Showing posts with label Nepal. Show all posts
Showing posts with label Nepal. Show all posts

Sunday, February 19, 2023

Mithila

अध्याय १ - इतिहास र मिथकबीच रहेको मिथिला राज्यको खोजी
अध्याय २ - सिमरौनगढको भुलभुलैया दरबार
अध्याय ३ - मैले देखेको सिमरौनगढ
अध्याय ४ - मिथिलासँग जोडिएको नेवार सभ्यता
अध्याय ५ - सिमरौनगढको राजघरानासँगै काठमाडौं आएका वैद्य परिवारको कथा
अध्याय ६ - तीन सय वर्षअघि साधुहरूले पत्ता लगाएका थिए जनकपुर
अध्याय ७ - दुइटा मन्दिरको जगमा बसेको सहर
अध्याय ८ - जनकपुरका ५२ कुटी र ७२ कुण्ड
अध्याय ९ - 'जुन खानेकुरा स्वर्गमा पनि पाइन्न, त्यो मिथिलामा पाइन्छ'
अध्याय १० - भाषाको हेराफेरी!
अध्याय ११ - मन नपरे बेहुला छाड्न सक्ने मिथिलाको परम्परा
अध्याय १२ - सीताप्रसाद र सुरदासले सुरू गरेको मिथिला परिक्रमा

कांग्रेसको प्रस्तावमा प्रधानमन्त्रीको जवाफ– सत्तागठबन्धन र पार्टीमा छलफल गर्छु प्रधानमन्त्रीसँगको भेटमा सभापति देउवा, उपभासपति खड्का, वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल, पूर्वमहामन्त्री कृष्ण सिटौला र महामन्त्री गगनकुमार थापा सहभागी थिए । .

नागा बाबाहरू पशुपति प्रवेश [फोटोफिचर]

19: Russia

सत्ता गठबन्धन टुट्न सक्छ : माधव नेपाल अध्यक्ष नेपालले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी मुलुकका लागि घाँडो नै भएको टिप्पणी गरे । के–के न गरौंला भनेर आएको सो पार्टीमा पनि पदको आशक्ति बाहेक अरु केही पनि नदेखिएको उनले आरोप लगाए ।

एमालेलाई राष्ट्रपति दिने सहमति भएको छैन : जनार्दन शर्मा अहिले गठबन्धन परिवर्तनको सम्भावना छैन संविधानले भनेको समाजवाद कस्तो हो त ? त्यसको ठोस परिभाषा गरेर नेपालको मौलिक समाजवादको मोडल हुन्छ । अहिले विकास निर्माणको काम अगाडि बढिरहेको सन्दर्भमा हाम्रो ब्युरोक्रेसीको पुनः संरचनाको विषय हुन्छ । नागरिकता विधेयकको कुरा हुन्छ । ........ ९९ प्रतिशत मत प्राप्त गरेको छ सरकारले । सङ्ख्याले सरकार राष्ट्रिय सहमतिको बन्यो तर एजेन्डामा राष्ट्रिय सहमति नभएका कारण त्यसअनुसार राष्ट्रिय सहमतिको सरकार होइन कि भन्ने भइरहेको छ । एजेन्डामा पनि राष्ट्रिय सहमति गरियो भने सरकारले त्यो कार्यान्वयन गर्छ । राष्ट्रपति पनि त्यहीअन्तर्गत सहमति गर्ने विषय हो । त्यसो गर्दा देशको विकास र प्रगतिमा जुन समस्या छ, त्यो समस्याको समाधान पनि हुन्छ । सुशासनका लागि, भ्रष्टाचार निवारणका लागि पनि राष्ट्रिय सहमति हुनुपर्यो नि । ...... अहिले पनि राष्ट्रिय सहमतिमा कुनै पनि पार्टीको पात्र पनि त हुनसक्छ नि ? स्वतन्त्र पात्र पनि हुनसक्छ । अहिले पनि नदिने भनेर कहाँ भनेको छ र ? ...... गठबन्धन नै फेरि नयाँ भएर फेरि पुरानो ठाउँमा गइहाल्ने मलाई लाग्दैन । ....... निर्वाचन परिणामको दृष्टिकोणले माओवादी कमजोर भएको अवस्था छँदैछ । माओवादी पार्टीले अगाडि बढाएका मुख्य एजेन्डा संविधानमा स्थापित छन् । ....... माओवादीमा ठूलो सङ्ख्यामा नेताकार्यकर्ताको जमात छ । त्यसलाई उत्साहित गरेर जनताका बीचमा जानेवित्तिकै माओवादी पार्टी सशक्त भएर सुदृढ भएर आउने प्रबल सम्भावना छ । ........ मिल्ने पार्टीहरूसँग एकता, मोर्चा, सहकार्य गर्दै जाने भन्ने सामान्य नीति हो । ...... नेपालका राजनीतिक दलहरूले नेपालको अर्थतन्त्र अब सकियो भनेर पहिल्यै घोषणा गरेका थिए । आज मात्रै होइन डेढ वर्षअगाडि नै देश श्रीलङ्का भयो भनेर घोषणा गरेका थिए । ........ नेपालको अर्थतन्त्रमा आएको यो समस्या हो, सङ्कट होइन । केही समस्या र चुनौती हुन् । ती चुनौती आन्तरिक कारणले भन्दा बढी बाह्य विश्वको अर्थतन्त्र कमजोर हुँदा बढी देखिएको छ ।

जनमत परित्याग गरी राष्ट्रिय स्वराज पार्टीमा प्रवेश हुने होडबाजी
राष्ट्रपतिका लागि महन्थ ठाकुरलाई राष्ट्रिय सहमतिको साझा उम्मेद्वार बनाइनुपर्छ एमालेका अध्यक्ष ओली, कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र प्रधानमन्त्री प्रचण्ड सबै मिलेर महन्थ ठाकुरलाई एउटा साझा उम्मेद्वारको रुपमा अगाडि सानुपर्छ ...... राष्ट्रपति भनेको गरिमामय सम्मानार्थ पद हो । त्यसैले एउटा त्यस्तो नेता जसले आठ वर्षभन्दा बढी जेलनेलको इतिहास, त्यो बेलामा डबल मास्टर्स एलएलबी गरेको एउटा बौद्धिक व्यक्तित्व, अनुशासित जीवनशैली बाँचेको पात्र खोज्नुप¥यो भने उहाँजस्तो उपयुक्त पात्र त देखिँदैन । साझा पात्र खोज्नुप¥यो भने मधेश, पहाड, हिमाल सबैको मन छुने, एउटा इमान्दार व्यक्तिको रुपमा उहाँको भूमिका हुनसक्छ । उहाँले त्यो अभिभावकत्व सफलताका साथ निर्वाह गर्न सक्नुहुन्छ । यसले राष्ट्रिय/अन्तर्राष्ट्रिय जगत्मा पनि राम्रो सन्देश जान्छ । छिमेकी तथा अन्य मित्रराष्ट्रहरुसँग पनि उहाँको बडो सन्तुलित सम्बन्ध छ । त्यसैले, सबै दलहरु मिलेर उहाँलाई साझा पात्रको रुपमा अगाडि बढाइनुपर्छ ।

मधेश मात्र होइन, देशको नेतृत्व डा.सीके राउतको हातमा जानुपर्छ यदि जनमत पार्टी सरकारमा जाने मतादेश पाएको छैन भने ३२ सिटे पार्टी पनि सरकारको नेतृत्व गर्ने भन्ने मतादेश पनि होइन । यसपालिको चुनावबाट जनताले सबैलाई मिलेर सरकार चलाउने आदेश दिएको हो । मधेश प्रदेशकै कुरा गर्ने हो भने जनमत पार्टीले कृषि मन्त्रालयबाट किसानका लागि निःशुल्क कृषि मिटर दिने पहल गरिरहेको छ । मधेश प्रदेशमा रहेका अन्य पार्टीका मन्त्रीहरुको कुनै गतिविधि देखिएको छैन । जुन मुद्दा उठाएर जनमत पार्टीले यस्तो मत पायो, ती मागहरुमध्ये सबभन्दा प्रमुख किसानका मुद्दाहरु नै थियो । तदनुरुप नै जनमत पार्टीले संघमा खानेपानी मन्त्रालय पाएको छ । ....... जनसरोकारसँग जोडिएको खानेपानी मन्त्रालय पनि भएकोले जनमत पार्टीले स्वीकार ग¥यो । अहिले द्रूतगतिमा हाम्रा मन्त्री अब्दुल खानजीले एकदमै राम्रो काम गरिरहनुभएको छ । ........ डा.जयकान्त राउत जनमत पार्टीको स्थापनाकालदेखि नै लाग्नुभएको छ । उहाँ एउटा विज्ञ पनि हुनुहुन्छ र नास्टमा धेरै वर्ष काम गरिसक्नुभएको छ । यो देशमा ठूलो योगदान पु¥याएको व्यक्तिको रुपमा पनि हुनुहुन्छ । उहाँमा विज्ञता छ भने कसैको दाई वा भाई हुँदैमा कुनै पदमा जानु हुँदैन भन्ने कुरा छैन । ........ मधेश प्रदेशलाई एउटा मोडेलको रुपमा प्रस्तुत गर्न जनमत पार्टीसँग मार्गचित्र छ । हामीले जनजीविकासँग जोडिएका मुद्दाहरु उठाएर मधेश प्रदेशमा लोकप्रिय मत पाएका छौं । ठूला–ठूला गठबन्धनका बाबजुद पनि मधेश प्रदेशका जनताले जनमतलाई लोकप्रिय मत दिएको हो । त्यसै कारण जनमतले नेतृत्व गर्न पाउनुपर्ने दाबी गरेको थियो । सिट संख्याको हिसावले जुन किसिमको भद्र सहमति भएको छ, त्यो पालना गर्दै हामी सरकारमा सहभागी भएका छौं । जनमतले पाएको मन्त्रालयबाट जनताको पक्षमा उत्कृष्ट काम गरेर देखाउन लागेका छौं ।

'अहिले जितेर आउने नयाँ दल पुराना जस्तै भए' [भिडियो] अध्यक्षमा समीक्षा बाँस्कोटा र महासचिवमा रन्जु दर्शना सर्वसम्मत रुपमा चयन भए ......... २०७४ मा उदायो, राम्रो मत पायो, वाग्मती प्रदेशमा पाँचौं दल बन्यौं । २ लाख १२ हजार मत पाइयो, समानुपातिकतर्फ ३ जनाले सांसद जित्नुभयो । तर छोटो समयमै पार्टीभित्र फुट देखियो र विभाजन भयो । .

Saturday, February 11, 2023

A Social Transformation Formula Without Parallel In Human History



महन्थ ठाकुरलाई संसदबाट ओलीको लिफ्ट, राष्ट्रपतिको चुनाव लागेको हो ? ठाकुरलाई राष्ट्रपतिमा अघि सारे सबै दलले स्वीकार गर्ने स्थितीको सम्भावना देखेर ओलीले ठाकुर संग छलफल गर्न लागेको हुन सक्ने बताइएको छ ।

ति अबोध दिदी, जस्ले भुकम्पको भग्नावशेषमा ३६ घण्टा सम्म भाइको रक्षा गरिन
नागरिक उन्मुक्ती चट्टानी अडानबाट टसमस नहुँदा ढल्यो सुदुर पश्चिम सरकार
रास्वपा बिबादमा फँस्दा विवेकशील साझाका नेताहरु एक हुदै
ओली, प्रचण्ड, उपेन्द्र र राउतले फोन गरेर फलानोलाई मन्त्री बनाउ भन्छ, म के गर्नु ? : मुख्यमन्त्री

प्रचण्ड फकाउन देउवाको ‘दूत’ बने गगन राष्ट्रपतिको निर्वाचनपछि गठबन्धन भत्किनेमा कांग्रेस आशावादी ........ कांग्रेस स्रोतका अनुसार सत्ता गठबन्धनको विकल्प खोज्दा आगामी पाँच वर्ष सरकारको नेतृत्व आफैले गर्न पाउनुपर्ने, त्यसमा कांग्रेसले लिखित सहमति नै गर्नुपर्ने र यसमा कांग्रेसको सिंगो पंक्तिको साथ हुनुपर्ने प्रचण्डको अपेक्षा थियो । त्यसमा पनि कांग्रेसको संस्थापन इतर पक्षको मनोविज्ञान बुझ्न प्रधानमन्त्री प्रचण्डले आफै उनीहरूसँग संवाद गर्न चाहेका थिए । ........ ‘राष्ट्रपतिको निर्वाचनबाट राष्ट्रपति मात्र प्राप्त हुन्थ्यो र अरू केही प्राप्त हुने अवस्था थिएन भने कांग्रेसले यत्रो धेरै ‘पापड’ पेल्दैनथ्यो,’ कांग्रेस स्रोत भन्छ । राष्ट्रपतिको निर्वाचनपछि गठबन्धन भत्किन्छ भन्नेमा कांग्रेसका अधिकांश नेता आशावादी छन् । ....... शुक्रबार (आज) बसेको सत्ता गठबन्धनको उच्चस्तरीय संयन्त्रको बैठक हार्दिकता पूर्ण हुन नसकेको सङ्केत देखिएको छ । एमालेका अध्यक्ष केपी ओलीले आज संसद् भवनबाट बाहिरिँदा गठबन्धनको भविष्यबारे प्रस्ट जवाफ दिएनन् । सञ्चारकर्मीले ‘सुदूरपश्चिम सरकार जोगाउन सक्नुभएन, काठमाडौँको सरकार के होला अध्यक्षज्यू’ भनेर प्रश्न गर्दा ‘हेर्दै जाऔँ’ भन्ने ओलीको टिप्पणी थियो ।

राष्ट्रपतिमा ओलीले खोजे महन्थको साथ
लामिछाने सहभागी भएको बैठकमा किन गएनन् जसपा, जनमत, उन्मुक्ति पार्टी ?
वामपन्थी पार्टीबीच एकताबारे छलफल
मस्यौदा समिति बैठकमा अमरेश जंगिएपछि...
संसद‍्मा राष्ट्रपतिको सम्बोधनपछि कसले के भने ?
एक साता नबित्दै रास्वपालाई फेरि सरकारमा सहभागी गराउन छलफल

सिके राउतले आफ्नै दाइलाई बनाए योजना आयोगकाे सदस्य चुनावमा पराजित आफ्नै दाइलाई योजना आयोगमा सिफारिस गरेपछि पार्टीभित्र र बाहिर आलोचना सुरु भएको छ । यसअघि पनि अध्यक्ष सिके राउतले आफन्त बबिता राउतलाई समानुपातिक प्रणालीबाट मधेस प्रदेश सभामा ल्याएका थिए । उनी अहिले उपसभामुख छिन् । अध्यक्ष राउतको यो कदमको पनि चर्को आलोचना भएको थियो । ........ उनले भाइलाई संसदीय राजनीति गर्न सुझाव दिँदै आएका थिए । सिके राउत जेल पर्दा जयकान्तले नै कानुनी तथा प्रशासनिक कामहरू गरेर निकाल्न पहल गर्थे । स्वतन्त्र गठबन्धन छाडेर सिके राउत मूलधारमा आउनुमा जयकान्तको हात रहेको छ । जयकान्तले पछिल्लो समय सिके राउत थुनामा रहेका बेला उनलाई रिहा गर्न र ११ बुँदे सम्झौता गराउन तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग कुरा गरेर वातावरण निर्माण गर्न सफल भएका थिए ।

राष्ट्रपतिको चुनावपछि जनमतलाई थप एक मन्त्रालय ! ‘हामीले उद्योग मन्त्रालयमा अझै दाबी छाडेका छैनौँ र प्रधानमन्त्री प्रचण्डले पनि दिने आश्वासन दिनुभएको छ ।’
राष्ट्रपतिमा सबैलाई मान्य हुने पात्रको खोजी गर्नुपर्छ : प्रधानमन्त्री प्रचण्ड

राष्ट्रपतिमा माओवादीसँग कांग्रेस ढुक्क : पुरानो गठबन्धन ब्युँताउन प्रचण्डका तीन सर्त कांग्रेस स्रोतका अनुसार सत्ता गठबन्धनको विकल्प खोज्दा आगामी पाँच वर्ष सरकारको नेतृत्व आफैले गर्न पाउनुपर्ने र त्यसमा कांग्रेसले लिखित सहमति नै गर्नुपर्ने प्रचण्डको अपेक्षा छ । ....... त्यसमा सिंगो कांग्रेस आफुलाई प्रधानमन्त्री मानेर जान तयार छ छैन भन्नेमा समेत प्रचण्डले कांग्रेस नेताहरुसँग जिज्ञासा राखेका छन् । ...... कांग्रेस स्रोतका अनुसार अबको ३/४ दिनमै एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई प्रचण्डले राष्ट्रपतिमा ‘तपाईको उम्मेदवारलाई सहयोग गर्न सक्दिनँ’ भनेर कित्ता क्लियर गर्ने तयारी गरेका छन् । त्यो अवस्थामा एमाले सरकारबाट बाहिरिन सक्नेपनि कतिपयको आँकलन छ । सोही अनुसार कांग्रेसले अहिले राष्ट्रपतिको निर्वाचनलाई प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारमा पुग्ने भ-याङ बनाउन चाहेको छ । ........ राष्ट्रपति निर्वाचनपछि पुनः सत्तामा फर्किने प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँगको सहमितिपछि रास्वपा आइतबार सरकारबाट बाहिरिसकेको छ । ....... रास्वपा सभापति रवि लामिछानेले आइतबारको पत्रकार सम्मेलनमा कुनै पनि बेला सरकारमा जान सकिने बताएका थिए । ....... ओलीले संसद विघटनको प्रसंग आनवश्यक रुपमा झिके । यसले प्रचण्डलाई अप्ठ्यारो पारेको कांग्रेस नेताहरुको तर्क छ । महामन्त्री थापासँगको भेटमा पनि प्रचण्डले ओलीको सम्बोधनको प्रसंग निकालेका थिए । ....... ओलीले गरेको संसद विघटनको बचाउले सत्ता गठबन्धनमा विवादको विजारोपण गरेको हुन्छ भनेर थापाले दिएको अभिव्यक्ति आफूले नोटिस गरेको प्रचण्डको भनाइ थियो । कांग्रेसले दिएको विश्वासको मतलाई स्वभाविक रुपमा लिएर सभामुखमा देवराज घिमिरेको ठाउँमा पृथ्वीसुब्बा गुरुङलाई अगाडि सारेको भए प्रचण्ड नझस्किने कतिपयको बुझाइ छ । ......... राष्ट्रपतिमा सुवास नेम्वाङको विकल्पमा विष्णु रिमाल र गुरु बरालको नाम अगाडि नसारेपछि प्रचण्ड थप झस्किएकोे कांग्रेस नेताहरुको विश्लेषण छ । ओलीले उच्चस्तरीय राजनीतिक संयन्त्रको संयोजक बनेर आफूमाथि दबाब बढाएको प्रचण्डको बुझाइ छ ।

लोसपाले महन्थ ठाकुरलाई राष्ट्रपतिको उम्मेदवार बनाउने!

रास्वपा संगठन विस्तारमा केन्द्रित हुने
नागरिक उन्मुक्तिले ‘उधारो’ नमान्दा मुख्यमन्त्री रावलको पद धरापमा
रवि लामिछानेविरुद्ध अमेरिकामा छन् अझै यी मुद्दा
यती एयरको पखेटामा समस्या

फुड ब्लगिङ करिअरसँगै व्यवसाय





दुईदिने भ्रमणका लागि नेपाल आइपुगिन् समान्था



Monday, February 06, 2023

6: Prachanda

धरमरमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड, गठबन्धनमा दुई धार सरकार गठन भएको दुई महिना नबित्दै साझेदार एक दल सरकारबाट फिर्ता हुनु र समर्थन गर्ने अन्य दलहरू जसपा, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र जनमतलगायतका पार्टीहरू पनि सन्तुष्ट नहुनुले वर्तमान प्रचण्ड नेतृत्वको सरकार धरमराउन थालेको त होइन ? भन्ने सर्वसाधारणले नै प्रश्न गर्न थालेका छन् । ....... सत्ता गठबन्धनमा एमाले, माओवादी, रास्वपा,राप्रपा, जसपा, जनमत र नागरिक उन्मुक्ति गरी सात पार्टी छन् । सात पार्टीमध्ये एमालेसँग रास्वपा र राप्रपा नजिक छन् भने माओवादीसँग जसपा, नागरिक उन्मुक्ति र जनमत पार्टी देखिन्छन् । रास्वपा र राप्रपा प्रधानमन्त्रीसँग भन्दा पनि एमालेसँग नजिक बन्दा स्वयं प्रचण्ड समेत ढुक्क हुन सकेका छैनन् । त्यही बुझेर नै प्रचण्डले कांग्रेसको साथ र सहयोग खोजिरहेका छन् । ...... अर्को सरकार आएपनि हुने यस्तै हो । प्रचण्डको विकल्पका सरकार बन्दा स्थायित्व हुने भए भन्न सकिन्थ्यो, तर अर्को आउने सरकार पनि उस्तै हुने निश्चित छ

नागरिकता विधेयक अगाडि बढाउने सरकारको तयारी
बालबालिकाले निकै सजिलै मान्नेछन् हरेक कुरा, अपनाउनुहोस् ‘फ्रेन्डली पेरेन्टिङ’ का यी विशेष टिप्स
चीनले क्लोनिङ गरेर बनायो सुपर काउ : दिनमा १४० लिटर दूध दिने, १ हजार गाई उत्पादन गर्ने तयारी

सद्भावको सहर
अल्टिमेटम सकियो, रास्वपा अनिर्णीत

सिंहदरबारको नयाँ गुरुयोजना तयार : सबै मन्त्रालय र डेढ दर्जन प्रमुख निकाय भित्रै राखिने

भोली देखि मधेश प्रदेश सरकारको काम बुलेट ट्रेनको स्पीडमा : मुख्यमन्त्री

Saturday, February 04, 2023

4: Nepal Coalition

चुनावअघिको गठबन्धन ब्युँताउन ‘भूमिगत’ छलफल कांग्रेसले पार्टीका सबै गतिविधि रोकेर माओवादीको विश्वास जितेर सत्ताको बाटो तय गर्ने नीति लिएको छ । ........ कांग्रेसका अधिकांश नेताको मनोविज्ञान पनि प्रचण्डलाई पहिलोपल्ट प्रधानमन्त्री दिने भन्ने थियो । पहिलो चरण माओवादीले सरकारको नेतृत्व पाउँदा कांग्रेसले राष्ट्रपति, सभामुख, चार प्रदेशका मुख्यमन्त्री र सङ्घीय सरकारका प्रभावशाली मन्त्रालय पाउने हिसाब भइरहेको थियो । ........ चुनाअघिको गठबन्धन विर्सजन गरेर हिँडेका प्रचण्डलाई कांग्रेसले पुस २६ मा विश्वासको मत दिएपछि सत्ता गठबन्धनमा अविश्वासको बीजारोपण भयो । ........ अहिले सत्ता गठबन्धनमा खटपट पैदा गएको छ । एमाले, रास्वपा र राप्रपाले प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई आफू अनुकूल चल्न दबाब दिएपछि माओवादीले कांग्रेससँगको संवाद अगाडि बढाएको देखिन्छ । देउवाले पहिलो चरण प्रधानमन्त्रीको दाबी नछाड्नु आफ्नो कमजोरी भयो भनेर आत्मालोचना गरेपछि प्रचण्डको पनि मन फेरिएको माओवादीका नेताहरू बताउँछन् । ....... माओवादीका एक नेताले भने, ‘गठबन्धन भत्किनुमा मेरो कमजोरी भयो भनेर आत्मालोचना गर्नुभयो । तर केपी ओलीजी संसद् विघटन अहिले पनि सही भन्दै आउनु भएको छ । उहाँ सत्ता गठबन्धनमा मतभेद पैदा हुने गरी प्रस्तुत भइरहनु भएको छ । यसले असहज परिस्थिति सिर्जना भइरहेको छ ।’ ........ ‘केपी ओलीले संसदमा संसद् विघटन सही थियो भनेर बोल्दा वातावरण असहज बनेको थियो । फेरि सार्वजनिक रूपमा रवि लामिछानेजीको विषयमा बोलिदिनु भयो,’ उनी भन्छन् । ........ ओलीले रास्वपालाई गृहमन्त्री दिन दबाब दिएकोमा प्रचण्डको असन्तुष्टि देखिन्छ ........ माओवादी वर्तमान सत्ता गठबन्धन अगाडि बढाउन नसकिने निष्कर्षमा पुगिसकेको छ ......... राष्ट्रपतिको निर्वाचनलाई निर्वाचनअघिको गठबन्धन ब्युँत्याउने ‘टर्निङ प्वाइन्ट’ बनाउने ध्येयका साथ छलफल भइरहेको स्रोतको दाबी छ । ........ एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाल, जसापका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव र लोसपा अध्यक्ष महन्थ ठाकुरसँग पनि छलफल भइरहेको उनको भनाइ छ । ....... अध्यक्ष नेपालले प्रचण्डलाई चुनावअघिको गठबन्धन ब्युँताउन सुझाव दिँदै आएका छन् । ....... गृह र राष्ट्रपतिको विषयले कोर्स करेक्सन हुन सक्ने माओवादीले सङ्केत दिएको कांग्रेसका एक नेताले बताए । ......... प्रधानमन्त्री प्रचण्डले रविको नागरिकता सम्बन्धित सर्वोच्चको पूर्ण पाठ र राहदानीको मुद्दालाई देखाएर रास्वपालाई गृहमन्त्री नदिने अडान लिएका छन् । ....... एकै समयमा नेपाल र अमेरिकाको पासपोर्ट प्रयोग गरेको विषयमा अनुसन्धान भइरहेको मुद्दा किनारा लागेको छैन । ....... रास्पाका अरु सांसदलाई पनि गृहमन्त्री बनाउने पक्षमा प्रधानमन्त्री नरहेको .......... ‘जति दिनको अल्टिमेटम दिएपनि प्रधानमन्त्रीज्यू रविजीलाई गृह दिने पक्षमा हुनुहुन्न ।’ ........ लामिछानेको खटनपटन बालकोटबाट हुन थालेपछि प्रधानमन्त्री प्रचण्ड चिढिएको ......... प्रचण्डले सभामुखमा एमालेबाट पृथ्वी सुब्बा गुरुङ,रघुजी पन्त उम्मेदवार आउन भन्ने अपेक्षा राखेका थिए । तर ओलीले सत्ता गठबन्धनको राय विना झापाका देवराज घिमिरेलाई सभामुखको उम्मेदवार बनाए । ......... सभामुख र राष्ट्रपति ओलीको किचेन क्याबिनेटको मान्छे बन्दा संसदलाई पाँचै वर्ष टिकाउन मुस्किल हुने माओवादीको बुझाइ छ । आफूलाई क्रस नगर्ने र विवेक प्रयोग गर्न सक्ने व्यक्तिलाई राष्ट्रपति बनाउने प्रचण्डको रणनीति छ । प्रचण्डको रणनीति र ओलीको योजनाबीच तारताम्यता नमिल्दा सत्ता गठबन्धन संकट उन्मुख छ ।‘ ...... ओलीजी प्रतिपक्ष दलको नेताको जस्तो व्यवहार देखाउनुहुन्छ ......... ‘सङ्घीयता विरोधीदेखि राजावादी विवादै विवादले मुछिएका मन्त्री र पार्टीलाई लिएर अघि जान गाह्रो छ । ओली जीको व्यवहार पनि सुरुवाती चरणमै अमिलो छ ।’

प्रधानमन्त्रीको विश्वास : कांग्रेस छँदैछ नि !
मधेशको पहिलो महिला मन्त्री, पुरुषहरुको राजनितिक सम्राज्यमा चतुर र बाठी सुरिता पहिलो पटक सांसद हुँदा संघिय सरकारमा सञ्चार राज्यमन्त्री भइसकेकी कुशल नेतृ
From the North Pole to the Third Pole Himalayan nations can get tips on how Arctic Circle countries cooperated in coping with the climate crisis
Minister Kushwaha
जब रास्वपा बैठकमा पार्टी फुटको चर्चा चल्यो
म अभिमन्यु होइन, मेरो मौनता आजसम्मका लागि मात्रै हो : रवि लामिछाने
रविलाई किन रोक्न चाहन्छन् प्रचण्ड ?
सत्ता गठबन्धन संकटतर्फ

Northeast Braces for the Worst Wind Chill in Decades Forecasters say a dangerous cold will grip parts of the region on Friday and into Saturday......... By the time New Yorkers were commuting to work on Friday morning, the wind chill made it feel like just 10 degrees. In Boston, the cold air and wind combined to make it feel like 2 degrees. In Portland, Maine, the wind chill was a bracing minus 12 degrees. And that was the good news. It was expected to get significantly colder and windier throughout the day and into Saturday. ........ Winds gusting to 30 to 40 miles per hour, combined with air temperatures well below freezing, will make conditions extremely dangerous. ........ Atop Mount Washington, a 6,288-foot peak which is known for some of the world’s worst weather, a wind chill of minus 100 was predicted on Friday. ........ The bitter cold was expected to begin on Friday morning when a pocket of cold air that has been sitting over Nunavut and the northern part of Hudson Bay in Canada since at least mid-January will shift into the Northeast ........ The core of dangerously cold air and winds will arrive Friday night and pass over the Northeast, especially northern New England. On Saturday morning, subzero air temperatures are forecast to spread across the rest of New York and New England, forecasters said. This will lead to wind chills of minus 40 to minus 60 across northern New England and minus 25 to minus 45 in eastern New York and Massachusetts. ......... the advice was broadly similar: Limit your time outdoors. ......... “Wind chills this cold, especially when they fall well below minus 30 degrees, can cause frostbite on exposed skin in 10 minutes or less” .......... Winds will die down throughout the day Saturday. And then, as quickly as the Arctic air mass moves in, it will move out. ....... Temperatures are expected to return to normal on Sunday.



Soaring Death Toll Gives Grim Insight Into Russian Tactics Moscow is sending poorly trained recruits, including convicts, to the front lines in eastern Ukraine to pave the way for more seasoned fighters, U.S. and allied officials say. ......... Russia analysts say that the loss of life is unlikely to be a deterrent to Mr. Putin’s war aims. He has no political opposition at home and has framed the war as the kind of struggle the country faced in World War II, when more than 8 million Soviet troops died. ......... more than 100,000 troops on each side had been killed and wounded since the war began ............

the fighting in the Donbas had turned into, as one of them put it, a meat grinder.

........ Russia had suffered 180,000 dead and wounded, while Ukraine had 100,000 killed or wounded in action along with 30,000 civilian deaths. ........ the number for Russia is closer to 200,000. That toll, in just 11 months, is eight times higher than American casualties in two decades of war in Afghanistan. ............ A senior U.S. military official last month described the combat around Bakhmut as savage. The two sides exchanged several thousand rounds of artillery fire each day, while the Wagner private military company, which has been central to Russia’s efforts there, had essentially begun using recruited convicts as cannon fodder ....... Wagner has recruited some 50,000 troops to fight in Ukraine ........ the strategic value of Bakhmut simply is not in line with the price Russia has paid. ........ The Russian military is running low on critical supplies and replenishment ........ Moscow has thrown people it sees as expendable into battles for decades, if not centuries. During World War II, Joseph Stalin sent close to one million prisoners to the front. ......... an additional one million “special settlers”— deportees and others viewed by the Soviet government as second-class citizens — were also forced to fight during World War II. ........ “In Russia the life of a soldier is worth nothing. A dead soldier, on the other hand, is a hero, regardless of how he died. All lost soldiers can be replaced, and the number of losses will not shift the public opinion against the war.”




सांसद अरुण चौधरी पक्राउ
गृह मन्त्रालयबारे राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीमा दुई धार

सीके राउतसँग कार्यगत एकता गरेको नागरिक उन्मुक्तिसँग जसपाको एकता कार्ड !
गौतम अडानी समस्यामा फस्दा अम्बानी परिवारले जोगायो ?
साना दलहरु बिचको एकता र सहकार्यका लागि तमलोपाको अग्रसरता
राष्ट्रपतिमा महन्त ठाकुर, कति सम्भव, कति असम्भव ? तर्क र गणित सहित
जनमत पार्टीको नियति : चाहेको पाएन, जे पायो त्यसमै चित्त बुझायो
मुख्यमन्त्रीले त्यसो भे स्वास्थ्य झिक्छु भनेपछि कृषिमा सिचाँई थप्न जनमतको मांग
रवि लामिछानेको सांसद पद खारेज

कृषि मन्त्रालयमै आज पदभार ग्रहण गर्दै जनमतका मन्त्री ई. कुशवाहा

रविपछि बालेनको पद धरापमा, फागुन मसान्तसम्म आयोगको ‘डेडलाइन’

Tuesday, January 31, 2023

के हो नमशैतान अभियान?





नमशैतान अभियान: Reorganizing The Caste System





नमशैतान अभियान

सनातनी आत्मा हरु। तपाईं हरु सबैलाई नमन। भारतवर्ष मा प्रत्येक ठाउँ मा धर्म को क्षय हुँदै आएको छ। सारा नेपाल मा मात्र जनकपुरधाम एक ठाउँ हो जहाँ अरु ठाउँ मा भन्दा अलि कम भएको छ। समस्त भारत मा ९०% ब्राह्मण ले मासु खान्छन र रक्सी खान्छन। पुजारी र पंडित परिवार हरु मा पनि त्यही हाल छ। यो स्वीकार्य छैन। सम्पुर्ण जातीय व्यवस्था को क्षय भएको छ। त्यो जातीय व्यवस्था एक तर्फ मात्र खुल्ने ढोका जस्तो छ। जो मानिस हरु हिन्दु धर्म लाई छोड़ेर बाहिर जान चाहन्छन तिनका लागि द्वार खुला छ। तर कोही भित्र आउन चाहे तिनका लागि ढोका बन्द छ। कोही मुसलमान यदि हिन्दु बन्न चाहेको खण्डमा कसैलाई थाहा नै छैन त्यो कुन जातको मानिस हुन्छ भनेर। कुनै राजदरबार यदि ३,००० साल पुरानो छ भने त्यस भित्र कोही बस्न चाहंदैन र त्यो एउटा खण्डहर बन्न पुग्छ। त्यहाँ भित्र रहेका हरु आपस मा लड़ाई झगड़ा गर्छन। तिम्रो भन्दा मेरो कोठा राम्रो भन्दै तु तु मैं मैं गर्छन। तर कसैलाई यो थाहा भइरहेको हुँदैन कि अरु को कोठा कस्तो छ। सबैले मात्र यो भनिरहेका हुन्छन् कि मेरो कोठा राम्रो छ। जातीय व्यवस्था एउटा खण्डहर बन्न पुगेको छ। यसको पुनर्निर्माण गर्नु अपरिहार्य भएको छ। यो पुरा का पुरा दलेर नगइजाओस त्योभन्दा अगाडि नै। अब यसलाई यस्तो निर्माण गर्नुपर्छ कि बाहिर बाट भित्र आउने कुनै पनि नया मान्छे लाई यो भ्रम नै नपरोस कि उ आखिर कुन जात को हो।

९०% ब्राम्हण ले मासु खान्छन। ती नाम मात्र का ब्राम्हण हुन।
९०% क्षत्रिय ले लड़ाकु काम नगरी अरु नै कुनै काम गरेर बसेका छन। ती नाम मात्र का क्षत्रीय हुन।
५०% वैश्य कृषि वा अन्य कुनै काम गर्छन, इच्छा लागे जति सेना मा पनि भर्ती भइदिन्छन। ती नाम मात्र का वैश्य हुन।
६०% भन्दा बढ़ी संख्या मा क्षुद्र/दलित मध्यम वर्गीय जीवन व्यतीत गरिरहेका छन। तै पनि तिनी माथि क्षुद्र/दलित को लेबल लगाइदिने गरिन्छ। त्यसले सामाजिक नैराश्य फैलाउँछ।

हिन्दु समाज को नया वर्ण व्यवस्था यस प्रकार को हुनेछ।
(१) ब्राम्हण: जो मासु, रक्सी र धुम्रपान बाट टाढा रहोस।
(२) दलित: जो सुँगुर, गाई बाहेक को मासु मात्र खाने गरेको होस।
(२ क) जसले मासु त खाएको होस तर रक्सी र धुम्रपान बाट टाढा बसोस।
(२ ख) जसले रक्सी खाने धुम्रपान गर्ने गरेको त होस तर जसले मासु नखाओस।
(३) महादलित: जसले सुँगुर को मासु खाओस।
(४) शूद्र: गाई को मासु खाने हरु।

ताकि कसैले आफ्नो जातीय पहिचान बारे गलत क्लेम नगरोस त्यसका लागि परिचय पत्र र ट्रैकिंग सिस्टम को व्यवस्था गरिनेछ।

कसै माथि कुनै किसिम को दबाब रहने छैन कि उसले आफ्नो जीवन शैली बदल्नै पर्ने। तर कुनै पनि गाई को मासु खाने अथवा सुँगुर को मासु खाने अथवा मासु खाने अथवा रक्सी खाने अथवा धुम्रपान गर्ने व्यक्ति ले आफ्नो बारे गलत क्लेम गर्न पाउने छैन। कुनै पनि चेली को विवाह उनको इच्छा विपरीत झुक्किएर कुनै रक्सी खाने मानिस सँग हुन पुग्ने अवस्था रहने छैन।

जातपात व्यवस्था बदल्ने काम सरकारी पहलकदमी द्वारा गरिनेछ। व्यापक जनजागरण अभियान चलाउनु पर्नेछ। भारत निकै ठुलो देश हो। भारतवर्ष बृहत छ। त्यसैले हामीले यो अभियान नेपाल बाट शुरू गर्नुपर्नेछ। त्यसैले हामी नेपाल मा एउटा सत्य युग समाज पार्टी को निर्माण गर्न लागेका छौं। तर त्यो कदम चाल्नु अगाडि हामी एउटा सानो प्रयोग गर्न चाहन्छौं। ताकि हामी हेर्न सकौं आम मानिस को स्तर मा यस अभियान प्रति कस्तो प्रतिक्रिया आउँछ। ३,००० साल देखि चल्दै आएको जातीय व्यवस्था बारे आम मानिस ले के सोच्छन। हामीले जनकपुरधाम नै किन भनेको? किनभने सारा नेपाल मा जनकपुरधाम नै त्यो एउटा ठाउँ हो जहाँ धेरै मानिस ले रक्सी खाँदैनन र मासु खाँदैनन। यदि जनकपुरधाम का मानिस ले यस अभियान प्रति राम्रो प्रतिक्रिया दिएको खण्डमा यो कुरा सारा नेपाल मा फैलिन सक्छ। हामीले जनकपुर नै किन चुनेको? यो मिथिला को राजधानी हो। मेरो दोस्रो गृहनगरी हो।

हामीलाई कस्तो अभियान चाहिएको?

यस अभियान को नाम रहनेछ नमशैतान अभियान। नमशैतान अभियान: हिन्दु जन हरु भित्र सुतेको अवस्था मा रहेको दैविक आत्मा हरु लाई जगाउने अभियान। हिन्दु हरु लाई यस अभियान का मार्फ़त यो पहिचान गर्नुपर्नेछ कि आखिर धर्म यसरी क्षय भएर गएको कारण के रहेछ त। जुन मानिस हरुले धर्म को क्षय को पहिचान को असली कारण बुझ्ने छन ती कल्कि सेना कहलाउने छन। र जो मानिस हरुले त्यस सत्य लाई स्वीकार गर्न नकारने छन ती म्लेच्छ कहलिने छन। अर्थात कलि युग का राक्षस। कल्कि सेना का सदस्य हरु ले एक अर्का लाई नमस्ते भनेर अभिवादन गर्नेछन। जो कल्कि सेना का सदस्य हुने छैनन तिनलाई नमशैतान भनेर अभिवादन गरिनेछ।

एउटा मिति किटान गरिनेछ। त्यस मिति बाट त्यो अभिवादन लागु भएको घोषणा गरिनेछ। जबसम्म जनजागरण अभियान पुरा हुँदैन तबसम्म त्यति बेला सम्म कसैले पनि त्यो अभिवादन को प्रयोग गर्ने छैन।

म्लेच्छ को?

(१) ती मानिस हरु जसले मासु खाने ब्राह्मण लाई पनि ब्राम्हण मान्दछन र जसले कास्ट सिस्टम को पुनः इंजीनियरिंग गर्ने कुरा को विरोध गर्छन।
(२) जसले पुँजीवाद को समर्थन गर्छन र कल्किइज्म को विरोध गर्छन, पैसारहित समाज को विरोध गर्छन।
(३) जसले पत्थर मा शैतान देखन सक्छन तर भगवान देखन सक्दैनन।

अभियान को प्रक्रिया। जनकपुरधाम मा एक जना झण्डा बेच्ने कल्कि सेना को सदस्य ले आफ्नो घर माथि झुन्ड्याउने झण्डा बेचने छन। त्यो झण्डा तिनले मुफ्त मा पाउने छन र साथै एउटा रिस्ट बैंड पनि। म झंडा को वितरक लाई एउटा झंडा को ५० रुपया दिनेछु। सड़क टीम ले त्यो झंडा एक परिवार लाई ५०० मा बेच्नेछन। मुनाफा कल्कि सेना को।

कल्किइज्म के हो? एउटा पैसारहित समाज जहाँ प्रत्येक सामान को मुल्य घंटा, मिनट र सेकंड मा तय हुन्छ।



Thursday, January 26, 2023

26: Janamat



मधेशका बिनाविभागीय मन्त्रीको कार्य विभाजन : भौतिकमा सरोज, अर्थमा संजय र कृषिमा बसन्त नेकपा एमालेका तर्फबाट मन्त्री बनेका एमाले मधेश प्रदेश संसदीय दलका नेता सरोजकुमार यादवलाई भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्रालय, जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)का तर्फबाट मन्त्री बनेका सञ्जयकुमार यादवलाई अर्थ मन्त्रालय र जनमत पार्टीका वसन्तकुमार कुशवाहालाई भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयको जिम्मेवारी तोकिएको

गृहमन्त्री लामिछाने र मेयर शाहबीच भेटवार्ता केही समयअघि काठमाडौं महानगरले गृह मन्त्रालयलाई पत्राचार गर्दै सुकुम्बासी समस्या समाधान गर्नका लागि सहयोग गर्न आग्रह गरेको थियो । जवाफमा मन्त्रालयले प्रक्रिया पुर्‍याएरमात्रै सुकुम्बासी समस्या समाधान गर्ने जनाएको थियो ।

प्रहरी प्रशासन र कर्मचारी छैनन्, प्रदेश सरकार भनेर सरकार जस्तो भएन आन्तरिक उडानमा पनि हामी ३ बजे पछि जान नसक्ने अवस्थामा थियौँ । अब हामी रात्रिकालीन उडान पनि गर्न सक्छौँ । ....... हाम्रो विमानस्थलमा मध्यम आकारको जेट विमान आउन सक्छ । ठूला विमान आउनलाई जोग्राफिकल लोकेशनसँगै रन वे पनि छोटो छ । मैले त्यो बेलामा अभियान चलाउँदै धावन मार्ग तीन किलोमिटर हुनुपर्ने भनेको थिएँ, जुन २५०० मिटरमा आयो । भौगर्भिक अवस्थाका कारण यहाँका डाँडाको उचाइले पनि आपत्कालीन अवतरणमा अनेक अप्ठेरो हुन सक्छ । ........ उडानका लागि भूटान इच्छुक छ । ....... बङ्गलादेशमा हामी त्यसपछि अघि बढाउँछौँ । विस्तारै बैंकक, सिङ्गापुर होला । ...... सहकार्य, सहअस्तित्व र समन्वय तीन सिद्धान्तका आधारमा हामीले सङ्घीयताको व्यवस्था गरेका हौँ ........

केन्द्रले सङ्घीय निजामती ऐन अहिलेसम्म नबनाउनु यो दुःखद् पक्ष हो । प्रहरी समायोजनको क्रियाकलाप नै अगाडि बढेको छैन । यी दुई वटा कुरा हुनेबित्तिकै बल्ल सरकार जस्तो हुन्छ । प्रहरी प्रशासन आफूसँग छैन, निजामती ऐन समायोजन नभएर कर्मचारी पनि छैनन् । यस्तो अवस्थामा प्रदेश सरकार भनेर सरकार जस्तो भएन नि ।

....... खर्बौं बजेट छ सङ्घअन्तर्गतका शिक्षा, स्वास्थ्य, भौतिक पूर्वाधार मन्त्रालयमा । यहाँ त हामी ३२/३३ अर्बको पनि बजेट छैन । ........ न बाटा, न पुल, न अस्पताल, न स्कुल बन्छ त्यसले । न मानवीय विकासका लागि तालिम, जनशक्ति उत्पादनका आदि काम गर्न सक्छ त्यसले । स्रोत त असाध्यै सीमित भयो । ........ धेरैजसो कानुन बनाउने काम कार्यपालिकाबाटै हुन्छ । ती कानुनलाई समुचित ढङ्गले पारित गर्ने, परिष्कृत गर्ने काम व्यवस्थापिकाको हो । आवश्यकताअनुसार कानुन बनाउने, माथि केन्द्रसँग समन्वय गर्ने, केन्द्रले पनि यसलाई सहजीकरण गर्ने गरी बनाइदिने सङ्घीय कानुनहरू बनाइ दिँदै गए । यहाँ व्यवस्थापिकाले पनि काम गर्न पाउँछ । .......... हरेक ठाउँमा पाँच–दश लाखका योजना दिने गरिएको छ । ....... विधायकहरू पनि धारो, पानी उद्घाटन गर्न तल्लीन हुने अवस्था छ । ....... प्रदेशसभामा पक्ष/विपक्ष हुन्छ, तर समितिहरू अत्यन्तै अन्तरक्रियात्मक हुन्छन् त्यसले स्तर वृद्धि गर्दछन् । सभामुख र मुख्यमन्त्रीका बीचको समन्वयले सही सहजीकरण गर्न सक्छ । ......... संसदीय व्यवस्थामा प्रतिपक्षविनाको संसद्को परिकल्पना गर्न सकिदैन । प्रतिपक्ष संसद्कै महत्वपूर्ण अङ्ग हो, प्रतिपक्षप्रति उत्तिकै सम्मान हुन्छ । ......... हामी शासक हैनौँ, सेवक हौँ । जनताको सेवामा निरन्तर तत्पर हुन्छौँ । शासकीय शैली र शासक बन्ने अहंकार हामीमा कहिल्यै देखियो भने प्रदेशवासीले औँला ठड्याइदिनुहोस् विनम्रतापूर्वक सच्चिन्छौँ ।
.



४० रोपनीमा अनार खेती



जनमतका उपाध्यक्ष खानद्वारा खानेपानी मन्त्रालयको पदभार ग्रहण ‘प्रधानमन्त्री प्रचण्डले काम गर्दिनुस्, राम्रो काम गर्नुभयो भने सरकार बलियो हुन्छ, सरकार काम गर्न सक्षम छ, जनतामा पुगेपछि अन्य कामहरू अगाडि बढाउन पनि सजिलो हुन्छ भनेका कारण मन्त्रालय सम्हाल्न राजी भएँ,’ उनले भने।

ठूला दलका नेताहरु संसदमा राजाजस्तै : डा.राउत जनमत पार्टीका अध्यक्ष डा.सीके राउतले ठूला दलका नेताहरु संसदमा राजाजस्तै आउने र जाने गरेको टिप्पणी गरेका छन् ।

क्रान्तिकारी स्वराजीहरुलाई संगठित गर्दै ‘राष्ट्रिय स्वराज पार्टी’ घोषणा गर्दैछौं १६औं मधेश बलिदानी दिवसको अवसरमा सम्पूर्ण शहीदहरुप्रति हार्दिक श्रद्धासुमन व्यक्त गर्न चाहन्छौं । ...... हाम्रो परिषद् बैठकबाट ‘राष्ट्रिय स्वराज पार्टी’ घोषणा गर्ने निर्णय भएको छ । ...... मधेश मात्रै होइन, यो देशमा अब एउटा नयाँ पार्टीको जन्म हुँदैछ । सम्भवतः मेरै नेतृत्वमा नयाँ पार्टी निर्माण हुँदैछ । ...... उहाँले छोडेको स्वराज र मधेश मुद्दालाई आत्मसात गर्दै अगाडि बढ्छौं । ...... स्वतन्त्र मधेश होइन, हामी मधेशको मुद्दालाई अगाडि बढाउँछौं । राष्ट्रमै स्वराजको परिकल्पना हामी गरिसकेका छौं । राष्ट्रमै स्वराज स्थापना हुनुपर्छ भनेर नै हामी राष्ट्रिाय स्वराज पार्टी घोषणा गर्न लागेका हौं । मधेशमा नयाँ दलको आवश्यकता छ । जब हामी जनमत पार्टी गठन ग¥यौं, त्यो बेला डा.राउतले मधेशमा अब कुनै मधेशवादी पार्टी छैन, सबैले मुद्दा छोडिसक्यो भनेर भन्नुहुन्थ्यो । तर, अहिले उहाँ पूरानै पार्टीको बाटोमा हिड्दै हुनुहुन्छ । यसले प्रष्ट गरिसकेको छ कि जनमत पार्टी पनि मधेशवादी पार्टी होइन । मधेशमा मधेशवादी पार्टीको आवश्यकता रहेकोले हामी मधेशवादी पार्टी गठन गर्दैछौं । ....... प्रतिनिधिसभाको बैठकमा डा.राउतको प्रस्तुती पब्लिसिटी स्टन्ट मात्रै हो । ........ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले मधेशका शहीदलाई राष्ट्रकै शहीद हो भनेर मान्यता दिनुभएन । ....... जब राष्ट्रले नै मधेश आन्दोलनका शहीदलाई शहीद घोषणा गरिसकेको छ । मधेशको मत चाहियो, कर चाहियो तर संसदमा मधेशीलाई सम्मान दिन मिल्दैन भने यस किसिमको राजनीति अब चल्दैन । ........ राम्रो मन्त्रालय नपाएपछि मधेशको अपमान हो भनेर भन्न मिल्छ ? यदि मधेशकै अपमान हो भने सरकारमा बस्नुको औचित्य छैन । उपेन्द्र यादवजीको पार्टी यो सरकारलाईा समर्थन गरेपनि अहिलेसम्म मन्त्री पठाउनुभएको छैन । त्यहींअनुसार यदि नैतिकता छ भने सरकारको साझा न्यूनतम् कार्यक्रमलाई समर्थन गरोस् र सरकार बाहिर बसोस् । डा.राउत त आफै प्रचण्डको चरणमा जानुभएकोा छ । राम्रो मन्त्रालय नपाएपछि डा.राउत आफू सरकारमा नगएर बिचारा अब्दुल खानलाई बलीको बोको बनाइएको छ । ....... हाम्रो पहिलो एजेण्डा भनेको पूर्वदेखि पश्चिमसम्मको मधेशको भूभागलाई एकीकरण गर्ने, पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली हुनुपर्ने, राज्य पुनर्संरचना, जनसंख्याको आधारमा निर्वाचन क्षेत्र तय हुनुपर्ने, राज्यको सबै निकायहरुमा मधेशी युवाहरुको सामूहिक प्रवेश हुनुपर्ने लगायतका थुप्रै एजेण्डाहरु छन् । यी एजेण्डाहरु अन्य दलहरुको पनि रहेका छन् । तर तिनीहरुको भनाइ र गराइमा तालमेल छैन । हामी संघर्षको माध्यमबाट यी एजेण्डाहरु सुनिश्चित गराउँछौं ।

सुकुम्बासी समस्या समाधानका विषयमा गृहमन्त्री लामिछाने र मेयर शाहबीच छलफल
मधेस प्रदेशमा पनि जनमतलाई पाखा, दुई दिनमै परिवर्तन भयो मन्त्रालय मंसिर २९ गते मुख्यमन्त्रीसँगै बिना विभागीय मन्त्रीको शपथ लिएका जनमतका वसन्त कुशवाहालाई मंगलबार सामाजिक विकास मन्त्रालयको जिम्मेवारी दिइएको थियो । तर बिहीबार उनको मन्त्रालय परिवर्तन गरी उनलाई भूमि, व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयको जिम्मेवारी तोकिएको छ ।

मधेस प्रदेश सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता हुनसक्छ : जनमत पार्टी जनमत मधेस प्रदेशको संसदीय दलको बैठक शुक्रबार बिहान ८ बजे बस्ने छ । बैठकमा पार्टी अध्यक्ष डा.सिके राउत पनि सहभागी हुने जनाइएको छ । मधेस प्रदेशमा जसपा र जनमत पार्टीले आलोपालो सरकारको नेतृत्व गर्ने सत्तारुढ दलका शीर्ष नेताहरुबीच सहमति भएको थियो ।

संघमा खानेपानी जस्तै मधेशमा पनि जनमतलाई चक्मा, कृषि मन्त्रालय दिइयो बिना विभागिय मन्त्री कुशवाहालाई समाजिक विकास मन्त्री भन्दै समाजिक सञ्जालमा विगत दुई दिन देखि बधाई र शुभकामनाको लर्को आइरहेको थियो । तर एकाएक प्रदेश प्रमुख कार्यालयको विज्ञप्तीमा उनको मन्त्रालय खोसिएर कृषि बनाइएको छ ।

माता सरस्वती पुजाको अवसरमा जनकपुरधाममा यस्तो छ रौनक (तस्वीर)

Thursday, January 19, 2023

19: Madhesh

कांग्रेसले बनायो विपक्षी मोर्चा, राष्ट्रपतिमा माओवादीको साथ पाउने आश सात दलीय सत्ता गठबन्धन र तीन जना स्वतन्त्र सांसदको मत घिमिरेले पाउँदा न्यौपानेलाई कांग्रेस, एकीकृत समाजवादी, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी र राष्ट्रिय जनमोर्चाका सांसदले साथ दिएका दिए । सभामुखको निर्वाचनबाट कांग्रेसको नेतृत्वमा चार दलीय विपक्षी मोर्चा बनेको छ । ....... यही माघभित्र हुने राष्ट्रपति निर्वाचनसम्म सत्तासीन माओवादीको साथ पाउने विपक्षी मोर्चाको आशा छ । ...... शर्माले जनताले सरकार र शीतलनिवासको नेतृत्वको अपेक्षा गरेर नै कांग्रेसलाई पहिलो दल बनाएको बताए । उनले भने, ‘अहिले हाम्रो सरकारमा जाने ध्यान छैन । तर, सबैभन्दा ठुलो दल भएकाले सभामुख, प्रधानमन्त्री या राष्ट्रपतिमा उम्मेदवारी दिने र बन्नेतर्फ लाग्नु सत्ताभित्रको साझेदारीको रुपमा बुझ्नुहुँदैन ।’ ....... ‘नेपाली कांग्रेसले राष्ट्रपतिमा उम्मेदवारी दिन्छ । आजसम्मको परिस्थिति हेर्दा सहमति हुने सम्भावना देखिँदैन । तर राष्ट्रपतिमा आफ्नो उम्मेदवार जिताउनका निम्ति समर्थन जुटाउने प्रयास चाहिँ आजैदेखि गर्छौं,’ उनले भने । ....... ‘आफ्नो पक्षको गठबन्धन टुटेपछि अर्को पक्षको गठबन्धन टुटाउन लागिरहन्छ, त्यो निरन्तर प्रक्रिया हो । मिसन सभामुख थियो, त्यो भएन । अब मिसन राष्ट्रपतिमा हुन्छ ।’ ...... ‘आज नेपाली कांग्रेस, नेकपा एकीकृत समाजवादी, लोसपा र राष्ट्रिय जनमोर्चा चार पार्टी एकै ठाउँमा छौं । करिब करिब हिजोको गठबन्धन कायम राखेका छौं,’ उनले भने । ........ विश्वासको मत दिनुअघि राष्ट्रपतिमा सहयोग गर्ने प्रचण्डको संकेतले कांग्रेसले आश मारेको छैन । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले आज पनि राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिबारे समझदारीको कोसिस भइरहेको बताएका छन् । राष्ट्रपतिमा चाहिँ के हुन्छ नि भन्ने प्रश्नमा उनले भने, ‘राष्ट्रपतिको कुरा अझै समय बाँकी छ । हामी सत्ता साझेदार र मेरो पनि कुनै एउटा समझदारी बनिदिए हुन्थ्यो भन्ने कोसिस छ । हामी त्यो कोसिस जारी राख्छौं ।’ .......... आफ्नो पार्टीले उठाउने राष्ट्रपतिको उम्मेदवारमा मात्र राष्ट्रिय सहमति हुनुपर्ने टिप्पणी गरेका छन् ....... ओली मंगलबारको सर्वदलीय बैठकमा पनि प्रधानमन्त्रीको राष्ट्रिय सहमतिको प्रस्तावको प्रतिवादमा उत्रिएका थिए ।

कहाँ चुक्यो मधेस आन्दोलन ? ०६३ को मधेस आन्दोलन एउटा सशक्त विद्रोह थियो । कुनै कमिटी, संगठनबिना त्यो आन्दोलन अगाडि बढेको थियो । इन्टरनेट, सामाजिक सञ्जाल, मोबाइल फोन आदि त्यतिबेला अहिलेजस्तो प्रयोगमा थिएनन्, तर एकले अर्कोलाई भनेको भरमा माघको चिसोमा मानिस आन्दोलनमा सरिक भए । ...... एउटा सीमान्तकृत सामाजिक समूहले गरेको त्यति सशक्त विद्रोह आजसम्मकै पहिलो र अन्तिम हो । मधेसलाई काठमाडौं (केन्द्र)ले आन्तरिक उपनिवेशजस्तै बनाएर राखेको थियो । काठमाडौंले दिएको अपमान, दुव्र्यवहार र सोझै भन्दा गाली मधेसका जनताका लागि नौलो थिएन । काठमाडौंमा यत्तिकै हिँड्दा पनि मधेसीले गाली खानुपथ्र्यो, पहाडका मान्छेले यत्तिकै गाली गर्न पाउनु आफ्नो अधिकारजस्तै ठान्थे । मधेसका मान्छेहरूले त्यसलाई आफूहरूको नियति नै भनेर बुझेका थिए । यसको प्रतिकार कतै हुँदैनथ्यो । ....... नेपाल राज्यले पञ्चायतकालीन उपनिवेशिक चरित्रलाई बहुदलीय व्यवस्थामा पनि झन्झन् मजबुत बनाएको थियो । ........ माइतीघर मण्डलामा अन्तरिम संविधान जलाउने बेला म त्यहीँ थिएँ । ....... त्यतिबेला एउटा भिडियो बाहिर आयो– प्रहरीको सहयोगमा पहाडी मूलका मानिसले मधेसी मूलका मानिसमाथि आक्रमण गरेको । यो भिडियोले मधेसी जनता जाग्नमा भयंकर ठूलो चमत्कार गरेको थियो । .......... अढाइ सय वर्षदेखिको पीडा मधेसी जनताले त्यस आन्दोलनमा व्यक्त गरेका थिए । प्रत्येक कार्यालय जाँदा मधेसीले अपमान भोग्ने गर्थे, नेपाली टोपी नलगाउँदा जागिरबाट निकालिन्थे, धोती लाउँदा अवहेलना बेहोर्थे । मधेसीको अनुहार, भाषा, भेष सबैलाई अस्वीकार गरिएको थियो । त्यो अस्वीकार्यताले ठूलो पीडा मधेसीलाई दिएको थियो । ........ सर्लाहीमा मैले एक वृद्धलाई भेटेँ– उनी कुनै बेला वन कार्यालयमा काम गर्दा रहेछन् । आफूले त्यहाँ ३३ वर्षसम्म काम गर्दा पहाडियाबाट भोगेको अपमानको कथा उनले सुनाए । अहिले झन्झन् पञ्चायती व्यवस्था आउन लाग्यो– एउटै भाषा, एउटै भेषको आवाज उठ्न थालेको छ । ........ यतिसम्म कि घरबाट बाहिर सितिमिती ननिस्कने मधेसी महिलाको त्यस आन्दोलनमा विशिष्ट सहभागिता थियो । त्यस आन्दोलनबाट काठमाडौं थर्कमान भएको थियो र सरकारले गोली चलाइरहेको थियो । ......... त्यतिबेला तत्कालीन प्रधानमन्त्रीलाई भेट्दा मलाई सोधेका थिए– संघीयताबाहेक अरु कुनै उपाय छ कि छैन ? मैले भनेँ– प्रधानमन्त्रीज्यू, अब कुनै उपाय छैन । ........ त्यो बेला तराई–मधेसका २० वटा जिल्लामध्ये सबैमा सिडियो, एलडियो, शिक्षा अधिकारी, प्रहरीप्रमुख, मालपोत हाकिम पहाडिया थिए । ....... यस आन्दोलनले मधेसमा दुईवटा पार्टी जन्मायो– मधेसी जनअधिकार फोरम र तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी (तमलोपा) । नेपाल सद्भावना पार्टी छँदै थियो । यी तीन मधेसवादी दलको पहिलो संविधानसभामा उलेख्य उपस्थिति देखियो । फोरम र तमलोपा त क्रमशः चौथो र पाँचौँ दल बनेका थिए । यो उपस्थितिले झनै काठमाडौं डरायो । त्यतिबेला मधेसी दल उदाउँदा सबैभन्दा बढी कमजोर कांग्रेस भएको थियो । ........

यी तीनवटै मधेसवादी दल काठमाडौं आएपछि सत्ताको राजनीतिमा लागेर खण्ड–विखण्ड हुन पुगे ।

......... हिजो मधेसी मूलका रामवरण यादव राष्ट्रपति भएर के गरे ? म नै राजदूत भएँ, के भयो सीमान्तकृतलाई ? यो त केवल अल्पसंख्यकले बहुसंख्यकलाई शासन गर्ने प्रपञ्च मात्रै हो । .......... हामीले मधेसवादी दललाई भनेका थियौँ– तपाईंहरू मधेसी राजनीतिक दल मात्रै रहनुस्, राष्ट्रिय बन्न कोसिस नगर्नुस्, किनभने तपाईंहरूलाई कसैले स्विकार्दैन । इटहरीमा उपेन्द्र यादवको आमसभा भाँडिदिन्छन्, अशोक राई आमसभा गर्छन् । सुर्खेतमा उपेन्द्र यादवलाई होटेलमा लखेट्छन्, कुनै गुरुङ वा राईलाई त लखेट््दैनन् ! ....... जनजातिलाई भनिदिन्छन्— मधेसी भनेका विदेशी हुन्, तिमीहरू त राष्ट्रका रक्षक हौ । यो राष्ट्रको रक्षा राई, लिम्बु, मगर, तामाङ, नेवारले गरेको छ । ......... पहाडका दलित समुदायलाई पनि मधेसका विरुद्ध प्रयोग गरिन्छ । भनिदिन्छन्– तिमीहरू हिन्दू हौ । यही ठाउँका, यही वर्ण व्यवस्था भित्रका खसआर्य हौ । मधेसीहरू त विदेशी हुन् । ........ यहाँ मुठीभर बाहुन क्षत्रीले सदियौँदेखि बहुसंख्यक सीमान्तकृत समूहबीच खाडल बनाएर शासन गरिरहेका छन् । अल्पसंख्यकले बहुसंख्यकमाथि शासन गर्ने तरिका यस्तै हुन्छ । ........ भारतको दार्जिलिङबाट मान्छे ल्याएर राष्ट्रिय कवि–कलाकार, संगीतकर्मी बनाइए । उनीहरू भारतीय थिए, तर नेपाली बोल्ने हुँदा अवसर पाए । ......... हुँदाहुँदा पृथ्वीनारायण शाहको दिव्योपदेश पनि निकाले । पहाडका मान्छे लगेर तराईमा जमिन बाँडे । तर, दलित, मुस्लिम, भूमिहीनलाई त्यो जग्गा दिइएन । ........... पृथ्वीनारायणलाई राष्ट्रिय एकीकरणको प्रतीक मानियो । जर्मनहरूले बिसमार्कलाई, फ्रेन्चहरूले नेपोलियनलाई राष्ट्रिय एकीकरणको प्रतीक बनाउँदैनन् त ! आफ्नो इतिहासलाई उनीहरूले बुझेका छन् । यसो हो भने सम्राट अशोकपछि भारतको एकीकरण गर्ने अंग्रेज हुन् । उनीहरूले अंग्रेजलाई एकीकरणकर्ता मान्दैनन्, उल्टै घृणा गर्छन् । .........

सुकुम्बासी आयोग बनाइन्छ । विष्णु पौडेल जस्ताले जग्गा पाउँछन् ।

............ भूमिहीनताको ठूलो समस्या मधेसमा छ । त्यहाँ मुस्लिमपछि दलितहरू र अन्य केही जातजाति भूमिहीन छन् । यी र यस्ता समस्यामा मधेसवादी दलहरू केन्द्रित भएनन् । यिनीहरूको सबैभन्दा ठूलो गल्ती यही हो । ......... हामीले एक अनुसन्धानका क्रममा जनजातिहरूसँग कुरा गरेका थियौँ । उहाँहरूको कुरा थियो– हामी कहाँ मिल्न सक्छौँ मधेसीसँग ? ........ दलित, जनजाति र मधेसी मिलेर नेपालमा कुनै एउटा आन्दोलन भएको छ ? एक तहमा यी सबैको पीडा मिल्छ । गरिबी, बहिष्करणमा त यी सबै परेकै छन् । ........ चुनाव नजितुन्जेल सबै एजेन्डाको कुरा गर्छन्, चुनाव जितेर काठमाडौं आइसकेपछि सत्ताको भाषा (विकास–निर्माण, स्कुल, कलेज, सडक आदि) बोल्न थाल्छन् । ........ मधेसवादी दलहरू क्षेत्र केन्द्रित हुँदा स्रोत–साधनमा पहुँच पुग्ने होइन, काठमाडौंसँग बार्गेनिङ गर्ने हक रहिरहने मात्रै हो । सत्तामा नआई केन्द्रलाई गलाएर नीति–कार्यक्रम आदि परिवर्तन गर्न सक्नुपर्छ । तर उनीहरू काठमाडौं आएर मन्त्री, उपप्रधानमन्त्री बन्न लालायित छन् । ........... मधेसमा नागरिकताको समस्या छँदैछ । अहिले झन्डै साढे तीन लाख जति जन्मसिद्ध नागरिकका सन्तानले नागरिकता पाइरहेका छैनन् । यो समस्या समाधान गर्न यतिखेर काठमाडौंको राष्ट्रवादले दिइरहेको छैन । यहाँ त नेपाली भाषामा, गाईमा, दौरासुरुवालमा राष्ट्रियता देखिन्छ । दौरासुरुवाल लगाएर भ्रष्टाचार गरे पनि ऊ राष्ट्रवादी हुन्छ । गैरनागरिक यहाँ गृहमन्त्री हु्न्छ तर ऊ राष्ट्रवादी हो । जन्मसिद्ध नेपाली नागरिकका सन्तानले भने नागरिकता पाइरहेका छैनन् । नागरिकता पाउने अधिकार भएर पनि कति मधेसका दलित र मुस्लिमले पाएका छैनन् । ........... प्रत्येक आन्दोलनले एलिटहरूलाई नै मजबुत बनाउने गर्छ । जस्तो : म स्वयं मधेसको एलिट (सम्भ्रान्त/अभिजात) हो । केन्द्रमा पो बहिष्करण छ, स्थानीय स्तरमा त म सम्भ्रान्त हुँ । ........... मधेसवादी दलले मुस्लिम, दलित, महिला आदिलाई ठाउँ दिएको खोइ ? जुन प्रश्न काठमाडौंमा दलितहरूले उठाइरहेका छन्, त्यही प्रश्न वीरगन्जमा मधेसी दलितले उठाइरहेका छन् । ...........

देशभरि झन्डै ७० प्रतिशत साक्षरता दर पुगिरहेको अवस्थामा मुस्लिम महिलाको साक्षरता दर ७–८ प्रतिशत मात्रै छ ।

.......... मेरो भनाइको निष्कर्ष यही हो कि मधेसी राजनीतिक दल सत्तामा जानु हुँदैन । सत्ताभन्दा बाहिर बसेर, संविधान, नियम, कानुन परिवर्तन गर्नतिर उनीहरू लाग्नुपर्छ ।


सरकारको लोभमै बित्यो मधेसी दलको १६ वर्ष मधेस आन्दोलनमा ११७ जनाको सहादत, सहिदभन्दा बढी मधेसी मन्त्री ! संविधान जलाउने क्रममा उपेन्द्र यादवलगायत पक्राउ परेपछि तराई मधेसमा आन्दोलन सुरु भएको थियो । माघ ५ गते सिरहाको लहानमा विद्यार्थी नेता रमेश महतोको गोली लागेर मृत्यु भएपछि मधेस आन्दोलनले उग्ररुप लिएको थियो । सोही दिनलाई तराई मधेसमा मधेस बलिदानी दिवसको रुपमा मनाउने गरिएको छ । ........ तीन चरणमा भएको मधेस आन्दोलनमा ११७ जनाले सहादत पाएका छन् । २०६४ मा ५४ जना, २०७२ मा ५६ जना, २०७३ मा पाँच र २०७४ मा दुईजनाले सहादत पाएका छन् । ..........

यहीं सत्ता लुछाचुडीका कारण मधेसको माग पुरा नभएको जानकारहरु बताउँछन् ।

.......... २०६५ देखि हालसम्म विभिन्न चरणमा गठन भएको सबैजसो सरकारमा मधेसकेन्द्रीत दलका नेताहरुको संग्लग्नता छ । जबकि मधेसवादी दलहरुले मधेसको माग पुरा भएन भन्दै जुनसुकै सरकारलाई दवाव दिइरहेका हुन्छन् । आफै सरकारमा सामेल पनि भइरहेका हुन्छन् । ........ पहिलो र दोस्रो मधेस आन्दोलन सम्झौतामा टुंगिएको थियो । तर, तेस्रो मधेस आन्दोलन कसरी टुंगियो, स्वयम् मधेसवादी दलका नेताहरुलाई पनि थाहा छैन । ........ पहिलो मधेस आन्दोलन २२ बुँदे सम्झौता गरेर टुंगिएको थियो भने दोस्रो मधेस आन्दोलन आठ बुँदे सम्झौतामा टुंगिएको थियो । तेस्रो मधेस आन्दोलन सबैभन्दा लामो समयसम्म चल्यो, नाकाबन्दीसम्म त्यही चरणमा भयो । काठमाडौँ केन्द्रीत आन्दोलन पनि सोही चरणमा भयो तर सो आन्दोलन विना सम्झौता टुंगियो । तर माग पुरा हुन सकेन भनेर अहिलेसम्म पनि सरकारलाई दवाव दिइरहेका छन् । .......... एमालेको भाषामा परमादेशी भनिने देउवाको नेतृत्वमा गठन भएको सरकारमा उपेन्द्र यादवको जसपा सहभागी भयो । तर त्यो सरकारमा मधेसको माग र मुद्दाको बारेमा केही कुरा उठेन । ....... सरकारसँग कुरा गरी साझा न्यूनतम कार्यक्रममा नागरिकता समस्यालगायतका केही माग राख्न लगाएका छन् । ........

वर्तमान सरकारले मधेसकेन्द्रीत दललाई भाउ नै दिएको छैन

........ मधेस आन्दोलनबाट आधारभूत कुराहरु कार्यान्वयनमा आएपनि मुख्य मागहरु पुरा भएको छैन । संघीयता, समावेशी, राज्यपुनःसंरचना, नागरिकतालगायतका मागहरु अझै पुरा भएको छैन ......... अहिलेका सरकारले त आफूहरुसँग कुरासमेत गर्न नमानेको अध्यक्ष यादवको आरोप छ । भन्छन्, ‘मधेसलगायत विभिन्न ठाउँमा अझै संघर्षको आवश्यकता छ ।’ ........ ‘मधेस आन्दोलनको क्रममा पक्राउ परेकाहरु अझै थुनामै छन् । थुप्रैमाथि अझै पनि मुद्दा कायमै छ, कतिबेला समातिने हुन्। त्यसको त्रास अझै कायमै छ ।’ ठाकुरको बुझाइमा यो राज्यले देशमा मधेस र मधेसी छन् भने कुरा मान्न तयार छैन, पहिलाभन्दा अहिले झन् विभेद बढेको छ । ........ ‘पहिलो मधेस आन्दोलनपछि गठन भएको संविधानसभाको समयमा मधेसवादी दल कुर्सीको चक्करमा यसरी फँसे कि मधेसको माग र मुद्दासमेत विर्सिए । त्यसको नतिजा संविधानसभा विघटन भयो, संविधान निर्माण भएन । यदि त्यो बेला उनीहरु सत्ताको चक्करमा नलागेको भए पहिलो संविधानसभामै सोचे अनुसारको संविधान बन्थ्यो ।’ ........... दोस्रो संविधानसभापछि मधेसवादी दल सरकारमा गएन र एउटा शक्ति निर्माण गरेर तेस्रो मधेस आन्दोलन जवर्जस्त रुपमा गर्न सफल भएको विश्लेषक कर्णको बुझाई छ । तर तेस्रो मधेस आन्दोलन के का लागि, किन भयो ? त्यसको निष्कर्ष निकाल्न मधेसवादी दल नसकेको ठहर पनि छ उनको । ......... यदि त्यतिबेलै सबै दलका नेताहरुले चुनाव वहिष्कार गरेको भए राज्यमाथि एउटा दवाव पथ्र्यो र संविधान संशोधन हुने अवस्था हुन्थ्यो । तर सांसद बन्ने लोभमा आन्दोलनको मर्मलाई त्याग्दै मधेसवादी दलका नेताहरु चुनावमा होमिए । .......... २०७९ को चुनावबाट जसपा र लोसपा दुवैको साइज कम भएको छ । मधेस आन्दोलनको नेतृत्व गरेका जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव, लोसपाका नेता राजेन्द्र महतो चुनाव हारेका छन् । ........... यस अवस्थामा पनि वर्तमान सरकारमा जान जसपा, लोसपा तयार थिए । तर सत्ता साझेदार दलले भाउ दिएन । जनमत पार्टी एउटा मन्त्रालय लिएर सरकारमा सहभागी भएको छ । तर आफूले दावी गरेको मन्त्रालय नपाउँदा चित्त बुझेको छैन । अर्को मन्त्रालय नदिइ सरकारबाट फिर्ता हुने धम्की पनि दिइरहेको छ । यसरी मधेस आन्दोलन सुरु भएको १६ वर्षसम्म सरकारको लोभमै र्याल चुहाइरहेका छन् मधेसी दलहरु ।




Wednesday, January 18, 2023

18: Madhesh

मधेश प्रदेशको उपसभामुखमा जनमतकी ईशर निर्वाचित
प्रधानमन्त्रीसँग भेटे खानेपानीमन्त्री खान, यथास्थितिमा कार्यभार नसम्हाल्ने अडान
प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र नेकपा एसका अध्यक्षबीच भेटवार्ता
‘एजेण्डा मिल्ने दलहरुको बीचमा सहकार्य आवश्यक’ सबैले कर्तव्यबोध गरेको स्थितिमा एक हिसावले राष्ट्रिय सहमतिकै सरकार भयो । यसले दिएको सन्देश के हो भने सरकारमा रहेका नेता वा पार्टीहरुलाई अब कुनै किसिमको खेलाँची गर्ने छुट छैन । नेपालको सन्दर्भमा यो एकखालको अभूतपूर्व प्रयोग हो । नेपालको लागि यो नौलो प्रयोग पनि छ र लोकतन्त्रका लागि पनि एउटा नयाँ प्रयोग हो । ....... प्रधानमन्त्री प्रचण्डको सरकारले संसदबाट करिब–करिब ९९ प्रतिशत नै बहुमत प्राप्त ग¥यो .....

२०४६ सालदेखि विभिन्न परिवर्तनहरु भए । यी सबै परिवर्तन हुँदा पनि गाउँको झोपडी अहिले पनि झोपडी नै छन् । आमजनताले तात्विक परिवर्तन केही पनि पाएका छैनन् । उसको जनजीविकामा कुनै परिवर्तन भएको छैन । व्यवस्था, नेता, नेताको जीवनशैली परिवर्तन भएको होला तर आमजनताको जीवनशैली परिवर्तन भएको छैन ।

....... संसदमा जुन नयाँ–नयाँ पार्टी र युवा नेताहरु आएका छन्, तिनीहरुमाथि अत्यन्त विश्वास गरेर पठाएका छन् । उनीहरु पनि असफल भए भने जनताले के गर्ने त ?




‘हामी जनता राज ल्याउँछौं’

प्रधामन्त्रीद्वारा मन्त्री परिषद विस्तार, यस्ता छन नयाँ मन्त्रीहरु राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीबाट डोलप्रसाद अर्याललाई श्रम र शिशिर खनाललाई शिक्षा मन्त्री नियुक्त भएका छन् । यस्तै तोसिमा कार्की स्वास्थ्य तथा जनसंख्या राज्यमन्त्रीमा बनेकी छिन् । रास्वपा अध्यक्ष रवि लामिछाने यसअघि नै उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री भएका थिए ।

माओवादीलाई समर्थन र सहजता, एमालेलाई चुनौती, के हो कांग्रेस निति ? प्रचण्डको पाइलाले कांग्रेस प्रचण्डले जे पनि गर्न सक्छ भन्ने निश्कर्षमा यसपालि पुगेको भने देखिन्छ ...... नेपाल सरकारमा मात्र होइन त्यसपछि कांग्रेसले माओवादीको नेतृत्वमा बनेको बागमती र कर्णाली प्रदेशको सरकारलाई पनि समर्थन गरेको छ । यति मात्र होइन मधेशमा प्रभावशाली मानिएको उपेन्द्र यादव नेतृत्वको मधेश प्रदेश सरकारलाई समेत कांग्रेसले भावनात्मक परिधि भित्र कैद गरेको छ । मधेशमा एमालेको भागमा परेको सभामुख पदमा उम्मेदवारी दिएको कांग्रेस जसपाको मुख्यमन्त्री पदमा बिना सर्त समर्थन गरेको छ । ...... माओवादीलाई कांग्रेसले गरेको सर्मथनले सरकारको हरेक गतिविधीमा कांग्रेस संगको परामर्श, छलफल र सुझावको बाटो खुल्ला भएको छ भन्ने प्रचण्डसंगको उठवस स्वभाविक भएर पुनः यस अघिको सम्बन्धले गति लिने बिश्वास कांग्रेसको छ । यद्यपि सभामुख र राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा फरक नतिजा आए वतर्मान सत्ता गठबन्धन धवस्त हुने आंकलन गरिन थालिएको छ ।

मधेशका मुख्यमन्त्री यादवको विपक्षमा परेन एक मत पनि, भए सर्वसम्मत उनलाई संसदको सबै दश दल र स्वतन्त्र सांसदले पनि बिश्वासको मत दिएका छन् । ...... एमाले दलका नेता सरोज कुमार यादव, कांग्रेस दलका नेता कृष्ण प्रसाद यादव, जसपाका तर्फबाट लालबाबु राउत, जनमतका दलका नेता महेश प्रसाद यादव



मधेस प्रदेशको उपसभामुखमा जनमत पार्टीकी बबिता कुमारी निर्वाचित राउतलाई नेकपा एमालेका २३, जसपाका १६, जनमतका १३, लोसपाका ९, माओवादी केन्द्रका ७, नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका १, नेपाल संघीय समाजवादी पार्टीका १, राप्रपाका १ र ५ जना स्वतन्त्र प्रदेशसभा सदस्यले मतदान गरेका हुन् । ...... यसअघि मंगलबार दिउँसो बसेको प्रदेशसभाको बैठकले सभामुखमा नेकपा एमालेका रामचन्द्र मण्डललाई निर्वाचित गरेको थियो ।

मधेसको बीचबाट ६ लेन सडक निर्माण गर्न भरत साहको सुझाव भरत साहले मधेस प्रदेशको बीचबाट पूर्व–पश्चिम ६ लेनको सडक निर्माण गर्न प्रदेश सरकारलाई सुझाव दिएका छन् । ....... राजा महेन्द्रले निर्माण गरेको पूर्व–पश्चिम राजमार्ग उत्तरी क्षेत्रमा रहेकाले मधेसको ठुलो जनसंख्या लाभान्वित हुन नसकेको बताए । ....... ‘हामी वडा अध्यक्ष हो र ? दुईसय तीनसय मिटर ढलान बाटो बनाउने ?’ उनले भने, ‘६ लेन बाटो मधेसको बीचबाट बनाउन आँट गरौं ।’ ...... सप्तरीदेखि पर्सासम्म मधेसको बीच भागबाट पूर्व–पश्चिम ६ लेनको सडक निर्माण गरे प्रदेश समृद्ध हुने उनको भनाइ छ ।
सत्तारुढ दलले मधेसकेन्द्रीत दललाई किन दिएनन् महत्त्व ? जनमत पार्टीका अब्दुल खानले लिन मानेनन् खानेपानी मन्त्रीको शपथ आफ्नो पार्टीबाट सरकारले समर्थन तथा विश्वासको मत लिएको तर जिम्मेवारी बाँडफाँटमा आफ्नो दलसँग बेइमानी गरेको बताए । यो सरकार गठन गर्न जसपाले सुरुदेखि भूमिका खेल्यो तर सरकारको नेतृत्वमा रहेको मुख्य दलले सरकारबाट बाहिर राख्न षड्यन्त्र गरेको उनको आरोप छ । ....... लोसपा पनि सरकारमा सहभागी हुने तयारी अवस्थामा थियो तर सत्ता साझेदार प्रमुख दलले कुनै सोधखोजै गरेनन् । लोसपाका वरिष्ठ नेता शरतसिंह भण्डारीले सरकारमा जाने विषयमा सत्ताधारी दल र आफूहरुको बीचमा कुनै संवाद नभएको कारण सरकारमा सहभागी नभएको बताए । ...... तर, उताबाट कुनै खोजखबरै नभएपछि सरकारमा जाने कुरै नहुने भण्डारीले बताए । ....... केही दिन पहिले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले लोसपाका अध्यक्ष महन्थ ठाकुरलाई बोलाएर सरकारको विषयमा छलफल गरेका थिए । सरकारमा जान लोसपा अध्यक्ष ठाकुर सहमत भएका थिए तर कुन र कतिवटा मन्त्रालय दिने त्यस विषयमा कुनै छलफल भएको थिएन । ........ मधेसकेन्द्रीत दलहरुलाई सोधखोज पनि नगरिएको उनको भनाइ छ । यो घटनाले मधेसकेन्द्रीत सबै दललाई एक ठाउँमा आउने अवसर दिएको पनि उनले धारणा राखे । ........ सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीले सुरुमै एकजना मन्त्री सरकारमा पठाइसकेको छ । सो पार्टीलाई उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालय दिने सहमति थियो । तर अहिले खानेपानी मन्त्रालय दिइएको छ । मन्त्रालयमा चित्त नबुझेर अब्दुल खान मंगलबार शपथका साथै मन्त्रालयमासमेत गएनन् । ....... जबकि जनमत पार्टीले खान उद्योग मन्त्री रहेको भनी प्रचार पनि गरेको थियो । उद्योग मन्त्रीको रुपमा अब्दुल खानलाई सबैतिरबाट शुभकामना तथा बधाई पनि आए । तर विना विभागीय मन्त्रीको रुपमा शपथ खाएका अब्दुल खानले मन्त्रालय बाँडफाँट हुँदा खानेपानी मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । ........ जनमत पार्टीका उपाध्यक्ष तथा प्रवक्ता समेत रहेका मन्त्री खानले वर्तमान सरकारले मधेसीलाई अपमान गरेको आरोप लगाए । उनले भने, ‘मधेसी शक्तिलाई सरकार बाहिर राख्ने षड्यन्त्र भएको छ ।’ सरकारको नेतृत्व गरेको दलले जनमत पार्टीलाई उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालय दिनेमा सहमति जनाएको थियो । तर आज जिम्मेवारी दिने समयमा खानेपानी मन्त्रालयलाई दिएर आफूहरुसँग धोका भएको उनको भनाइ छ । सरकारको यो निर्णय त्रुटीपूर्ण भएको भन्दै उनले गल्ती नसच्याएसम्म पदभार नसम्हाल्ने उनले बताए ।

उपेन्द्रले मागे देउवासँग विश्वासको मत
अशोक राईका कारण सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिनबाट रोकियो जसपा अध्यक्ष यादवले सत्ता साझेदार दलको बैठकमा सबै पदमा प्याकेजमै सहमति गरेर बाँडफाँट गर्नुपर्ने धारणा राखेका थिए । तर, एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, सभामुख, उपसभामुखलगायतमा सहमति भइसकेको भन्दै थप छलफल गर्न नसकिने बताएका थिए । ....... यस्तै मन्त्रालयका भागबण्डा पनि भइसकेकाले जसपालाई दुई वटा दिन सकिने बताएका थिए । माओवादीका अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र एमालेका अध्यक्ष अ‍ोलीले बसेर सबै टुग्यांइसकेपछि अन्य दललाई साक्षीको रुपमा मात्र सत्ता साझेदार दलको बैठकमा बोलाएको रहेको कुरा अध्यक्ष यादवले पार्टीको बैठकमा राखेका थिए । ...... यादवले बैठकमा आफ्नो कुराको कुनै सुनुवाइ नभएको पनि बताएका थिए ।

अन्य दलको सहयोगमा कांग्रेसले सभामुखमा उम्मेदवारी दिने

मन्त्रालय भागबण्डा टुंगियो, मंगलबार १ बजे शपथ ग्रहण
मन्त्रालय बाँडफाँटमा जसपाको असहमति
यस्तो छ मन्त्रालयको भागबण्डा
जसपाले सरकारमा सहभागी हुन सर्त अघि सार्‍यो