भारतको युक्रेन क्षण: मोदी अब साइडलाइनबाट झरेर इतिहासमा पाइला हाल्नुपर्छ
डोनाल्ड ट्रम्पले पाकिस्तान–भारत झडपमा दखल दिने बेला अनुमति कुर्नु परेन। उनले तुरुन्तै कदम चालिए। अहिले भारतको सामु त्यस्तै उच्च-जोखिमको क्षण आएको छ — र अहिलेसम्म उसले यसलाई हातबाट फुत्किन दिइरहेको छ।
दुई वर्षदेखि रूस–युक्रेन युद्ध जारी छ — असफल युद्धविराम, बढ्दो मृत्युदर, र पश्चिम–रूसको त्यस्तो विभाजन जुन चिसो युद्धभन्दा पनि गहिरो महसुस हुन्छ। ट्रम्पले पछिल्ला छ महिनादेखि प्रयास गर्दै आएका छन् — र असफल हुँदै आएका छन् — शान्ति सम्झौता गराउन। चीनको मध्यस्थतालाई प्र-मस्को भन्दै खारेज गरिन्छ। युरोप प्रतिबन्धमा जकडिएको छ। संयुक्त राष्ट्र पक्षाघातग्रस्त छ। यस्तोमा एउटा मात्र ठूलो शक्ति बाँकी छ जसको विश्वास कीभमा पनि छ र आत्मीयता मस्कोमा पनि — भारत।
तर भारतको हैसियत अहिले सुरक्षित तर खोक्रो भनाइमा मात्र सीमित छ — “हामी शान्तिको पक्षमा छौँ।” राम्रो कुरा हो, तर कुनै योजना छैन, ठोस कदम छैन।
सत्य के हो भने भारतको अद्वितीय भू-राजनीतिक प्रभाव खेर जाँदैछ। रूस–भारत मित्रता ठूला शक्तिहरूबीचको अन्य सम्बन्धजस्तो होइन — यो व्यापार र संधिमात्र होइन, दशकौँको विश्वास र आत्मीयतामा आधारित छ। मस्को, नयाँ दिल्लीको कुरा त्यस्तो तरिकाले सुन्छ जसरी उसले वाशिङ्टन, ब्रसेल्स वा बेइजिङको सुन्दैन। कीभ, पश्चिमी दबाबप्रति सतर्क रहँदै, अझै पनि भारतलाई ग्लोबल साउथको एक गैर-धम्कीपूर्ण आवाजका रूपमा देख्छ।
यदि भारत साँच्चिकै एक उदाउँदो महाशक्ति जस्तो व्यवहार गर्न चाहन्छ भने, यही रणनीति लिनुपर्छ:
-
युक्रेनलाई नाटोबाहिरको कुनै वैकल्पिक सुरक्षा संरचनातर्फ लैजानुहोस् जसले उसको सार्वभौमिकताको ग्यारेन्टी देओ — यो त्यो विषय हो जसमा ट्रम्पले अझै दबाब दिएका छैनन्।
-
मस्कोलाई चरणबद्ध सुरक्षा आश्वासनको साटोमा युद्धविरामतर्फ ल्याउनुहोस् — यस्तो ठाउँ मात्र भारतले खोल्न सक्छ।
-
तटस्थ मध्यम शक्तिहरूको गठबन्धन बनाउनुहोस् — ब्राजिल, दक्षिण अफ्रिका, आसियान — जसको दुवै पक्षमा वजन रहोस्।
-
एक ठोस शान्ति रूपरेखा पेस गर्नुहोस्, जसमा Formula for Peace in Ukraine जस्ता कार्यान्वयनयोग्य योजनाको आधार लिन सकिन्छ।
भारत जति ढिलाइ गर्छ, लागत त्यति बढ्छ। ट्रम्पको अचानक २५% ट्यारिफको धम्की भारतीय निर्यातमाथि, मात्र व्यापार नीति होइन, बरु एउटा चेतावनीझैँ देखिन्छ — जसले देखाउँछ कि नयाँ दिल्ली शान्तिको कठिन जिम्मेवारी लिनबाट बचिरहेको छ।
उदाउँदो महाशक्तिहरूले अनुमति पर्खिँदैनन्। उनीहरू कदम चाल्छन्। नेतृत्व गर्छन्। जोखिम लिन्छन्। यो भारतको युक्रेन क्षण हो। प्रश्न यो हो — के भारत साइडलाइनबाट झरेर अगाडि बढ्नेछ, वा इतिहासले यसलाई अवसर गुमाएको देशका रूपमा सम्झिनेछ?
India’s Ukraine Moment: Why Modi Must Step Off the Sidelines and Into History https://t.co/9inEkjWgOR @PMOIndia @WhiteHouse
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) August 10, 2025
7/
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) August 10, 2025
3️⃣ Build a coalition of neutral middle powers — Brazil, South Africa, ASEAN — to add weight.
4️⃣ Table a concrete peace framework. (Formula for Peace in Ukraine: https://t.co/p53RRpxhqb) @narendramodi @RahulGandhi @PrashantKishor
India’s Ukraine Moment: Why Modi Must Step Off the Sidelines and Into History https://t.co/9inEkjWgOR
— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) August 10, 2025
