्थायी “टेक्नोक्र्याटिक फिलिस्तीनी समिति”; हमासलाई शासनबाट बाहिर राख्ने; सुधारपश्चात PA लाई सत्तान्तरण गर्ने योजना।	युद्धविरामपछि फिलिस्तीनी संस्थाहरूलाई सशक्त बनाउन सम्भावना; विवरण अस्पष्ट।	फिलिस्तीनी प्राधिकरण (PA) को स्थापना; पश्चिमी तट र गाजामा सीमित अधिकार; अन्तिम स्थिति बाँकी।	अरब देशका अलग-अलग सम्झौताहरू; फिलिस्तीनी शासनमा प्रत्यक्ष असर छैन।
भौगोलिक / फिर्ती प्रावधान	चरणबद्ध इजरायली फिर्ती; गाजाको कुनै भाग नजोड्ने; अन्तर्राष्ट्रिय स्थिरीकरण बलले नियन्त्रण लिने।	इजरायली सेना बस्ती क्षेत्रबाट हट्ने; अन्तिम फिर्ती पछि सम्भावित।	इजरायलले आंशिक फिर्तीमा सहमति जनाएको थियो तर अन्तिम सीमाहरू अनिर्णीत।	क्षेत्रीय सीमाको सवाल सम्झौतामा छैन; मुख्य फोकस राज्य-राज्य सम्बन्धमा।
मानवीय / पुनर्निर्माण पक्ष	ठूलो अन्तर्राष्ट्रिय सहायता र पुनर्निर्माण प्रतिबद्धता; मलबा हटाउने, पूर्वाधार पुनर्स्थापना, आर्थिक क्षेत्र स्थापना; पारदर्शितामा जोड।	युद्धविरामसँगै मानवीय राहत र पुनर्निर्माण योजना; अमेरिकी समन्वयमा सञ्चालन।	आर्थिक सहकार्य र विकास योजना समावेश तर असमान रूपमा कार्यान्वयन।	लगानी, व्यापार, पर्यटन र पूर्वाधार सहयोग; इजरायल-अरब साझेदारीमा ध्यान।
फिलिस्तीनी सहभागिता	हमासलाई शासनबाट अलग गरिएको; सीमित नागरिक समाज प्रतिनिधित्व; बाह्य नियन्त्रण प्रमुख।	अपेक्षाकृत बढी समावेशी दृष्टिकोण — भविष्यको शासनमा फिलिस्तीनी सहभागिता सम्भव।	इजरायल र PLO बीच सीधा वार्ता; फिलिस्तीनी नेतृत्वको प्रत्यक्ष भूमिका।	फिलिस्तीनी पक्ष बाहिर; सम्झौता अरब देश र इजरायलबीच केन्द्रित।
समयसीमा / चरणबद्धता	विभिन्न चरणमा कार्यान्वयन — बन्धक रिहाइ, फिर्ती, पुनर्निर्माण; लचिलो समयरेखा।	प्रारम्भिक ६ हप्ताको युद्धविरामपछि फिर्ती र शासन चरणहरू; चरणबद्ध संरचना।	करिब ५ वर्षको अन्तरिम अवधिको लक्ष्य; त्यसपछि अन्तिम समाधान अपेक्षित (तर असफल)।	कुनै निश्चित समयसीमा छैन; प्रत्येक देशले आफ्नै तालिका अनुसार प्रगति गर्छ।
सशक्त पक्ष / उपलब्धि	व्यापक दृष्टिकोण — सुरक्षा, शासन, मानवीय र क्षेत्रीय पक्षलाई जोड्दछ; अमेरिकी प्रभाव बलियो।	यथार्थपरक र चरणबद्ध योजना; तत्काल युद्धविराम र राहतमा केन्द्रित।	पहिलोपटक पारस्परिक मान्यता र फिलिस्तीनी प्रशासनको स्थापना; वार्ताको मार्ग खुल्यो।	इजरायलले अरब जगतमा स्वीकृति पायो; नयाँ व्यापार र सुरक्षा साझेदारी बने।
कमजोरी / आलोचना	इजरायली सुरक्षा प्राथमिक; फिलिस्तीनी संप्रभुता कमजोर; कार्यान्वयन अस्पष्ट; बाह्य नियन्त्रण बढी।	दृष्टि अस्पष्ट; शासनको दीर्घकालीन योजना ठोस छैन।	सत्ताको असमानता, प्रवर्तन संयन्त्र कमजोर, बस्ती विस्तारले प्रक्रिया कमजोर बनायो।	आलोचकहरूका अनुसार, यी सम्झौताले फिलिस्तीनी मुद्दा छायामा पारे; इजरायलको स्थिति सुदृढ भयो।

Tuesday, September 30, 2025

30: Gaza

عمران خان کی منتقلی کے حوالے سے ہمیں کوئی علم نہیں ہے ، جیل کے اندر ہمیں ایسی کوئی اطلاع ملی نہ ہمارے وکلاء کو ہمیں اس چیز کا کوئی اندازہ نہیں یہ قانونی ہے یا غیر قانونی اس حوالے سے کل ہم وکلاء سے مشورہ کریں گے اور عمران خان سے بھی بات کریں گے ۔ علیمہ خان pic.twitter.com/VAHsGX8GGL
— PTI (@PTIofficial) September 30, 2025

The senior military officers:
Their silence was golden.

Trump and Hegseth:
At once clownish and dangerous.
— Bill Kristol (@BillKristol) September 30, 2025

Selling a crime scene to technocrats will only encourage the states partnered with them to create more crime scenes... https://t.co/CQAotYprO6
— ZoroastrianCultureIsNot4Sale (@CultureNot4Sale) September 30, 2025

ट्रम्प–नेतन्याहू २०-बुँदे गाजा शान्ति योजना: आशा र चुनौती

The Trump–Netanyahu 20-Point Gaza Peace Plan: Promise and Peril

The following countries have publicly endorsed Trump’s 20 point Gaza peace plan:

🇮🇱Israel
🇪🇬Egypt
🇮🇩Indonesia
🇯🇴Jordan
🇵🇰Pakistan
🇶🇦Qatar
🇸🇦Saudi Arabia
🇹🇷Turkey
🇦🇪United Arab Emirates
🇫🇷France
🇮🇹Italy
— The Persian Jewess (@persianjewess) September 29, 2025

ट्रम्प–नेतन्याहू २०-बुँदे गाजा शान्ति योजना: आशा र चुनौती

प्रस्तावना

२०२५ सेप्टेम्बर २९ मा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहूले “ऐतिहासिक” गाजा शान्ति योजनाको घोषणा गरे। अमेरिकाले प्रायोजित गरेको यो २०-बुँदे ढाँचा युद्धविराम, बन्धक मुक्त गरिनु, हमासको निरस्त्रीकरण र गाजामा दीर्घकालीन पुनर्निर्माण सुनिश्चित गर्ने उद्देश्यले ल्याइएको हो।

ह्वाइट हाउसले यस पहललाई “संघर्षलाई सधैंका लागि अन्त्य गर्ने प्रयास” को रूपमा प्रस्तुत गर्‍यो। यसमा ट्रम्पको २०२० को “डिल अफ द सेनचुरी” र २०२५ को साउदी–फ्रान्सेली “न्यूयोर्क घोषणा” का अंशहरू समावेश छन्। तर यसको मुख्य विशेषता भनेको हमासलाई शासनबाट पूर्णतः बाहिर राख्नु र ट्रम्पकै अध्यक्षतामा एउटा शक्तिशाली अन्तर्राष्ट्रिय निगरानी निकाय — “बोर्ड अफ पीस” — गठन गर्नु हो।

२० प्रमुख बुँदा: योजनाको संरचना

यद्यपि स्रोतअनुसार क्रम थोरै भिन्न हुन सक्छ, तर ढाँचाका मूल अंशहरू यसप्रकार छन्:

तात्कालिक युद्धविराम: इजरायल र हमास सहमत भएपछि सबै प्रकारका सैन्य गतिविधि तुरुन्त रोक्ने।
बंधक मुक्त गरिनु: ७२ घण्टाभित्र सबै बाँकी बन्धक (अनुमानित ४८, जसमा २० जीवित रहेको विश्वास) मुक्त गरिने।
कैदी विनिमय: इजरायलले आजीवन कारावास भोगिरहेका २५० फिलिस्तीनी कैदीलाई छोड्ने।
७ अक्टोबर २०२३ पछि पक्राउ परेका बन्दी: १,७०० गाजावासी — जसमा सबै महिला र बालबालिका सामेल — रिहा गरिने।
अवशेष विनिमय: प्रत्येक इजरायली बन्धकको शवको बदला १५ फिलिस्तीनी शव फिर्ता गरिने।
इजरायली सेनाको चरणबद्ध फिर्ता: हमास निरस्त्रीकरण सुरु गरेपछि र अन्तर्राष्ट्रिय सुरक्षा बल तैनाती भएपछि क्रमिक फिर्ता।
सुरक्षा घेरा: गाजाको सीमामा इजरायलको स्थायी सुरक्षा उपस्थिति।
हमासको बहिष्कार: शासनमा हमासको प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष कुनै पनि भूमिका निषेध।
सैन्य संरचना ध्वंस: सबै सुरुङ, हतियार कारखाना र सैन्य पूर्वाधार नष्ट गरी पुनर्निर्माण निषेध।
आम माफी: हतियार छोडेर शान्तिपूर्ण जीवनको प्रतिज्ञा गर्ने हमास सदस्यलाई आममाफी।
सुरक्षित मार्ग: गाजा छाड्न चाहने हमास सदस्यलाई सुरक्षित निकास।
अन्तर्राष्ट्रिय स्थिरीकरण बल (ISF) – निरस्त्रीकरण भूमिका: हतियार निस्तारण, अन्तर्राष्ट्रिय खरिद-ब्याक कार्यक्रम लागू।
ISF – तालिम भूमिका: फिलिस्तीनी प्रहरीलाई तालिम दिनु र कानून-व्यवस्था सम्हाल्न सक्षम बनाउनु।
मानवीय सहायता: संयुक्त राष्ट्र, रेड क्रेसन्ट र एनजीओमार्फत निर्बाध आपूर्ति; पानी, बिजुली, अस्पताल, बेकरी बहाल; रफाह क्रसिङ खोल्ने।
जबरन विस्थापन निषेध: कुनै पनि फिलिस्तीनीलाई गाजाबाट निष्कासित नगर्ने वा इजरायलमा मिलाउने छैन।
अन्तर्राष्ट्रिय पुनर्निर्माण गठबन्धन: रोजगारी सिर्जना र पूर्वाधार पुनर्निर्माणका लागि वैश्विक सहकार्य।
तकनीकी अन्तरिम शासन: अराजनीतिक फिलिस्तीनी समितिले दैनिक प्रशासन सम्हाल्ने।
“बोर्ड अफ पीस” को निगरानी: ट्रम्प अध्यक्षतामा (टोनी ब्लेयर जस्ता नेतासहित) शासन, वित्त र मानक हेर्ने।
फिलिस्तीनी प्राधिकरण (PA) सुधार: वेस्ट बैंकको PA मा सुधार र एक वर्षभित्र चुनाव ताकि गाजाको नियन्त्रण लिन सक्ने।
राज्यतर्फको बाटो: सुधार सफल भए आत्मनिर्णय र राज्यत्वतर्फ मार्ग, क्षेत्रीय सुरक्षा ग्यारेन्टीसहित।

अतिरिक्त प्रावधानमा विशेष आर्थिक क्षेत्र, व्यापारिक रियायत र शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वका प्रतिबद्धता सामेल छन्।

प्रारम्भिक प्रतिक्रियाहरू

इजरायल: नेतन्याहूले स्वागत गरे तर फिलिस्तीनी राज्यको विरोध दोहोर्याए।
हमास: औपचारिक प्रतिक्रिया छैन, तर प्रारम्भिक वक्तव्यमा निरस्त्रीकरण शर्तप्रति गहिरो शंका।
अरब मुलुकहरू: साउदी अरब, कतार, इजिप्ट र यूएईले सतर्कतापूर्वक यसलाई सम्भावित विकल्पका रूपमा लिए।
अमेरिका: ट्रम्पले यसलाई “बेहद नजिक” भने र चेतावनी दिए—यदि अस्वीकृति भयो भने अमेरिका इजरायललाई “पूरा समर्थन” दिनेछ।

आलोचनाको अवलोकन

योजनाको महत्वाकांक्षा ठूलो भए पनि यसले व्यापक आलोचना आकर्षित गरेको छ।

1. इजरायलतर्फ झुकाव र फिलिस्तीनी सहभागिताको अभाव

फिलिस्तीनीहरूसँग परामर्शबिना तयार; हमास पूर्ण रूपमा बाहिर।
इजरायलमाथि कब्जा अन्त्य वा वेस्ट बैंक मुद्दा हल गर्ने कुनै बाध्यकारी दायित्व छैन।
यसलाई “डोमिनेशन ब्लुप्रिन्ट” वा “समर्पण दस्तावेज” भनिएको।

2. ट्रम्प र नेतन्याहूबीचको विरोधाभास

योजना अन्तर्राष्ट्रिय बल र PA को भूमिका देख्छ; नेतन्याहूले अनिश्चितकालीन इजरायली सुरक्षा माग्छन्।
ट्रम्प राज्यत्वको संकेत दिन्छन्; नेतन्याहू दृढ विरोध गर्छन्।
आममाफी प्रावधान नेतन्याहूको “हमासलाई नष्ट गर्ने” घोषणासँग टकराउँछ।

3. हमासप्रति अवास्तविक माग र हिंसाको जोखिम

पूर्ण निरस्त्रीकरण र सत्ता त्याग्नुपर्ने माग — असम्भव सरह।
७२ घण्टाको बन्धक मुक्त गर्ने समयसीमा अव्यावहारिक।
अस्वीकृतिलाई इजरायली आक्रमण तेज पार्ने बहानाको रूपमा लिन सकिन्छ।

4. अस्पष्ट र अधुरो ढाँचा

इजरायली फिर्ता हुने निश्चित तालिका छैन।
राज्यत्वतर्फको बाटो सशर्त र अनिश्चित।
UNRWA वा वेस्ट बैंकको अवस्थाबारे स्पष्टता छैन।
आलोचकले यसलाई “ifs and buts” भरिएको “हाउस अफ कार्ड्स” भनेका छन्।

5. शासन र पुनर्निर्माणप्रति शंका

ट्रम्प अध्यक्षतामा “बोर्ड अफ पीस” उपनिवेशीकरणको झल्को दिने।
प्राविधिक शासन स्थानीय वैधताविहीन।
“रिभिएरा शैली” विकासलाई जातीय सफाया ढाकछोप गर्ने आरोप।
सहायता निर्भरता बढेर स्वायत्तता कमजोर हुने।

6. व्यापक प्रभाव

विगतका असफल योजनासँग तुलना (जस्तै ट्रम्पको युक्रेन योजना)।
जेरेड कुश्नरको संलग्नता निष्पक्षतामाथि प्रश्न।
कब्जा र बस्ती समस्यालाई बेवास्ता गर्दा जरो टुट्ने सट्टा अझ गहिरो हुन्छ।

निष्कर्ष

ट्रम्प–नेतन्याहू गाजा शान्ति योजना महत्वाकांक्षी छ तर अत्यन्तै नाजुक। हमासलाई शासनबाट बहिष्कार गर्नु, तीव्र बन्धक रिहाई र अन्तर्राष्ट्रिय निगरानीजस्ता प्रावधानले यसलाई अधिकतमवादी बनाउँछ तर फिलिस्तीनी दृष्टिकोणको उपेक्षाले वैधता कमजोर बनाउँछ।

यदि स्वीकार भयो भने यो अस्थायी युद्धविराम र राज्यत्वतर्फको सशर्त बाटो खोल्न सक्छ। यदि अस्वीकृत भयो भने, अमेरिकी समर्थनसहित इजरायली सैन्य आक्रमणलाई अझै औचित्य दिनेछ।

जसरी भए पनि, यो योजना मध्यपूर्व शान्ति प्रयासहरूको मूल चुनौतीलाई प्रकट गर्छ: इजरायलको सुरक्षा, फिलिस्तीनीको अधिकार र अन्तर्राष्ट्रिय मध्यस्थहरूको विश्वसनीयता बीचको सन्तुलन।

यदि हमासले ट्रम्प–नेतन्याहू गाजा शान्ति योजना अस्वीकार गर्‍यो भने के हुन्छ?

What If Hamas Rejects the Trump–Netanyahu Gaza Peace Plan?

The following countries have publicly endorsed Trump’s 20 point Gaza peace plan:

🇮🇱Israel
🇪🇬Egypt
🇮🇩Indonesia
🇯🇴Jordan
🇵🇰Pakistan
🇶🇦Qatar
🇸🇦Saudi Arabia
🇹🇷Turkey
🇦🇪United Arab Emirates
🇫🇷France
🇮🇹Italy
— The Persian Jewess (@persianjewess) September 29, 2025

यदि हमासले ट्रम्प–नेतन्याहू गाजा शान्ति योजना अस्वीकार गर्‍यो भने के हुन्छ?

निर्णायक मोडमा रहेको नाजुक पहल

२०२५ सेप्टेम्बर २९ मा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहूले गाजा युद्ध अन्त्य गर्ने उद्देश्यले २०-बुँदे शान्ति योजना सार्वजनिक गरे। यसमा युद्धविराम, बन्धक मुक्त गरिनु, निरस्त्रीकरण र अन्तर्राष्ट्रिय निगरानीमा पुनर्निर्माण समावेश छ।

तर यस प्रस्तावको भविष्य एउटा प्रश्नमा निर्भर छ: के हमास यसलाई स्वीकार्छ? सेप्टेम्बर ३० सम्म हमासले औपचारिक प्रतिक्रिया दिएको छैन। ट्रम्पले तीनदेखि चार दिनको समय सीमा तोकेका छन् र अस्वीकार भएमा गम्भीर परिणाम हुने चेतावनी दिएका छन्। प्रारम्भिक रिपोर्टअनुसार हमास नेताहरू यसलाई इजरायल पक्षधर योजना ठानेका छन् र आफ्ना आधारभूत मागहरू—पूर्ण फौजी फिर्ता र फिलिस्तीनी राज्यको मान्यता—पुर्ति नभएको ठान्छन्।

यदि हमासले "होइन" भन्यो भने परिणाम अत्यन्त गम्भीर हुन सक्छ। यहाँ सम्भावित चरणबद्ध परिदृश्यको विश्लेषण प्रस्तुत छ।

तात्कालिक असर: कूटनीतिक धक्का (पहिलो हप्ता)

हमासको औपचारिक अस्वीकृति
हमासले यसलाई "समर्पण दस्तावेज" भन्दै अस्वीकार गर्न सक्छ। प्रमुख आपत्तिहरू:

गाजाको शासनबाट पूर्ण बहिष्कार,
अनिवार्य निरस्त्रीकरण,
फिलिस्तीनी सार्वभौमिकताका लागि ठोस ग्यारेन्टीको अभाव।

हमासले बदला स्वरूप बिना शर्त युद्धविराम, थप कैदीको रिहाई र पुनः कब्जाविरुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय आश्वासन माग्न सक्छ। अल-कस्साम ब्रिगेडको प्रचारले यसलाई "समर्पण होइन, प्रतिरोध" को रूपमा चित्रण गर्नेछ।

ट्रम्पको प्रतिक्रिया
ट्रम्प हमासलाई "अविवेकी आतंकवादी" भन्दै निन्दा गर्नेछन् र भन्न सक्छन् कि उनीहरूले "शान्तिको सट्टा मृत्यु रोजे।" उनी इजरायललाई "काम पूरा गर्न" पूर्ण समर्थन दिने वाचा दोहोर्याउनेछन्—जसमा हतियार आपूर्ति, गोप्य सूचना सहयोग र संयुक्त राष्ट्रमा वीटो शक्ति प्रयोग गर्ने सम्भावना छ। यसले अरब मुलुकहरूमाथि घरेलु दबाब बढाउनेछ।

नेतन्याहूको प्रतिक्रिया
नेतन्याहू अस्वीकृतिलाई प्रमाणका रूपमा प्रयोग गर्दै हमाससँग सम्झौता असम्भव भएको दाबी गर्नेछन्। उनी आफ्नो "कठिन बाटो" चेतावनी दोहोर्याउनेछन्—कि इजरायलले आफैं काम पूरा गर्नेछ। उनका दक्षिणपन्थी गठबन्धन सहयोगीहरूले स्थायी बफर जोन विस्तार जस्ता कठोर कदम माग्न सक्छन्।

अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिक्रिया
साउदी अरब, कतार, र इजिप्ट जस्ता अरब मुलुकहरूले "निराशा" व्यक्त गर्नेछन् तर अमेरिकासँग सीधा टकराव नगर्नेछन्। युरोपेली संघ, संयुक्त राष्ट्र र रुसले वार्ता पुनः सुरु गर्न अपील गर्नेछन्, तर प्रभाव सीमित हुनेछ। विश्वभर प्रदर्शन हुन सक्छन्, जसमा अमेरिका–इजरायलमाथि "नरसंहार" का आरोप लगाइनेछन्।

छोटो अवधिको असर: सैन्य तीव्रता (१ महिना)

इजरायली अभियान
अमेरिकी समर्थनसहित इजरायलले गाजा सिटीमा ठूला आक्रमण गर्न सक्छ। हवाई आक्रमण सुरुङ, हतियार भण्डार र हमास नेताहरूलाई लक्षित गर्नेछन्। जमिन सेनाले सुरक्षा घेरे विस्तार गर्नेछ। मानवीय सहायता ठप्प हुनेछ र हजारौँ नागरिक मारिन सक्छन्।

हमासको प्रतिक्रिया
हमासले रकेट आक्रमण, घात हमला र "विजयसम्म प्रतिरोध" को प्रचार गर्नेछ। उनीहरूले बन्धक मार्ने वा धम्क्याउनेजस्ता कदम चाल्न सक्छन्। आन्तरिक विवाद देखा पर्न सक्छ, तर कठोरपन्थी गुट हावी हुनेछ।

बंधक संकट थप गहिरो
बिना सम्झौता बन्धकहरूको अवस्था अझै खराब हुनेछ। इजरायलभित्र परिवारहरूको पीडा बढ्नेछ र नेतन्याहू सरकारमाथि घरेलु दबाब चर्किनेछ।

मध्यम अवधि: क्षेत्रीय असर (१–६ महिना)

क्षेत्रीय भागीदारी
हिजबुल्लाह वा अन्य ईरानी गुटहरूले सीमा संघर्ष बढाउन सक्छन्। इजरायलले अमेरिकी समर्थनसहित सिरिया वा लेबनानमा ईरानी लक्ष्यहरूमा प्रहार गर्न सक्छ। इजिप्ट र जोर्डनले शरणार्थी रोक्न सीमा कडाइ गर्नेछन्, कतार र टर्कीले केवल बयानबाजी गर्नेछन्।

मानवीय संकट
गाजाको पूर्वाधार झन् ध्वस्त हुनेछ। अरब लिगको ५३ अर्ब डलरको पुनर्निर्माण योजना स्थगित हुनेछ। राहत संस्थाहरूले भयावह अवस्था देखाउनेछन्, जसले युद्ध अपराधसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय अदालत (ICC) जाँच वा बहिष्कारको माग बढाउन सक्छ।

आर्थिक र राजनीतिक असर

इजरायल: लामो समयको सैन्य लामबन्दीले अर्थतन्त्रमा दबाब।
अमेरिका: सैन्य सहायता–सम्बन्धी आलोचना।
फिलिस्तीनी प्राधिकरण: केही समर्थन पाइने तर वैधता कमजोर रहने।

नेतन्याहू सरकार छोटो अवधिमा बलियो देखिन सक्छ, तर नागरिक मृत्यु बढेपछि विरोध प्रदर्शन चर्किन सक्छ। ट्रम्प अमेरिकी राजनीतिमा "आतंकवादविरुद्ध कडा" छविको रूपमा यसलाई प्रयोग गर्नेछन्।

दीर्घकालीन असर: अन्धकारमय भविष्य (६+ महिना)

हमास कमजोर, तर अन्त्य नभएको
इजरायल निरन्तर आक्रमणद्वारा हमासलाई कमजोर बनाउन सक्छ र गाजामा कडा सुरक्षा नियन्त्रण कायम गर्न सक्छ। तर गुरिल्ला प्रतिरोध जारी रहन्छ।

शान्ति होइन, जमेका हालात
हमासको सहभागिता बिना ट्रम्पको आर्थिक पुनर्निर्माण योजना विफल हुनेछ। गाजा "विकासशील समाज" नभई "नियन्त्रित क्षेत्र" बन्नेछ।

राजनयिक ठहराव
दुई-राज्य समाधान अझै टाढा धकेलिनेछ। अरब–इजरायल सामान्यीकरण प्रक्रिया रोकिएला। हिंसाको चक्र निरन्तर चलिरहनेछ।

निष्कर्ष

हमासले अझै आफ्नो प्रतिक्रिया दिएको छैन, तर अस्वीकृतिको सम्भावना उच्च छ। उनीहरूको दृष्टिमा यो योजना "एकतर्फी आत्मसमर्पण" हो।

यदि अस्वीकृति आयो भने परिणाम हुनेछ: युद्ध तीव्र, मानवीय त्रासदी गहिरो, र विभाजन अझै गहिरो। ट्रम्पले जसलाई "ऐतिहासिक अवसर" भनेका थिए, त्यो "ऐतिहासिक असफलता" मा परिणत हुन सक्छ—मध्यपूर्व शान्ति प्रयासहरूको लामो र पीडादायी कथामा अर्को अध्याय।

गाजा शान्ति योजना: स्वीकृति बनाम अस्वीकृति परिदृश्य

आयाम	स्वीकृतिको परिदृश्य	अस्वीकृतिको परिदृश्य
समयरेखा (तात्कालिक: १–७ दिन)	हमास सशर्त स्वीकृति दिन्छ; ४८–७२ घण्टाभित्र युद्धविराम लागू; बन्धक विनिमय सुरु।	हमास यसलाई "समर्पण दस्तावेज" भन्दै अस्वीकार गर्छ; अमेरिकाको समर्थनसहित इजरायल आक्रमण तीव्र बनाउँछ।
समयरेखा (अल्पकाल: १–४ हप्ता)	युद्धविराम अस्थायी रूपमा कायम; मानवीय सहायता पुनः सुरु; विस्थापितहरू फर्कन थाल्छन्; अन्तर्राष्ट्रिय निगरानीमा राजनीतिक वार्ता अघि बढ्छ।	अवस्था चर्किन्छ: इजरायली सेना गाजा सिटीमा गहिरो पुग्छ; हवाई आक्रमण बढ्छ; हमास रकेट र घात हमला गर्छ; बन्धक संकट थप गहिरो।
समयरेखा (मध्यमकाल: १–६ महिना)	प्राविधिक/अराजनीतिक फिलिस्तीनी समिति शासन सम्हाल्छ; “बोर्ड अफ पीस” सहायता र सुधार हेर्छ; प्रारम्भिक चुनावको तयारी।	क्षेत्रीय असर: हिजबुल्लाह र इरानी गुटहरूले उत्तरी सीमामा तनाव बढाउँछन्; इजिप्ट/जोर्डनले सीमा कडा गर्छन्; सहायता रोक्छ; गाजामा अकाल र रोग; अरब लिगको $५३ अर्बको योजना ठप्प।
समयरेखा (दीर्घकाल: ६+ महिना)	गाजामा चरणबद्ध पुनर्निर्माण सुरु; विशेष आर्थिक क्षेत्र कार्यान्वयन; रोजगारी र पूर्वाधारबाट स्थायित्व; दुई-राज्य समाधानको सम्भावना पुनर्जीवित।	लामो युद्ध: हमास कमजोर हुन्छ तर समाप्त हुँदैन; गुरिल्ला प्रतिरोध जारी; गाजा "सुरक्षा क्षेत्र" बन्छ इजरायली नियन्त्रणमा; संघर्ष जमेको अवस्थामै।
सकारात्मक परिणाम	- नागरिक मृत्यु कम। - फिलिस्तीनी प्राधिकरणको वैधता बलियो। - क्षेत्रीय सहयोग (साउदी, कतार, इजिप्ट, यूएई) बाट पुनर्निर्माण। - अमेरिका “शान्ति दलाल” को भूमिकामा।	- छोटो अवधिको इजरायली एकता (“काम पूरा गर” भावना)। - हमासका कट्टरपन्थीहरूलाई प्रतीकात्मक वैधता।
नकारात्मक परिणाम	- युद्धविराम अस्थिर। - पुनर्निर्माणका लागि अपर्याप्त फण्ड। - नेतन्याहू गठबन्धनमा अस्थिरता।	- व्यापक नागरिक पीडा र अमेरिका–इजरायलमाथि अन्तर्राष्ट्रिय आलोचना। - गाजामा मानवीय संकट। - अरब–इजरायल सामान्यीकरण प्रक्रिया अवरुद्ध। - दुई-राज्य समाधान अझै टाढा धकेलियो।
जोखिम	- निरस्त्रीकरण असफल भए युद्धविराम भंग। - दातृ राष्ट्रहरूको फण्ड कम। - नेतन्याहू सरकार कमजोर।	- बहु-मोर्चा युद्ध (हिजबुल्लाह, इरान)। - ICC जाँच/संयुक्त राष्ट्र प्रतिबन्ध। - अमेरिकी सैन्य सहयोगमाथि घरेलु आलोचना। - क्षेत्रमा कट्टरपन्थ बढ्ने।

Monday, September 29, 2025

ट्रम्प र नेतन्याहूले गाजामा शान्ति योजना घोषणा गरे, युद्धबीच उठ्यो नयाँ आशा

Trump and Netanyahu Unveil U.S.-Brokered Gaza Peace Plan Amid Intensifying War

ट्रम्प र नेतन्याहूले गाजामा शान्ति योजना घोषणा गरे, युद्धबीच उठ्यो नयाँ आशा

ऐतिहासिक तर नाजुक पहल

२०२५ सेप्टेम्बर २९ मा ह्वाइट हाउसमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहूले गाजा युद्ध अन्त्य गर्ने उद्देश्यले अमेरिकी प्रायोजित नयाँ शान्ति योजना घोषणा गरे।

यो योजना, २० वा २१ बुँदाहरू भएको भनिएको, करिब दुई वर्षदेखि चलिरहेको विनाशकारी द्वन्द्व अन्त्य गर्ने अहिलेसम्मको सबैभन्दा ठूलो कूटनीतिक प्रयास हो। यसमा तत्काल युद्धविराम, बन्धक मुक्त गरिनु, गाजाको निरस्त्रीकरण, र व्यापक पुनर्निर्माण तथा शासकीय सुधारहरू सामेल छन्।

ट्रम्पले यस क्षणलाई “शान्तिका लागि ऐतिहासिक” भन्दै वार्ता “अत्यन्तै नजिक” पुगेको बताए। नेतन्याहूले यो रूपरेखालाई इजरायलका युद्ध लक्ष्यहरूसँग मिल्दोजुल्दो भन्दै यसले स्थायी रूपमा द्वन्द्व अन्त्य गर्न सक्ने दाबी गरे। तर यो घोषणा त्यही दिन केही घण्टाअघि इजरायली सेनाहरू गाजा सिटीतर्फ अगाडि बढिरहेको अवस्थामा आयो, जसले अवस्थाको नाजुकता देखाउँछ।

साथै, संयुक्त राष्ट्र महासभामा धेरै देशहरूले फिलिस्तीनलाई मान्यता दिएका सन्दर्भमा ट्रम्पले ती कदमलाई “हमासलाई पुरस्कृत गर्ने” भन्दै आलोचना गरेका थिए। यद्यपि, यो योजना साउदी अरब, कतार, यूएई, जोर्डन, र इजिप्टजस्ता प्रमुख अरब–मुस्लिम साझेदारलाई प्रस्तुत गरिएको छ।

अमेरिकी शान्ति योजनाका प्रमुख बुँदाहरू

यस ढाँचाले युद्धविराम, मानवीय राहत, र दीर्घकालीन राजनीतिक पुनर्गठनलाई चरणबद्ध रूपमा अघि बढाउने प्रस्ताव राख्छ।

तत्काल युद्धविराम र फिर्ता

इजरायल र हमास सहमत भए तुरुन्तै युद्ध रोकिनेछ।
इजरायली सेना तोकिएको रेखासम्म फिर्ता हुनेछ, जसपछि बन्धक आदानप्रदान सुरु हुनेछ।
हवाई, तोपखाना र जमिनका सबै कारबाही रोकिनेछ।
इजरायलले गाजालाई कब्जा गर्ने वा मिलाउने छैन।

बन्धक र कैदी आदानप्रदान

हमासले ४८–७२ घण्टाभित्र सबै बन्धक (जिवित वा मृत) छाड्नु पर्नेछ।
बदला स्वरूप इजरायलले आजीवन कारावास सजाय पाएका २५० फिलिस्तीनी र ७ अक्टोबर २०२३ पछि पक्राउ गरिएका १,७०० गाजावासीहरूलाई (महिला र बालबालिका सहित) मुक्त गर्नेछ।
प्रत्येक इजरायली बन्धकको शव फर्काउँदा १५ जना फिलिस्तीनीको शव फिर्ता गरिनेछ।

हमास सदस्यहरूका लागि आममाफी र सुरक्षित मार्ग

हतियार छाडेर हिंसा त्याग्ने हमास सदस्यहरूलाई आममाफी दिइनेछ।
गाजामा बस्न चाहँदैनन् भने उनीहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय ग्यारेन्टीमा सुरक्षित रूपमा अन्य देश जान दिइनेछ।
हमास र सम्बन्धित गुटहरूलाई शासनमा कुनै पनि भूमिकाबाट स्थायी रूपमा बाहिर राखिनेछ।

निरस्त्रीकरण र सुरक्षा ग्यारेन्टी

गाजालाई “आतङ्क-मुक्त क्षेत्र” बनाइनेछ।
सबै सुरुङ, हतियार भण्डार र सैन्य पूर्वाधार नष्ट गरिनेछ र पुनःनिर्माण गर्न नदिइनेछ।
अन्तर्राष्ट्रिय पर्यवेक्षणमा हतियार निस्तारण, खरिद-पुनर्वास कार्यक्रम सञ्चालन हुनेछ।
क्षेत्रीय शक्तिहरूले गाजाबाट कुनै खतरा नआओस् भनेर ग्यारेन्टी दिनेछन्।

मानवीय सहायता र पूर्वाधार

तत्कालै सहायता सुरु हुनेछ, जनवरी २०२५ को सम्झौता भन्दा बढी स्तरमा।
पानी, बिजुली, अस्पताल, बेकरी र आवास मर्मत प्राथमिकतामा।
वितरण संयुक्त राष्ट्र, रेड क्रेसन्ट र अन्य निष्पक्ष निकायहरूले गर्नेछन्।
रफाह क्रसिङ अन्तर्राष्ट्रिय निगरानीमा पुनः खोलिनेछ।

अन्तरिम शासन

दैनिक प्रशासन एक प्राविधिक फिलिस्तीनी समितिले गर्नेछ।
निगरानी “बोर्ड अफ पीस” ले गर्नेछ, जसको अध्यक्षता आफैं ट्रम्पले गर्नेछन्, सदस्यमा टोनी ब्लेयर जस्ता नेता रहनेछन्।
फिलिस्तीनी प्राधिकरण (PA) सुधारपश्चात नियन्त्रण लिन सक्षम भएपछि शासन हस्तान्तरण हुनेछ। एक वर्षभित्र चुनाव सम्भावना।

आर्थिक विकास र पुनर्निर्माण

ट्रम्पको टोलीले “गाजाका लागि मार्शल प्लान” को खाका तयार गरेको छ।
विशेष आर्थिक क्षेत्र स्थापना, व्यापारिक रियायत।
फिलिस्तीनीहरूलाई बस्ने वा बाहिरिने स्वतन्त्रता, रोजगारी र विकासका अवसर।

व्यापक प्रतिबद्धता

इजरायलले कतारमा आक्रमण नगर्ने वाचा।
हमासलाई शासनमा कुनै पनि भूमिकाबाट निषेध।
इजरायल र फिलिस्तीनबीच संस्थागत संवाद।

नेताहरूका अभिव्यक्ति

डोनाल्ड ट्रम्प: “मध्य पूर्वमा महानता र शान्तिको बाटो” भन्दै योजनाको प्रशंसा। उनले भने, “हरेकजना सम्झौता गर्न चाहन्छ,” र चेतावनी दिए—यदि हमासले अस्वीकार गर्‍यो भने अमेरिका इजरायललाई “पूरा समर्थन” दिनेछ।

बेन्जामिन नेतन्याहू: योजनाले इजरायलका लक्ष्य पूरा गर्ने बताए—हमासको अन्त्य र सुरक्षाको ग्यारेन्टी। उनले भने, “हामी सजिलो बाटो चाहन्छौं, तर हमासले ‘होइन’ भने कठिन बाटोबाट काम पूरा गर्नेछौं।” उनले फिलिस्तीनी राज्यको विरोध दोहोर्याए।

चुनौती र अनिश्चितता

इजरायली राजनीति: नेतन्याहूका दक्षिणपन्थी गठबन्धन युद्ध जारी राख्न चाहन्छ।
हमासको भूमिका: निरस्त्रीकरण र शासनबाट बहिष्कार अस्वीकार गर्न सक्छ।
सुरक्षा निगरानी: गाजामा PA वा अन्तर्राष्ट्रिय बल तैनात हुने भन्नेमा असहमति।

यो ढाँचा ट्रम्पको २०२० “डिल अफ द सेनचुरी” र फ्रान्स-साउदी पहलबाट प्रेरित छ। तर सफल हुन्छ कि असफल, प्रश्न अझै खुला छ।

साउदी-फ्रान्सेली "न्यूयोर्क घोषणा"

अमेरिकी योजनाभन्दा दुई महिना अघि, साउदी अरब र फ्रान्सले संयुक्त राष्ट्रमा न्यूयोर्क घोषणा प्रस्तुत गरे।

यस पहलमा:

चरणबद्ध युद्धविराम र बन्धक मुक्त गरिनु।
१९६७ का सीमामा पूर्वी यरुशलमलाई राजधानी बनाएर फिलिस्तीनी राज्य स्थापना।
गाजामा संयुक्त राष्ट्र स्थिरीकरण बल।
काहिरामा पुनर्निर्माण सम्मेलन र अन्तर्राष्ट्रिय कोष।

फ्रान्सेली राष्ट्रपति इम्यानुएल म्याक्रोनले हमास विघटनलाई “मुख्य तत्व” भने। साउदी नेतृत्वले यसलाई “वैश्विक सहमति” को अभूतपूर्व उदाहरण भने।

अरब लिगको ५३ अर्ब डलरको पुनर्निर्माण योजना

२०२५ मार्चमा अरब लिगले गाजाका लागि पुनर्प्राप्ति, पुनर्निर्माण र विकास योजना पारित गर्‍यो।

२२ अरब मुलुकद्वारा समर्थन पाएको ११२ पृष्ठको यो योजना:

तत्काल मानवीय सहायता, पानी-बिजुली मर्मत, अस्पताल पुनः सञ्चालन।
दीर्घकालीन विकास, रोजगारी सिर्जना, विशेष आर्थिक क्षेत्र।
फिलिस्तीनी प्राधिकरणमार्फत शासन।
मिस्र र जोर्डनको सहयोगमा सुरक्षा, संयुक्त राष्ट्रको सम्भावित निगरानी।

यसलाई चीन, फ्रान्स, इटलीले समर्थन गरेका छन्। यसको मूल सिद्धान्त: “फिलिस्तीनीहरूले फिलिस्तीनमै शासन गर्ने।”

निष्कर्ष

अमेरिकी, साउदी-फ्रान्सेली र अरब लिग—यी तीन योजनाले गाजा युद्ध अन्त्य गर्ने प्रयासको तात्कालिकता र जटिलता दुवै देखाउँछन्।

ट्रम्पको घोषणाले आशा जगाएको छ तर शंका गहिरो छ। निर्णायक प्रश्न—हमासले स्वीकार्छ कि अस्वीकार्छ? साथै, इजरायलको आन्तरिक राजनीति पनि अवरोध बन्न सक्छ।

हालका लागि, यो घोषणा अन्धकारमय संघर्षबीच आशाको किरण हो। तर आउने हप्ता नै तय गर्नेछ—यो साँच्चै, ट्रम्पले भनेझैं, “शान्तिको ऐतिहासिक दिन” हो, या फेरि मध्य पूर्व शान्ति प्रयासहरूको अर्को असफल अध्याय।

Pages

Monday, October 13, 2025

Thursday, October 09, 2025

Monday, October 06, 2025

गाजा शान्ति योजनाका गुण र सीमाहरू

युक्रेनका लागि हराएको खाका

भारत र चीनको भूमिका

व्यवहारिक शिक्षा

Sunday, October 05, 2025

ट्रम्पको २०२५ गाजा शान्ति योजना: साहसिक दृष्टि कि रणनीतिक मृगतृष्णा?

परिचय: पुरानो संकट, नयाँ प्रयास

शान्ति योजनाका मुख्य बुँदाहरू

प्रतिक्रिया: सावधानीपूर्ण आशा र तीव्र आलोचना

घोषणापछि भएका घटनाहरू

सेप्टेम्बरको अन्त्य: घोषणा र प्रतिक्रिया

अक्टोबरको सुरु: अनिश्चित प्रगति

४–५ अक्टोबर: निर्णायक मोड

सकारात्मक र नकारात्मक पक्ष

सकारात्मक संकेतहरू

मुख्य चुनौतीहरू

ईरानको भूमिका: प्रतिनिधि युद्ध र रणनीतिक दायरा

तेहरानको दीर्घ रणनीति

ईरानका लागि परिणाम

भूराजनीतिक प्रभावहरू

ट्रम्पको राजनीतिक गणना

विश्वव्यापी प्रतिक्रिया

निष्कर्ष: सम्झौता र मृगतृष्णाबीच

तुलनात्मक विश्लेषण तालिका

Tuesday, September 30, 2025

ट्रम्प–नेतन्याहू २०-बुँदे गाजा शान्ति योजना: आशा र चुनौती

प्रस्तावना

२० प्रमुख बुँदा: योजनाको संरचना

प्रारम्भिक प्रतिक्रियाहरू

आलोचनाको अवलोकन

1. इजरायलतर्फ झुकाव र फिलिस्तीनी सहभागिताको अभाव

2. ट्रम्प र नेतन्याहूबीचको विरोधाभास

3. हमासप्रति अवास्तविक माग र हिंसाको जोखिम

4. अस्पष्ट र अधुरो ढाँचा

5. शासन र पुनर्निर्माणप्रति शंका

6. व्यापक प्रभाव

निष्कर्ष

यदि हमासले ट्रम्प–नेतन्याहू गाजा शान्ति योजना अस्वीकार गर्‍यो भने के हुन्छ?

निर्णायक मोडमा रहेको नाजुक पहल

तात्कालिक असर: कूटनीतिक धक्का (पहिलो हप्ता)

छोटो अवधिको असर: सैन्य तीव्रता (१ महिना)

मध्यम अवधि: क्षेत्रीय असर (१–६ महिना)

दीर्घकालीन असर: अन्धकारमय भविष्य (६+ महिना)

निष्कर्ष

गाजा शान्ति योजना: स्वीकृति बनाम अस्वीकृति परिदृश्य

Monday, September 29, 2025

ट्रम्प र नेतन्याहूले गाजामा शान्ति योजना घोषणा गरे, युद्धबीच उठ्यो नयाँ आशा

ऐतिहासिक तर नाजुक पहल

अमेरिकी शान्ति योजनाका प्रमुख बुँदाहरू

तत्काल युद्धविराम र फिर्ता

बन्धक र कैदी आदानप्रदान

हमास सदस्यहरूका लागि आममाफी र सुरक्षित मार्ग

निरस्त्रीकरण र सुरक्षा ग्यारेन्टी

मानवीय सहायता र पूर्वाधार

अन्तरिम शासन

आर्थिक विकास र पुनर्निर्माण

व्यापक प्रतिबद्धता

नेताहरूका अभिव्यक्ति

चुनौती र अनिश्चितता

साउदी-फ्रान्सेली "न्यूयोर्क घोषणा"

अरब लिगको ५३ अर्ब डलरको पुनर्निर्माण योजना

निष्कर्ष