The only full timer out of the 200,000 Nepalis in the US to work for Nepal's democracy and social justice movements in 2005-06.
Sunday, June 12, 2022
5Gi (फाइव जी आई) टेक्नोलॉजी, काठमाण्डु महानगर, काठमाण्डु उपत्यका र बृहत नेपाल
Saturday, June 11, 2022
11: Dipendra
विद्युत व्यापारमा कोशेढुंगा : भारततर्फ ३६४ मेगावाट बिजुली निर्यात सुरू
भाइरल वडा अध्यक्ष रिजालको घरमा बालेनको लन्च मिटिङ
स्वास्थ्य र शिक्षालाई सेवाका रुपमा लिनुपर्छ : महानगर प्रमुख साह
समयमै निर्माण सम्पन्न नहुँदा ‘फास्ट ट्रयाक’ मा लागत खर्च बढेको बढ्यै अर्थमन्त्रीले सोधे– यो ‘फास्ट ट्रयाक’ हो कि ‘लेट ट्रयाक’ हो ?’ ....... लागत खर्च बढेर दोब्बरभन्दा माथि पुग्ने अनुमान गरिएको छ । चार वर्षभित्र निर्माण सम्पन्न गर्ने गरी ०७४ वैशाख २१ गते सरकारले द्रुतमार्ग निर्माणको सम्पूर्ण जिम्मा नेपाली सेनालाई दिएको हो । आयोजना निर्माणका लागि १ खर्ब ७५ अर्ब लागत लाग्ने अनुमान गरिएकोमा हाल बढेर ३ खर्ब नाघ्ने जनाईएको छ । निर्माणजन्य साम्रगीको मूल्यवृद्धि, मुआब्जा विवाद, रुख कटान, कोभिड १९ का लगायतका कारण ४ वर्षको आयोजनाको अवधि बढेर ६ वर्ष पुगेको छ । ....... डा. बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री हुँदा देशभर एकैपटक २१ वटा राष्ट्रिय गौरवका आयोजना घोषणा गरिएको थियो । जसमा निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल र काठमाडौ–तराई मधेस दु्रतमार्ग आयोजना पनि समावेश भयो । तत्कालीन अवस्थामा दु्रतमार्ग निर्माणको लागि अनुमानित लागत ७५ अर्ब रुपैयाँमात्रै लाग्ने जनाइएको थियो । ..... ललितपुरको खोकनालाई जिरो पोइन्ट मानेर तत्कालीन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले ०७४ जेठ १४ गते निजगढ पोइन्टको ७२ किलोमिटरमा दु्रतमार्गको शिलान्यास गरेका हुन् । ....... २०७५ सालमै ४ वर्षभित्र निर्माण सम्पन्न गर्ने भनिएको आयोजनाको हालसम्म ५० प्रतिशत पनि काम सम्पन्न नभएको आयोजना श्रोतले जनाएको छ । ...... ‘फास्ट ट्रयाक ती राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय यात्रुलाई पनि कुदाउन तयार गरिएको हो, सिङ्गो मधेसलाई काठमाडौसँग जोड्न बनाइएको हो ...... थपिएको म्याद अनुसार ०८१ वैशाखभित्र सेनाले द्रुतमार्गको सम्पूर्ण काम सक्नुपर्नेछ । ....... द्रुतमार्गको साढे ७२ किलोमिटर सडक खण्ड ४ लेनको हुनेछ । सो सडक खण्डमा ८७ वटा पुल बन्नेछन् । ६ किलोमिटरको अन्तरालमा ३ वटा टनेल रहनेछन् । साढे ५५ किलोमिटर सडक क्षेत्र रहने छ भने बाँकी पुल र टनेलले ओगट्नेछन् ।
बालेन्द्र पछाडिको अदृश्य शक्ति र भावी योजना (विचार) नेपाल मात्र होइन, विश्वको कुनै पनि देशमा राजनीतिक व्याकग्राउण्ड नभएको वा कुनै समाज सेवामा एक प्रकारको जस नपाएको, कुनै स्वतन्त्र व्यक्तिले देशको राजधानीमा चुनाव जितेको शायदै कहि फेला पर्छन् होला । तर नेपालमा यो प्रवृत्तिको राजनीतिक परिवर्तन देख्न पाइने भएको छ । ........ कुनै स्वतन्त्र व्यक्ति जसको नेपाल राजनीतिमा कुनै विशेष अनुदान पनि नभएको र कुनै उच्चस्तरको व्यक्तित्व पनि नभएको व्यक्तिको विरोधमा समाचार लेख्दैमा लाखौं लाख अनुयायी घट्नु भनेको एक अदृश्य शक्तिको प्रभाव हो भन्ने प्रष्ट हुन्छ । ....... चुनावभन्दा पहिला बालेनलाई २० जनामा १ ले चिनिने पनि थिएन होला । तर उनको प्रभाव एक्कासी कसरी बढ्यो भने विषय अध्ययनकै बिषय हो । ........ बालेनको पछाडि पक्कै पनि राष्ट्रलाई परिवर्तनको दिशामा लैजाने ठूलो शक्तिको रहेको देखिन्छ । ......... बालेन जितेपछि, बालेनलाई मोहडा बनाएर एउटा राजनीतिक पार्टी स्थापना हुने निश्चित देखिन्छ । बालेन जितेको ४–६ महिना भित्रमा काठमाडौमा एउटा राजनीति पार्टी स्थापना हुनेछ । ती पार्टीका सबै अनुहार नयाँ हुनेछ, तिनीहरू भित्रमा पूर्ण प्रशिक्षित हुनेछ र प्रायः सबैको नेपाली राजनीतिको पहिलो अनुभव हुनेछ । यो पार्टीले बिना कुनै आन्दोलन गरी नेपालमा ठूलो राजनीतिक जग खडा गर्ने देखिन्छ । प्रायः पार्टीले नेपालमा ठूला–ठूला राजनीति परिवर्तनको लागि आन्दोलन गरेर आफ्नो जग बनाउन सफल भएका छन् तर यो पार्टीले एक अनौठो तरिकाले आफ्नो जग बनाउने छ । यो पार्टीले जनतामा भएको आक्रोशलाई आफ्नो शक्ति र यसलाई राजनीतिक मुद्दा बनाउने छ । .......... जब–जब देशमा भ्रष्टाचारले चरम सीमा पार गर्छ तब–तब नयाँ शक्तिको जन्म हुने गर्छ । जनतामा अहिलेको नेतृत्व प्रति भएको आक्रोशले नेपालभरि यो पार्टीलाई जनतासम्म आफ्नो पकड बनाउन सहयोग गर्छन् । अहिलेको राजनीतिक पार्टीहरूले अवहेलना गरेको जनताको आक्रोश यो पार्टीको शक्ति बन्ने छ । कोरोना भाईरस कस्तो यो पार्टी नेपालभरि फैलिन्छ । जनता एउटा विश्वासिलो शक्तिको पर्खाईमा रहेको बेलामा यो राजनीतिक पार्टी एउटा स्तब्ध बन्ने देखिन्छ । यी पार्टी सम्भवतः आउँदो प्रतिनिधि र प्रदेश सभाको चुनावसम्म आफ्नो तयारी पूरा गरेर सबै क्षेत्रमा उम्मेदवारी दिनेछ । आउँदो प्रतिनिधि र प्रदेश सभाकै चुनावमा धेरै ठाउँमा वर्तमन राजनीतिक दलहरूले हार बेहोर्ने देखिन्छ । सधै एउटै अनुहार, जति गल्ती र भ्रष्टाचार गरेपनी पार्टीको टिकट तिनैलाई दिने प्रवृत्तिको पनि अन्त्य हुने देखिन्छ । .......... बालेनको पुख्र्यौली तराईमा भएकोले तराई पनि बालेनको पार्टीले चाँडै आफ्नो पकड बनाउने देखिन्छ । तराईमा अहिले जंगली शासन चल्दैछ, यहाँ जनतालाई जंगली जनावर जस्तो व्यबहार गरेको छ । कहिले देशले त कहिले मधेशकेन्द्रित राजनीतिक दलको स्वार्थले आक्रान्त तराई–मधेशका जनताले पनि यो पार्टीलाई खुलेर समर्थन गरेको देखिन्छ । यो पार्टीले शुरूवातमै नेपालमा मधेशप्रति विभेद नगरेको ठोस प्रमाणको रूपमा बालेनलाई अगाडी सारेपछि, जसले तराईमा मात्र नभएर अन्तर जातीय, भौगोलिक, धार्मिक र सांस्कृतिक विभेदको अन्त्य गरेको देखाएपछि पहिलादेखि यिनै विभेदलाई बढावा दिएर राजनीति गर्नेहरूको राजनीति जरैदेखि उखेलेर फालिनेछ । जो वर्तमन अवस्थामा नेपालका लागि एकदम जरूरी देखिन्छ । ....... यसरी बालेनको पार्टीलाई तराई, पहाड, हिमाल सबै ठाउँको जनताले साथ दिने देखिन्छ । यसको प्रमाणको रूपमा नेपालको विभिन्न ठाउँमा स्वतन्त्र उम्मेद्बारले लिएको अग्रता र जीतलाई लिन सकिन्छ । जनताको राजनीतिक दल माथिको अविश्वासलाई स्वतन्त्र उम्मेदवारले आफ्नो शक्ति बनाएको कुरा यो चुनावमा प्रष्ट देखियो । ..... अब ५/७ दलीय होइन वर्तमन सबै दलको गठबन्धन गरे पनि नेपालमा शासन र सत्ता दुबै परिवर्तन भएर नै छाड्ने देखिन्छ ।
सर्लाहीको मुर्तियामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणको लागि अति नै उपयुक्त "निजगढमा होइन, मुर्तियामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण गरौं" ....... विश्वको सबभन्दा ठुलो अन्तराष्ट्रिय विमानस्थल लण्डनको हिथ्रो विमानस्थल हो जहाँ ८ करोड यात्रु दैनिक यात्रा गर्छन। त्यसको कुल क्षेत्रफल १२२७ हेक्टर मात्र छ। नेपालमा किन चाहियो ८०४५ हेक्टरको एयरपोर्ट ? फेरी एउटै जिल्ला बारामा मात्र किन चाहियो दुइटा एयरपोर्ट ? बारा जिल्लामै चाहिएको छ भने बाराकै सिमरा एयरपोर्टलाई पुर्व र उत्तर विस्तार गरि बनाउँदा हुन्छ नि। ....... त्यसकारण मधेश प्रदेशको मध्य भागमा पर्ने सर्लाहीको मुर्तियामा रहेको ४२०० हेक्टर सरकारी जग्गा (खाली पनि गरिएको) छ त्यो जग्गा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणको लागि अति नै उपयुक्त छ।
अब राष्ट्रिय मुक्ति क्रान्तिको आवश्यक्ता छ : राजेन्द्र महतो ६ वटा पार्टी मिलाएर हामी राजपा बनायौं, संगठनको कुनै काम अगाडि बढेन । त्यसपछि जसपा बनायौं, त्यहाँ पनि संगठनको काम भएन । अनि लोसपा बनायौं, यहाँ पनि संगठनको काम भएन । भनेपछि गत चार÷पाँच वर्षमा न त संगठनको काम अगाडि बढ्यो, न त आफ्ना संघर्षका लागि सडकमा नै जान सक्यौं । त्यस्तो अवस्थामा चुनावमा जाँदा बिना संगठन र संघर्षको परिणाम कस्तो हुन्छ ? ........ सरकारी गठबन्धनले सत्ताको दुरूपयोग र व्यापकरूपमा पैसाको पनि चलखेल ग¥यो । ....... पार्टीले निर्वाचनको तयारी नै गरेको थिएन । ....... पार्टी विभाजन र टुटफुटको असर पनि धेरै प¥यो । पार्टीको ब्यानर नै हामीबाट लिएर भाग्यो । त्यसैले हामी समीक्षा गरेका छौं कि हामीले चुनावको तयारी गरेकै थिएनौं । पार्टी विभाजनले मधेश र संगठनलाई धेरै नोक्सानी भएको छ । ......... हामीले तयारी गरेका थिएनौं भन्ने कुरा त ठिकै छ तर राज्यले धाँधली गरिहाल्नुपर्ने कुरा हुँदैन नि । सत्ताधारी गठबन्धनले ज्यादती गरेकै हो । अरू कमजोरी छ भनेर धाँधली गर्ने, राज्यशक्तिको दुरूपयोग गर्ने हो भने त्यसलाई स्वच्छ, स्वतन्त्र र निष्पक्ष निर्वाचन मान्न सकिँदैन । ........ धाँधली भएको आरोप हामीले मात्रै लगाएका छैनौं, प्रमुख प्रतिपक्षीको पनि निष्कर्ष छ । कतिपय ठाउँमा आक्रमण भएका छन्, मान्छे पनि मारिएका छन्, बुथ कब्जा भयो । विभिन्न ठाउँहरूमा विभिन्न घटनाहरू भएका छन् । महोत्तरीमै सरकारी गठबन्धनले हाम्रा नेता र उम्मेद्वारमाथि कुटपिट र दुव्र्यवहार गरे । रौतहटमा मतपेटिका लुटेर भागे । ......... अहिलेकै अवस्थामा फेरि आगामी चुनावमा जाने हो भने स्थानीय तहकै जस्तो परिणाम आउने पनि निश्चित जस्तै छ । ........ वास्तवमा भन्ने हो भने अहिलेसम्म केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिबाहेक अन्य संगठनहरू नै बनेको छैन । अब केन्द्रीय समिति, विभिन्न वर्गीय/भ्रातृ संगठनहरू, प्रदेश, जिल्ला, पालिका कमिटीहरू बनाउनुपर्छ र सक्रिय रूपमा परिचालन गर्नुपर्छ । ........ कार्तिक र मंसिरमा प्रदेश र संघको चुनाव आउँदैछ ....... उपेन्द्र यादवको कुरालाई धेरै महत्व दिनुपर्ने आवश्यकता छैन । उहाँ विश्वसनीय पात्र नै होइन । किनभने जब–जब उहाँलाई पार्टीभित्र अप्ठ्यारो पर्छ वा उहाँको पार्टी विभाजनको संघारमा हुन्छ, त्यतिबेला एकताको कुरा गर्नुहुन्छ । एकता भइसकेपछि फेरि पार्टीलाई विभाजन गर्नुहुन्छ । ....... एक वर्ष पहिले उहाँको पार्टी विभाजन भइरहेको थियो, अनि रातारात एकता गरेर त्यो पार्टीलाई जोगायौं । एकता भइसकेपछि विभिन्न बहाना बनाएर पार्टी विभाजन गर्न निर्वाचन आयोगमा दौडेर गइहाल्नुभो । ....... औपचारिक वा आधिकारिकरूपमा कुनै हाम्रो नेतृत्व तहमा संवाद छैन । तर मिडियामा उहाँ बोलिरहनुभएको छ । यसको मतलब फेरि उहाँको पार्टी फुट्नेवाला छ । त्यो नभएसम्म उहाँ एकताको कुरा गर्नुहुन्न । त्यसैले उपेन्द्रजी एकताको कुरा गर्नु बकम्फुसी हो । त्यो विश्वसनीय कुरै होइन । ....... उहाँ मिडियामा पब्लिक कन्जप्सनका लागि र पार्टीमा आफ्नो व्यवस्थापनका लागि मात्रै बोलेको बुझिन्छ । वास्तवमै एकता गर्ने अभिप्राय भएको भए उहाँको सन्देश आउँथ्यो वा उहाँ आफै आउनुहुन्थ्यो । .......... मधेश बलियो होस् वा नहोस् उहाँलाई मतलब छैन, आफू कसरी बलियो हुने त्यो बाहेक उहाँले के गर्नुभएको छ ? त्यसैले, उहाँले जे भनेपनि कुनै मतलब छैन । ....... कुनै न कुनै गठबन्धनमा हामी जान्छौंं । अहिले पनि कांग्रेस र एमाले दुवैबाट प्रस्ताव आएको छ । दुवैसँग हाम्रो कुरा हुन्छ । .......... पाँच दलीय गठबन्धनबाट कांग्रेस र अर्कोतिर एमालेले पनि प्रस्ताव पठाएको छ । जोसँग कुरा मिल्छ, त्योसँग गठबन्धन गरौंला । ........
पचासौंवटा सरकार बन्यो, जनताले के पाए ? देश कहाँ पुग्यो ?
......... १५ वटा पञ्चवर्षीय योजना बनाइसक्यो, देशले कोल्टो फे¥यो त ? ........ नेपाल तब नेपाल बन्छ जब सबै नेपालीको नेपाल बन्छ । हिमाल, पहाड, तराई–मधेशमा बस्ने सबै वर्ग, जाति, समुदाय, धर्मका नेपालीको जब नेपाल बन्छ, तब नेपाल हुन्छ । ....... जनता र जमीन दुइटै मिलेर देश बन्छ । यहाँ माटो र मन मिलेकै छैन, मिलाइएन । यहाँको माटो नेपालको भयो र यहाँ बस्ने जनता नेपाली भएन । अनि नेपाल कसरी बन्छ त ? ......... नेपाल कहिल्यै पनि बाह्य उपनिवेशको शिकार भएन तर आन्तरिक उपनिवेशको शिकार भए । यहाँका शासकवर्ग औपनिवेशिक चिन्तन र सोचबाट प्रभावित भएर शासन गरे । मधेशी, थारू, पहाडका दलित, जनजातिलाई उपनिवेश बनाइयो । ......... नेपालमा कस्तो संविधान बनाइन्छ भने जुन जनताका लागि संविधान बनाइन्छ, त्यहीं जनतालाई गोली ठोकिन्छ । ......... सुखी नेपाली समृद्ध नेपाल होइन कि दुःखी नेपाली विपन्न नेपाल बनाएर राखियो । मधेशी–थारूले अधिकार माग्दा जेलमा कोचिदिने । रेशम चौधरीले थारूको अधिकार र पहिचानको कुरा गरेका थिए । जनताबाट निर्वाचित सांसदलाई जेलमा कोचेर राखिएको छ । अस्ति बर्दियामा एउटा किशोरीको गोली हानेर मारिएका छन् । यस्तो देश हो यो । ......... यो देशमा अब राष्ट्रिय मुक्ति क्रान्तिको आवश्यकता हो । अधिकार, पहिचान, सुशासन, समृद्धि चाहने हिमाल, पहाड, तराई–मधेशका सबै जनता मिल्नुपर्छ । एकल शासन चलाउने एक प्रतिशत मात्रै छन्, ९९ प्रतिशत जनता पीडित छन् । सबै एकजुट एकचोटि भएर भिड्नुपर्छ । देशमा राष्ट्रिय मुक्ति क्रान्ति गर्नुपर्छ । ....... जलस्रोतको दोस्रो ठूलो धनी देश हो नेपाल । ८३ हजार मेगावाट बिजुली उत्पादन गर्न सक्ने क्षमता छ । यदि ४०/४५ मेगावाट मात्र बिजुली उत्पादन गरेर बेचेको भए देश स्वर्ग हुन्थ्यो । पर्यटनको पनि अपार सम्भावना छ । .... यो हल्लाको देश हो ।चुनौती र जिम्मेवारी दुवै थपिएको छ : डा.सीके राउत (अन्तर्वार्ता) जनमत पार्टीले अपेक्षा गरे जस्तो परिणाम आउन सकेन । हामीले ४० भन्दा बढी स्थानीय तहमा विजयी हासिल गर्ने अपेक्षा गरेका थियौँ । त्यसअनुसारको परिणाम आएको छैन । ........... निर्वाचन यतिको धाँधलीपूर्ण होला भनेर हामीले अपेक्षा गरेका थिएनौँ । पैसाको दुरूपयोग, चलखेल र खरिद बिक्री होला भन्ने अपेक्षा पनि थिएन । त्यो आधारमा निर्वाचन बढी नै धाँधलीपूर्ण रह्यो । कर्मचारीहरूसँग मिलेमतो, प्रहरी प्रशासनसँग मिलेमतो र नगर प्रहरीहरूसँग मिलेमतो भएको हामीले पाएका छौँ । ......... यो कुनै एउटा ठाउँ वा एउटा जिल्लामा मात्र नभएर धैरै ठाउँमा एकै प्रकृतिका घटनाहरू दोहोरिएका छन् । मचुल्कामा भन्दा बढी मतपत्र मतपेटिकामा भेटिनु, मतगणनामा धाँधली हुनु, कतिपय ठाउँमा बुथ नै कब्जा गरिनुलगायत घटनाहरू भएका छन् । त्यति मात्र होइन मृत्यु भइसकेका र वैदेशिक रोजगारमा गएकाहरूको पनि मत खसेको अवस्था छ । सत्ता पक्षले आचारसंहिताको व्यापक उल्लंघन ग¥यो । यस विषयमा भिडियो प्रमाणसहित हामीले खबर गर्दासमेत प्रहरी प्रशासनले वास्ता गरेन । चुनाव धाँधलीपूर्ण भयो भनेर हाम्रो पार्टीले आधिकारिक रूपमा प्रेस विज्ञप्ति निकालेर नै विरोध गरेको छ । ......... जनमत पार्टीलाई परास्त गर्न सबै पार्टी एकजुट भएर जानुपर्छ भनेर मन्त्रिपरिषद्भित्र छलफल नै भएको कुरा मैले सुनेको थिएँ । ......... हाम्रो मेयरकै उम्मेदवार कुटिँदासमेत प्रहरी प्रशासनले एक्सन लिएन । मतदाताहरूलाई धम्क्याउने काम भयो । मतदाताहरूलाई अवरोध श्रृजना गर्ने कामसमेत गरियो । हामीले जित्ने सम्भावना भएका ठाउँमा बुथ कब्जा भएको छ । त्यो ठाउँमा मतपेटिका लुटिएको छ । दर्जनौँ ठाउँमा मतदान स्थगित गर्न लगाएर फेरि पैसाको चलखेल गरी सत्ताको दुरूपयोग गरिएको अवस्था छ । ......... काठमाडौँलाई अन्य ठाउँसँग तुलना गर्न मिल्दैन । त्यहाँको साक्षरता दर, जनचेतनाको स्तर, मिडियाको पहुँचलगायतका कुरा फरक छन् । तर, मधेशका गाउँमा कुनै मानिसको हत्या हुँदासमेत कुनै मिडिया आउँदैन । धनुषामै भोट नदिएको भन्दै एक बालकको बलात्कारको घटना सार्वजनिक भएको छ । गाउँघरमा फरक अवस्था छ । मत नदिएकै आधारमा त्यहाँ ठूलो विभेद हुन्छ । गाउँबाट निष्कासित गर्ने अवस्था आउँछ । गाउँमा नाकाबन्दी लगाइदिने, खोत जोत्न नदिने, विभिन्न यातना दिने, कुटपिट गर्नेलगायत कुरा सामान्य नै छन् । त्यसैले सत्ता शक्ति र पैसा भएकाहरूले नै प्रायः जित्नुको कारण पनि यही हो । .......... यो चुनाव जनतालाई र बाहिरी शक्तिहरूलाई देखाउने एउटा षड्यन्त्र मात्रै हो । यसको प्रतिकार पनि हुनेछ । विस्तारै जनता सचेत हुँदैछन् । यसपटक काठमाडौँका जनता सचेत भए । त्यसको प्रभाव पर्छ । मिडियाहरूले पनि यसमा आफ्नो सक्रिया भूमिका निर्वाह गर्छन् भन्ने हामीलाई लागेको छ । जनता नजागेसम्म र जनता आफै सचेत नभएसम्म यो प्रक्रिया दोहोरिइरहनेछ । .......... कसरी भन्ने सचेत ? हजार रूपैयाँमा मत बेचिराखेका छन् । त्यो जनतालाई कसरी सचेत भन्ने ? पाँच वर्ष हाम्रो पार्टीमा बस्छन्, जहिले पनि सत्ताधारीलाई गाली गर्छन् । अनि ठयाक्कै भोट दिने बेलामा ती दललाई भोट दिन्छन् । त्यो जनतालाई कसरी सचेत भन्ने ? ............ मौन अवधिमा पैसा समात्छन्, रक्सी समात्छन्, सुत्छन् अनि भोट त्यही दललाई हाल्छन्, जसलाई पाँच वर्षदेखि गाली गरिरहेका हुन्छन् । ......... हामीसँग आर्थिक कुनै श्रोत र साधन छैन । हामी निष्पक्ष रूपमा एजेन्डाको राजनीति गर्ने हो । जनतामा चेतना अभिवृद्धि गरेर राजनीति गर्ने हो । तर, यसको सम्भावना विस्तारै कम हुँदै गएको छ । सम्भावना छोडेको अवस्था देखिँदैछ । ......... काठमाडौँमा यसपटक एउटा उभार त देखियो । ३० वर्षदेखि राज्य सत्तामा रहेका पार्टीहरू भ्रष्ट भए, अनियन्त्रित भए, मनपरी गरे भन्ने जनचेतना देखियो । भोलिका दिनमा स्वतन्त्र उम्मेदवार जितेर पनि काठमाडौँमा काम गर्न पाएनन् भने क्रान्ति नै हुन सक्ने सम्भावना पनि रहेको छ । पार्टीहरूको विरूद्धमा आन्दोलन हुन सक्छ । ......... आगामी चुनावमा गठबन्धनका लागि पहल हुन सक्छ । गठबन्धनले निश्चय नै फरक पार्छ । ......... स्थानीय चुनावका बेला पनि जनमत पार्टीले गठबन्धन ग¥यो भनेर समाचारहरू आउने गरेका थिए । तर, के हामीले कतै गठबन्धन ग¥यौँ त ? सबै ठाउँमा हामीले उम्मेदवार उठायौँ । कतिपय ठाउँमा टक्कर नै एमालेसँग भएको थियो । ........... यसपालि सशक्त उम्मेदवारहरू चयन गर्छौँ । स्थानीय चुनावमा हामी भावनात्मक रूपमा गयौँ । आदर्शवादी रूपमा गयौँ । कसले जित्न सक्छ भन्दा पनि कत्ति वर्षदेखि संगठनमा लागेका छन् भन्ने विषयलाई प्राथमिकतामा राख्यौँ । योगदान, त्याग र तपस्यालाई आधार बनाएर हामीले टिकट वितरण गर्यौँ । त्यो पनि हारको एउटा कारण हो । हामीले आर्थिक रूपले सबल उम्मेदवारलाई टिकट दिएनौँ । हामीसँग बाध्यता पनि थियो । कम्तिमा एकपटक त उहाँहरूलाई टिकट दिनुपर्छ । अब यसपाली यो बाध्यता हुने छैन । जित्ने सशक्त उम्मेदवार खडा गर्छौँ । .......... जनताले पनि के सोचे भन्दाखेरि यी दलहरूलाई छनोट गर्नुभन्दा कांंग्रेस र एमालेमा नै किन भोट नदिने ? यो सोच जनतामा देखियो । आफ्नो काम कांग्रेस एमालेबाटै गराउने हो भने सिधै यही दलहरूलाई चयन गरे भइहाल्यो नि भन्ने सोच जनतामा देखियो ।
मधेशी दललाई सन्देश निर्वाचनमा देशैभर करिब १ करोड ७० लाख मतदाताहरूमध्ये १ करोड १८ लाखभन्दा बढीले मतदान गरेका छन् । छिटफुट घटनाबाहेक निर्वाचन सौहाद्र्र रूपमा सम्पन्न भएको छ । ........ यो निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेदवारको अधिक सघनता देखियो । आम मानिसमा राजनीतिको मुख्य धारप्रति वितृष्णा बढ्दै गरेको सत्य उजागर हुँदैछ । नागरिकमा दलीय उम्मेदवारभन्दा पनि मिलेसम्म आफ्नो क्षेत्रका अनि दक्ष उम्मेदवारलाई जिताउनु पर्छ भन्ने मान्यता बोकेको देखियो । ......... मधेशी दलहरूले जसरी सतही विश्लेषण गरेका थिए उनीहरूको बुझाइलाई यो निर्वाचनले आत्मरती र भुलभुलैयामात्र बनाई दिएको छ । अस्वाभाविक आत्मप्रशंसा र स्वजयजयकार पनि राजनीतिमा धेरै टिक्दैन भन्ने मधेशी दलहरूको रवैयालाई मतदाताले यस पटक खारेज गरिदिएको छ । .......... लामो समय राजनीतिको मुख्य केन्द्रमा रहेका मधेशी दलहरूको अकर्मण्यतालाई निर्वाचनको मतमपरिणामले उजागर गरेको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा राम्रै मत पाएको मधेशी दलकोे अविवेकीपनामाथि यसपालि मधेशी मतदाताले गतिलो झापड दिए । मधेशमा क्रियाशील जसपा र लोसपालाई जनताले पटक पटक शासन सञ्चालन गर्ने अवसर दिँदै आएका थिए । उनीहरूको व्यक्तिगत स्वार्थलाई केन्द्र राखेर र मधेशको मुद्दालाई तिलाञ्जली दिँदै सत्ताको लोभमा फस्दै गए । ........ विडम्बना, मधेशी दलहरू अवसर भनेको आफ्नै लागि बुझे ।
स्थानीय तहको सवलीकरण
Thursday, June 09, 2022
काठमाण्डु मा खानेपानी को समस्या
9: Balen
महन्थ ठाकुरलाई विश्वासमा लिने देउवाको रणनीति
मन्त्री हेरफेर गरे वा नगरे पनि जसपा र नेकपा एस फुटने खतरा, प्रधानमन्त्रीको अस्त्र लोसपा एता प्रधानमन्त्री देउवाले यि दुई दलमा विवाद र विभाजन भए लोसपालाई सरकारमा ल्याएर सरकार बचाउने तयारी गरेका छन् । त्यसो भएको खण्डमा यि दुईदललाई सरकार बाहिरै राखेर लोसपालाई सरकारमा ल्याएर निर्वाचन गराउने दाउ देउवाको छ ।
फुटेर होइन जुटेर चुनावमा जानुपर्ने लोसपालाई जसपा अध्यक्ष यादवको आग्रह जसपा नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले लोसपालाई गठबन्धनमा ल्याए जसपाले स्वागत गर्ने बताएका छन् । ...... अगामि निर्वाचनमा पुनः एक भएर जाँउ उनले लोसपाका नेताहरुलाई सम्बोधन गर्दै भने । उनले लोसपालाई एकताका लागि कुनै पनि बेला स्वागत गर्न तयार रहेको बताए । ...... अध्यक्ष यादवले यस अघि निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण हुँदा मधेशको जनसंख्या मात्र ४६ प्रतिशत रहेको र अहिले बढेर ५३ प्रतिशत भएको भन्दै ५३ प्रतिशत जनसंख्याको आधारमा निर्वाचन क्षेत्र हुनुपर्ने बताएका छन् । चुनाव अगाडि नागरिकता विद्ययेक पारित गरि सजह नागरिकता वितरणको व्यवस्था र जनसंख्याको आधारमा निर्वाचन क्षेत्र हुनुपर्ने उनको अडान छ ।
Russia's Democracy Movement will be tokenized. https://t.co/YaBK8rHUwV #russia #ukraine Please take a listen. This is my pitch.
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 9, 2022
Some of the classic sales books. Because sales is a discipline just like engineering.
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 9, 2022
Russia's Democracy Movement will be tokenized. https://t.co/YaBK8rHUwV #russia #ukraine Please take a listen. This is my pitch.
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 9, 2022
ok, trying it on you, check DM
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 9, 2022
Republicans talked about it, but we oversaw a deficit reduction of $350 billion last year—and we're on target to reduce the deficit by the end of the fiscal year by $1.7 trillion.
— Joe Biden (@JoeBiden) June 9, 2022
At 25 you feel like you are running out of time all the fucking time.
— Ashita (@ashitapatodia) June 9, 2022
Glad I’m out of that phase
The older I get the more embarrassing VC websites look.
— Megan Quinn (@msquinn) June 9, 2022
No one can sell a startups product better than the founder so please invest in yourself and learn sales.
— Andrew Gazdecki (@agazdecki) June 9, 2022
Friendly reminder your billion dollar startup idea never executed has exactly 0% chance of success.
— Andrew Gazdecki (@agazdecki) June 9, 2022
FOUNDERS
— Justin Gordon (@justingordon212) June 8, 2022
Fundraising is hard, let's make it a little easier
Here are 21 resources for funding your company
- Investor databases
- Non-dilutive funding
- Cold outreach guidelines
- Pitch deck help
Take a look 👇
The segment leaders in every category.#business pic.twitter.com/srQv7iTJnu
— manish kumar (@manishk04730288) June 9, 2022
#Congo
— Jeffrey Smith (@Smith_JeffreyT) June 9, 2022
"The conflict in the DRC is complicated. As a result of Kinshasa's inability to control its national territory in this region, the Rwanda-backed M23 rebel group has capitalized on the situation." https://t.co/1RjnGz9QfD @dmonda1 @mailandguardian
रेशम चौधरीलाई अबिलम्व रिहा गर्न मांग गर्दै प्रधानमन्त्रीलाई लोसपाको ज्ञापन ११ बुँदे ज्ञापनपत्रमा संवैधानिक व्यवस्था अनुसार जन्मसिद्ध नागरिकका सन्तानलाई अविलम्ब नागरिकता प्रदान गर्नुपर्ने र वैवाहिक अंगीकृत सम्बन्धी हालको व्यवस्था कायमै राख्न माग गरेको छ ।Toronto Airport Mayhem Worsens Amid Persistent Staff Shortages https://t.co/iF84UxGhbh
— Ron (@ronmc1) June 9, 2022
उदाए बालेन २०७४ सालमा स्थानीय तह निर्वाचन हुँदा काठमाडौं महानगरका मतदाता बालेन (बालेन्द्र) साहले भोट हालेनन् । उनको भनाइमा त्यतिवेला उठेका उम्मेदवारहरूप्रति उनलाई भरोसा थिएन । त्यसैले उनले ३१ वैशाख २०७४ मा सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा स्टाटस नै लेखेका थिए, ‘म अर्कोचोटि भोट हाल्नेछु र आफैंलाई हाल्नेछु, देश कसरी विकास गर्ने मलाई थाहा छ ।’ ....... काठमाडौं महानगरको मेयर बन्ने हुटहुटी उनलाई अहिले अचानक जागेको होइन भन्ने कुरा साहले पाँच वर्षअघि फेसबुकमा गरेको यही पोष्टले जनाउँछ । ....... बालेन निकटस्थहरूका अनुसार २०७२ सालमा भूकम्प आएका वेला पुनर्निर्माणका काममा सरिक हुँदा उनलाई राज्य प्रणाली र संरचनाप्रति चित्त बुझेको थिएन, त्यसले यसलाई सुधार गर्न एउटा भरपर्दो विकल्पको खाँचो छ भन्ने उनलाई लागेको थियो । त्यही विकल्प बन्ने हुटहुटी लिएर गरेको तयारीपछि पाँच वर्षअघि भनेजस्तै साहले यसपालिको निर्वाचनमा काठमाडौं महानगरको मेयरमा आफैं उम्मेदवार बने, आफूले आफैलाई भोट हाले । ...... साहले ६१ हजार ७६७ मत ल्याउँदै काठमाडौं महानगरको मेयरमा निर्वाचित हुँदा उनका निकटम प्रतिस्पर्धी नेपाली कांग्रेसकी उम्मेदवार सिर्जना सिंहले ३८ हजार ३४१ मत ल्याइन् । नेकपा एमालेका उम्मेदवार केशव स्थापितले ३८ हजार ११७ मत ल्याएका छन् । ....... काठमाडौं महानगरको मेयरमा साह निर्वाचित हुनु भनेको नागरिक राजनीतिक दलको क्रियाकलापबाट वाक्कदिक्क भइसके र विकल्प खोजी गरिरहेका छन् भन्ने सन्देश हो । ‘जनताले विकल्पको खोजी गरिरहेका थिए, त्यो विकल्प बालेनको अनुहारमा देखे’ उनले भने, ‘राजनीतिक दलप्रति निराशा र बालेनमा आशा देखिएको छ ।’ ....... उम्मेदवारी मनोनयको वेलासम्म बालेनलाई मुख्य राजनीतिक दलहरुले प्रतिस्पर्धी नै मानेका थिएनन् । नेकपा एमालेबाट मेयरका उम्मेदवार बनेका केशव स्थापित आफ्नो जीत सुनिश्चित भएको भन्दै कसरी उत्सव मनाउने भनेर भाषण गरिरहेका थिए । तर साहचाहिँ चुपचाप चुनावी तयारी गरिरहेका थिए । ........ स्थापितले साहविरुद्ध आपत्तिजनक अभिव्यक्ति दिइरहँदा साहले उनको भनाइलाई प्रतिकार गरेनन्, बरु स्थापितलाई ‘बाबु’ भन्दै आफ्नो ब्राण्ड एम्बेसडरको रुपमा काम गरिरहेको बताइदिए । स्थापित एकपछि अर्को गर्दै आपत्तिजनक अभिव्यक्ति दिँदै गए, तर साहले चुपचाप नै रहे ।
अबको चुनाव मा बालेन को भुमिका
बालेन त र्यापरसँगै इन्जिनियर पनि थिए र उनले सहरी सुधारका योजना सुनाएर काठमाडौंको मन जितेका हुन् । अहिले अघि सरेका स्वतन्त्रहरूसँग राजनीतिक दलहरुलाई गालीबाहेक न कुनै एजेन्डा छ न गतिलो योग्यता । यसैले सबै स्वतन्त्रहरु बालेन हुँदैनन्, नबिर्सिऊँ !
— Bipendra (@Bipendraa) June 9, 2022
अबको चुनाव मा बालेन को भुमिका https://t.co/EpAHdZnslT
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 9, 2022
Tuesday, June 07, 2022
Urban Waste Removal: Best Practices
काठमाडौं महानगरपालिकाले होटल, रेष्टुरेन्ट, बैंक लगायतले शौचालय सार्वजनिक रूपमा सर्वसाधारणलाई प्रयोग गर्न दिने भए सात दिनभित्र सम्पर्कमा आउन आग्रह गरेको छ। pic.twitter.com/xXBYn8rZx8
— Balen Shah (@ShahBalen) June 6, 2022
Best Practices for Solid Waste Management: A Guide for Decision-Makers in Developing Countries
Waste Management Best Practices (And Their Impact on Urban Planning) Urban planners can play a role in ensuring the best possible waste management practices are implemented whenever possible.
Waste Management Practices in New York City, Hong Kong and Beijing
Zero Waste Design Guidelines
Best Practices in Urban Solid Waste Management Ownership, Governance, and Drivers of Performance in a Zero Waste Framework
Best Practices and Innovative Approaches for Sustainable Waste Management Agamuthu P. Institute of Biological Sciences, Faculty of Science, University of Malaya, 50603 Kuala Lumpur, Malaysia
Municipal solid waste: Review of best practices in application of life cycle assessment and sustainable management techniques
Four Cities’ Solutions to Sustainable Garbage Processing
Monday, May 30, 2022
May 30: Balen Shah
‘काठमाडौंले व्यवस्थाको परिवर्तन खोजेको होइन, असन्तुष्टि पोखेको हो’
पहिलो बैठकमै तनाव : मेयर बालेन साहलाई वडाध्यक्षले भने- प्रक्रिया सिकेर आउनुस्
नवनिर्वाचित अध्यक्ष यादवको घोषणा- गाउँपालिकाभर नि:शुल्क वाईफाई
हुलाकी राजमार्ग निर्माण गर्न ६ अर्ब ७ करोड बजेट विनियोजन आगामी ३०० किलोमिटर कालोपत्रे गर्ने र २४ वटा पुल बनाउने लक्ष्य छ । यस्तै ६७ वटा पुल निर्माण सुरु गर्न यो रकम उपयोग हुनेछ । ...... ३० वर्ष अघिबाट बनाउन सुरु गरिएको हुलाकी सडक अझै बनिसकेसकेको छैन । तत्कालीन भारतीय प्रधानमन्त्री चन्द्रशेखरले २०४७ सालमा नेपाल भ्रमणका क्रममा यो राजमार्ग निर्माण गर्ने घोषणा गरेका थिए । त्यसको १४ वर्षपछि ०६१ सालमा दुई देशबीच निर्माणका लागि औपचारिक सम्झौता भयो । ..... हुलाकी राजमार्गले तराईका १७ जिल्लालाई छुन्छ । पहाडबाट तराईसम्म खनिएका फेडर रोडलाई पूर्व–पश्चिम महेन्द्र राजमार्ग हुँदै हुलाकी राजमार्गमा जोड्ने गरी काम भइरहेको छ ......... यो १७ सय ९२.२५ किलोमिटर लामो राजमार्ग हो । यसको पूर्व–पश्चिम खण्ड ९७५ किलोमिटरको छ भने महेन्द्र राजमार्गसँग जोड्ने सहायक खण्ड र सडकहरु ८१७ किलोमिटरका छन् । ........ यो राजमार्गको प्रथम चरण अन्तरगतका १७ सडकमध्ये १० वटा खण्डमा भारत सरकारले काम गरिरहेको छ, जसको लम्बाइ २१८ किलोमिटर छ । यो राजमार्गको धेरै खण्डहरु वर्षामा हिलाम्ये र हिउँदमा धुलाम्य हुने गरेका छन् ।
मेयर बालेनकी श्रीमति भन्छिन्- घरभित्रबाट जितेको मानिसको बाहिर कहिल्यै हार हुँदैन
मेयर बालेनले प्रधानसेनापति शर्मालाई किन भेटे ? काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन्द्र शाहले नेपाली सेनाका प्रधानसेनापति प्रभुराम शर्मासँग शिष्टाचार भेट गरेका छन् । आज मेयरका रुपमा सपथ लिएलगत्तै भद्रकालीस्थित सैन्य मुख्यालय पुगेका शाहले प्रधानसेनापतिसँग भेटवार्ता गरेका हुन् ।
मेयरमा पराजित भएर पनि खुसी मनाइरहेका बिपी साह को हुन् ? उनले भनेका छन्, ‘हाम्रो जनमत पार्टी (जपा) र मेरो लागि पनि यो आम चुनाव पहिलो थियो । जनमत पार्टी वा मैले हार्ने कुनै सिट नै थिएन । १ मत भए पनि हामी जित्ने नै हौँ । र, उम्मेदवारी दिएको हरेक पालिकामा हामीले जित्यौँ । हामीले कुनै सिट गुमाएनौँ। भूमिका मात्र फरक भयौं ।’ ......... सबैलाको कुल सदर मत १९६९६ छ । त्यसको १० प्रतिशतभन्दा बढी मत अर्थात् १९८९ मत साहले पाए । ‘पहिलो प्रयास मै १० प्रतिशतभन्दा बढी मत ल्याउनु ठूलो उपलब्धि हो’, उनको दाबी छ,
‘आउँदो चुनावमा हाम्रा एक जना मतदाताले अर्को एक जना मतदाता मात्र थप्ने हो भने हामी प्रक्रियागत चुनाव सहजै जित्ने छौँ ।’
...... उनले आउँदो प्रदेश र प्रतिनिधिसभा निर्वाचनको तयारीमा रहन पनि आग्रह गरेका छन् । ...... सबैलाको मेयरमा नेकपा माओवादी केन्द्रका उम्मेदवार कारीराम यादव विजयी भएका हुन् । उनी माओवादी नेता तथा पूर्वमन्त्री मातृका प्रसाद यादवका भाइ हुन् । पाँच दलीय गठबन्धनका अघोषित उम्मेदवार भए पनि यादव मात्र २१ प्रतिशत मत ल्याएर प्रक्रियागत विजयी भएको भन्दै पराजित उम्मेदवार साहले विजयी सबैमा बधाई ज्ञापन गरेका छन् ।‘काठमाडौंले व्यवस्थाको परिवर्तन खोजेको होइन, असन्तुष्टि पोखेको हो’ लिच्छविकालदेखि नै बाहिरबाट आएका मान्छेहरुले शासन गर्दै आएको पृष्ठभूमि छ । ...... बाहिरबाट आएर शासन गर्छन्, दुई–चार वर्षमै आफ्नो अवस्था सुधार्छन् तर काठमाडौंलाई जस्ताको त्यस्तै छोड्छन् । ...... लहर चाहिं के रैछ भने बहुदल पछिका राजनीतिक दलका नेता र पार्टीले काठमाडौंलाई राम्ररी हेरेनन्, काठमाडौंवासीका कलासंस्कृति, भाषालाई राम्ररी हेरेनन् भन्ने लहर आयो काठमाडौंमा । ........ केही वर्षअघिसम्म राजनीतिमा जतिसुकै परिवर्तन आए पनि यहाँका युवाहरुलाई मतलब हुँदैनथ्यो । तर अहिले पछिल्लो समयमा राजनीतिप्रति यहाँका स्थानीय युवाको सचेतना बढेको छ । अर्कोतिर विकासका नाममा काठमाडौंमाथि दमन गरियो, त्यसलाई युवाले बुझे । काठमाडौंका स्थानीय मानिसका विदेशमा पढ्ने छोराछोरीले समेत घरमा फोन गरेर भोट चाहिं बालेन साहलाई दिनू है भने । त्यसको अर्थ त काठमाडौंका युवा राजनीतिक रुपमा जागरुक भए भन्ने हो । तर महत्वपूर्ण कुरा चाहिं यहाँका युवा काठमाडौंको भाषा संस्कृतिलाई लिएर जागृत भएका हुन् कि या विकासको मात्रै कुरा हो भनेर बुझ्नुपर्ने हुन्छ । ..... बालेन साहसँगै स्वतन्त्र उठ्नुभएका सुमन सायमीको मत हेर्नुपर्ने हुन्छ, उहाँले सम्मानजनक मत पाउनुभएको छ । उपमेयर सुनिता डंगोलले मत पाउनुभएको छ, त्यो पनि अभियानको पक्षमा आएको मत हो ।
काठमाडौंको फोहाेरबारे अध्ययन गर्न कार्यदल गठन
महानगर चलाउन सिक्दैछन् मेयर बालेन ! वडाध्यक्षहरुले पहिले निर्णयको प्रस्ताव गर्न सम्झाए । मेयर साहले ठीक छ, ठीक छ भनिरहे । वडाध्यक्ष विमलकुमार होडाले व्यंग्य गरे, ‘संसदीय बैठक प्रणाली सिक्नुस् । मेयर साब इन्जिनियर हुनुभयो, ठीक छ । बैठकको प्रक्रिया अध्ययन गर्नुस् ।’ ....... पहिलो बैठकमा मेयर साहले वडाध्यक्षहरुबाट ‘बैठक सञ्चालनको प्रक्रिया सिकेर आउनुस्’ भनेको सुन्नु परेको छ । ..... उपमेयर सुनीता डंगोलले नेपाल भाषामै सपथ लिइन् । ....... सोमबार नै नगर कार्यपालिकाको पहिलो बैठक बस्यो, जहाँ मेयर बालेनले ६ वटा प्रस्ताव राखे । सुरुमा परिचय, त्यसपछि धन्यवाद प्रस्ताव थियो । त्यसपछि उनले फोहोर मैला व्यवस्थापनको प्रस्ताव राखे । आफू सपथ लिनुअघि नै सिसडोल र बञ्चरेडाँडा घुम्न गएको भन्दै उनले काठमाडौं महानगरको फोहोर जम्मा भएर बस्न गाह्रो भएको तथा हरेक घरमा क्यान्सर रोग, छालाको रोग पीडित रहेको पाएको बताए । ......... सोलिड वेष्ट (ठोस फोहोर) बारे आफूलाई पनि ज्ञान रहेको भन्दै उनले आधुनिक रुपमा व्यवस्थापन गर्नुपर्ने बताए । ७५ प्रतिशत फोहोरलाई मलमा रुपान्तरण गर्न सकिने भन्दै उनले भने, ‘यसका लागि उपकरण ल्याउनुपर्छ, महानगरमा पनि प्रपोजल होला ।’ सिसडोेललाई बस्न योग्य बनाउनुपर्ने र बञ्चरेडाँडामा पनि फोहोर व्यवस्थापन गर्नुपर्ने भन्दै बालेनले आफू, उपमेयर समेत रहेको टोली बनाउने प्रस्ताव गरे । महानगरभित्र रहेका रेष्टुरेन्टका शौचालयलाई सार्वननिक शौचालयका रुपमा प्रयोग गर्ने पनि उनले प्रस्ताव राखे । यसका लागि आफूले चेन रेष्टुरेन्टहरुसँग छलफल समेत गरेको भन्दै मेयर साहले महानगरले संकेत चिह्नहरु राखिदिनुपर्ने सुनाए । उनले अघि भने, ‘यो काठमाडौंबाट सुरु भएपछि देशभर हुनेछ भन्ने विश्वास छ ।’....... यसअघि पनि वडाको नेतृत्व गरिसकेका वडाध्यक्षहरुले फोहोर व्यवस्थापनको समस्यालाई हलुका ढंगले नलिन आग्रह गरे । ...... वडा नम्बर २९ का वडाध्यक्ष कुश ढकालले मेयर बालेनलाई म होइन, हामी भन्न सुझाए । ‘म नभनौं, हामी भनौं । म मात्र भनेर लोकप्रिय हुने कुरा नगरौं, हामी सबै मिलेर महानगर बननऔं, यसमा साथ दिन तयार छौं’ उनलेभने । ....... कार्यपालिकामा कांग्रेस, एमाले र एकीकृत समाजवादीका प्रतिनिधि रहेको भएपनि मेयरले एक्लो महसुस गर्नु नपर्ने उनले बताए । ......... हरेक काम गर्दा सल्लाह र छलफल गर्न आग्रह गर्दै उनले भने, ‘एजेण्डाहरु आउनुभन्दा पहिला दलका साथीहरुसँग एकचोटी सरसल्लाह गरेर यो यो एजेण्डा छ, के छ सुझाव भनिदिनुस् ।’ त्यसो नभए आउँदा दिनमा अप्ठ्यारो पर्ने वडाध्यक्ष पराजुलीले बताए । उनले अघि भने, ‘प्रमुखजीलाई के भन्न चाहन्छु भने प्लिज, बि केयर फुल एबाउट ह्वाट यू से ! प्लिज, बि करेक्ट एवाउट ह्वाट यू डू ! त्यसो भए हामी एक ढिक्का भएर जान सकिन्छ । बाँकी प्रमुखको हातमा छ, तपाईंको रोजी, हाम्रो छाडी ।’
जित पक्का भएपछि बालेनले भने – विजयी जुलुस नगरौं, आफू रहेकै ठाउँमा धन्यवाद र्याली गरौं
Friday, May 27, 2022
Balen Shah: May 27
भट्टराईले नेपालको न्यायालय र प्रशासन संयन्त्र विकासमैंत्री नभएको पनि दोहोर्याए ।
चुनावमा कमजोर भएपछि जसपा र लोसपामा सुरु भयो एकताको बहस विगतको चुनावमा तत्कालीन राजपा (अहिलेको लोसपा) ले स्थानीय तहमा २५ पालिका जितेको थियो भने तत्कालीन संघीय समाजवादी फोरम नेपाल (अहिलेको जसपा) ले २७ पालिका जितेको थियो । यसपटक पनि जसपाले २७ पालिका र लोसपाले १६ पालिका जितेका छन् । ....... दुवै दलको बीचमा एकता कायम रहेको भए वा चुनावी तालमेल भएको भए योभन्दा राम्रो नतिजा आउन सक्थ्यो भन्नेमा दुवै दलका नेता सहमत छन् । जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले पनि स्थानीय तह निर्वाचनमा जसपा नेपाल र लोसपा नेपाल मिलेर गएको भए विगतको भन्दा राम्रो नतिजा आउँथ्यो भनेका छन् । उनले विगतमा भएको कमी कमजोरीलाई सच्याएर आएमा आफूहरु गला मिलाउन तयार रहेको र त्यो समयको पनि माग रहेको बताएका छन् । ....... राजनीतिमा उतार चढाव भइरहने भन्दै उनले मिलेर अगाडि बढ्न लोसपालाई आग्रह गरेका छन् । ....... ‘दुवै दलका नेताहरुले महसुस गर्न थालेका छन् कि चुनावमा दुवै दल मिलेर जानु पर्थ्यो,’ उनले भने, ‘अहिले दलका नेताहरुले महसुस गर्न थालेका छन्, यसबारे पक्कै पनि अगामी दिनमा यसको विषयमा दुवै दलको बीचमा कुरा हुन्छ ।’ ....... सोनलका अनुसार अब जसपा र लोसपाबीच एकता हुँदैन तर मोर्चा बनाएर सहकार्य भने गर्न सकिन्छ । ‘एकता गरेर हामीले हेरिसक्यौं, अब यो सम्भव पनि छैन,’ उनले भने, ‘मोर्चा वा गठबन्धन बनाएर साथ साथ गयो भने देशको एउटा वैकल्पिक शक्ति बन्न सक्छ ।’ ...... एकता होइन, गठबन्धनमा आफूहरुको जोड रहने ......... लोसपाका अर्का नेता राजीव झाले मधेस प्रदेशका धेरै ठाउँमा लोसपा र जसपा बीचको प्रतिस्पर्धाका कारण काँग्रेस, एमाले, माओवादी केन्द्र बलियो भएको बताए । ‘जसपा र लोसपामात्र एक अर्काको मित्र शक्ति हो, यसलाई नकार्न सकिँदैन,’ उनले भने, ‘दुवै दल मिलेमा आगामी चुनावमा एक्लैले ६० देखि ८० सिट जित्न सकिन्छ ।’
बालेनको जितको उल्लास, तस्बिरमा हेर्नुहोस्
नवनिर्वाचित मेयर बालेन्द्रसँग अन्तर्वार्ता : के–के छन् काठमाडौंको मुहार फेर्ने भिजन ? ‘र्यापरको’ को पहिचान बनाएका प्रमुख साहले ह्वाइट हाउस इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीबाट सिभिल इञ्जिनीयरिङमामा स्नातक र भारतको कर्नाटक विश्वेश्वरैया राष्ट्रिय प्रौद्योगिक संस्थानबाट स्ट्रक्चरल इञ्जिनीयरिङमा स्नातकोत्तर गरेका छन् । ....... संविधानले स्थानीय तहलाई सरकारका रुपमा परिभाषित गरेको छ । माध्यमिक शिक्षा, आधारभूत स्वास्थ्य, खानेपानी, भाषा, संस्कृतिको संरक्षण र विकासलगायत अधिकार स्थानीय तहका क्षेत्राधिकारभित्र पर्दछन् । जनप्रतिनिधिमा इच्छाशक्ति भएमा छोटो समयमै स्थानीय तहले ठूलो फड्को मार्न सक्छन् भन्ने उदाहरण प्रशस्तै छन् । ..........
शिक्षा र स्वास्थ्य मेरो पहिलो प्राथमिकता हो । महानगर क्षेत्रमा रहेका ९२ सामुदायिक विद्यालयलाई स्तरोन्नति गरी गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गरिनेछ । विद्यालयको स्तरोन्नति स–साना कुराबाट हामी सुरु गर्नेछौँ ।
......... बालबालिकालाई घरदेखि विद्यालय जाउँ जाउँ लाग्ने वातावरणको निर्माण गर्नेछौँ । कक्षा १ देखि ८ सम्मको पाठ्यक्रम परिमार्जन गर्छौं । काठमाडौँ उपत्यकाको इतिहास, संस्कृति, सम्पदा, आयुर्वेद, योगध्यानका बारेमा बालबालिकाले सजिलो तरिकाले बुझ्ने गरी पाठ्यक्रम बनाउँछौँ । ......... भक्तपुर नगरपालिकाका बालबालिकालाई त्यहाँको इतिहास, कला, संस्कृति, बाजागाजा, खानपिनका बारेमा जानकारी छ । .......... साताको एक दिन पाठ्यक्रमभन्दा बाहिर विद्यार्थीलाई रुचि लागेका विषयका बारेमा अन्तरक्रिया गराइनेछ । कसैलाई रोबर्ट बनाउन, कसैलाई गीत गाउन, नाच्न, कसैलाई नाटक खेल्न मन पर्ला । साताको एक दिन त्यो अतिरिक्त क्रियाकलाप गरियो भने यसले विद्यार्थीको सम्भावना प्रस्फुटित हुन्छ । शिक्षाको डिग्रीबाहेक अन्य सीप भयो भने आयआर्जनमा पनि सहयोग पुग्न सक्छ । ......... पूर्वाधार र विद्यार्थी नभएका विद्यालयलाई ‘मर्ज’ गर्छौं । कतै खेल मैदान छैनन्, कतै पर्याप्त कक्षाकोठा छैनन् । ........ निजी विद्यालय छाडेर सामुदायिक विद्यालयमा आउने अवस्था बनाउने हाम्रो चाहना हो । ........... पहिलो कुरा आम मानिसको मनोविज्ञान शैक्षिक पूर्वाधार नै पहिलो शर्त हो भन्नेछ । ...... विद्यालयको शौचालय, बगैँचामा निकै सुधार गर्न सक्छौँ । कक्षाकोठा र शौचालय अपाङ्ग मैत्री बनाउन सकिन्छ । छात्राका लागि आवश्यक सेनेटरी प्याड लगायतको व्यवस्था गर्न सकिन्छ । ....... महानगरका ३२ वटा वडामा वडा क्लिनिकको व्यवस्था गर्छौँ । वडा क्लिनिकमा चिकित्सक, नर्स र प्रयोगशाला राख्छौँ । वडा क्लिनिकमा मुटु, मिर्गौला तथा कलेजो एवं रगत, रक्तचाप, मधुमेहको सामान्य परीक्षण गर्न सक्ने पूर्वाधार निर्माण गर्छौं । कम्तीमा ६ महिनामा एकपटक निःशुल्क परीक्षण गर्ने व्यवस्था मिलाउँछौँ । .......... पाठेघर र स्तनको क्यान्सरको ‘स्क्रिनिङ’ गराउने योजना छ । क्यान्सरको स्क्रिनिङ र प्रयोगशाला ३२ वटै वडामा राख्न सक्यौँ भने ठूलो रोग लागेर अस्पताल धाउनुपर्ने र धेरै खर्च व्यहोर्नुपर्ने अवस्थाको अन्त्य हुनसक्छ । .......... नागरिक आरोग्यताका लागि विभिन्न स्थानमा उद्यानको निर्माण गर्छौं । उद्यानमा पुगेर शारीरिक अभ्यास गर्न सकिन्छ । ........ ‘टेलिमेडिसिन’ सेवा सञ्चालनमा ल्याएर उहाँहरुलाई अतिरिक्त आम्दानीको वातावरण बनाउन सकिन्छ । सम्पत्ति कर र घरबहाल कर तिर्दा त्यसको केही अंश स्वास्थ्य बीमाको ‘प्रिमियम’का रुपमा लिने र त्यसबाट स्वास्थ्य सुविधा दिन सकिन्छ । ......... अहिले भइरहेको ‘बोरिङ’बाट नै खानेपानी उपलब्ध गराउने हो । बोरिङको ‘लेभल’ हामीले बढाउन आकासे पानीको प्रयोग गरी भूमिगत जल सतहलाई ‘रिचार्ज’ गर्नुपर्छ । घरका छतमा परेको पानी पाँच फिट गहिरो खाडल खनेर ग्राभेल राखेर जमिनमुनि पठाउने हो । एउटा घरको आकासे पानी जमिनमुनि पठाउँदा १० वटा घरलाई खानेपानी पुग्छ । यसले बोरिङ गरेको छ उसले अनिवार्य ‘रिभर्स बोरिङ’ गर्नुपर्छ । ........... मेलम्चीको पानी आउँदैछ । पहिलो चरणमा दैनिक १७ करोड लिटर पानी राजधानी भित्रिँदैछ । मेलम्चीबाहेक दैनिक १३ करोड लिटर पानी जलाधार क्षेत्रबाट आइरहेका छन् । हामीलाई चाहिएको दैनिक ४३ करोड लिटर हो । ....... वडा नं १७ मा मात्रै १७ बढी ढुङ्गेधारा छन् । ........ अहिले नुवाकोटको सिसडोलमा ‘डम्पिङसाइट’ छ । ‘इन्सिनरेटर सेल’ राखेर बञ्चरेडाँडामा बनाइएको नयाँ डम्पिङसाइट अझै पूर्णरुपमा सञ्चालनमा आएको छैन । त्यसको अनुगमन महानगर र भौतिक पूर्वाधार मन्त्रालयबाट पनि भएन । त्यसलाई जतिसक्दो चाँडो निर्माण सम्पन्न गर्छौं । ......... फोहर लिनका लागि हामी दुई प्रकारका गाडीको व्यवस्था गर्छौं । .......... जैविक मललाई राजधानी नजिकका खेतीयोग्य काभ्रेपलाञ्चोक, धादिङलगायत जिल्लामा बिक्री गर्न सकिन्छ । ........ महानगरले १२ महिनाको तलब दिने सुनिश्चिता भएपछि युवाले यहीँ काम गर्छन् । ........ कुनै कार्यालय मध्याह्न १२ देखि साँझ ७, कुनै अपराह्न २ देखि राति ९ बजेसम्म सञ्चालन गर्न सकिन्छ । रात्रिकालीन सुरक्षाका लागि पहिलो चरणमा महानगर क्षेत्रमा १० हजार सिसिटिभी क्यामेरा जडान गर्छौं । ........... हरेक बसमा सिसिटिभी र जिपिएस सिस्टम जडान गर्छौं । टोलटोलमा सिसिटिभी र सडक बत्ती हुन्छन् । प्रत्येक व्यक्ति कहाँ पुगेको छ भनेर जिपिएसबाट ‘ट्र्याक’ गरेर हेर्न सकिन्छ । सिसिटिभी तत्काल खरिद गरेर जोड्न सकिन्छ । ........... एउटै छाता सङ्गठन भएपछि यात्रु कुरेर बस्नु परेन । अहिले काठमाडौँमा जाम हुनुको मुख्य कारण यात्रु कुरेर चोकमा बसिरहनु पनि हो । प्रतिस्पर्धा नभएपछि ती बसहरु निरन्तर चलिरहन्छन् । त्यसले गर्दा सडकमा सवारी चाप हुँदैन । ......... साइकलका लागि मुख्य सडकभन्दा बाहिर छुट्टै लेन हुनुपर्छ । बीचमा बगैँचा हुनुपर्छ । काठमाडौँका सडकमा छुट्टै साइकल लेन बनाउन सम्भव छैन । सडक साना छन् । साइकल लेन छुट्याउँदा सडक झन् साँघुरो हुन्छ । सैद्धान्तिक कुरा गरेर भएन, व्यावहारिक छ कि छैन भनेर पनि हेर्नुपर्छ । काठमाडौँमा ट्र्याम, ट्रलीबस, मोनोरेल सम्भव छैन । बाहिरी चक्रपथ बनाउँदा छुट्टै साइकल लेन बनाउन सकिन्छ । ......... काम भइरहेको स्थानमा अनुगमन भइरहेको छैन । सडकमा ढलान गरियो तर ढलानमा प्रयोग गरिएका सामग्रीको गुणस्तर कस्तो छ ? ......... निर्माणकर्ताले जस्तो प्रतिवेदन दियो त्यसलाई मान्ने गरिएको छ । अब त्यस्तो हुँदैन, सडकमा कस्ता सामग्रीको प्रयोग गरिएको छ, पहिले त्यो महानगरको प्रयोगशालामा परीक्षण हुन्छ । अनुगमनलाई प्रभावकारी बनाउँछौँ । बाटामा हुने खाल्डाखुल्डी तत्काल मर्मत गर्न ‘इन्फ्रास्ट्रक्चर एम्बुलेन्स’को व्यवस्था गर्नेछौँ । ........... प्रत्येक घर, खाली जग्गा र ‘फुटपाथ’मा रुख रोपिन्छ । हरेक घरमा कम्तीमा एउटा रुख हुनुपर्ने व्यवस्था छ तर त्यसको कार्यान्वयन भएको पाइँदैन । महानगरले कर तिरे बापत नागरिकलाई फल दिने बिरुवा उपलब्ध गराउँछ । फल दिने रुख भए पो नागरिकले त्यसको संरक्षण गर्छन् । त्यसबाट उत्पादन भएको फल खान पनि पाउँछन् । ......... महानगर क्षेत्रमा करिब ४५ खाली स्थान छन् । त्यसलाई विभिन्न प्रयोजनका लागि सदुपयोग गर्न सकिने गरी विकास गर्छौं । यसले महानगर क्षेत्रलाई हराभरा बनाउन मद्दत पुर्याउँछ । हामीले ‘भर्टिकल गार्डेन’को पनि सोच राखेका छौँ । सरकारी कार्यालयमा खाली रहेका जग्गामा पोखरी खन्न र रुख रोप्न आग्रह गर्दछौँ । .......... सरकारी कार्यालयले चर्चेको केही जग्गा लिएर महानगरको लगानीमा सार्वजनिक शौचालय बनाउँछौँ । कार्यालयसँग सहकार्य गरी ‘कम्पाउन्ड’ को पर्खाल भत्काएर थोरै जग्गामा शौचालय बनाउन सकिन्छ । सार्वजनिक शौचालयको पर्याप्त व्यवस्था गर्न हामीले नगरभित्र रहेका रेस्टुरेन्टसँग पनि छलफल गरेका छौँ । रेष्टुरेन्टको शौचालयलाई पनि सर्वसाधारणले प्रयोग गर्न सक्ने बनाउँछौँ । .......... त्यसबापत उहाँहरुलाई करमा केही छुट दिन सकिन्छ । त्यस्ता रेष्टुरेन्टमा विशेष प्रकारका सङ्केत राखिनेछ । त्यस्तो सङ्केत राखेको स्थानमा कसैसँग अनुमति नलिइ शौचालयको प्रयोग गर्न सकिन्छ । काठमाडौँ महानगरले यस्तो संस्कार विकास गरेपछि त्यो देशव्यापी हुन्छ । यसले रेष्टुरेन्टको व्यापार वृद्धिमा पनि सहयोग पुर्याउँछ । ........ काठमाडौँका प्राचीन कला, संस्कृतिको संरक्षण गर्न ‘अरनिको’ नै चाहिन्छ भनेर मैले पैरवी गर्दै आएको छु । ............ म आफैँले पनि लिच्छविकालीन, मल्लकालीन इतिहासका बारेमा गहिरो अध्ययन गरेको छु । संस्कृतिलाई पर्यटनसँग जोड्नुपर्छ । ......... सबै पार्टीका शीर्ष नेता तथा प्रतिस्पर्धी सबैले मलाई टेलिफोन गरेर सहयोगको प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको छ । हामी कार्यपालिका बैठकको प्रत्यक्ष प्रसारण नै गर्नेछौँ । जनताको पक्षमा काम गर्न कसले नमान्नु होला र ? .......... काठमाडौँ उपत्यकाका १८ वटा नगरपालिकासँग सहकार्य गरी सामूहिक अवधारणाका आधारमा अगाडि बढ्ने छौँ ।पाकिस्तान सरकारले पेट्रोलको मूल्य ३० रुपैयाँले बढाउँदा इमरान खानले किन गरे भारतको प्रशंसा बिहिबार ट्विट गर्दै देशको इतिहासमा एकै पटकमा भएको सबैभन्दा उच्च वृद्धि गराएर वर्तमान सरकारले विदेशी मालिकलाई खुसी बनाएको प्रतिक्रिया दिए । ...... खानले शेहबाज शरिफ नेतृत्वको वर्तमान सरकारलाई विदेशीले बनाइदिएको आयातित सरकार भन्ने गर्छन् । खानले विगतमा उनको सरकारले रुसबाट ३० प्रतिशत सस्तो तेल किन्ने प्रयास गरेको तर नयाँ सरकराले त्यसलाई अघि नबढाएको आरोप लगाए । ........ ‘अमेरिकाको सामरिक साझेदार हुँदाहुँदै पनि भारतले रुससँग सस्तोमा तेल किनेर तेलको मुल्य २५ भारु कम गर्न सफल भएको छ । ठगहरुको गुटको कारण हाम्रो देश महँगीसँग जुध्नुपर्ने भएको छ ।