Sunday, December 22, 2019

ओली को समयमा संविधान संसोधन होला?

"अहिलेको परिप्रेक्ष्यमा सबभन्दा महत्वपूर्ण मन्त्रालय भनेकै कानुन हो । समाजवादी पार्टीले जुन कुरा उठाइरहेको छ, ती सबै कानुन मन्त्रालयमार्फत हुने कुरा हो । त्यसैले हाम्रो लागि झन् सहज भएको छ । पहिले संविधान संशोधनको प्रस्ताव तयार गर्न वा त्यसको बारेमा कुरा गर्न अरुको मुख ताक्नु पथ्र्यो तर अब त्यस्तो अवस्था छैन । अब कानुन मन्त्रालयबाट सिधै प्रस्ताव लिएर मन्त्रिपरिषद्मा जान सकिन्छ।"
ओली को समयमा संविधान संसोधन होला?

क्रांति मात्र प्रगतिको एक मात्र अस्त्र होइन। माओवादीले त हिंसक क्रांति नै गरेको हो। त्यो पनि लगातार १० वर्ष। तर जब उ संवाद र शांति को बाटो मा आयो अनि संविधान सभा पनि देख्यो र गणतंत्र पनि। सड़क क्रांति लाई एक मात्र अस्त्र मानेर मधेसवाद ले प्रगति गर्न सक्दैन। संवाद र सहयात्रा को बाटो पनि एउटा बाटो हो।

उपेन्द्र यादवले नेकपा सँग संवाद र सहयात्रा गरेर मधेसले खोजेको संविधान संसोधन गरेर देखाइदिन्छु भन्ने लाइन लिनु भएको छ। म भन्छु, हुन्छ नि त, देखाइदिनुस।

संविधान संसोधन, संविधान संसोधन कति कराएको? लु तपाईं लाई कानुन मंत्रालय। भन्दै ओली ले उपेन्द्र यादव लाई स्वास्थ्य बाट कानुन मा सारेका हुन? संविधान का गलत धारा लेख्ने कर्मचारी सबैका बॉस बनेका छन उपेन्द्रजी। बिग बॉस।

सपा र राजपा ले खोजे जस्तो ठ्याक्कै नहोला। त्यसैले त संवाद चाहिएको हो। तर उचित संविधान संसोधन प्रस्ताव ल्याउन सकेको खण्डमा राजपा ले पनि भोट दिन्छ र काँग्रेस ले पनि। सर्वदलीय संविधान संसोधन हुन्छ भने कुनै एक पार्टीले श्रेय लिन पनि पाउँदैन। अनि मधेसको मुद्दा हराउँछ। प्रत्येक पार्टी ले आर्थिक क्रांति को मुद्दा समाउन कर लाग्छ।  त्यस पछि यदि आर्थिक क्रांति को मुद्दा मा प्रतिस्प्रधा गर्न नसकेको खण्डमा मधेसमा सपा र राजपा लाई नेका र नेकपा ले उछिन्ने बाटो खुल्छ।

भने पछि मधेसले खोजेको संविधान संसोधन गरेर नेकपा लाई फाइदा छ।

संविधान संसोधन गरेमा नेकपा ले अर्को ५ वर्ष राज गर्छ। र देशले डबल डिजिट ग्रोथ देख्छ। देशको प्रत्येक दल को फोकस आर्थिक क्रांति मा भए पछि हुने कुरा।

जनमत पार्टीका संभावना हरु
मधेस आन्दोलन को गंतव्य, दलीय लोकतंत्रको अभ्यास
क्रांतिको बाटो र धैर्य र सम्वादको बाटो
संविधान संसोधनको संभावना पटक्कै छैन
उपनिर्वाचनको पाठ: सीके राउत ले अर्को फड्को मार्नु पर्छ
सपा, राजपा र जपा को एकीकरण को जरुरत सबैभन्दा बढ़ी जपा लाई छ



at No comments:
Labels: , , , , ,

Tuesday, December 17, 2019

BP Koirala: Inept?

राजाले सीधै अब कि तँ छैनस् कि म भन्दासमेत बीपी भने लाचारीको बिछ्यौनामा बसेर मन्त्रिपरिषद बैठकमै भनिरहेका थिए, ‘त्यसलाई रोक्ने वा प्रतिकार गर्ने हामीसँग कुनै उपाय छैन । यसलाई ब्यहोर्नैपर्छ (कोइराला, उही, पृ. २७३) ।’ उपाय नभएको होइन, बीपीको दीर्घचेतको चश्मा दोषी भएको थियो, सत्तामा अडेस लागेका कारण । पौने दुई वर्षअघि मात्रै प्रचण्ड बहुमत ल्याएर सरकार बनाएका बीपी प्रजातन्त्र नै खाएर महेन्द्रले मनोमानी गर्दै छन् भनेर अनेक मन्त्री, राजनीतिक नेता, कूटनीतिक नियोगका मानिसहरूले भनिरहँदा पनि राजाले केही गर्दैनन्, गरे नै भने पनि पो के नै गर्न सकिन्छ र भन्ने खालको निराशाको जुन खाले चरममा पुगेर आत्मसमर्पण गरिरहेका थिए, त्यसको विकल्पमा सारा पार्टी पंक्ति परिचालन गरेर केही सहरमा सरकारका पक्षमा ठूलठूला प्रदर्शन गराएको भए, त्यसले महेन्द्रको उत्तेजित भइरहेको ‘ढ्याके चश्मा’ को ‘पावर’ घटाइदिने थियो । उसमाथि कम्युनिस्ट पार्टी र गोर्खा परिषदले प्रधानमन्त्री बीपीलाई महेन्द्रले गडबडी गर्न लागे हामी तपाईंकै पक्षमा उभिन्छौं भनेर बलियो ढाडस दिएका थिए । तर, बीपी ढोडजस्तो आत्मबलको भरोसामा उभिएका थिए क्यार, नीच मारेर महेन्द्रको मार थाप्ने घडीको प्रतीक्षा गरिबसे !
२००७ सालमा राजा, राणा र कांग्रेसबीच दिल्लीमा भएको भनिएको सुलहको जुन प्रस्ताव थियो, त्यसमा सशस्त्र युद्धरत नेपाली कांग्रेसको कुनै पनि किसिमको अडान या विचारको प्रतिनिधित्व या संलग्नता थिएन । खासमा पहिले नेहरूले प्रस्ताव गरी त्रिभुवनमार्फत पठाएका बुँदाहरू मोहनशमशेरले आफ्नो हुर्मत जोगाउन नौटंकी गरी सामान्य संशोधनसहित जे घोषणा गरे काठमाडौंमा, त्यसलाई भारतमा शरणार्थी बनेका त्रिभुवनले उतैबाट समर्थन गरे । बेलायत भ्रमणमा रहेका नेहरूले लन्डनबाटै वक्तव्य जारी गरिदिए— नेपालका प्रधानमन्त्रीले राजनीतिक सुधारको जुन घोषणा गरेका छन्, म त्यसको स्वागत गर्छु । कालान्तरमा मोहनशमशेरको त्यही घोषणा अनि त्यसउपर त्रिभुवन र नेहरूको अनुमोदनलाई कांग्रेसले स्वीकार गर्‍यो । ......... यी घटनाहरूले कांग्रेस र यसको नेतृत्वमा जारी सशस्त्र संघर्षको खास अधिकारी दाबी गर्ने बीपी आफ्नो लक्ष्य, विचार, क्रान्तिको आखिरी परिणामको दृढतामा रत्तीभर प्रस्ट थिएनन् भन्ने देखाउँछन् । ....... मोहनशमशेरको नेतृत्वको सरकारबाट राजीनामा दिएपछि बीपी आफ्नै नेतृत्वमा सरकार बन्नेमा ढुक्क थिए । तर बने मातृकाप्रसाद । त्रिभुवन भन्थे— युवराज (महेन्द्र) ले तिमीहरू (बीपी) लाई धुरुधुरु रुवाउँछ । ....... उनकै मन्त्रिपरिषदका सदस्यहरू भन्थे— महेन्द्रले सत्ता लिँदै छन् । मस्तराम बीपी भन्थे— तपाईंसँग के प्रमाण छ ? त्यसै भन्दिने जे पनि ? आफैलाई जेलको छिँंडीमा पटक–पटक सुताउने राजतन्त्रसँग आफ्नो घाँटी जोडिएको भन्छन् बीपी, देशमा खतरा आइलागेको कारण देखाएर । उनको घाँटी जोडिएको राजतन्त्रले उनको बुझाइविपरीत त्यसको थप तीन दशक पनि देशलाई थेग्न सकेन । यसमा पनि बीपीको दृष्टिचेत दोषी देखिन्छ । ....... पुष्पलालले बीपीलाई पञ्चायतविरुद्ध संयुक्त संघर्षको प्रस्ताव राखेका थिए । २०३० को त्यस्तै प्रस्तावबारे बीपीले सारनाथमा जवाफ दिए पुष्पलाललाई, ‘नेपालका कम्युनिस्टहरूसँग मिलेर जाँदा मलाई गाह्रो हुन्छ । जानु त पर्ने हो, पर्खनुस् ....... बरु पुष्पलालले भनेझैं बीपीले संयुक्त संघर्ष अस्वीकार गरेको सोह्र वर्षपछि कांग्रेस–कम्युनिस्ट संयुक्त आन्दोलनका कारण, बीपीको सरकार बरखास्त गरी महेन्द्रले लादेको पञ्चायत बिदा भयो । बरु पुष्पलालमा देशको राजनीतिको दूरदृष्टि देखिन्छÙ वैचारिक दृढता र दीर्घकालीन कार्यक्रम देखिन्छ । संविधानसभा, गणतन्त्रजस्ता जुन कार्यक्रम उनी नेतृत्वको कम्युनिस्ट पार्टीले अघि सारेको थियो, समय लाग्यो, तर देशले त्यहाँ नपुगी धरै पाएन । यस्तो थियो, बीपीको राजनीतिक चेतको दृष्टिदोष । ........ कांग्रेसको बहुमत आउँछ भन्ने निश्चित लागेको भए सम्भवतः महेन्द्रले चुनावै गराउने थिएनन् । त्यसैको परीक्षण गर्न उनी चुनावको घोषणाअघि देश दौडाहामा निस्किएका थिए । काठमाडौं, थानसिंह बेसी, नुवाकोट, सामरी भन्ज्याङ, कटुन्जे, ज्यामरुङ, दरबुङ फाँट, मनकामना, गोरखा बजार, पालुङटार, बन्दीपुर, दमौली, पोखरा, पश्चिम नुवाकोट, भीरकोट, गह्रौंकोट, तानसेन, खस्यौली, तौलिहवा हुँदै नेपालगन्ज, दाङ लगायत पुगेका थिए उनी । तत्तत् स्थानका कर्मचारी र सुरक्षा निकाय, गोर्खा परिषदसम्बद्ध नेताहरूसँगको कुराकानीबाट महेन्द्र कांग्रेसको बहुमत आउँदैन भन्ने निश्चयमा पुगेका थिए । त्यही भ्रमणका क्रममा हो, महेन्द्रले तौलिहवामा काठमाडौंलाई नेपाल नभन्नू, मेचीदेखि महाकालीलाई नेपाल भन्नू, राजधानीलाई काठमाडौं मात्रै भन्नू भनेर भाषण गरेको । उनलाई निकटस्थहरूले चुनावमा कसैको पनि बहुमत आउँदैन भनेर कान फुकेका थिए ............. महेन्द्रले कथं बीपीले चुनाव जितिहाले, कसरीआफ्नो हात माथि पार्ने भन्ने खेललाई आकार दिइसकेका थिए, संविधानमा आफूअनुकूल प्रावधानहरू राखेर । २००७ सालको परिवर्तनपछि ‘नेपाल सरकार’ लेख्ने गरिएकामा २०१५ वैशाख २ देखि महेन्द्रले ‘श्री ५ को सरकार’ लेख्ने आदेश जारी गराएका थिए । सेनाआफ्नो मातहत रहने मात्रै होइन, संसदमा राजपरिवारबारे छलफल गर्न नपाइने, संकटकालीन अधिकार राजाले प्रयोग गर्ने र त्यसलाई संसदबाट अनुमोदन गर्न नपर्ने प्रावधान संविधानमा उल्लेख गरिएका थिए । आसन्न चुनावको सम्भावित बहुमतको ज्वरोले ग्रस्त बीपीको दोषी चश्माले महेन्द्रको चतुर्‍याइँको तस्बिर प्रस्टसँग देख्न सकेन । फलस्वरूप पुस १ मा महेन्द्रले आफूसँग रहेको त्यही विशेषाधिकार प्रयोग गरेर प्रजातन्त्र सिद्ध्याइदिए । ......... भ्रष्टाचारको विरोध र सुशासनको हौवा पिटाएर शिशु प्रजातन्त्रको जननिर्वाचित डेढवर्षे सरकारलाई बलात् जेलको बाटो देखाएका महेन्द्रबारे उनैले टीका लगाएर प्रधानमन्त्री बनाएका डा. केआई सिंहले बडो कठोर टिप्पणी गरेका थिए— मेरो पालामा भ्रष्टाचार निर्मूल पारूँ भनी त्यसको मूल खोज्दै गएँ । जाँदा–जाँदा म त राजदरबारको मूलढोकामै पो पुगेंँ । जुन दिन त्यहाँ पुगेँं, मैले मेरो मन्त्रिमण्डल विघटन भएको सुन्नुपर्‍यो .............. महेन्द्रलाई लाग्थ्यो— सबै शक्ति हातमा लिएर, विरोधीहरूलाई तह लगाएर प्रयास गरियो भने देश विकास त चुट्कीको भरमा गर्न सकिहालिन्छ । बीपीले बित्थामा दुई वर्ष मलाई गाली गरेर निखारे । तर, जब सत्ता हातमा लिएर उनी अघि बढे, २०२२ तिरदेखि नै उनी अब पार लाग्दैन भन्नेमा पुगिसकेका थिए । जीवनको आखिरी कालमा आफूनिकट भएकाहरू सबै स्वार्थवश आफूसँग नजिकिएको, प्रजातन्त्रको विकल्पले गतिलो परिणाम नदिएको र बीपीको दाँजोमा उभिने अर्को मानिस आफूले नदेखेको बताउन थालेका थिए । ........ प्रधानमन्त्री बनाएर दुनियाँलाई देखाउन बीपीभन्दा योग्य मानिस मसँग कोही छैन । .......

२००३ माघ १२–१३ मा कलकत्ताको भवानीपुरस्थित खालसा हाइस्कुलमा भएको अखिल भारतीय नेपाली राष्ट्रिय कांग्रेस (पछि नेपाली कांग्रेस) को सम्मेलनको समापन समारोहमा बीपीले भनेका थिए— ‘वास्तवमा नेपाल र भारत दुई देश हैनन् । सबै प्रकारले नेपाल भारतवर्षको एउटा अंग भएको देखिन्छ

........ तिनै बीपी २०३३ साल पुस १६ मा मेलमिलापको नीति लिएर स्वदेश फर्किएपछिअसाधारण देशभक्तका रूपमा प्रस्तुत हुन्छन् । ..... बीपीमा नजिकको घटनाक्रम र त्यसले ल्याउने परिणामबारे सुझबुझ राख्नमा दृष्टिदोष देखिन्छ । तात्कालिक घटनाक्रमले जता लतार्‍यो, उतै लतारिने प्रवृत्ति देखिन्छ उनमा । ....... आफ्नै निर्वाचित सरकारसम्म जोगाउन नसक्ने, राजाका षड्यन्त्रहरूको सामना गरेर त्यसलाई विफल बनाउन नसक्ने, सेनाको लोकतान्त्रीकरणको होस सैन्य–बन्दी बनेपछि मात्र आउने, संविधानसभाको युगीन आवाजलाई संसदीय चुनावसँग साटफेर गर्ने, सत्तामा छँदा अरूमाथि दमन गर्ने बीपी कमजोरीको उत्तिकै अग्लो रासमा उभिएका छन् । ........ महेन्द्रमा भने तत्कालीन समयलाई देख्न सक्ने नजिकको दृष्टि तेज देखिन्छ भने आफ्ना कदमले ल्याउन सक्ने दीर्घकालीन असर खुट्याउन सक्ने क्षमता कमजोर ।
at No comments:
Labels: , , , , ,

Sunday, December 15, 2019

जनमत पार्टीका संभावना हरु





जसरी उपेन्द्र यादवले तात्कालीन सदभावना पार्टीको सदस्यता लिएर आफ्नो मधेस यात्रा को शुरुवात गरेनन त्यस्तै सीके राउत को जनमत पार्टी ले आफ्नो नया बाटो तय गर्ने र मधेस को अधिकार र समृद्धि को संघर्ष लाई नया उचाईमा पुर्याउने संभावना त छ तर आगामी स्थानीय चुनाव सम्म मा कमसेकम राष्ट्रिय पार्टीको दर्जा प्राप्त गरिसकेको हुनुपर्छ। भोट कटुवा पार्टी बन्नु हुँदैन।

जनमत पार्टी का लागि प्रशस्त स्पेस छ। सिङ्गो पश्चिम तराई छ। झापा मोरंग छ। दुई नम्बर प्रदेशमैं सबैभन्दा ठुलो पार्टी को पगड़ी नेकपा ले ओगटेर बसेको छ। अर्थात दुई नम्बर प्रदेशमैं सबैभन्दा ठुलो पार्टी को स्पेस खाली नै छ कुनै मधेसी पार्टी का लागि।

नेका र नेकपा का विरुद्ध भीषण क्रांति गर्ने अनि फेरि त्यसै नेका र नेकपा लाई नै भोट दिने मधेसी समुदाय को मानसिक दासता को जंजीर तोड्न सके मधेसको सपा र राजपा ले छुन नसकेको बहुमत भोट बैंक छ।

स्पेस नै स्पेस।

सपा राजपा सँग एकीकरण गर्नु का बेफाइदा हरु थुप्रै छन। सपा का बाबुराम भट्टराई को माओवादी जनयुद्ध को बैगेज। सपा र राजपा को सत्ता मा बसेको बैगेज। स्वच्छ र चुस्त संगठन बनाउन असमर्थ रहेको बैगेज।

चुनाव अगाडि नै जनमत पार्टी ले पार्टी महाधिवेशन गर्छ नै। त्यस महाधिवेशन अगाडि पार्टी ले बढ़ी होइन भने दुई लाख पार्टी सदस्य देखाउन सक्नुपर्छ। अनि पत्याउने ठाउँ रहन्छ। दुई लाख पार्टी सदस्य रहेको पार्टी ले चुनावमा पाँच लाख भोट त कसो नलयाउला र भन्ने हुन्छ।

तराईका २२ जिल्ला को सबैभन्दा ठुलो पार्टी मात्र बन्न सके राष्ट्रिय राजनीति हल्लिन्छ।

Scenario १ : तराईका २२ जिल्ला मा जनमत पार्टी को दुई तिहाई र सपा राजपा सँग मिलेर तीन चौथाई बढ़ी। पहाड़मा नेकपा र नेका को आधा आधा। काठमाण्डु मा जपा को नेतृत्वमा सरकार बन्छ।

Scenario २: प्रदेश २ मा जपा, सपा र राजपा को ६०% सीट, तराईका २२ जिल्ला मा ५०% सीट। बाँकी मा नेकपा र नेका। पहाडमा नेकपा र नेका। नेकपा र नेका ले तीन मधेसी पार्टी लाई जसले साथ लिन्छ उसको सरकार बन्ने भएर संविधान संसोधन हुने।

Scenario ३: प्रदेश २ मा जपा, सपा र राजपा को ५५% सीट र प्रदेश ५ मा २०% मात्र। प्रदेश २ मा सरकार बन्ने तर केन्द्रमा फेरि कसैले नपुछ्ने।

Scenario ४: प्रदेश २ मा जपा, सपा र राजपा एकला एक्लै लडेर एक अर्का को भोट काटेर प्रदेश २ मा नेकपा अथवा नेका को सरकार बन्ने। केन्द्रमा पनि नेकपा अथवा नेका को सरकार बन्ने।

Scenario ५: जपा, सपा र राजपा सबै तिर एक्ला एक्लै लडेर एक अर्का को भोट काटेर जपा राष्ट्रिय पार्टी नबन्ने र गायब हुने र सपा र राजपा पनि प्रदेश २ मा ३०% सीट ल्याएर प्रदेश सरकार गुमाउने। केन्द्र त गुम्यो गुम्यो।

मधेसमा सौर्य उर्जा र सुनकोशी को कमाल, निजगढ़ एयरपोर्ट र फ़ास्ट ट्रैक को कमाल

सौर्य उर्जा को टेक्नोलॉजी यस्तो तीब्र गतिमा विकास गरिरहेको छ र मुल्य यस्तो तीब्र गतिमा घटिरहेको छ कि पहाडको जलविद्युत बिर्सेर मधेसको सौर्य सौर्य भनिरहने अवस्था आउन लागेको छ। सुनकोशी डाइवर्ट गरेर प्रदेश २ को प्रत्येक जिल्ला मा सम्पुर्ण सिंचाइ को अवधारणा संभव छ। अनि त्यस पछि बनेन त मधेस पंजाब? निजगढ़ एयरपोर्ट र फ़ास्ट ट्रैक बने पछि देशको अर्थतंत्र को सेन्टर ऑफ़ ग्रेविटी नै मधेसमा पुग्छ।


at No comments:
Labels: , , , , ,
Subscribe to: Posts (Atom)