Tuesday, November 18, 2014

म प्रक्रियामा जाने पक्षमा छु

संविधान निर्माणको विषयमा म प्रक्रियामा जाने पक्षमा छु।

यो संविधान सभाको जननी २००६ अप्रिलको क्रान्ति हो। भन्नुको अर्थ, दुई तिहाई का आधारमा पनि यस संविधान सभाले देशबाट लोकतंत्र मास्न पाउँदैन। किनभने २००६ को अप्रिल क्रान्ति नै लोकतंत्र स्थापना गर्ने क्रांति थियो। त्यसै क्रांतिले गणतंत्रको आदेश दिएको हो। यस संविधान सभामा राजतन्त्र कि गणतंत्र भन्ने छलफल नभएको कारण त्यो हो।

त्यसै गरी २००७-०८ को मधेसी क्रांतिले यस संविधान सभालाई संघीयताको आदेश दिएको छ। क्रांति संसदभन्दा माथि हुन्छ। मधेसी क्रांतिले संघीयताको आदेश मात्र दिएको होइन कि अंतरिम संविधानमै "स्वायत्त मधेश प्रदेश" अंकित गरिसकेको छ।

उत्तर दक्षिण प्रदेशको नक्शा पेश गर्ने हरुले प्रक्रिया मिच्न खोजेका हुन।

प्रक्रियामा जाने हो भने यस संविधान सभाले लोकतंत्र, गणतंत्र, धर्म निरपेक्षता, संघीयता र स्वायत्त मधेश प्रदेश नमानि सुक्ख छैन। त्यस परिधिभित्र रहेर निर्णयहरु गर्नु पर्ने हुन्छ।

रह्यो दुई तिहाई को कुरा। सभाका सबै काँग्रेसी सांसद हरु, सबै पार्टीका थारु सांसद हरुले मधेश स्वायत्त प्रदेशको पक्षमा आफुलाई उभ्याई सकेका छन। छेउ न टुप्पोको केपी, वामे, सुशील, कृष्ण सिटौला, रामचन्द्र पौडेल को सात प्रदेशवाला नक्शा सँग दुई तिहाई नभएको स्पष्ट भइ सक्यो।

भने पछि प्रक्रियामा जाने। ती मधेसी, ती थारुको कुरा सुन्ने र दुई तिहाई पुर्याउने। तर नेल्सन मंडेला को मानने हो भने दुई तिहाई साँघुरो हो। संविधान जस्तो कुरामा २००६ अप्रिल क्रांतिका सबै शक्तीलाई साथ लगेको राम्रो हो।


सीके जनताके अदालतमें आ रहे हैं

October 31, 2014: सीके राउत जेल बाहिर आउने बेला आइसक्यो


मुद्दा तो खेपेंगे ही, मुद्दा अभी बाँकी है। लेकिन वामदेवके अदालतमें नहीं, जनताके अदालतमें। मधेश स्वराज का मतलब हुवा उपनिवेशका खात्मा। मधेसी जिल्लामें पहाड़ी CDO क्यों? पहाड़ी DSP? पहाड़ी पुलिस? पहाड़ी प्रशासन? ये उनका व्यक्तिगत मुद्दा नहीं है, सारे मधेसीका है। फैसला जनता करे, मधेसी जनता करे। मधेसी जनता जो निर्णय करेंगे वो सीके को कबुल रहेगा। बहस शुरू किया जाए।

बोलिए स्वायत्त मधेश चाहिए कि नहीं? लेंगे कि नहीं? मधेश स्वराज चाहिए कि नहीं?

सिके राउत मंसिर १० गते काठमाडौंमा आमसभा गर्ने
काठमाडौंस्थित डिल्लीबजार कारागारमा जेल जीवन विताइ रहेका राउतले मंगलबार सप्तरी जागरण अनलाइनसँग संक्षिप्त कुरा गर्दै आफु अदालतले तोकेको धरौटी रकम बुझाएर रिहा हुने बताएको छ । छुट्टै तराइ राज्यको माग गर्र्दै आइरहेका राउत गत भदौ २८ गते मोरङको रंगेलीबाट पक्राउ परेको हो । उनिमाथि सरकारले राज्य विप्लपको मुद्दा दायर गरेको थियो । विशेष अदालतले गत असोज २२ गते ५० हजार धरौटी माग गरेका थिए । राउतले धरौटी रकम नबुझाएपछि जेल परेका हुन् । ..... सरकारले मंसिर ३ गतेदेखि राउतलाई परिवारको सदस्य बाहेक अन्यलाई भेटघाटमा प्रतिवन्ध् लगाएको छ । कारागारमा राउतले आपूm मंसिर १० गते रिहा भई काठमाडौंको रत्नपार्कमा १२ बजेदेखि आमसभा गर्ने उद्घोष गर्नुभयो । उहाँले उक्त सभामा उपस्थित हुन मधेशी समुदायलाई आग्रह गरेका छन् । आफु मधेशबाट माटो ल्याउन खोज्दा राज्यले रोकेकोमा आक्रोश प्रकट गर्दै भने ‘जेलमा बस्ने अरु सबैले पिजा र मःम ल्याउन पाइने तर आपूmले मधेशको माटो पनि ल्याउन नपाउने कस्तो विडम्वना !!’ ..... अनलाइनका सम्पादक वैद्यनाथ यादवसँगै कारागार पुगेका सप्तरीका नागरिक समाजका अगुवा शशीकुमार यादवले राउतलाई जेलबाट बाहिर निस्केर आप्mनो कुरा जनताबीच राख्न सुझाव दिएका थिए । यादवले राष्ट्रपतिबाट प्रथम गणतन्त्र दिवसको अवसरमा विकासोन्मुख रत्नबाट सम्मानित यादवले भने ‘सिके जस्तो विद्वानको खाँचो यो राष्ट्रलाई छ’ । ... प्रतिउत्तरमा राउतले आपूm रिहा भई काठमाडौंबाट नै मधेशलाई सम्वोधन गर्ने बताए । आप्mनो सभालाई कसैले विथोल्न खोजे त्यो नेपाली शाषकवर्गलाई घातक हुने राउतको दावी छ ।

फिजीके इंडियन और नेपालके इंडियन



एक बार गुजरातके मुख्य मंत्री नरेन्द्र मोदीसे पुछा गया कि वो ये क्यों कहते हैं कि अगर फिजीके इंडियन के प्रति विभेद हो और ओ भारत आना चाहें तो आ सकते हैं ----- तो मोदीने जवाब दिया, उल्टे प्रतिप्रश्न किया: "तो वो जाएंगे कहाँ?"

भुटानमें तराई नहीं है। उधरका तराई भारतमें है। १८१६ और १८६० में ब्रिटिश ने तराईको, मधेशको काठमाण्डुके शासकोको दे दिया। ब्रिटिश लोगोका बपौती सम्पत्ति तो था नहीं कि दे देता। दिया। तभी से अभी तक काठमाण्डुके शासक वर्गने मधेशको उपनिवेश बना के रखे हुआ है।

अब तो आर कि पार कि लडाइ है। या तो मधेसीको न्यायपूर्ण संघीयता और समानता मिलेगी, या तो देश टुट जाएगी।

पाकिस्तानमें और बंगलादेशमें हिन्दुको दिक्कत है। श्री लंकामें तमिल को दिक्कत है। नेपालमे मधेसीको दिक्कत है। इस बात पर मोदी विचार करें। फिजीके इंडियन के बारे में मोदी वाफिक हैं, नेपालके इंडियन के बारे में वाफिक हैं कि नहीं?

जिस मोदीको अमरीका ने आम सभा सम्बोधन करने से नहीं रोका, उस मोदी को काठमाण्डु के शासक वर्ग जनकपुर में आम जनताको सम्बोधन करने से रोक रही है। इस बात को मोदी समझने की कोशिश करें।

बॉबी जिन्दल कल अमरीका का राष्ट्रपति बन सकता है, लेकिन वो इंडियन है, उनको इंडियन ओरिजिन कहा जाता है। ब्रिटिश लोगोने अपने बापका संपत्ति काठमाण्डु के शासकोको सुपुर्द नहीं किया। वो मधेश स्वतंत्र भारतका हिस्सा होना था। नेपालके जितने मधेसी हैं, जितने थारु हैं सबके सब बॉबी जिन्दल की तरह इंडियन हैं। बॉबी जिन्दल भी तो अमरीकी नागरिक है।

मोदी नेपालके इंडियन को पहचानने का प्रयास करें। हम मधेसी हैं, आपके परोसी हैं। वामदेव गौतम के लिए सीके राउत और नरेंद्र मोदी में कोई फर्क नहीं है।

वामदेवले मोदीलाई मदिसे भनेको?


सगुन र दर्शन रौनियार



जुन दिन मैले सगुन को presentation देखें चौतारी रेस्टोरेंटमा त्यो दिनभन्दा अगाडि मैले सगुनको कहिले नाम नै सुनेको थिएन। म झण्डै नपुगेको। अंजन (श्रेष्ठ) ले दिउँसो invite गर्यो। उसलाई डिल्ली (भट्ट) ले invite गरया रै छ। ६ बजे भनेको म ६ बजे पुगें। कोही छैन। म फर्कियें। अंजनलाई टेक्स्ट गर्छु त म न्यु जर्सी मा छु, आउँदै छु भन्छ। चौतारी को owner गोविन्द श्रेष्ठजीले "पहिला appetizer छ, अनि त्यस पछि खाना छ" पो भन्छ बा। कसलाई के सुर्ता घर ज्वाइँलाई खानै को सुर्ता भने जस्तो।

अंजनले मलाई डाकेको, उसलाई डाकेको डिल्लीले। यो by invitation मात्र हो भने म जान्न भन्दै थिएँ, डिल्लीले टेक्स्ट गरेर "होइन, तपाइँ त जानै पर्छ" भने। अनि म पुगेको। माथि नै मधु (क्षेत्री) भेंट भो। "तपाइँको भाषण छ हो?" पो भन्छ। म झण्डै न आएको कार्यक्रममा मेरो भाषण? होइन होला भनें।

खगेन्द्रजी NRN president का लागि लड्ने घोषणा गरेकै दिन हो कि भोलिपल्ट मैले मेरो फर्म ले डिजिटल मार्केटिंग गर्दिन्छ भनेर बजट सहितको प्रपोजल राखेको। Interest देखिएन। त्यसको केही हप्ता पछि त्यही प्रपोजल त्यति बेलासम्म अझै president का लागि लडिरहेको नवीन शेरचन लाई पनि देखाएँ। उहुँ, त्यहाँ पनि इंटरेस्ट देखिएन। अनि मैले त्यो कुरा drop गरदिएको। कसले कसलाई के भन्यो, कसले के सुन्यो, कसले के बुझ्यो --- मधु त पछि, "ह, मेरो दाईको विरुद्ध नवीनलाई सपोर्ट गर्दिने!?" भनेर सोधि खोजि गर्न आई राख्या थियो!" :)

सगुनको कार्यक्रम पछि मैले एउटा ब्लॉग पोस्ट लेखें, कहीं सगुन दर्शन रौनियार त होइन भनेर।

Sagoon: Nepali Tech StartUp: Presentation At Chautari

सगुन बारे मैले त्यस पछि अरु पनि थुप्रै थाहा पाउने मौका पाएँ, and I am bullish on its prospects. मैले औपचारिक रुपमा नै Advisor बन्ने भैसकें। सगुन के हो के होइन त्यो भविष्यले बताउने छ।
  • सगुनले राउंड २ fundraising गर्न सकेमा त्यो दर्शन रौनियारले प्राइमरी चुनाव जिते सरह हुनेछ। र यसमा मैले लीड रोल खेल्ने पक्का पक्की भै सक्यो। 
  • सगुनले राउंड ३ fundraising गर्न सकेमा त्यो दर्शन रौनियार Congressman बने जस्तो हुनेछ। 
  • सगुनलाई कसैले खरीद गरिदिएमा त्यो दर्शन रौनियार United States Congress मा शक्तिशाली पदमा पुगेछ भन्नु पर्छ। 
  • सगुन IPO भएमा दर्शन रौनियार राष्ट्रपति पो भएछ कि भने जस्तो हुनेछ। 

Monday, November 17, 2014

3 States: Koshi, Gandaki, Karnali: A New Proposal

This has been proposed.


My first criticism is that this has been designed to continue with the colonization of the Madhesh. This is designed to make sure the police, the army and the administration remain as they are. You still will have Pahadi CDOs in Madhesi districts. You will continue with the Pahadi police lording over the Madhesh.

There are ways to rectify those colonial tendencies.

As for the map, my counter proposal would be as follows.



In this proposal, you necessarily end up with five layers of government and strong district governments. Some might ask, why go for five when three can be had? 

जैक्सन हाइट्स मा ५० समुदाय

खगेन्द्र जस्ता मानिस जैक्सन हाइट्स मा मात्र कमसेकम १०० जना होलान। किनभने जैक्सन हाइट्स मा ५० भन्दा बढ़ी देशका मानिस बस्छन्। ती ५० समुदाय मध्येको सानोमा पर्छ नेपाली समुदाय। नेपालीभन्दा त भुटानी बढ़ी छन।
खगेन्द्र जस्ता मानिस बंगलादेशी समुदायमा मात्र १० जना होलान।

त्यो जैक्सन हाइट्स मा वडा अध्यक्ष छ एक जना, सिटी कॉउंसिल मेम्बर। यो राष्ट्रपतिहरु भेंट हुने शहर। एक चोटि जॉन लिउ सिटी कॉउंसिल मेम्बर हुँदा खेरि भेटेको।

सानो देश, सानो समुदाय ---- तर NRN अमेरिकालाई ४,००० बाट २०,०००, त्यहाँ बाट ५०,००० सदस्य सम्म पुर्याउनु र संगठनलाई democratization र digitization का उच्चतम स्टैण्डर्ड सम्म लानुको नेपालको आर्थिक क्रांति संग सीधा सम्बन्ध छ।


Sunday, November 16, 2014

सगुनका संभावनाहरु

A social network diagram
A social network diagram (Photo credit: Wikipedia)
सगुन अहिले निकै चर्चामा आएको नेपाली tech startup ------ सगुनका प्रमुख दुई व्यक्तिहरु संग मैले विगत हप्ता अन्तरक्रिया गर्ने मौका पाएको छु। Advisor भएर औपचारिक रूपमै सघाउने कुराहरु छन, राउंड २ fundraising मा मदत गर्ने कुराहरु भएका छन।

गोविन्द गिरी नेपाली भएकोले भेंट भएको हो। तर त्यसपछि मैले मेरिट को आधारमा कुरा गरेको छु।

  1. १००,००० user भनेको धेरै हो। 
  2. ३५० K fundraising सार्है सराहनीय हो।
  3. Tech team build गर्नु fundraising भन्दा गारहो काम जुन कि वहाँ हरुले गर्नु भा को छ। 
मेरा केहि प्रश्न छन ---- फीचर हरु बारे। त्यस बारेमा विस्तारमा गफ गर्ने भनेर गोविंदजी र मैले भनेका छौं। Social networking is not "done" (saturated) any more than mobile is. I think there is space for a social network. But you do have to stand out. And you do have to have a large, growing, engaged base of users. त्यो किसिमको फीचर सेट ल्याउन सक्नु परयो। I am confident Govinda Giri will be able to pull it off. For now I am giving a strong thumbs up to anyone who might be considering coming into Sagoon's round 1. 

मेरो अनुभवमा न्यु यर्कको नेपालीहरुलाई टेक startup मा इन्वेस्ट गर भन्नु भनेको हिन्दुलाई गाई खा भन्नु जस्तो। मरे काटे गर्दैन। अचम्मै छ।

सगुनको पहिलो र दोस्रो राउंड बीच फरक

Prithvi Narayan Shah: Villain

पृथ्वी नारायण शाह को पालामा नेपाल को र अमेरिकाको अर्थतंत्र उस्तै उस्तै थियो। अहिले कहाँ अमेरिका कहाँ नेपाल। पृथ्वी नारायण शाह भिलेन भन्ने कुरा त्यसै बाट थाहा हुन्छ।


Friday, November 14, 2014

जैक्सन हाइट्स को सबैभन्दा अग्लो बिल्डिंग

अहिलेको बढ़ीमा दश वर्ष भित्र जैक्सन हाइट्स को सबैभन्दा अग्लो बिल्डिंग मेरो हुनेछ।


सगुनको पहिलो र दोस्रो राउंड बीच फरक

सगुन सँग सम्बन्ध

केही घण्टा अगाडि कोलोराडो बाट एक जना साथीले कॉल गर्नु भो। "तपाईंले सगुनको fundraising मा रोल खेल्ने कुरा रै छ, मलाई पनि ५ हजार हाल्न मन लाग्यो" भनेर भन्नु भो।

सगुनका दुई जना फाउंडर हरुसँग म सम्पर्कमा छु। वहाँ हरुले आंट गरेकै हो। मान्नु पर्छ। मेरो आफ्नै एउटा pre launch tech startup छ। त्यसैले हामीलाई एकले अर्काको कुरा बुझ्न सजिलो हुन्छ। सगुन अहिले राउंड १ मै छ। 350K fundraising गरिसकेको, 150K गर्ने प्रयासमा रहेको अवस्था छ।

मैले सगुनको राउंड २ fundraising मा lead role लिने कुरामा हाम्रो छलफल भइ राखेको छ। निर्णय शायद त्यसै किसिमको हुन्छ होला।

तर मैले साथीलाई भनें ---- तपाइँ राउंड २ मा आउन पाउनु हुन्न। क़ानूनले नै दिँदैन। राउंड २ मा venture capitalist हरु, लाइसेंस प्राप्त एंजेल इन्वेस्टर हरु मात्र हो आउन पाउने।

आउने भए राउंड १ मा आउनुस् भनेर मैले भनें र गोविन्द गिरी र कवीन्द्र सिटौला सँग मैले संपर्क गराई दिएँ टेक्स्ट मेसेज मार्फ़त।

सगुन का १००,००० user छन --- त्यो early stage मा धेरै हो।


वामदेवले मोदीलाई मदिसे भनेको?

कहाँ राजा भोज कहाँ गंगवा तेली!

मोदीलाई वामदेवले जनकपुरमा आम सभामा भाषण गर्न नदिने जस्ता समाचारहरु आई राखेका छन। मोदी अमेरिकाको सबैभन्दा भव्य स्टेज मैडिसन स्क्वायर गार्डन मा अमेरिका भरिका सबैभन्दा महत्वपुर्ण २०,००० भारतीय मुलका मानिसलाई सम्बोधन गरेर गएको मान्छे। नेपालका राजा र प्रधान मन्त्रीले हाइड्रो हाइड्रो हाइड्रो भनेको जुग बितिसक्यो। बल्ल मोदीले भकाभक ९०० मेगावाट वाला एउटा होइन दुई दुई वटा प्रोजेक्ट भकाभक सही गराएको छ। नेपालमा हाइड्रो क्रान्ति कुनै राजा अथवा नेताले गर्न सकेन, आखिर मोदीले गर्ने भो।



North अमेरिका को सबै भन्दा प्रख्यात भारतीय ठाउँ भनेको म बसेको जैक्सन हाइट्स। 74th Street ---- यो इलाका मेरो। म बसेको घर एक जना Chinese को, त्यो Chinese बसेको इलाका मेरो। याक रेस्टोरेंट सोनमको, याक जुन इलाकामा छ त्यो इलाका मेरो। थकाली किचेन नवीनको, त्यो थकाली किचेन जुन इलाकामा छ त्यो इलाका मेरो। मेरो इलाकामा सान्तिनो कपड़ा पसल थापेर बसेको मान्छे मुजी डल्ले प्रधान, झारपात। अपशब्द न बोल्ने हो। नत्र पसल बन्द हुने सम्भावना हुन्छ। कीरा फट्याङ्ग्रा उल्लु मुजी। यो हलुवा, दाल भात मुजी।

यो उल्लु स्वाँठ वामदेव गौतम हरिलट्ठक मान्छे।

कस्को कुरा पत्याउने? मोदीको भाषणबारे प्रधानमन्त्री र मन्त्रीको फरक भनाई
BJP aims to be world's largest party