Showing posts with label Baburam Bhattarai. Show all posts
Showing posts with label Baburam Bhattarai. Show all posts

Wednesday, June 30, 2021

माधव नेपाल को दबाब समुह का दुई सदस्य: उपेन्द्र र बाबुराम

बाबुराम ले भने जस्तो केपी ओली हिटलर हो भने ओली का विरुद्ध देश भित्र र देश बाहिर सकेसम्म साथ खोजेर यथाशीघ्र हथियार नै उठाउन करै लाग्छ। समय खेर फाल्नै सकिन्न। बाबुराम ले भने जस्तो केपी ओली हुन सेन हो भने जेठ २ अथवा संसद पुनर्स्थापना ले समस्या समाधान गर्दैन। तर विरोधाभास त त्यही देखियो। हिटलर हो भने हुन सेन होइन। हुन सेन हो भने हिटलर होइन। के हो? 

तर हुन सेन पनि होइन भन्ने कुरा माधव नेपाल को दैनिक व्यवहार मा देखिएको छ। माधव लाई एमाले लाई जेठ २ अगाडि पुर्याउनु छ। पार्टी भित्र दम पुगिराख्या छैन। त्यति मात्र हो उपेंद्र यादव र बाबुराम भट्टराई को महत्व। 

भने पछि उपेंद्र यादव र बाबुराम भट्टराई लोकतंत्र र संविधान का लागि लडिरहेका ब्यक्ति होइनन कि माधव नेपाल द्वारा सहजै प्रयोग भइरहेका व्यक्ति दुई हुन। त्यो पनि फ़ोकट मा। मधेस आंदोलन को कुन चाहिं मुद्दा बारे उपेंद्र र बाबुराम को माधव सँग छलफल भएको छ? एउटा कुनै मुद्दा? विषय प्रवेश सम्म गर्न चाहेको छैन माधव। त्यति कड़ा छ माधव को मधेस विरोधी पुर्वाग्रह। लोकतंत्र मधेस को गल्ली गल्ली मा छ। गणतंत्र मधेस गल्ली मा छ। लोकतंत्र हरण गर्ने ताकत कसैसँग छैन। 

जनमत पार्टी संसद नपुगेको यो अवस्था मा यो अंतरिम काल मा जसपा अपरिहार्य देखिएको मात्र हो। होइन भने अर्को संसद मा टुटफुट को पुरा छुट रहने छ जसपा लाई। 

जेठ २ मा फर्के माधव को "आंदोलन" सकियो। संसद पुनर्स्थापना गर्ने अदालत ले, क्रेडिट लिने प्रचंड ले। संसदीय लोकतंत्र नबुझेको मान्छे। अदालत ले गर्ने काम को क्रेडिट प्रचंड ले कसरी लिन मिल्छ? ओली जेठ २ मा फर्के देउबा जिल्ल। संसद मा पनि जिल्ल, पार्टी महाधिवेशनमा पनि जिल्ल। 

त्यस पछि उपेंद्र र बाबुराम लुरुलुरु महंथ को लाइन मा जान करै लाग्छ। बरु संविधान संसोधन का लागि धारा ७६ र धारा १३७ दुबै व्यापक संसोधन गर्नु पर्ने देखियो। फ़ास्ट ट्रैक मा संसोधन गरिहाल्ने। उपेंद्र यादव रक्षा मंत्री बन्ने। कति गाइ भैंसी मात्र चराउने? 


‘राजनीति दलहरूको हातबाट बाहिर जाने जोखिम बढ्याे’  एमाले जोगाउन दुवै पक्षले ‘जुँगाको लडाइँ’ छोड्नुपर्ने, अन्यथा मुलुकको राजनीति नै ‘सुरुङ’ तर्फ जानसक्ने गोकर्ण विष्टको विश्लेषण छ।   





Saturday, June 26, 2021

ओली को गृह युद्ध को धम्की: Last Straw



शेर बहादुर देउबा प्रधान मंत्री हुँदा ज्ञानेंद्र संवैधानिक राजा थिए। चरित्र त मान्छे को उही हो, अहिले पनि, त्यति बेला पनि, त्यो भन्दा २० वर्ष अगाडि पनि। तर चरित्र को कुरा गर्न पाइएन। सबै लाई धपायेर एक्लो तानाशाह जब बने तब कहिले एक नहुने सात दल त सात दल एक अर्का को घाँटी समातेर बसेका माओवादी र कांग्रेस पनि एक ठाउँ आए। ओली को गृह युद्ध को धम्की त्यो विन्दु हो। अब उपेंद्र यादव र महंथ ठाकुर एक ठाउँ आउन करै लाग्छ। 

धम्की आफैमा अपराध मानिन्छ। ज्यान मार्नु अपराध हो। ज्यान मार्ने धम्की आफैमा अपराध हो। विप्लव ओली को बाटो मा होइन ओली विप्लव को बाटो मा गए जस्तो देखियो। 

अदालत ले देउबा लाई कसरी प्रधान मंत्री बनाउन सक्छ मैले देखेको छैन। बरु संसद पुनर्स्थापना हुने स्पष्ट छ। बढ़ी भए ओली लाई मानहानि गरेको भनेर प्रधान मंत्री पद का लागि अयोग्य सम्म साबित गर्न सक्छ। भर्खर नगर भनेको फेरि गर्यो भनेर। त्यो पनि होला नहोला। 

तर कुरा त्यो होइन। देउबा लाई अदालत ले प्रधान मंत्री बनाएन धम्की कार्यान्वयन गर्न परेन भन्ने तर्क लागु हुँदैन। धम्की अपराध हुन का लागि कार्यान्वयन हुनु जरूरी छैन। 

जसपा का दुई पक्ष ले पुराना सबै कुरा बिर्सेर एकले अर्का लाई गरेका कारवाही, एकले अर्का विरुद्ध निर्वाचन आयोग अदालत मा दिएका उजुरी सबै फिर्ता लिएर पार्टी लाई एक ढिक्का बनाउनुपर्छ र देश लाई दुर्घटना मा जान बाट बचाउनुपर्छ। 

जसपा एक छ भने देश बचाउने निर्णायक शक्ति हो। 


राजनीतिक संकटको नयाँ भेरियन्ट : गृहयुद्धको चेतावनी अदालतले देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाए एमालेले नमान्ने .......... अध्यादेशमार्फत संवैधानिक आयोगहरुमा भएका नियुक्तिहरुबारे सर्वोच्च अदालत मौन बस्यो । अदालतले ‘प्रतिगमन’ आधा मात्रै सच्यायो । ......... जेठ ७ गते मध्यरातमा फेरि प्रधानमन्त्री ओलीले संसद विघटनको पटके काम गरे । यो पटके कार्यको असर अहिले राज्यका अन्य अंगमा फैलिएको छ । राष्ट्रपति, न्यायालय, संवैधानिक अंगहरु, राजनीतिक दलहरु र सिंगो संविधानमाथि नै यसका बाछिटाहरु परेका छन् । सिंगो देश राजनीतिक÷संवैधानिक संकटमा फसेको छ । दुर्भाग्य त के भइदियो भने स्वयं केपी शर्मा ओली पनि आफैंले सिर्जेको संकटको भाषमा फस्न पुगेका छन् । .......... कोरोना महामारीले निम्त्याएको स्वास्थ्य संकट र लकडाउनले निम्त्याएको आर्थिक संकट त छँदैछ, त्यसमाथि बहुमत गुमाएका प्रधानमन्त्रीको पटके कदमले संकटलाई झनै गहिरो बनाइदिएको छ ।

स्वास्थ्य संकट र आर्थिक संकटमा राजनीतिक संकट थपिएको छ ।

........ शुरुमा ओलीले व्यवस्थापिकामाथि प्रहार गरे । संसद ब्यूँतियो, तर जागेको संसदमाथि फेरि दोस्रो प्रहार गरे । त्यसपछि राष्ट्रपतिजस्तो सम्मानित संस्थालाई विवादमा ताने । अब ओली न्यायालयमाथि अविश्वास र अनास्था फैलाउने तहमा ओर्लेका छन् । अन्ततः राज्यका सबै अंगहरुमाथि एकपछि अर्को प्रहार हुन थालेको छ । राष्ट्रपति र अदालत संकटमा तानिइसकेका छन् ।

अब नेपाली सेनामात्र तानिन बाँकी छ ।

............. कामचलाउ प्रधानमन्त्रीले गरेको मन्त्रिपरिषद विस्तारलाई सर्वोच्चले उल्ट्याइदिएपछि उनले भनेका छन्, ‘महामारीका बेला स्वास्थ्यमन्त्री छैन, बाढी पहिरोको विपद्का बेला गृहमन्त्री छैन, चारजना मन्त्रीले अब कसरी देश चलाउनु ?’ ....... हुन त प्रधानमन्त्री ओलीले आफ्ना कदमहरूको बचाऊ गर्न अहिलेसम्म छाडेका छैनन् । उनले यो परिस्थिति आउनुमा माधव नेपाल र प्रचण्डको दोष रहेको बताउने गरेका छन् । संसदलाई दोष दिने गरेका छन् । काँग्रेसलाई दोष दिने गरेका छन् र पछिल्लो समय अदालतलाई दोष दिन थालेका छन् । ....... राष्ट्रपति विद्या भण्डारी बेलाबखत नेकपाका नेताहरुलाई समेत शीतल निवासमा बोलाएर सम्झाई–बुझाई पूर्वएमाले नेतृसमेत हुन् । चुनाव घोषणा गरेर कामचलाउ भइसकेका प्रधानमन्त्री ओलीलाई उनले मन्त्रिपरिषद पुनर्गठन गर्नु संविधानसम्मत हुँदैन भनेर सम्झाउन र रोक्न किन चाहिनन् ? ......... राष्ट्रपतिको पदमा अब पार्टीको केन्द्रीय कमिटीमा सक्रिय रहेको सदस्यलाई नियुक्त नगरी स्वतन्त्र व्यक्तित्वलाई मात्रै लैजाने हो कि ? ........ भारतमा पनि डा. अब्दुल कलाम, शंकर दयाल शर्मा जस्ता स्वतन्त्र एवं वौद्धिक व्यक्तित्वलाई राष्ट्रपति बनाउने गरिएको र दलका नेताहरु कमैमात्र राष्ट्रपति बनेको ........ अध्यादेशमार्फत संवैधानिक आयोगहरुको भागबण्डामा प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर राणाको साथ पाएका प्रधानमन्त्री ओली ....... प्रधानमन्त्री ओली सर्वोच्च अदालत ‘सेटिङमा चलेको’ आरोप लगाउने स्थितिमा आइपुगेका छन् । यो अवस्थामा अब अदालतमाथि सत्तापक्षको धम्कीको सम्भावना बढेको छ । ........ सत्तारुढ एमालेका एक नेताले यस पङ्क्तिकारसँगको कुराकानीमा भने,

‘देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउन अदालतले आदेश दियो भने एमालेले त्यसलाई मान्दैन । राष्ट्रपतिले पनि किन मान्ने ? त्यसपछि देश गृहयुद्धतिर जान्छ । देशमा ठूलो आन्दोलन हुन्छ । राष्ट्रपतिको स्वविवेकीय अधिकारमाथि अदालतले हस्तक्षेप गर्न मिल्दैन ।’

.............. अब सर्वोच्च अदालतलाई पनि राजनीतिक भुमरीमा फसाउने गृहकार्य सत्तापक्षबाट हुन थालेको छ । ....... प्रधानमन्त्री केपी ओलीले पहिलोपटक संसद विघटन गरेपछि संसदीय सुनुवाइलाई छलेर अख्तियार, निर्वाचन आयोग, मानवअधिकार आयोग जस्ता संवैधानिक निकायमा ठूलो संख्यामा आफ्ना मान्छे नियुक्त गरे । संवैधानिक परिषदसम्बन्धी संविधानले गरेको व्यवस्था विपरीत अध्यादेशमार्फत ऐन सच्याएर ती नियुक्तिहरु गरिएका थिए । अर्कोतिर, प्रधानन्यायाधीशलाई समेत साक्षी राखेर ती नियुक्ति भएका थिए । यसबारे अदालतमा परेको रिटलाई प्रधानन्यायाधीशले पेशीमा नचढाई टार्दै आइरहेका छन् । र, यसले प्रधान न्यायाधीशमाथि प्रश्न उठ्दै आएको छ । ......

पछिल्लो संसद विघटनपछि पनि बाँकी रहेका संवैधानिक अंगमा नियुक्तिहरु भएका छन् ।

....... केपी ओलीले नियुक्त गरेका मन्त्रीहरु बदर हुने तर अध्यादेशमार्फत गरिएका संवैधानिक अंगका नियुक्तिहरु अहिलेसम्म बदर नहुने अवस्था विरोधाभाषपूर्ण देखिन्छ । ....... अध्यादेशबाट भएका यी नियुक्तिहरुले स्वतन्त्र भूमिकामा रहनुपर्ने संवैधानिक अंगहरूमा चरम राजनीतिकरण भित्र्याएको छ र यसको ‘साइड इफेक्ट’ पछिसम्म पर्ने देखिन्छ । ......... जस्तै–निर्वाचन आयोगले खेलेको भूमिकाको निष्पक्षतामाथि अहिले नै प्रश्न उठिसकेको छ । नेकपाको विषयमा होस् या जसपाको विषयमा, निर्वाचन आयोगले सत्तापक्षको सेवा गरेको देखिएको छ । ......... समावेशी आयोग नै समावेशी नभएको चर्चा भइरहेको छ, जहाँ प्रधानन्यायाधीशकै कोटाबाट मानिसहरुको नियुक्ति भएको चर्चा छ । ......... केपी ओलीको कदमले राजनीतिक दलहरुमा पनि संकट ल्याएको छ । ....... अरुका सांसद चोर्नुहुँदैन भन्दै आएका ओलीले रामबहादुर थापा बादल समेतलाई एमालेमा प्रवेश गराएर मन्त्री बनाई संसदीय अनुशासनमाथि प्रहारको नीति लिए ।

जसपाभित्र खेलेर महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतो पक्षलाई मन्त्री बनाई सो पार्टी फुटाउने नीति लिए ।

गण्डकीमा राष्ट्रिय जनमोर्चालाई फुटाउने प्रयास सत्तापक्षबाट भयो । यसरी हरेक दलमा विखण्डन ल्याउने नीति ओलीले लिएपछि ........ अदालतले शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउन परमादेश जारी गर्नुपर्ने विपक्षी दलहरूको माग छ । तर, त्यसो भएमा गृहयुद्ध हुने चेतावनी एमाले नेताहरुले दिन थालेका छन् ।

देउवालाई प्रधानमन्त्रीमा नियुक्त नगरिए विपक्षी गठबन्धनले के गर्छन्, अहिलेसम्म नेताहरुले केही भनेका छैनन् ।

........... अदालतले देउवाको पक्षमा परमादेश जारी नगरी संसद पुनस्र्थापना मात्रै गरेर धारा ७६(५) मा ह्विप आकर्षित हुने व्याख्या गरिदियो भने त्यसले नयाँ सरकार गठनमा अवरोध पुग्न सक्ने र आगामी चुनावसम्म केपी ओलीकै नै निरन्तरता हुन सक्ने सत्तापक्षको आश छ । त्यसपछि तोकिएको मितिमा ओलीले चुनाव गराउन सकेनन् भने राजनीतिक र संवैधानिक संकट थप गहिरिन सक्छ र त्यसबाट ओलीले थप सत्ता लम्ब्याउने मौका पाउने छन् । ...........

दलहरुबीचको अबको लडाइँ केपी ओलीको नेतृत्वमा चुनावमा जाने कि शेरबहादुर देउवाको नेतृत्वमा जाने भन्नेमा देखिन्छ ।

............ एमाले नेताहरुको कुरा सुन्दा

अदालतले शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउन परमादेश नै जारी गरे पनि ओलीले प्रधानमन्त्री छाड्नेवाला छैनन् ।

किनभने, उनीहरुका अनुसार देउवालाई अदालतले प्रधानमन्त्री बनाएर हुँदैन, राष्ट्रपतिले नै बनाउनुपर्ने हुन्छ । .............. अदालतले देउवाको पक्षमा परमादेश जारी गरेन, तर संसदमात्रै ब्यूँतायो भने गणितीय चलखेल गरेर विपक्षीलाई बहुमत पुग्न नदिने रणनीतिमा प्रधानमन्त्री ओली लागिपर्ने र ‘सफल हुने’ एमाले नेताहरुको दाबी छ ।

एकअर्कालाई धोका नदिने विपक्षी गठबन्धनका नेताहरुको प्रतिबद्धता प्रधानमन्त्रीको अफर आएपनि ब्याक नहुने माधव नेपालको उद्घोष

Wednesday, June 23, 2021

पाँच सदस्यीय मंत्रीमंडल: जसपा एकता प्रयास का लागि राम्रो मौका

पाँच सदस्यीय मंत्रीमंडल: जसपा एकता प्रयास का लागि राम्रो मौका 

यी छ जना बिना कुनै पुर्वशर्त तीन पटक तीन तीन घंटा का लागि तीन फरक दिन बसेर प्रचंड को भाषा मा घनीभुत छलफल गर्ने हो भने त्यसले राम्रो परिणाम दिन्छ जस्तो मलाई लागेको छ। 








Monday, June 21, 2021

बाबुराम को नया समाजवाद र मदन भंडारी को जबज

म जस्तो गैर कम्युनिस्ट का लागि बहुदल मानने भनेको केही न केही। तर कम्युनिस्ट हरु का लागि त्यो कति ठुलो फड्को रहेछ भन्ने कुरा प्रचंड को विगत केही वर्ष को व्यवहार ले देखायो। त्यस अर्थ मा बाबुराम को नया समाजवाद मेरो लागि केही न केही लाग्ला तर त्यो कम्युनिस्ट हरु का लागि ठुलो कुरा नै हुन सक्छ। प्रचंड र माधव ले पार्टी को नाम मा कम्युनिस्ट शब्द राख्न छोड्नु ठुलो कुरा हुनेछ। हंसिया हथौड़ा नभए पनि हुने। जबज ले मुख्य रूपले राजनीतिक सोंच दिएको हो। नया समाजवाद ले आर्थिक सोंच पनि थप्न खोजेको देखिन्छ। 

मिश्रित अर्थतंत्र को दायरा अत्यंत फराकिलो हुन्छ। आखिर चीन मा डेंग स्योपिन्ग ले पुर्ण राष्ट्रियकरण ले भुखमरी ल्याउँदो रहेछ भन्ने देखे। निजी स्वामित्व को आफ्नै महत्व हुँदो रहेछ। गुजरात को मुख्य मंत्री हुँदा नरेंद्र मोदी ले सरकारी स्वामित्व मा रहेको प्रत्येक कंपनी लाई नाफ़ा मा लगेर देखाइदिए। कसरी भन्दा राजनीतिक घोंचपच नगर्ने, सही मान्छे लाई नियुक्ति दिएर काम गर्न दिने। अर्थतंत्र मा निजी क्षेत्र को रोल कति र सरकारी क्षेत्र को रोल कति, त्यो त कहिले नटुङ्गिने बहस हो। प्रयोग हरु भइरहन्छ। 

मदन को जबज नमानेका प्रचंड ले यदि बाबुराम को नस (नया समाजवाद) मानेर हृदय ले नै बहुदल मान्छन भने त्यो पनि एउटा सफलत नै हुनेछ। गोर्बाचेव को नाम सुन्दा कन्सिरी तातेर आउने माधव ले पनि फड्को मार्छन भने त्यो पनि राम्रो हुनेछ। नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केंद्र विसर्जन गरेर एउटा नया समाजवादी केंद्र को स्थापना हुनेछ भने त्यो पनि राम्रो नै हुनेछ। तर मेरो दावा यति मात्र हो कि त्यो फड्को प्रचंड र माधव ले मार्ने छैनन। दुबै लाई कम्युनिस्ट शब्द सँग त्यति प्यार छ। 







बाबुराम भट्टराई को Conspiracy Theory




बाबुराम भट्टराई विरामी हुँदा र को मान्छे ले आएर थर्कायो ह रे! त्यस्तो पनि हो। बिरामी हुँदा हुने ह्यलुसिनेसन (hallucination) यसै लाई भनिन्छ। विप्लव र सीके राउत लाई एउटै सुत्र मा बाँध्दा झन स्पष्ट हुन्छ, त्यो ह्यलुसिनेसन (hallucination) नै थियो भनेर। 

देश मा लोकतंत्र लाई खतरा त छ। तर त्यो खतरा जसपा एक ढिक्का नभएको ले छ। संसद पुनर्स्थापना हुन्छ। त्यस पछि जसपा एक ढिक्का भएर ओली र देउबा दुई मध्ये एक जता तिर लागे पनि संसद जोगिन्छ। यदि संसद जोगिनु लाई लोकतंत्र जोगिनु भनिएको हो भने। कुकुर को मासु बेच्ने संसद। 

तर जसपा फोड़न घन बोकेर हिडेका बाबुराम। लोकतंत्र माथि रहेको खतरा बाबुराम का कारन हो। जसपा एक ढिक्का छैन भने संसद पुनर्स्थापना भएर आए पनि हुने भनेको विगठन नै हो। 
























उपेन्द्र यादव का अभिव्यक्ति मा विरोधाभाष हरु

अहिले उपेन्द्र यादव, महंथ ठाकुर र राजेन्द्र महतो का लागि प्रमुख मुद्दा न लोकतंत्र हो न संविधान संसोधन हो। देश मा या त संसद पुनर्स्थापना हुन्छ, या त चुनाव को प्रयास हुन्छ या त राष्ट्रपति शासन को बाटो देश नया संविधान सभा मा जान्छ। लोकतंत्र कायम रहने तीन बाटो। तर जसपा एक रहने एउटा पनि बाटो बाँकी देखिँदैन। 

केपी ओली हिलटर हुन क्षमता पुग्दैन। कि त केपी ओली राजा महेंद्र हो कि त केशर जंग रायमाझी हो। दुबै कसरी हुन सक्छ? र केशर जंग रायमाझी हो भने राजा महेंद्र को हो आज? 

महंथ ठाकुर र राजेंद्र महतो वेदानन्द झा हो भने केपी ओली राजा महेंद्र हो। हो त? 

केपी ओली ले संसद भंग गर्दा महंथ लाई सोधेर गरेका होइनन। त्यसको जिम्मेवारी ओली को मात्र हो। त्यो कुरा तर अदालत मा छ। 

"संसद पुनस्र्थापना भयो भने संसद संख्या चाहिन्छ भनेर त्यसैमा अहिलेदेखि नै ठूलो लगानी लगाएर धेरैभन्दा धेरै मन्त्रालय वितरण गरेर ओलीले सबैलाई अल्झाएर राखेको यादवको आरोप छ ।" राजा महेंद्र लाई त त्यो डर थिएन। संसद फर्केर आउँछ कि भन्ने थिएन। भने पछि ओली को विगठन महेंद्र को जस्तो होइन कि देउबा ले गरे जस्तो पनि होइन। जुन देउबा को पछि उपेंद्र जी लागेका छन। 

संसद पुनर्स्थापना हुन्छ भन्ने पुर्ण विश्वास भएको मान्छे उपेंद्र जी। त्यस्तो मान्छे ले ओली ले संसद विगठन गरेर लोकतंत्र समाप्त गरे भन्न मिल्छ? 

ओली ले चार वर्ष अगाडि बोलेका कुरा हरु लाई त यादव आफैले १९ महिना मंत्री बनेर मटियामेट गरे। ती कुरा फेरि कॅश गर्न पाइयो त?

संविधान को हुबहु कॉपी पेस्ट गरेको नागरिकता बारे अध्यादेश सर्वोच्च ले कसरी रोक लगाउन मिल्छ? त्यहाँ त अदालत माथि नै प्रश्न उठ्यो। अदालत मा सेटिंग को आरोप गंभीर हो। मेरो आरोप पहाड़ी पुर्वाग्रह को हो। 

रेशम चौधरी का लागि सर्वोच्च अदालत मा कानुनी लड़ाइ लड्ने निर्णय गरिए जस्तो लाग्छ। 

ओली ले आफ्नै पाँच वर्ष नेकपा को सरकार चलाउने वाचा त पुरा गर्न सकेनन, ३२ सीटे जसपा को प्रत्येक माग पुरा गर्लान भन्ने आशा गर्नु हुँदैन। जस्तो कि प्रदेश को नक्शा बदल्ने कुरा। त्यो अहिले शायद नहोला। 

मधेस आंदोलन मा सात साल देखि अहिले सम्म के कति कसको कति योगदान रह्यो त्यो वादविवाद गर्ने समय यो होइन। अहिले जब मधेस आंदोलन समाप्त गर्ने प्रयास हरु भैराखेका छन, यो उपयुक्त समय होइन। 

वेदानन्द झा भारत को इशारा मा चलेका थिए? आफैले भारत ले ओली को समर्थन गरेर नेपालमा लोकतंत्र मासन लागेको भन्ने, आफै ले भारत का तीन चार जना राजदुत सबैले नेपाल मा लोकतंत्र को पक्ष मा लेख लेखेको कुरा पनि भन्ने! मधेसी नेता ले यसरी भारत लाई मुछेको यो पहिलो होला। 

हिटलर मुसोलिनी नाम हरु हल्का प्रयोग गर्नु उचित होइन। 

सारांश मा भन्नु पर्दा मैले के देखिराखेको छु भने राजा महेंद्र को ठाउँ मा बाबुराम भट्टराई र बरु वेदानन्द झा उपेंद्र यादव। किनभने जसपा फुटाउन कुनै कसर बाँकी नराख्ने अभियान मा अहिले लाग्नु भनेको मधेस आंदोलन समाप्त पार्ने प्रयास हो। बाबुराम को कहीं पे निगाहें कहीं पे निशाना। भन्ने बेला मा लोकतंत्र माथि खतरा, तर प्रहार गर्न खोजेको मधेस आंदोलन माथि। 

जसपा माथि तानाशाही अध्यक्ष बन्ने प्रयास मा पार्टी बाहिर को जुन सुकै शक्ति सँग जुन सुकै उठबस गर्न बाँकी नराखे जस्तो देखियो। 

लोकतंत्र माथि खतरा छैन। जसपा को एकता माथि खतरा छ। जसपा फोड़न उपेंद्र यादव बाबुराम को साथ दिराखेका छन। 



उपेन्द्र यादवको विश्लेषण : महेन्द्रपथमा ओली र महन्थ ‘केपी ओली सुध्रिएका छैनन्, विदेशीको चलखेल बढ्यो’ .......... जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) का अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले केपी ओलीलाई राजा महेन्द्र, हिटलर अनि केशरजंग रायमाझीको पथमा हिँडेको बताएका छन् । त्यस्तै महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतोहरू केपी ओलीको पिछलग्गु बनेको र उनीहरु बेदानन्द झाको नयाँ संस्करण भएको बताएका छन् । ........ ‘राजा त्रिभुवनले २००७ सालपछि संसद बन्न दिएनन् । राजा महेन्द्रका पालामा राजनीतिक संघर्ष भयो र २०१५ सालमा चुनाव भएर संसदीय अभ्यास सुरु भयो । तर, राजा महेन्द्रले १८ महिनामा नै त्यो संसद समाप्त पारेर दलहरूमाथि प्रतिबन्ध लगाई ३० वर्षसम्म निरंकुश शासन चलाए ।’ ......... अहिले केपी ओलीले पनि राजा महेन्द्रले जस्तै संसद भंग गरी स्वेच्छाचारी शासन चलाएको आरोप लगाए । लोकतन्त्रमाथि प्रहार गर्ने ओलीको मतियार बन्ने काम महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतोहरूले गरेको बताउँदै यादवले यसअघि पनि बेदानन्द झाहरु दरबार पसेको इतिहास सम्झिए । ......... ‘अहिले रायमाझीका संस्करण केपी ओली हुन् भने बेदानन्द झाका संस्करण महन्थ ठाकुरहरु हुन्,’ यादवले भने, त्यतिबेलाका बेदानन्द झाहरु दरबार पसेका थिए, अहिलेका महन्थ ठाकुरहरु ओली दरबार छिरेका छन् । त्यसबापत कामै नलाग्ने मन्त्रालयहरु पाएका छन् ।’ ...... संसद पुनस्र्थापना भयो भने संसद संख्या चाहिन्छ भनेर त्यसैमा अहिलेदेखि नै ठूलो लगानी लगाएर धेरैभन्दा धेरै मन्त्रालय वितरण गरेर ओलीले सबैलाई अल्झाएर राखेको यादवको आरोप छ । उनले भने, ‘संसद पुनस्र्थापना हुन्छ, त्यसपछि ओलीका मतियार बन्नेहरुको अवस्था के हुन्छ, उनीहरुले नैतिकताको राजनीतिक गर्छन् कि पुनः ओलीकै पथमा जान्छन्, त्यो हेर्न बाँकी छ ।’ ........ यादवले भने, ‘यदि संसद पुनस्र्थापना भएन भने ओलीले हिन्दी फिल्मको गीत गाउँदै भन्नेछन्, मेरे आँगने मे तुम्हारा क्या काम है..! त्यसपछि उनीहरु सबैलाई हटाएर मन्त्रिपरिषद् पुनर्गठन गर्छन् । एक दुईजना उनीहरुको पक्षबाट पनि राख्छन् र देशको शासन सत्ता आफ्नो हातमा लिन्छन् ।’ ........... संघीयता, गणतन्त्र र समावेशी नरुचाउने प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको हातमा देशको नेतृत्व रहेको र उनलाई कमल थापा, महन्थ ठाकुरलगायतका दरबारियाहरुले साथ दिइरहेको यादवको टिप्पणी छ । ओली– ठाकुर गठबन्धनले देशको लोकतान्त्रिक प्रकृयालाई प्रभाव पारिरहेको बताउँदै राजा ज्ञानेन्द्रले जसरी संसद भंग गरे, त्यसरी नै ओलीले पनि भंग गरेर देशको शासन सत्ता आफ्नो हातमा लिएको यादवले आरोप लगाए । ......... महन्थ ठाकुरहरुले जनतालाई ढाँट्ने काम गरिरहेको र उनीहरुले अहिले केपी ओली बदलिएका छन् भन्दै हिँडेको यादवले बताए । उनले भने, ‘के ओलीको विचार परिवर्तन भएको छ त ? प्रतिगमनकारी चरित्रमा परिवर्तन भएको छ त ? के केपी ओलीको भ्रष्ट चरित्र परिवर्तन भएको छ ? केपी ओलीको निरंकुश चरित्रमा परिवर्तन आएको छ ? होइन, ओलीमा कुनै परिवर्तन आएको छैन । ............. केपी ओली आफैंले लगाएका मुद्दाहरुमध्ये दुईचार वटा मुद्दा फिर्ता लिएको तर त्यो पनि अझै कार्यान्वयनमा नआएको ........ नागरिकतामा पनि ओलीले त्यस्तै नाटक गरेर संविधानमा भएको व्यवस्थालाई कपी गरेर अध्यादेशमा पेस्ट गरी महन्थ ठाकुरहरुलाई खुस बनाइदिएको ........ ओलीले एकातिर अध्यादेश ल्याएर नागरिकताको समस्या समाधान गरें भने अर्कोतिर आफ्नै मान्छे लगाएर रीट हाल्न लगाएर पछि

न्यायाधीशलाई भनेर त्यसलाई उल्टाउन लगाइदिए

।’ ........... रेशम चौधरी रिहाइको अहिलेसम्म कुनै सम्भावना नै नरहेको बताउँदै अध्यक्ष यादवले मधेसको मुद्दा समानुपातिक समावेशी हो, जसको नाम पनि ओलीले सुन्न नचाहेको ........ स्वायत्ता र सुशासनसहितको अधिकार, जसलाई ओलीले सुन्न नचाहेको बताउँदै उनले पहिचानसहितको संघीयता वा पहिचानमा आधारित संघीयता जसलाई सुन्दै ओलीलाई टाउको दुख्ने गरेको ..........

यादवले भने, हामीले मधेस आन्दोलन गर्दा राजेन्द्र महतो मन्त्री थिए, त्यतिबेला पनि उनले मधेसीको ९० प्रतिशत माग पूरा भएको भनेका थिए । आन्दोलन अगाडि बढ्दै गयो, महन्थ ठाकुर पनि मन्त्री थिए, उनले पनि आन्दोलनलाई पानीको बुलबुला भनी टिप्पणी गरेका थिए, अहिले उनीहरु नै ओलीले सबै माग पूरा गरिदिए भन्नु नयाँ कुरा नरहेको

............. अध्यक्ष यादवले भने, ‘उनीहरुले यस्तो किन गरे त सोध्दा उनीहरु नै भन्छन् ‘हम लोग क्या करे, हम लोग मालिकका गुलाम है, मालिक जो कहेगें वा न करेगें । अर्थात, हामी के गर्न सक्छौं, हामी त नोकर हौं, मालिकले जे भन्छ त्यही गछौ, अर्कोले भन्छन्, ‘हम लोग तो समझ रहे हैं कि ये प्रतिगमन हैं लेकिन वो लोग नही समझ रहे, वो लोग जो कह रहें हैं हम लोग वही कर रहैं’ अर्थात यो प्रतिगमन हो भने कुरा हामीलाई पनि थाह छ । तर, यो कुरा उनीहरु सम्झिरहेका छैनन्, उनीहरुले जे भन्छन्, हामीले त्यही गर्छौं ।’ यादवको प्रश्न छ, ‘यस्ता अरुको गुलाम नेताले देश र मधेसको कसरी प्रतिनिधित्व गर्न सक्छन् ?’ ........ महन्थ ठाकुरहरु जुन मालिकको इशारामा काम गरिरहेका छन्, यदि भोलि गएर लोकतन्त्र समाप्त भयो भने त्यो मालिकले पनि साथ छाड्ने ........ ‘देशमा ठूलो भूराजनीतिक खेल भइरहेको छ, यस भूमरीबाट देशलाई निकाल्न जरुरी छ,’ अध्यक्ष यादवले भने, ‘जसरी बेदानन्द झा र तुलसी गिरीहरुले राजा महेन्द्रसँग मिलेर लोकतन्त्रलाई समाप्त पारेका थिए, अहिले महन्थ ठाकुरहरुले ओलीसँग मिलेर लोकतन्त्रलाई समाप्त पार्ने कार्य गरिरहेका छन् । ............. ‘भारतीय अखबारमा नेपालमा रहेका पूर्वराजदूतहरु रञ्जित रे, श्यामशरण लगायतकाले लेखेका छन् कि भारतले नेपालको लोकतन्त्रलाई बलियो बनाउने काम गर्नुपर्छ,’ यादव भन्छन्, ‘त्यो भन्नुको अर्थ के हो भने नेपालमा लोकतन्त्र बलियो हुनु नै भारतको हितमा हुन्छ भन्ने उनीहरुको धारणा हो ।’ .......... विदेशीलाई दोष दिनुभन्दा आफू ठीक हुनुपर्ने कुरामा जोड दिँदै उनले आफू ठिक भएपछि अरु कसैले केही गर्न सकिने धारणा राखे । ओलीले भारत विरोधी नारा दिएर हिमाल, पहाडबाट भोट बटुलेर अहिले ठीक उल्टो गरेको बताउँदै यादवले भने, ‘अब जनताले पनि ओलीको खोक्रो राष्ट्रवाद थाहा पाइसके । उनले भने, ‘प्रतिगामीहरु कहिलेकाहिँ धेरै शक्तिशाली देखिन्छन्, तर जनता जागेपछि आफैं समाप्त हुन्छन् । केही दिन जनताले दुःख पाउँछन्, तर जनताले ती प्रतिगामीलाई परास्त गर्छन् । ............ ‘हिटलर जनताबाट निर्वाचित भएर आएका नेता थिए तर उनले पनि संसदमाथि नै प्रहार गरेका थिए र एउटा निरंकुश शासकका रुपमा अगाडि आएका थिए । इटलीमा मुसोलिनी पनि संसदबाटै आएका थिए र उनले पनि संसदलाई समाप्त पारेर फासीवादको सुरुवात गरेका थिए । टर्कीका तानाशाह पनि संसदबाटै आएका थिए र संसदलाई नै समाप्त पार्ने कार्य गरेका थिए । त्यसैको नयाँ स्वरुपमा केपी ओली आएका छन् ।’ ............ केपी ओली संघीयता, लोकतन्त्र, समावेशिता केही पनि नरुचाउने नेता रहेको यादवले आरोप लगाए । उनको आफ्नो पार्टीमा अन्तरद्वन्द्व भएको र त्यसैको आडमा ओलीले संसदमाथि प्रहार गरेर अध्यादेशबाट देश सञ्चालन गर्न लागेको यादवले बताए ।

ओलीले अब प्रदेशसभा भंग गरेर देशको सम्पूर्ण सत्ता हातमा लिई कम्बोडियाको जस्तो चुनाव गराएर देशलाई आफ्नो नियन्त्रणमा लिने योजनामा बनाएको यादवले दाबी गरे ।

............. केपी ओलीकै सहयोगमा जसपाकै कतिपय नेताहरुलाई उठाएर लगेर जबर्जस्ती हस्ताक्षर गराएको आरोप अध्यक्ष यादवले लगाउँदै भने, ‘महन्थ एण्ड कम्पनीका साथीहरुले बुझ्नै नसकेको कुरा के हो भने मधेशीको शक्ति न सेनामा छ, न न्यायालयमा छ, न ब्युरोक्रेसीमा छ, न अन्य ठाउँमा छ । जसपाको शक्ति संसदमा थियो, त्यसलाई पनि षड्यन्त्र गरेर कमजोर बनाउने काम भयो ।’




Sunday, June 20, 2021

बाबुराम भट्टराई को हस्ताक्षर हराएको सुचना





देउवालाई उनकै समूहका नेताहरूले सोधे- निधिको कुरा के हो? मोहनबहादुर बस्नेत भन्छन्- निधिलाई समेटेर देउवा नै सभापति
निर्वाचन आयाेगमा मेरो हस्ताक्षर दुरुपयोग भयाे : बाबुराम भट्टराई जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) संघीय अध्यक्ष बाबुराम भट्टराईले अध्यक्ष महन्थ ठाकुरले आफ्नो हस्ताक्षर दुरुपयोग गरेको आरोप लगाएका छन्। आइतबार राति उनले सामाजिक सञ्जाल ट्वीटरमार्फत् निर्वाचन आयोगमा आफ्नोसमेत हस्ताक्षर दुरुपयोग गरेको देखेर स्तब्ध भएको बताएका हुन्। ठाकुरको नाम नलिई उनले भनेका छन्, ‘स्वच्छ छवीका मानिएका ८० वर्षे नेताले समेत पार्टी बैठकको नक्कली श्रेस्ता बनाएर निर्वाचन आयोगमा मेरोसमेत हस्ताक्षर दुरूपयोग गरेको देखेर स्तब्ध छु।’ उनले ओली–विद्या राजमा नेपाली राज्य र राजनीतिको नैतिक धरातल पातालमै भासिने भयो भनेर टिप्पणीसमेत गरेका छन्।

कहाँ पुग्यो एमाले एकीकरण प्रक्रिया? “सर्वोच्च अदालतले संसद् पुन:स्थापना गरिहालेछ भने पनि हामी एमाले एक हुन्छौं, तपाईं नै प्रधानमन्त्री हुनुहुन्छ। चुनाव सदर नै गरेछ भने पनि मिलेरै चुनावमा जान्छौं, त्यसलाई शर्त नबनाऔं भन्ने नेपाल पक्षको कुरा छ,” एक एमाले केन्द्रीय सदस्य भन्छन्, “तर, विपक्षी दलको नेतालाई प्रधानमन्त्री बनाउन माग गर्दै सर्वोच्चमा बुझाएको हस्ताक्षर फिर्ता नलिएसम्म कसरी एउटै बैठकमा बस्न सकिन्छ भन्ने ओलीको भनाइ छ। नमिलेको कुरा यही हो।” ...... “हामीले पार्टी एकताका लागि दबाब स्वरूप विद्रोह गरेका हौं, मिलेर जाने कुरामा हामी सधैं तयार छौं,” ज्वाला भन्छन्, “साथीहरूसँग कुराकानी भइरहेको छ। हामी हिजो पनि एमाले थियौं, आज पनि एमाले नै छौं। नमिल्नुपर्ने कारण के छ र?”



४१ दललाई जनही ५० हजार जरिवाना गर्ने निर्वाचन आयोगको निर्णय
कसरी होला ओलीराजको अन्त्य? संयोगवश, नाकाबन्दीकालमा प्रधानमन्त्री ओली थिए। भारतीय असन्तोषको मुख्य मुद्दा अंगीकृत नागरिकताबारे ओलीले त्यसै वेला 'नागरिकता सीमामा बसेर रानीको जन्मदिनमा चकलेट बाँडे जस्तो बाँड्ने चिज होइन' भन्ने कडा जवाफ दिए।  ...... नाकाबन्दीविरुद्धको अडानका कारण ओलीको छवि राष्ट्रवादी नेताको बन्यो। 'एक मधेस एक प्रदेश' पक्षधरहरूलाई उनले सबै समथर जमीन मधेस हुन सक्दैन भन्ने जवाफ त्यसअघि नै दिएका थिए। ........... नाकाबन्दीताका तराई क्षेत्रमा प्रहरीको कमान्ड गरेर उच्च ओहदाबाट केही समयअघि अवकाश पाएका एक मित्र ओली र महतो-ठाकुर सम्मिलनबाट अहिले विस्मयमा परेका छन्। सीमाक्षेत्रको हिंस्रक आन्दोलनमा जनधनमाथि क्षति पुग्न नदिन सुरक्षार्थ खटिएको प्रहरी डफ्फाका निम्ति दुईपायासँगै चौपायाले पनि 'सुरक्षा चुनौती' थपेका हुन्थे। ति मित्रका अनुसार, त्यस वेला गल्ली-गल्लीमा 'केपी ओली' लेखेर छाडिएका भुस्याहा कुकुरहरूलाई समाउने र तिनका शरीरबाट पोस्टर र रङ हटाउने काम प्रहरीका निम्ति थप झन्झटिलो हुन्थ्यो। ........... सत्ता टिक्छ भने 'चकलेट सरह' नागरिकता बाँड्न उनलाई कुनै आपत्ति भएन। ........ ओलीको चरित्र के हाे भने उनी खेलमा भाग लिन्छन्, तर खेलका नियम मान्दैनन्। खेलमा उनले दिएका धकमधक्का र छिर्के त गनिसाध्य छैन। गोल गर्न नसक्दा पोस्ट नै सार्ने ओली त्यतिले पनि नपुग्दा भकुन्डो लिएर मैदानबाट अलप हुन्छन्। .......... पहिलो पटक झैं दोस्रो पटकको विघटनको पनि कुनै वैधानिक आधार देखिन्न। विघटन फेरि पनि बदर हुने सम्भावना प्रबल देखिन्छ, तर आफ्नो स्वभावअनुसार उनले फेरि पनि सत्ता छाड्ने छैनन्। फेरि पनि विघटन वा संकटकाल लगाएर फ्रान्सेली भाषामा भनिने 'दँस मकाब्र' (मृत्यु नाच) जारी राख्नेछन्। त्यसैले सम्मानित अदालतले ठीक-बेठीकको फैसला मात्र नगरेर बदनियतपूर्ण कृत्य गर्नेलाई सजाय पनि तोकिदिएपछि मात्र यो 'दँस मकाब्र' को अन्त्य हुनसक्छ।


बाबुराम का लागि समाजवाद परिभाषित गर्ने सुनौलो अवसर



देश को संविधान ले समाजवाद उन्मुख देश भनेर लेख्दियाछ। 

आजको एमाले एउटा बिजनेस मैत्री पार्टी हो। कम्युनिस्ट हो भने त्यसको नया व्याख्या गर्ने जमर्को गरेका छैनन। दलाल पुँजीवाद (crony capitalism) देखिन्छ व्यवहार मा। अझ त्यसमा गुंडागर्दी र माफियाकरण थपथाप। अलि अलि हुन सेन प्रवृति पनि। आफ्नो मान्छे त कांग्रेस ले पनि ठुँसने गरेको। तर एमाले ले रेकॉर्ड तोड़ेको छ। 

बीपी रहँदा कांग्रेस समाजवादी पार्टी हो। कांग्रेस ले निर्दल पनि छोड्यो, समाजवाद पनि छोड्यो। समाजवाद भने पछि गरीब जनता झुक्किने। कांग्रेस का लागि त्यो शब्द भएको छ समाजवाद। नया किसिमले बुझ्ने, व्याख्या गर्ने प्रयास भएको छैन। 

कांग्रेस ले समाजवाद बुझेन बढ़ी नभनौं। म आफै बुझ्दिन। 

नाम मा नै समाजवादी जनता समाजवादी पार्टी। त्यस पार्टी का संघीय परिषद अध्यक्ष बाबुराम भट्टराई। आज जसपा को ७७ जिल्लामा सम्मानजनक उपस्थिति छ।  त्यो बाबुराम जी को योगदान हो। होइन भने उपेंद्र जी संगठन विस्तार गर्न पहाड़ पस्दा एक दुई पटक ढुङ्गा मुढा भएको। फेरि जसपा को आतंरिक संरचना यस्तो छ कि अरु बेला पार्टी अध्यक्ष जो हो सो हो तर संघीय परिषद को बैठक बस्दा त्यस बैठक को अध्यक्षता गर्ने भनेको संघीय परिषद अध्यक्ष ले। अर्थात त्यति बेला पार्टी अध्यक्ष नै संघीय परिषद अध्यक्ष। 

कति कम्युनिस्ट हुन्छन् रटने। भटटट कम्युनिस्ट। कति जड़सूत्रवादी हुन्छन्। अलजेब्रा को फोर्मुला सिकें भने जस्तो। तिनलाई देश दुनिया कहाँ पुग्यो अत्तोपत्तो हुँदैन। बाबुराम भट्टराई सोच्न सक्ने मानिस। निकै पढ़ेलेखेका। होइन भने भारत मा बीए पास छ मुख्य मंत्री भने कति धेरै पढ़ेलेखेको नेता भन्ने गरिन्छ। 

समाजवाद परिभाषित गर्ने जमर्को गर्ने देश को प्रमुख पार्टी जसपा बन्ने एउटा अवसर छ। त्यो गर्न सक्ने भनेको जसपा भित्र बाबुराम भट्टराई मात्र हो। होइन भने उपेंद्र यादव को समाजवाद भनेको उत्तर प्रदेश वाला समाजवाद हो। यादव मुस्लिम गठबंधन मुलायम सिंह वाला। 

बाबुरामको नया समाजवाद: केजरीवाल पथ? 




देउवा र ओलीको तानातानमा माधव नेपाल केपी जेठ २ मा फर्किए माधवले के गर्लान् ?  ओली यो वार्तापछि पनि नेता नेपाल एमालेमा नआए पनि अरु केही प्रभावशाली नेताहरुलाई आफ्नो पक्षमा पार्न र नेपाललाई एक्ल्याउन सकिन्छ भन्ने बुझाइमा छन् । उता, विपक्षी गठबन्धन नेपाली काँग्रेस, माओवादी केन्द्र र जसपाको उपेन्द्र यादव पक्षलाई भने नेपाल समुह ओलीसँग मिल्न गए ओली विरुद्धको गठबन्धन कमजोर बन्ने चिन्ता छ ।  नेता नेपाल ओलीसँग मिल्न गए ओलीले प्रधानमन्त्रीको हैसियतले चालेका कदमविरुद्धका लडाइमा हार्ने डर विपक्षी गठबन्धनलाई छ । विपक्षी गठबन्धनलाई कमजोर पार्ने योजनाअनुसार नै ओलीले एमालेभित्रको एकता प्रक्रियालाई तीव्र बनाएको विश्लेषण राजनीतिक वृत्तमा हुन थालेको छ । यस्तो विश्लेषणपछि विपक्षी गठबन्धनका नेताहरुले नेता माधवकुमार नेपालसँग निरन्तर संवाद गरिरहेका छन् । ....... यतिसम्म कि अहिलेसम्म अन्य नेताका घरमा विरलै पुग्ने देउवा सोमबार भने आफ्ना सहयोगी अर्का काँग्रेस नेता पूर्णबहादुर खड्कालाई साथमै लिएर नेपाल निवास कोटेश्वर पुगेका थिए ।  ....... प्रधानमन्त्री ओली भने एमालेका सके सवै सांसद नभए माधव समुहमा लागेका एकाधबाहेकका अरुलाई आफैसँग राख्ने रणनीतिमा छन् । .......  नेपाल पक्ष ओलीसँग मिल्न गए विपक्षी गठबन्धन कमजोर हुने र ओली थप शक्तिशाली बन्ने त्रास गठबन्धनका नेताहरुलाई छ ।  ....... प्रधानमन्त्रीका प्रेस सल्लाहकारसमेत रहेका एमाले केन्द्रीय सदस्य सूर्य थापाले नेता नेपालको घरमा काँग्रेस सभापति देउवा र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्ड गएर गरेको भेटवार्तालाई एमाले सिध्याउन गरेको घरदैलोको संज्ञा दिएका छन् ।  ......... ‘गठबन्धनसँगको कुरा स्पष्ट छ, यदि हामीले नै भनेका सर्तमा ओली पुगे भने हामी जान्छौं भन्ने त उहाँहरुलाई थाहा छ, यसमा अलमल हुने कुरै भएन ।’  ........ गिरिजाप्रसाद कोइराला र शेरबहादुर देउवाबीचको विवादलाई नेता नेपालले मिलाउन सहयोग गरेका उदाहरण छन्’  ....... त्यसरी जेठ २ मा फर्कंदा एमाले केन्द्रीय समितिबाहेक सबै कमिटीमा माधव नेपालको बहुमत हुन्छ । माधव नेपाल बहुमतमा हुने गरी ओलीले उनलाई स्थान दिँदैनन्’

प्रभु साह एमालेमा बस्न नचाहेपछि....   प्रभु साहले नेकपाकै राजनीतिक वैचारिक कार्यदिशाको निरन्तरता हुनुपर्ने अर्थात जनताको बहुदलीय जनवाद नभई जनताको जनवादसहितको राजनीतिक वैचारिक कार्यदिशा हुनुपर्ने, एकताकै भाव झल्किने गरी पार्टीको नयाँ नामाकरण हुनुपर्ने, पार्टीको सांगठनिक गतिविधि पनि एकताकै भाव अनुरूप हुनुपर्ने अर्थात् पार्टीको आगामी महाधिवेशन पनि एकताकै महाधिवेशन गर्नुपर्ने जस्ता माग राख़्दै आएका थिए, जसलाई केपी ओलीले मन पराएका थिएन  ....... आफ्नो मागको ठोस सम्बोधन नहुँदासम्म अगाडी बढ्न नसक्ने अडान प्रभु साहको थियो । प्रधानमन्त्री लगायतका एमाले नेताहरुले प्रभु साहलाई पटक पटक फकाउने प्रयास गरेतापनि साह भने टसमस भएनन् । प्रधानमन्त्री स्रोतले भन्यो, “एमाले ब्युतेपछि पार्टीको निर्णय पुस्तिका (माईन्युट) मा प्रभु साहले हालसम्म पनि हस्ताक्षर गर्न नमाने पछि प्रधानमन्त्री ओली झन क्रुद्ध हुनुभयो ।”

काश्मिरका सबै रेल स्टेशनमा निःशुल्क वाइफाई सेवा  काश्मिर क्षेत्रका ६ हजार २१ स्टेशनमा निःशुल्क वाइफाई सेवा उपलब्ध गराइएको ....... रेलवे मन्त्री पियुष गोयलले ग्रामीण तथा शहरी क्षेत्रका जनतालाई जोड्न इन्टरनेटले सहयोग गर्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन् ।

नेम्वाङलाई संसदीय दलको नेता बनाएर एमाले मिलाउने प्रयास एमाले मिल्न नदिनेहरू सक्रिय हुँदा समस्या परेको हो : सल्लाहकार थापा ....... संविधान सभा अध्यक्ष तथा एमाले संसदीय दलका उपनेता सुवास नेम्बाङलाई नै संसदीय दलको नेता बनाएर दुई खेमामा विभक्त पार्टी मिलाउने प्रक्रिया अघि बढेको एक नेताले बताए । नेम्बाङले त्यस विषयमा छलफल गरेको कुरा अस्वीकार गरे । एमाले नेताहरू नेम्वाङलाई दलको नेता बनाएर जाने विकल्पमा पनि कुराकानी भइरहेको बताउँछन् । ..... अदातलको फैसला कुरेको पनि हुनसक्ने ....... नेम्वाङले वार्ता सकारात्मक रहेको र केही दिनमा शीर्ष नेता सम्मिलित संयुक्त बैठक बसेर टुंगोमा पुग्‍ने बताए । उनले भने, ‘मेरो बारेमा कुरा अघि बढेको छैन । हामी समग्र दल मिलाउन लागेका छौँ । केही दिनमा टुंगोमा पुग्छाैं । ’ ....... नेम्वाङले आफू संसदीय दलको नेता हुने विषयमा सोचिनसकेको र त्यो स्तरमा कुरा नभएको प्रष्ट पार्दै भने, ‘विभिन्‍न विकल्पमा कुरा भएको छ । कतै न कतै पुगेर मिल्नै पर्छ । हामी छिट्टै एक जुट हुनेछौँ । प्रयास जारी छ ।’

देशको चौतर्फी संकटको प्रमुख कारण राजनीति/दल/नेतृत्वको स्खलन : डा. भट्टराई कांग्रेस ‘कांग्रेस’नरहनु, कम्युनिष्ट ‘कम्युनिष्ट’नरहनु, समाजवादी ‘समाजवादी’नरहनु ! नै अहिलेको समस्या रहेको



बाबुराम भट्टराई भन्छन्– पार्टीहरुलाई आमूल रूपान्तरण गर्ने आँट गरौँ रुपान्तरण हुन नसके समयले अर्कै गति लिने र अहिलेको दलहरुको अस्तित्व नै नरहने खतरा बढ्न सक्ने



Saturday, June 19, 2021

उपेन्द्र यादव को पार्टी कब्ज़ा को प्रयास

प्रचंड लाई सत्ता कब्ज़ा को प्रयास को आरोप लाग्ने गर्थ्यो। लोकतंत्र हो, जनता को छोरा (र छोरी) सत्ता मा जान पाइन्छ। किन नपाउनु? तर सत्ता कब्ज़ा भनेको सत्ता ग्रहण होइन। सत्ता प्राप्ति भनेको चुनाव जितेर आयो प्रधान मंत्री बन्यो। त्यो त पाइन्छ। तर सत्ता कब्ज़ा भनेको सार्वभौमसत्ता जनता बाट छिन्ने काम हो। शक्ति को स्रोत अब जनता रहेन भन्ने मान्यता हो। ज्ञानेंद्र ले सत्ता कब्ज़ा गरेको। उसको बाउ महेंद्र ले सत्ता कब्ज़ा गरेको। प्रचंड लाई त्यही आरोप लागेको। वैद्य ले उक्साएको भरमा आर्मी सँग निहुँ खोज्दै बसेको। काम कुरो एका तिर कुम्लो बोकी ठिमी तिर। भोट माग्ने बेला राम्रो संविधान दिन्छु भनेर भोट माग्यो। चुनाव जिते पछि ठिमी तिर। 

अहिले म उपेंद्र यादव लाई पार्टी कब्ज़ा को आरोप लगाउँदैछु। पार्टी कब्ज़ा को प्रयास। पार्टी अध्यक्ष बन्न पाइन्छ। तर लोकतान्त्रिक देश को लोकतान्त्रिक पार्टी हो। दुई अध्यक्ष भएको पार्टी मा एउटा अध्यक्ष ले अर्को अध्यक्ष लाई निकाल्ने प्रयास को नौटंकी मा निर्वाचन आयोग सामेल भयो भने त्यो आयोग को नैतिकता समाप्त भयो। देख्ने लाई लाज भएको अवस्था छ। त्यस्तो दुई कौड़ी को झगड़ा मा निर्वाचन आयोग सामेल हुनै सक्दैन। 

पार्टी चलाउन सक्ने ले पार्टी दर्ता गर्ने मान्यता हो। पार्टी चलाउन नसक्ने हरु ले किन दर्ता गरेको भन्ने प्रश्न उठ्छ। 

फेरि यो कुनै महाधिवेशन गरेको पार्टी पनि होइन। छापामार शैलीमा रातारात एकता गरेको पार्टी। मधेसी जनता को मैंडेट थियो एकता। ढिलो भए पनि पुरा गरे। होइन भने पार्टी मा अध्यक्ष दुई वटा हुँदैन। हुन त त्यो मोडल पनि काम लाग्ने भएन अब। अब त सर्वोच्च नेता, अध्यक्ष, सह-अध्यक्ष र महामंत्री को अवधारणा मा जाने बेला भइसक्यो। 

एकल अध्यक्ष को बाटो महाधिवेशन को बाटो हो। 

यो वास्तवमा चुनाव सुनाव नहुने तानाशाही कम्युनिस्ट सोंच हो। पार्टी अध्यक्ष सबैभन्दा माथि हुने। त्यो भनौं भने महंथ ठाकुर पनि  अध्यक्ष नै हो। भने पछि यो चुनाव सुनाव नहुने तानाशाही कम्युनिस्ट सोंच पनि होइन। के हो यो? 

पहिलो मधेसी क्रांति देखि आरोप लाग्दै आएको हो उपेंद्र यादव लाई: नेतृत्व शैली तानाशाही भो भनेर। 

पार्टी अध्यक्ष र संसदीय दल को नेता लाई पार्टी बाट निकाल्ने भनेको के? भारत को राजनीति मा त्यस्तो कुनै घटना घटेको मलाई ज्ञान छैन। अहिले फेरि पार्टी को आधिकारिता को दावी। पार्टी अध्यक्ष उपेंद्र यादव होइन भनेर कसैले भनेको छ? निर्वाचन आयोग ले भनेको छ? उपेंद्र यादव पार्टी अध्यक्ष हो। त्यो त अहिले नै आधिकारिक छ। के को आधिकारिता खोजिएको हो? 

महाको भ्रष्ट मान्छे, नंबर एक प्रतिगामी देउबा को परराष्ट्र मंत्री बन्ने बाहेक अर्को के एजेंडा छ उपेंद्र जी को? तर यो मंत्री पद को झगड़ा पनि होइन। मंत्री पद त ओली ले नै दिएको छ। 

भने पछि पार्टी अध्यक्ष हुनु भनेको के? त्यो नबुझेको देखियो। तानाशाही नेतृत्व शैली देखियो। 

जति बेला पार्टी एकता को सबैभन्दा बढ़ी खाँचो छ (संविधान संसोधन गरे पछि पार्टी फोड़े पनि मलाई खासै मतलब हुने छैन) त्यस बखत मा पार्टी फोड्न कुनै कसर बाँकी नछोड़ेको अवस्था छ। 

दुई नंबर प्रदेश मा गएर, जनकपुर आफै बसेर सरकार परिवर्तन गरे। संघीयता मा त्यस्तो हुँदैन। उपेंद्र यादव संघीयता को पक्षधर कि विरोधी? कर्णालीमा केही महिना अगाडि ओली ले त्यही गर्छु भन्दा उपेंद्र यादव ले विरोध मा बोलेका। 

यो राजनीतिक अवसान को बाटो हो।               

उपेन्द्र यादव को पार्टी अध्यक्ष पद के हो भन्ने कुरा नबुझेर तानाशाही मानसिकता। बाबुराम भट्टराई को बौद्धिक तानाशाही। तिमीले किन सोच्नुपर्यो, मैले तिम्रो लागि सोचिसकें, खुरुक्कन मैले भनेको मान भन्ने तानाशाही। हेपुवा प्रवृति। माओ पार्टी मा हुँदा यस्तो अवस्था मा दुई लाइन संघर्ष गर्ने गर्थे। अहिले त्यति गर्ने जमर्को पनि गरेका छैनन। के हो त बाबुराम को तर्क? प्रस्तुत गर्नुपर्ने भो। तर्क वितर्क मा ओर्लिनुपर्ने भो। 

केपी ओली हिटलर हुन भन्ने तर्क खारेज भयो। क्षमता पुग्दैन हिटलर बन्न। हुन सेन हुन भने तीन वर्ष सानो हुन सेन भएर भागवण्डा को राजनीति गर्दै बसेका देउबा ओखति हुन त? हुन सेन सँग त एकता हुन सक्दैन। माधव के गर्दैछन? प्रचंड सँग मिल्न खोजेको हो भने, प्रचंड मिस भएको हो भने त आफ्नो माउ पार्टी मा फर्के भो। प्रचंड ले खुला दिल ले स्वागत गर्नेछन। 

दुई जना तानाशाही मनोवृति का मानिस ले पार्टी फोड़न लागे। 







Wednesday, June 16, 2021

देश मा लोकतंत्र लाई खतरा छैन, जसपा को एकता लाई भने खतरा छ




केपी ओली यदि हिटलर हुन भने, केपी ओली यदि हुन सेन हुन भने (मैले हो होइन भनेको होइन) त्यो कुरा माधव नेपाल ले पत्याएको छैन। माधव नेपाल भनेको रावलपिंडी का भीम रावल का जेठा दाजु। भयंकर पहाड़ी पुर्वाग्रह बोकेका नेता। त्यसै नेताको आधार क्षेत्र फेरि प्रदेश नंबर दुई। माधव नेपाल लाई बोकेर हिड्ने एमाले मधेसी अचम्म नै हुन। हिटलर सँग अथवा हुन सेन सँग पार्टी एकीकरण संभव छ? तर माधव को एक मात्र प्रयास त्यही छ। देउबा लाई प्रयोग गर्ने, प्रचंड लाई प्रयोग गर्ने, अझ मुख्य रूपले उपेंद्र र बाबुराम लाई प्रयोग गर्ने। केपी ओली सँग बार्गेनिंग गर्न दम पुगिरहेको छैन। दम पुर्याउन घरि घरि देउबा र प्रचंड सँग उठबस गरे जस्तो गर्छन। जेठ २ मा जान्छस कि पार्टी फोड़दिउँ भन्ने हो माधव कामरेड को। हिटलर सिटलर केही होइन। हुन सेन सुन सेन केही होइन। 

भने पछि बाबुराम भट्टराईले आफ्नो गृहकार्य गर्नुपर्यो। केपी ओली हिटलर हो भने महंथ राजेंद्र लाई बुझाउनु अगाडि त्यो कुरा माधव कामरेड लाई समझाइबुझाइ गर्नुपर्यो। देउबा लाई त मतलब नै छैन। तीन वर्ष सम्म ख़ुशी ख़ुशी ठुलो हुन सेन केपी ओली सानो हुन सेन देउबा भएर बसेका देउबा भागबण्डा गर्दै बसेका। हुन सेन प्रवृति किन र के आधारमा गलत छ त्यति कुरा बाबुराम र प्रचंड ले मिलेर देउबा लाई बुझाउनु पर्ने भो। देउबा तर अब सानो हुन सेन बन्दिन। अब ठुलो हुन सेन म, बरु सानो हुन सेन जो सुकै बन भनेर खुट्टा उचालेर बसेको मान्छे। 

बाबुराम जी बौद्धिक मान्छे। सन २००५ मा प्रचंड ले "सुरक्षा घेरा" मा राखेको मान्छे। प्रचंड को साथ छोड्ने निर्णय त्यति बेला नै गरेको हुनुपर्छ। म भएको भए पनि त्यही निर्णय गर्थें। रिस्क त लिएकै हो। माओवादी छोड़े, नया शक्ति खड़ा गरे। त्यो रिस्क लिनु राम्रो कुरा हो। त्यसको उदाहरण समसामयिक नेपाली राजनीति मा अर्को छैन। त्यसको म सराहना गर्छु। तर प्रयोग असफल भए पछि त्यसबाट सिक्दै सकेसम्म चाडो चट्ट छोड्न पनि सक्नुपर्छ। छोड़े। राम्रो गरे। 

प्रथम संविधान सभा असफल हुनु को शत प्रतिशत दोष प्रचंड लाई जान्छ। बाबुराम ले त वैद्य को कुरा सुन्न छोड़ भनेर भनेकै हुन।  दोस्रो संविधान सभा त आफैमा प्रतिक्रांति थियो। संविधान सभा लाई संसद मा परिणत गरियो। प्रतिक्रांति त्यहीँ भयो। शक्ति संतुलन का आधारमा एक थान संविधान जारी गरियो भन्ने छ। 

जानुपर्ने त नया संविधान सभा मा नै हो। तर त्यहाँ दुर्घटना को बाटो पुग्नु हुँदैन। बजाप्ते लोकतान्त्रिक बाटो नै पुग्नु पर्छ। देशलाई संविधान सभा मा लाने एजेंडा का साथ चुनाव जितेर, त्यो मैंडेट का साथ देश लाई संविधान सभा मा लान सकिन्छ। त्यो समय आउला। 

अहिले त देउबा, माधव, प्रचंड लाई चिन्ने समय हो उपेंद्र र बाबुराम ले। निर्वाचन आयोग को निर्णय आउना साथ उपेंद्र र बाबुराम लाई बैठक मा डाक्न छोड़े तीन दाजु भाइ ले। लोकतंत्र माथि को खतरा समाप्त भएर हो? 

जसपा फ़ोड़छन भने तीन दाजु भाइ का लागि उपेंद्र र बाबुराम को महत्व छ, होइन भने छैन। किनभने तीन दाजु भाइ लाई देशमा वैकल्पिक शक्ति चाहिएको छैन। 

देउबा लाई समाजवाद अदि इत्यादि को मतलब नै छैन। र माधव र प्रचंड लाई कम्युनिस्ट शब्द सँग विछोड़ गराउँछु भन्नु नेपाल को राजतन्त्र लाई संवैधानिक राजतन्त्र नाम को नाच सिकाउँछु भन्नु जस्तो हो। भित्तामा टाउको ठोक्दै बसे भो बाबुराम जी। नया समाजवाद को माला जपेर प्रचंड र माधव लाई नया कुरा केही सिकाउन संभव छैन। 

भएरहेको समाजवादी पार्टी फोडेर नया समाजवादी केंद्र को स्थापना दिवास्वप्न हो। देउबा ले चाहेर पनि चुनावी गठबंधन बनाउन सक्दैन। बनाए देश भरि कांग्रेसी बागी उम्मेदवार खड़ा हुने मात्र हो। माधव लाई एमाले छोड्नु नै छैन। जेठ २ को माला जप्ने किन? प्रचंड बहुदल नमान्ने तर बहुदल भित्र खेल्ने मान्छे। हॉकी को खेलाड़ी भकुन्डो मैदानमा। संसदीय व्यवस्था को ज्ञान छैन, सिक्ने इच्छा छैन, सिक्न अब ढिलो पनि भइसक्यो। 

देश मा लोकतंत्र लाई खतरा छैन। जसपा को एकता लाई भने खतरा छ। बचाउनु पर्ने भनेको जसपा को एकता हो। 

प्रचंड र माधव लाई बिर्सेर तिनका असंतुष्ट कामरेड हरु लाई देश भरि नै जसपा भित्र हुल्ने समय हो यो। विशेष गरी नया पुस्ता का लाई। नया समाजवादी केंद्र भनेको अर्को नया शक्ति मात्र हुनेछ। मधेसमा शुन्य रहनेछ त्यो नसके। नामै नसके। भने पछि काम पनि नसके। 

अर्को चुनावमा पहाड़ मा जसपा ले २०-३० सीट ल्याएको आधारमा उपेंद्र यादव संसदीय दलको नेता बन्न सक्छन। पार्टी एक छ भने। 


केपी ओली भनेको उपेन्द्र यादव ले भने भन्दा पनि ख़राब मान्छे हो




केपी ओली बारे उपेन्द्र यादव ले गरेको प्रत्येक आलोचनाको म समर्थन गर्छु। केपी ओली भनेको उपेन्द्र यादव ले भने भन्दा पनि ख़राब मान्छे हो। तर त्यो ख़राब मान्छे ख़राब मान्छे हो भन्ने चेत उपेंद्र जी लाई कति बेला भयो? स्वाभाविक छ ओली को मंत्रीमंडल मा बसिरहँदा सम्म भएन। अझ भनौं केपी ओली ले प्रथम पटक संसद विगठन गर्नु अघि सम्म भएन। 

अर्थात केपी ओली को चरित्र को कुरा गरेका होइनन। केपी ओली को एउटा गलत कदम को कुरा गरेका हुन। संसद विगठन को कदम। भने पछि लक्ष्य त केपी ओली चरित्र सुधार होइन। बरु कुत्ता को पुच्छर सोझो होला केपी ओली को चरित्र तल माथि होनेवाला छैन। फेरि संघीय लोकतान्त्रिक गणतंत्र भनेको नेता हरु को चरित्र सुधारन बनाइएको व्यवस्था होइन। त्यो त लोक कल्याण का लागि बनाइएको। होइन भने चरित्र सुधार गर्नुपर्ने नेता जी हरु को लिस्ट कति लामो छ? 

त्यो गलत कदम सर्वोच्च ले सच्याए पछि त सच्चियो। त्यो गलत कदम फेरि चाले। यस पटक सच्याउने काम अदालत को नै हो कि अब पाँच दाजु भाइको? अब त उपेंद्र र बाबुराम लाई पुछन पनि छोडिसके। तीन दाजु भाई मात्र बस्छन। अर्थात लोकतंत्र बचाव को लड़ाइ हुँदै होइन। देउबा, माधव, प्रचंड का लागि उपेंद्र र बाबुराम को महत्व यति मात्र कि यी दुईले जसपा फुटाउँछन। फुटाउँदैनं भने तिनको महत्व सकियो। 

गलत कदम को कुरा हो भने त्यो सच्याउने काम अदालत को। तर चरित्र को कुरा हो भने देश ज्ञानेंद्र लाई सुम्पिने मान्छे को हो? उपेंद्र ले कस्तो मान्छे लाई नेता मान्दैछन? 

संसदीय लोकतंत्र मा नेता को चरित्र चिन्ने भनेको चुनाव अगाडि हो। केपी ओली लाई देश माथि थोपर्ने काम गरेका माधव र प्रचंड। मुख्य रूपले प्रचंड। प्रचंड एक दलीय सोंच भएको मान्छे। देश मा जोसुकै प्रधान मंत्री होस नहोस केंद्र मा चाहिं प्रचंड नै हुनुपर्ने। त्यो सोंच बारम्बार देखिन्छ। बर्लिनमा फेरि पर्खाल नै ठड्याउँछन कि जस्तो गरी एकता गरे। अब फेरि त्यो होइन अर्को एकता ह रे! अब त जेसुकै गरे पनि प्रचंड को राजनीति समाप्त भो। पछि पछि लागेर उपेंद्र जी ले आफ्नो राजनीति पनि समाप्त गर्न लागे। 

देउबा को पछि नलाग्नु। प्रचंड को पछि नलाग्नु। यहाँ सम्म कि बाबुराम को संगत पनि ख़राब नै देखिरहेको छु। 

देशको राजनीति यसरी भांडभैलो हुनुमा देश को प्रधान मंत्री ले संविधान मिचेर देशको संसद दुई दुई पटक विगठन गर्नु को ठुलो हात छ। त्यो त हो। तर ओली लाई हटाउने भनेको संसद पुनर्स्थापना पछि अथवा चुनाव को समयमा। 

अहिले प्रथम प्रमुख काम हो महामारी को समयमा देश लाई चुनावमा नळानु। त्यस का लागि संसद पुरा काल चल्नुपर्छ। अहिले त संसद पुनर्स्थापना भये पनि फेरि विगठन मा जाने संभावना बढ़ी छ। किनभने जसपा फुटको बाटो गएको छ। अहिले त देश का लागि नाक थुनेर पनि पार्टी एक ढिक्का राख्ने समय हो। 

प्रचंड जबज नमान्ने जनवाद मानने मान्छे ले कटुवाल प्रकरण जस्तै ओली प्रकरण गरेको कुराको हेक्का छैन उपेंद्र यादव लाई? दुई तिहाई को प्रधान मंत्री लाई गालहत्याएर निकाल्ने घोषणा गरेको धेरै भएको छैन। त्यो संसदीय भाषा होइन। त्यो प्रचण्डले लोकतंत्र बचाउने? पछि पछि उपेंद्र यादव लाग्ने? 

माधव लाई ओली सँग एकता गर्नुछ। एक्लै बल पुग्दैन। अनि मोर्चाबंदी गरे जस्तो गर्छन। जेठ २ मा जान्छस कि देउबा प्रचंड सँग मीटिंग गरौं भन्ने दाउ हो। माधव लाई केपी ओली हिटलर अथवा हुन सेन हो जस्तो लागेकै छैन। होइन भने संवाद समाप्त गर्थे। नया पार्टी बनाउँथे। माधव ले उपेंद्र लाई प्रयोग मात्र गरेका छन। 

देउबा लाई त मस्त छ। न रेशम चौधरी को कुरा गर्नुपरेको छ। न संविधान संसोधन को कुरा गर्नुपरेको छ। चुनाव पछि तीन वर्ष ओली सँग नियुक्ति हरु मा भागबण्डा गर्दै बसेका देउबा ले केपी ओली लाई हुन सेन बन्न सघाएका हुन। अहिले भने अघाएका हुन? 

तर सबैभन्दा समस्या छ धारा ७६ को उपधारा (५) को अपव्याख्या। उपधारा (५) को प्रधान मंत्री बन्न कुनै ठुलो संसदीय दलको नेता हुनु पर्दैन। तर बहुमत पुर्याउन तैपनि "उपधारा (२) जस्तो" भनेर किटेर नै भनेको छ। अर्थात दलीय व्हिप लाग्ने नै भनेको हो। 

तीन वर्षभित्र दोहोरो अंकको आर्थिक वृद्धि गर्ने सरकारी लक्ष्य ५४ खर्ब ३८ अर्ब बजेट खर्च हुने। ...... आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा आर्थिक वृद्धिदर ६.५ प्रतिशत अनुमान गरिएको छ । यस्तो वृद्धिदर आव २०७९/८० मा ९.६ प्रतिशत पुग्ने र त्यसपछिको आवमा भने दोहोरो अंक छुने अनुमान छ । ......... आव २०८०/८१ मा नेपालको आर्थिक वृद्धिदर १०.३ प्रतिशत रहने प्रक्षेपण गरिएको छ । ........ यो प्रक्षेपण नेपालमा लगानी गरिरहेका बहुराष्ट्रिय दाता संस्थाको अनुमान भन्दा भने निकै बढी हो । ....... दोहोरो अंकको आर्थिक वृद्धि हाँसिल हुने वर्षसम्म पुग्दा प्रतिव्यक्ति आय १५९५ डलर पुग्ने अनुमान गरिएको छ । अहिले आम्दानी ११९६ अमेरिकी डलर रहेको छ । निरपेक्ष गरिबीको रेखामुनी रहेको जनसंख्याकाृ हिस्सा ९.५ प्रतिशत झार्ने लक्ष्य राखिएको छ । ........ अहिले ६२ प्रतिशत रहेको साक्षरता दर -१५ वर्ष भन्दा माथि) ९५ प्रतिशत पुर्‍याउने लक्ष्य छ । ...... विद्युतमा पहुँच प्राप्त परिवारको संख्या शतप्रतिशत पुर्‍याउने र सो वर्षसम्म देशभर ३४८ किलोमिटर रेलमार्ग बनिसक्ने लक्ष्य समेत सरकारले तोकेको छ । अहिले ८ प्रतिशत मात्र रहेको वैदेशिक व्यापारमा निर्यातको हिस्सालाई तीन वर्षपछि करीव १६ प्रतिशत पुर्‍याउने लक्ष्य समेत सरकारले तय गरेको छ । 





संस्थागत अपक्षयको नोक्सानी ओलीको दुस्साहस अब अदम्य आत्मविश्वासभन्दा पनि गहिरो हताशाको परिचायक लाग्न थालेको छ । ....... सन् १९५१ मा राणाशाहीको अवसानदेखि कमजोर हुँदै गएको ‘मुखै कानुन’ प्रचलन सन् २००८ मा शाह शासनको अन्तसँगै समाप्त हुने आस पलाएको थियो । लिखित संविधान नभए पनि बेलायतमा कायम रहेको ‘कानुनको सर्वोच्चता’ दर्साउन चिकित्सक तथा बौद्धिक थोमस फुलर (सन् १६५४–१७३४) द्वारा अभिव्यक्त पंक्ति विधिवेत्ताहरूका लागि ब्रह्म वाक्यसरह मानिन्छ, ‘जतिसुकै माथि भए पनि तपाईंभन्दा माथि कानुन छ ।’ .......... प्रजातान्त्रिक व्यवस्थामा संविधान राजकाजका अन्य सबै संस्था एवं संयन्त्रहरूको जननी हुने गर्छ । ....... क्रान्ति, आन्दोलन, राजनीतिक बन्दोबस्त एवं प्रतिक्रान्तिलाई क्रमैसँग उत्तम, मध्यम, गौण एवं निकृष्ट किसिमको संविधान प्रतिस्थापन वा संशोधनका स्थापित प्रक्रियाका रूपमा लिने हो भने नेपालमा परिवर्तनको चक्र बिस्तारै ओर्लिंदै गएर फेदतिर उन्मुख रहेको महसुस गर्न सकिन्छ । राजनीतिक धरातलमा प्रतिक्रान्तिको सगबगीले पाँच पूर्वप्रधानमन्त्रीलाई समेत अत्याएको जस्तो छ । तिनको विवादास्पद पृष्ठभूमिले गर्दा सामूहिक वक्तव्यले अपेक्षित सार्वजनिक चर्चा भने पाउन सकेको छैन । ............

गणतान्त्रिक व्यवस्थाको राष्ट्रिय कार्यसूचीमा समानुपातिक प्रतिनिधित्व, संघीयता एवं समावेशिता थप्न सफल सन् २००७ को पहिलो तथा सन् २००८ को दोस्रो मधेस विद्रोह क्रमशः सन् २००६ को क्रान्तिका पूरक आन्दोलनहरू थिए ।

..... लाग्छ, गोरखा भुइँचालोका परकम्पहरूबीच २०१५ को जुन महिनामा सम्पन्न १६–बुँदे षड्यन्त्रबाट सन् २०१३ जस्तै कुनै अर्को राजनीतिक बन्दोबस्तमा फर्किनुबाहेकका नृजातीय मुख्तियार शर्मा ओलीको निर्वाचित अधिनायकवादबाट मुक्त हुन सकिने सबै विकल्प सकिँदै गएका छन् । ......... प्रधानमन्त्री शर्मा ओलीका गलत क्रियाकलापका कारण देशले अस्थिर र अन्योलग्रस्त राजनीतिक स्थितिको सामना गरिरहेको पाँच पूर्वप्रधानमन्त्रीको ठहर छ । आन्तरिक राजनीतिमा बाह्य शक्तिको प्रत्यक्ष वा परोक्ष हस्तक्षेप एवम् चलखेल हुन नपाओस् भन्ने कुरामा सजगताका लागि सबैको ध्यानाकर्षण गराइएको छ । ...... राज्य व्यवस्था सुस्तरी प्रतिगमनबाट ओर्लिएर प्रतिक्रान्तितिर उन्मुख भइसकेको छ ....... त्यस्ता सबै आलोचनाबाट बेखबर सर्वेसर्वा शर्मा ओली भने सदाझैं आफ्नो मनलागी गर्न व्यस्त छन् । ...... उनले आफ्नो पहिलो कार्यकालमा पनि ठूलठूलो गफ हाँक्नेबाहेक केही गरेका थिएनन् । ......... निर्वाचित कार्यकारी प्रमुखको भूमिका ग्रहण गरेर पदासीन भएदेखि नै सर्वेसर्वा शर्मा ओली राज्य सञ्चालनको हरेक मोर्चामा पुनः असफल ठहरिँदै आएका थिए । तर उनको ख्यालठट्टामा के–कस्तो जादु छ कुन्नि, सत्ताधारी दलका पर्णपत्र अध्यक्षसहित कुनै पनि पूर्वप्रधानमन्त्रीले उनको योग्यता, क्षमता वा मनसायमा कहिल्यै कुनै प्रश्न उठाएनन् । पत्रपर्ण अध्यक्ष दाहालको चासो पालो कुर्नुमा सीमित थियो । पूर्वप्रधानमन्त्री नेपाल मन्त्रिमण्डलमा भागबन्डा पाएपछि बोल्न छाडिसकेका थिए । पूर्वप्रधानमन्त्री खनालका गतिविधि आफ्नो छोराको ठेक्कापट्टा एवं केही राजनीतिक सहकर्मीको हित सुरक्षित गर्नमा सीमित हुन पुगेको थियो । ..........

प्रतिपक्षका नेता भए पनि पूर्वप्रधानमन्त्री देउवाको सार्वजनिक अभिव्यक्ति र व्यवहार सर्वेसर्वा शर्मा ओलीको अनन्य सहयोगीको जस्तो हुने गथ्र्यो ।

....... कार्यकारी प्रमुखमा पस्दै गएको डर देखेर जिम्मेवार पूर्वसंवैधानिक पदाधिकारीहरू भयभीत हुनु स्वाभाविक थियो । .......... सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटा एवम् पूर्वसभामुखहरू रामचन्द्र पौडेल, तारानाथ रानाभाट, ओनसरी घर्ती एवं कृष्णबहादुर महराको सहभागिता तथा दमननाथ ढुंगानाको सहमतिमा जारी विज्ञप्तिले प्रधानमन्त्रीको कदमलाई सरासर असंवैधानिक ठह¥याएको थियो । ........... घोषणा गरिएको मितिमा निर्वाचन होस् वा नहोस् एवं प्रियतावादी बजेटको कार्यान्वयनमा जस्तोसुकै समस्या देखियोस्, पूर्व प्रमुख निर्वाचन आयुक्तहरूको सामूहिक अनुरोधलाई पूर्ण बेवास्ता गरेर सर्वेसर्वा शर्मा ओलीले स्थापित मूल्य एवं मान्यताले उनलाई नछुने कुरा भने स्पष्टसँग देखाइदिएका छन् । ....... पूर्वसभामुख एवं पूर्व प्रमुख निर्वाचन आयुक्तहरूपछि सार्वजनिक असन्तुष्टि जारी गर्ने पालो पूर्वप्रधानन्यायाधीशहरूको थियो । पूर्वप्रधानन्यायाधीशहरू मीनबहादुर रायमाझी, अनुपराज शर्मा, कल्याण श्रेष्ठ र सुशीला कार्कीले २८ मेमा जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘धारा ७६ को प्रयोगको सम्बन्धमा हाल भएका अभ्यासहरू संविधानको अक्षर र भावना एवं प्रजातन्त्रको मूल मर्मप्रतिकूल भई विपरीत दिशातर्फ संविधान कार्यान्वयन भइरहेको आभास हुन्छ । यसले संविधान नै समाप्त हुने खतरा बढेर गएको छ ।’

न्यायमूर्तिहरूबाट योभन्दा स्पष्ट चेतावनी अरू हुन सक्दैनथ्यो ।

........... गनगन गर्ने सहकर्मी एवं प्रतिपक्षका राजनीतिकर्मीहरूको चाहना सम्बोधन गर्न भागबन्डाको नीति अख्तियार गर्नुपरे पनि अदालत, अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग, निर्वाचन आयोग वा कार्यपालिकाका संवेदनशील अंगका पदाधिकारीहरूको छनोटमा उनले आफ्नो हित सुरक्षित गर्न सक्नेको क्षमतालाई पात्रता निर्धारणको मुख्य अवयवका रूपमा राख्ने गरेका छन् । पदासीन मन्त्री आफ्नै दलका सहकर्मी भए पनि प्रधानमन्त्री सचिवालयको मञ्जुरीबेगर सम्बन्धित मन्त्रालयको सचिवले कुनै निर्णय नलिने परम्परा सर्वेसर्वा शर्मा ओलीले सुरुमै बसालिसकेका थिए । सक्षम निजी सचिवालय वैकल्पिक शक्तिकेन्द्र बन्न सक्ने डरले होला, सर्वेसर्वा शर्मा ओलीले आफूलाई प्रतिभाशाली व्यक्तिहरूको साटो चाप्लुसीमै रमाउने औसतस्तरका वृत्तिकहरूको घेराभित्र राखेका छन् । देशहितभन्दा प्रधानमन्त्रीको पदीय निरन्तरतालाई प्राथमिकतामा राख्ने सल्लाहकार, सहकर्मी, सहायक एवं सहयोगीहरूको जमातले प्रजातन्त्रका संस्थाहरूको क्रियाशीलतालाई सन्देहको दृष्टिले हेर्नु अस्वाभाविक भएन । ............ सर्वेसर्वा शर्मा

ओलीको नजरमा स्वतन्त्र मिडियाको भूमिका स्वतन्त्रतापूर्वक सत्ताको गुनगान गर्नु हो

भन्ने कुरा ......... गैरसरकारी संस्थाको विशाल अनौपचारिक व्यवसायमा एमालेका सक्रिय कार्यकर्ताहरूको लगभग एकाधिकार कायम छ ........... औपचारिक एवं अनौपचारिक संस्थाहरू एक–एक गरेर धराशायी हुँदै गएपछि प्रजातन्त्रको अवसानमा आँसु बगाउनसमेत कोही बाँकी रहनेछैनन् ।

पूर्वसभामुख, पूर्व प्रमुख निर्वाचन आयुक्त, पूर्वप्रधानन्यायाधीश एवं पूर्वप्रधानमन्त्रीहरू एकसाथ विचलित भएर पदासीन प्रधानमन्त्रीलाई चेतावनी दिने अवस्थामा पुग्नु अभूतपूर्व परिघटना हो ।

यस्तो गतिविधिले एकातिर भय उत्पन्न गराउँछ भने, अर्कोतिर आस पनि जगाउँछ । डर के हो भने, सर्वेसर्वा शर्मा ओली आफ्नो पद जोगाउन जस्तोसुकै कर्म गर्न पछि पर्ने छैनन् । आश्वस्त हुने ठाउँ त्यस्ता निष्पादनको व्यापक अस्वीकार्यतामा भेट्टाउन सकिन्छ । केही गरी प्रतिगमनकारी सत्ताले देशलाई प्रतिक्रान्तितिर उन्मुख गराए पनि त्यस्तो अवस्था दिगो भने नहुने पक्का छ ।

बाबुरामको नया समाजवाद: केजरीवाल पथ?

बाबुराम को नया समाजवादी केन्द्र
कम्युनिस्ट एकता कि नयाँ समाजवादी केन्द्र? कार्ल मार्क्सकै भनाइलाई आधार मान्ने हो भने जसरी ‘क्षमताअनुसारको काम, आवश्यकताअनुसारको दाम’ सम्भव छैन, त्यसै गरी ‘क्षमताअनुसारको काम, कामअनुुसारको दाम’ सम्भव छ। मानिसलाई ‘सर्वव्यापी शिक्षा र स्वास्थ्य सेवा’ बाट क्षमतावान् बनाउन सम्भव छ। सोहीअनुसारको रोजगारी सिर्जना गर्न र समतामूलक समाज बनाउँन सम्भव छ।

मदन भंडारी ले बहुदल आविष्कार गरेको होइन। बाबुरामले ताततातो पस्केको नया समाजवाद हुबहु केजरीवाल पथ सँग मिल्छ। यद्यपि त्यो नाम को आदर्श कतै उल्लेख छैन। केजरीवाल लाई तपाईं पुंजीवादी कि समाजवादी भन्दा उसले अचम्म मानला। बाबुराम को नया शक्ति भनेको केजरीवाल को आम आदमी पार्टी को नक्कल गर्न खोजेको नै हो। प्रयोग असफल रह्यो। सपा हुँदै जसपा पुगे। तर त्यहाँ उनको बौद्धिक तानाशाही नचलेको देखेर नमजा मानेका छन। समाजवाद नाम सँग प्यार हो भने जसपा को नाम मा छ त त्यो शब्द। 

अमेरिकी राजनीतिमा कसैलाई गाली गर्नु पर्यो भने त समाजवादी भनिदिने गरिन्छ। कसैलाई चुनाव हराउनु छ भने समाजवाद को बिल्ला लगाइदियो। चुनाव हार्छ त्यो मान्छे ले। 

साउन मा आँखा फुटेको गोरुले हरियो देख्छ भने जस्तो। पिछला शताब्दी को पुँजीवाद साम्यवाद वाला झगड़ा समाप्त भयो। अब मानव अधिकार वाला बहुदलीय लोकतंत्र र मिश्रित अर्थतंत्र सबैले मानने भन्ने भयो। अर्थात वादविवाद सकियो। तर बाबुराम जी का लागि वादविवाद सकिएको छैन। 

लोकतंत्र र मिश्रित अर्थतंत्र मानने नमान्ने वादविवाद को कहिले पनि केजरीवाल ले सामना नै गर्नुपरेन। त्यो भित्र रहेर सरकारले गर्नुपर्ने सीमित काम सकेसम्म राम्रो गर्ने भन्ने हो। मुख्य रूपले शिक्षा र स्वास्थ को क्षेत्रमा राम्रो गर्ने। मान्छे ले काम गर्ने त निजी क्षेत्रमा हो भन्ने छ। राम्रो पढेको छ भने राम्रो कमाउला। त्यो सोंच हो। 

अर्थात डेलिवर (deliver) गर्ने। भन्ने ले त्यसलाई post-ideology politics पनि भन्छन। 

बाबुराम जी को प्रयास गलत होइन। जायज छ। तर विफल यस मानेमा हुन्छ कि राजतन्त्र बांदर लाई संवैधानिक राजतन्त्र को नाच सिकाउने प्रयास गर्दै बीपी ले जीवन बिताए। बाबुराम जी प्रचंड लाई बहुदल, माधव लाई साम्यवाद/जनवाद छोड्न सिकाउन मैं आफ्नो समय दिन चाहन्छन। आफ्नो आफ्नो कुरा हो। मेरो ठोकुवा छ प्रचंड र माधव ले आजीवन कम्युनिस्ट शब्द छोड्ने वाला छैनन। हुन त तिनको राजनीतिक जीवन त समापत नै भइसक्यो। 

बरु जसपा को नया पीढ़ि लाई केजरीवाल सिकाए उपलब्धि हात लाग्दो हो। 




मन्त्रीबाट हठात् हटाइनु राजनीतिक बेइमानी हो : जितेन्द्र सोनल [अन्तर्वार्ता]  जसरी अहिले जनता समाजवादी पार्टीभित्र राजनीतिक घटनाक्रमको विकास भएको छ, पार्टीको केन्द्रदेखि प्रदेशसम्मको स्थिति त्यति राम्रो छैन। ........ महन्थ ठाकुरजीलाई कारबाही गर्ने कुरा मैले कल्पनासम्म गर्न सक्दिन। त्यसैगरी उपेन्द्रजीमाथि पनि। एउटै पार्टीको दुई नेता सदनमा शुभकामना मन्तव्य राख्दा दुई धारको कुरो राख्नु, एक नेता विपक्षीसँग गठबन्धन गरेर वैकल्पिक सरकारको कुरो गर्नु। .............. केन्द्रीय अध्यक्ष आउनुभएको छ। उहाँ सबैसँग एक्लै–एक्लै भेट गरिरहनु भएको छ, माइन्युटमा हस्ताक्षर गराइराख्नु भएको छ। त्यसपछि मलाई लाग्यो, यो राजनीतिक बेइमानी हो। उहाँले काठमाडौंमा के गर्नुभयो? कसले कसलाई कारबाही गर्‍यो, त्यो त्यागेर प्रदेशमा ५५ जनालाई बोलाएर उहाँले कुरा गर्नुपर्थ्यो। तर उहाँले चोरबाटो भएर सबै प्रक्रिया अगाडि बढाउनुभयो। जब मैले सञ्चारमाध्ययमबाट जानकारी पाएँ, त्यसपछि अन्तरमनमा लाग्यो अब यो सहकार्य अगाडि जानेवाला छैन। ............. समस्या के छ भने जनता समाजवादी पार्टी दुई पार्टी मिलेर बन्यो। तत्कालीन संघीय समाजवादी पार्टीभित्र विभिन्न गुट छ। तत्कालीन राजपा त झन् ६ पार्टी मिलेर बनेको थियो। त्यसकै अन्तरद्वन्द्व सबैठाउँमा देखिन्थ्यो। ........ शेरबहादुर देउवाजीले प्रचण्डजीको टाउकोको मूल्य तोक्नु भएको थियो, उपेन्द्र यादवजी प्रचण्डको डरले लुकीछिपी बस्नुहुन्थ्यो। तर आज हेर्नुुस् एकै ठाउँमा छन् तीनै जना। 




तीन प्रदेशमा विपक्षी गठबन्धनबाट कसरी बाहिर निस्कियो खनाल–नेपाल समूह ? पार्टी एकता जोगाउन खनाल–नेपाल समूहले लिएको लचक नीति हो वा सरकार फेरबदलको अवस्थामा निर्णायक भूमिका खेल्ने रणनीतिको हिस्सा भन्ने अझै अस्पष्ट

आफ्नै निवासमा विपक्षी गठबन्धनको  बैठक राखेर माधव नेपालले दिए सन्देश–  एमाले एकताको आधार बनेको छैन,  हामी गठबन्धनमै छौँ शीर्ष नेताहरूले ‘वर्तमान गठबन्धन एकले अर्कोलाई उपयोग गर्न होइन, राष्ट्र, गणतन्त्र, संविधान र लोकतन्त्रको रक्षा एवं जनताको सुविधा र हितलाई अभिवृद्धि गर्न बनेको’ भन्दै पुनः स्पष्टता दर्शाएका छन्, साथै आपसी सम्बन्ध बलियो बनाउने र एक–आपसमा अविश्वास उत्पन्न गराउने विषयबाट सजग रहने प्रतिबद्धता पनि व्यक्त गरेका छन्







‘खोप कूटनीतिमा सरकार पूर्ण रूपमा विफल भयो’ प्रधानमन्त्री ओलीले संसदबाट भारतलाई गाली गरेको, अमेरिकासँग एमसीसीबारे पाँच वर्षदेखि जोरी खोजिरहेको र विभिन्न कारणले बेलायतको विश्वास पनि गुमाएको भन्दै उनले भने, ‘ओलीले विदेश नीतिलाई आफ्नो सत्ता बचाउने खेलमा प्रयोग गर्दा हाम्रा ऐतिहासिक सम्बन्धहरूमा ठूलो समस्या उत्पन्न भयो । यिनै कारणले गर्दा नेपालले समयमा खोप ल्याउन सकेन ।’ ...... सबैभन्दा अनौठो त के देखियो भने स्वास्थ्य सामग्री, भ्याक्सिन लगायत विषयमा कहिल्यै पनि संसदमा बहस र छलफल नै भएन । ...... राज्यले यति ठूलो समस्यालाई समाधान गर्नका लागि कुनै रणनीतिक पेपर नै बनाउन सकेन । ........ गत वर्ष स्वास्थ्य सामग्री खरीदमा भ्रष्टाचार भएका विषय बाहिर आए । बिचौलिया, राजनीतिक दलका आफन्तहरू यो लुट्ने बेला हो, धेरै कमाउने बेला भयो भनेर लागे । हामीले स्वास्थ्य सामग्री खरीदमा व्यापक भ्रष्टाचार भएको देख्यौं । कमिसन नआई सामान नकिन्ने र जनताको स्वास्थ्यमा खेलबाड गर्ने काम भयो । ..........

प्रत्येक संकटलाई यहाँ राजनीतिक दल र कर्मचारीतन्त्रले मनग्य आम्दानी गर्ने स्रोतको रूपमा बुझेका छन् । समस्यालाई संकटमा परिणत गरेर त्यहाँबाट फाइदा उठाउने प्रवृत्ति छ ।

....... भ्रष्टाचारले सबै बिगार्‍यो । जानीजानी एजेन्ट खडा र समस्या सिर्जना गर्ने काम भयो । कमिसनको नाउँमा भारतबाट खोप ल्याउन ढिलाइ गर्दा पनि ती व्यक्तिलाई कसैले कार्बाही गरेको छैन । ...... हामीले चार डलरमा २० लाख किनेका छौं, पछि ६ डलरमा ल्याउने प्रयास भयो । ५० लाखमा पचास प्रतिशत कमिशन खान खोज्ने भनेको कति बढी खान खोजेको हो देखियो । .......... राष्ट्रपतिले किन लेखेको चिठी ? उनले भारत र चीनलाई किन चिठी लेखेको ? भारतीय राष्ट्रपतिको खोपसँग के सम्बन्ध छ ?

बेलायतकी महारानीको खोपसँग के सम्बन्ध छ ?

......... प्रश्न के हो भने गत वर्ष यही समयमा नेपालको प्रधानमन्त्रीले संसद मार्फत भारतलाई गाली गरिरहेका थिए । उनले भारतको सिम्बल र झण्डालाई गाली गरिरहेका थिए । अमेरिकासँग हामी पाँच वर्षदेखि जोरी खोजिरहेका छौं । एमसीसी अमेरिकाले हामीलाई प्रदान गर्ने अनुदान हो तर यसलाई हामीले राजनीतिको विषय बनायौं । हामीले अमेरिकासँगको विश्वसनीयता गुमाउने काम गर्‍यौं । .......... जी–७ मुलुकले गरीब मुलुकलाई दिने भनेका छन् तर त्यो २०२२ मा मात्र आउँछ । हामीलाई तत्काल आवश्यक छ । ........ हामीले चीनसँग खरीद गर्न खोजिरहेका छौं, उसले अरू मुलुकलाई बेचिरहेको छ तर नेपाललाई दिएको छैन । यस्तो अवस्थामा हाम्रो सम्बन्ध एकदमै राम्रो छ कसरी भन्न सकिन्छ ?


माधव नेपाल भेट्न कोटेश्वर पुगे डा बाबुराम