राताम्मे क्षेत्रमा डेमोक्र्याटिक उलटफेर: २०२६ अघि झूल्दो पेंडुलमको संकेत वा केवल अपवाद?
आयोवा र जर्जियाका दुई विशेष निर्वाचन परिणामले यस हप्ताको अमेरिकी राजनीतिक परिदृश्यमा हलचल मच्चाए। डेमोक्र्याटहरूले गहिरो रिपब्लिकन गढमा अप्रत्याशित जित—वा लगभग जित—हासिल गरेका छन्। यसले बहस चर्काएको छ: के अब राजनीतिक पेंडुलम डेमोक्र्याटतर्फ फर्किन थालेको हो? के ट्रम्प प्रशासनअन्तर्गत बढिरहेका मूल्यहरूले रिपब्लिकन समर्थनलाई कमजोर पार्दैछ? वा यी कम मतदाता उपस्थित भएका अपवाद मात्र हुन्, जसले २०२६ को मध्यावधि निर्वाचनमा कुनै "ब्लु वेभ" संकेत गर्दैनन्?
नजिकबाट हेर्दा देखिन्छ कि आर्थिक असन्तोष र स्थानीय परिस्थिति मिसिँदा डेमोक्र्याटहरूलाई अवसर मिलिरहेको छ—तर ठूलो राजनीतिक भूकम्प घोषणा गर्न अझै समय छ।
उलटफेर: ट्रम्पको गढमा दरार
सबैभन्दा ठूलो उलटफेर आयोवाको पहिलो स्टेट सेनेट जिल्लामा भयो, जुन राज्यको उत्तर-पश्चिमी भागमा पर्ने रूढ़िवादी इलाका हो। डेमोक्र्याट काटेलिन ड्रेले रिपब्लिकन क्रिस्टोफर प्रोशलाई करिब १० अंकले हराइन्। ट्रम्पले २०२४ मा यसै क्षेत्रमा ११ अंकले जितेका थिए।
यो जित महत्त्वपूर्ण छ। यसले आयोवा सेनेटमा रिपब्लिकनको सुपरमेजोरिटी तोडिदियो, जसले गर्दा अब डेमोक्र्याटहरूले गभर्नरका नियुक्ति अवरुद्ध गर्न र द्विदलीय वार्ता गर्न बाध्य पार्न सक्छन्।
जर्जियामा पनि डेमोक्र्याटहरू अघि बढेका छन्। ३८औँ स्टेट सेनेट जिल्ला (अटलान्टाका उपनगरीय क्षेत्र) को विशेष निर्वाचनमा डेमोक्र्याट डेब्रा शिग्लीले प्रारम्भिक मतगणनामा रिपब्लिकन प्रतिस्पर्धीहरूमाथि दुई अंकभन्दा बढीको अग्रता लिइन्। यस सीट GOP सांसदको घोटालापछि खाली भएको थियो। चुनाव अब रनअफमा जानेछ, तर गहिरो रातो क्षेत्रमा यस्तो प्रदर्शन डेमोक्र्याटहरूलाई ठूलो ऊर्जा दिएको छ।
यी घटनाहरू एक्ला छैनन्। २०२५ भरि डेमोक्र्याटहरूले विभिन्न विशेष निर्वाचनमा रिपब्लिकन सीटहरू पल्टाएका छन्। विशेष गरी ट्रम्प-समर्थक क्षेत्रमा देखिएको यो प्रवृत्ति संकेत गर्छ कि सही परिस्थितिमा मतदाताले पार्टी रेखा पार गर्न सक्छन्।
किन भइरहेको छ बदलाव? अर्थतन्त्र र स्थानीय प्रतिक्रिया
मुख्य प्रश्न यो हो कि यी परिणामहरू केवल स्थानीय घटनाक्रम हुन् वा ट्रम्पको आर्थिक नीतिहरूविरुद्ध बढ्दो असन्तोषका संकेत हुन्।
२०२४ मा महँगाई प्रमुख मुद्दा बनेको थियो र यसकै आधारमा ट्रम्पले बाइडेन-ह्यारिसलाई हराएका थिए। तर दोस्रो कार्यकाल सुरु भएको छ महिनापछि नै सर्वेक्षणहरूले मूल्यवृद्धिको दोष ट्रम्पमाथि लगाएको देखाउँछन्।
-
हार्वर्ड CAPS/ह्यारिस पोल (अगस्ट) अनुसार ३४% मतदाताले महँगाई र जीवन-यापन खर्चलाई देशको ठूलो समस्या भनेका छन्।
-
मारक्वेट लॉ स्कूल सर्वेक्षणले देखायो कि केवल २८% अमेरिकनले ट्रम्पको नीतिले महँगाई घटाउँछ भन्ने विश्वास गर्छन्, जबकि ६०% ले स्थिति उस्तै वा अझ बिग्रिन्छ भन्ने मान्छन्।
-
रायटर्स/इप्सोस पोल (अप्रिल) मा ट्रम्पको आर्थिक स्वीकृति दर ३७% मात्र थियो—उनको दोस्रो शपथपश्चातको उच्च स्तरभन्दा धेरै तल।
आयोवामा ड्रेको अभियानले शिक्षा, स्वास्थ्य र जीवन-यापन खर्च घटाउने मुद्दा उठायो। उनले प्रतिद्वन्द्वीलाई सामाजिक विषयमा “चरमपन्थी” भनेर चित्रित गरिन्, जसले आर्थिक रूपमा दबाबमा रहेका मध्यमार्गी मतदातालाई आकर्षित गरेको देखिन्छ।
जर्जियामा शिग्लीलाई रिपब्लिकन घोटालाले मौका दियो, तर उनले ट्रम्पका ट्यारिफहरूले उपभोक्ता मूल्य अझै बढाउने जोखिममाथि जोड दिइन्। उपनगरीय महिला र उच्चशिक्षित स्वतन्त्र मतदाता विशेषगरी महँगाइप्रति संवेदनशील देखिए।
तर याद गर्नुपर्ने कुरा के हो भने विशेष निर्वाचन प्रायः स्थानीय मुद्दा, उम्मेदवारको छवि र मतदाता उपस्थितिमा निर्भर हुन्छन्।
२०२६ तर्फ: के आउँदैछ "ब्लु वेभ"?
इतिहास भन्छ, राष्ट्रपतिसँग सम्बन्धित पार्टीले मध्यावधि चुनावमा प्रायः सिट गुमाउँछ—औसतमा २८ हाउस सिट र ४ सेनेट सिट। अहिले रिपब्लिकनसँग दुवै सदनमा संकीर्ण बहुमत छ (सेनेट: ५३-४७, हाउस: सानो बढ़त)। सानो स्विङ्गले पनि सत्ता सन्तुलन बदल्न सक्छ।
सर्वेक्षणहरूले डेमोक्र्याटहरूको आशा बढाएका छन्। हाल डेमोक्र्याटहरू राष्ट्रिय हाउस जनरल मतमा २–३ अंकले अघि छन्। उपनगरीय र कामकाजी वर्गका मतदातामा GOP समर्थन कमजोर हुँदैछ। शिक्षा-आधारित विभाजन पनि स्पष्ट छ: उच्चशिक्षित मतदाता डेमोक्र्याटतर्फ झुकिरहेका छन्।
तर चुनौतीहरू यथावत छन्:
-
गेरिम्यान्डरिङका कारण धेरै हाउस जिल्लाहरू एकपक्षीय छन्।
-
पुनर्विभाजनले रिपब्लिकनलाई अझै फाइदा दिन सक्छ।
-
ट्रम्पको ठुलो समर्थन आधार अझै सक्रिय छ र यदि महँगाई घट्यो भने यो प्रतिक्रिया हराउन सक्छ।
निष्कर्ष: गति छ, तर लहर अझै होइन
आयोवा र जर्जियामा डेमोक्र्याटिक सफलताले केवल संयोग मात्र होइन, मूल्यवृद्धिबाट थाकेका मतदाताको झुंझलाहटलाई पनि प्रकट गरेको छ। यसले पेंडुलम बिस्तारै झुक्दै गएको संकेत गर्छ—तर २०२६ मा कांग्रेसको शक्ति सन्तुलन बदल्न अझै लामो बाटो छ।
हालका लागि डेमोक्र्याटहरूलाई उत्साहित हुने कारण छ। यदि महँगाई यथावत रह्यो र रिपब्लिकनले आफ्नो आधारभन्दा बाहिर आकर्षण विस्तार गर्न सकेनन् भने, २०२६ को मध्यावधि निर्वाचन उनीहरूका लागि कठिन सावित हुन सक्छ। तर "वेभ" आउन भने आर्थिक पीडा निरन्तर रहनु, डेमोक्र्याटहरूको सन्देश एकजुट हुनु र रिपब्लिकनका गल्तीहरू हुनु आवश्यक छ।
संक्षेपमा: यी सुरुवाती जितहरूले डेमोक्र्याटहरूलाई गति दिएको छ, तर असली लडाइँ त अब मात्र सुरु भएको हो।
