युक्रेनका छुटेका राजनीतिक चालहरू: शान्तितर्फका सरल कदम
कहिलेकाहीँ इतिहासका सबैभन्दा विनाशकारी वाक्यहरू रगतले होइन, संविधानमा लेखिन्छन्। सायद इतिहासमा सबैभन्दा मूर्खतापूर्ण वाक्यमध्ये एक हो युक्रेनको संविधानमा लेखिएको यो धारणा कि देश नाटोको सदस्य बन्नेछ। यो वाक्यले प्रतीकात्मक तौल बोकेको छ तर रणनीतिक हिसाबले शून्य छ। केवल इरादा लेख्दैमा सदस्यता पाइन्न। यदि त्यस्तो हुन्थ्यो भने मलावी वा लेसोथोले पनि आफ्नो संविधानमा लेखेर नाटोको भावी सदस्य बन्ने घोषणा गरिसकेका हुने थिए।
वास्तविकता के हो भने नाटोले कहिल्यै युक्रेनको सदस्यता नजिकै सम्भव छ वा हुनेछ भन्ने संकेत दिएको छैन। त्यो ढोका अहिले बन्द छ। तर, किनभने यो वाक्य युक्रेनकै संविधानमा अंकित छ, यसले देशलाई एक टकरावपूर्ण अवस्थामै बाँधिदिन्छ र युद्धको कथालाई अझ बढाउँछ।
सत्य के हो भने: त्यो वाक्य हटाउँदा नाटोले १० वा २० वर्षपछि युक्रेनलाई सदस्य बनाउने बाटो बन्द गर्दैन। फिनल्यान्डको संविधानमा नाटोको कुनै उल्लेख थिएन, तर आज फिनल्यान्ड सदस्य छ। संविधानको पाठले नाटोको हात बाँध्दैन—यसले केवल युक्रेनलाई अनावश्यक कठोरतामा कैद गर्छ।
तर संवैधानिक संशोधन मात्र एउटा हिस्सा हो। अर्को साहसी, एकतर्फी राजनीतिक चाल भनेको संघीय मोडेललाई अंगाल्नु हो। यदि युक्रेनले ईमानदारीपूर्वक संघीय संरचना स्वीकार गरोस्—आफ्ना क्षेत्रहरूलाई वास्तविक स्वायत्तता, भाषिक अधिकार, र सांस्कृतिक सुरक्षा प्रदान गरोस्, युद्धको परिणाम जे भए पनि—यसले रूसको आक्रमणको मुख्य बहानामध्ये एकलाई निष्प्रभावी बनाइदिन्छ। साथै, यसले युक्रेनको प्रजातान्त्रिक विश्वसनीयता र आन्तरिक एकतालाई बल पुर्याउँछ।
यी दुई राजनीतिक परिवर्तनलाई सँगै राख्दा—नाटोसम्बन्धी प्रतीकात्मक धारा हटाउने र वास्तविक संघवाद अपनाउने—पूरै परिदृश्यलाई बदल्न सक्छ। यसको लागि नाटो, मस्को वा वाशिङ्टनको अनुमति चाहिँदैन। यो युक्रेनकै हातमा छ। र यसले वार्ताको शर्तहरूलाई मौलिक रूपमा पुनःनिर्धारण गर्न सक्छ।
शान्तिको बाटो सधैं ठूला शिखर सम्मेलनहरू वा उच्चस्तरीय मध्यस्थहरू हुँदै मात्र जाने होइन। कहिलेकाहीँ यो संसद भवनभित्र लेखिएका दुई-तीन वाक्यबाट सुरु हुन्छ। युक्रेनका लागि दुई रणनीतिक सम्पादन—एक आफ्नो संविधानमा, अर्को आफ्नो राजनीतिक प्रणालीमा—युद्धको छिटो र स्थायी समाधानको बाटो खोल्न सक्छ।
