Showing posts with label Madhav Nepal. Show all posts
Showing posts with label Madhav Nepal. Show all posts

Saturday, August 14, 2021

रातो पेड़ा



असली ‘जसपा’ हामीसँग छः राजेन्द्र महतो
केपी ओलीले एमालेलाई ‘खरानी’ पार्ने भएः पृथ्वी सुब्बा गुरुङ  ‘हाम्रो मौजुदा बिधानले नै सामुहिक नेत्तृत्व प्रणालीलाई अंगीकार गरेको छ । तर अध्यक्ष ओली उत्तर कोरियाली कम्युनिष्ट पार्टीको प्रमुख जस्तो गरेर अघि बढ्न थालेपछि समस्या देखा परेको हो ।’ सचिब गुरुङ भन्छन् ‘ओलीको त्यस्तो ब्यक्तिबादी कार्यशैलीकै कारण एमालेलाई अपुरणीय क्षति भइसक्यो । अब त पार्टी खरानी हुन मात्र बाँकी छ ।’ ......  ‘आज अध्यक्ष ओलीको अहंकार र एक्लै हिड्ने प्रबृतिका कारण संघ गुम्यो, गण्डकी गुम्यो, लुम्बिनी गुम्यो । अझै अरु गुम्नेवाला छन् ।’ ......  अध्यक्ष ओलीको ब्यक्तिबादी दम्भकै कारण तीन सरकार गुमाई सकियो । यो यतिमै रोकिने देखिएको छैन ।’ एउटा ब्यक्तिको (ओली) कारण पार्टी र आन्दोलनले गम्भीर धक्का खान थालेकाले सबैले सोच्नुपर्ने बेला आएको उनको भनाई छ । ..... ‘आफ्नै पार्टीका अध्यक्ष ओली नेतृत्वको सरकार ढालेर नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकार बनाउन माधब नेपालले भूमिका खेले भनेर आक्रोस पोख्ने मात्र होइन, नेता नेपाललाई ओलीले किन त्यहाँसम्म पु¥याए भनेर सोच्ने हो भने बिबादको समाधान भेटिन्छ ।’

माओवादी, जसपा र माधब नेपालसहितको ‘समाजबादी पार्टी’ घोषणा हुदै ! यसअघि वृहत कम्युनिष्ट मोर्चा वनाउने भन्दै तयारीमा लागेका माओवादी केन्द्रलगायतका नेताहरु पछिल्लो समयमा माओवादी केन्द्र, जसपा, माधब पक्षको एमालेसहित समाजबादी पार्टी निर्माणको प्रयासमा जुटेका हुन । .......... न्युनतम कुराहरुमा सहमति वनेपछि पाँच सदस्यिय अध्यक्ष मण्डल वनाएर वाँकी काम पुरा गर्ने गरी सामान्य सहमति वनेको एक नेताले वताए । नेकपा एमालेमा अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग पार्टी एकताको सम्भावना कम हुँदै गएपछि वरिष्ठ नेताहरु झलनाथ खनाल र माधव नेपालले पनि गठवन्धनमा भएका दलहरुसँग सहयात्रा गर्ने सोच वनाएको श्रोतको दावी छ। ......

पुस्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, माधवकुमार नेपाल, झलनाथ खनाल, उपेन्द्र यादव र वावुराम भट्टराई रहेको ५ सदस्यिय अध्यक्ष मण्डल वनाउने गरी सहमति जुटिसकेको

नेताहरु वताउँछन् । एकताको मोड़ालिटीबारे छलफल जारी छ। ....... यसअघि ओलीबाहेकका कम्युनिस्टहरुको गठबन्धन बनाएर त्यसको नाम समाजवादी केन्द्र राख्ने र नेता माधव नेपाललाई अध्यक्ष बनाउने प्रस्ताव प्रचण्डले अघाडि वढाएका थिए । ओलीसँग खास भरोसा पनि नभएको र गठबन्धनमा अलि धेरै भाउ भएका नेता नेपाल पार्टी एकता भन्दा पनि सानो भए पनि अर्को पार्टी गठन गर्ने सोचमा छन् । ........ एक नेताले भने ‘शिर्ष नेताहरु प्रत्यक्षरअप्रत्यक्ष रुपमा छलफलमा हुनुहुन्छ। एकिकरणको मोडालिटी तयार गरेर त्यसपछि वाँकी कुराहरु अगाडि वढाउने कुरा भएको छ। केहि दिनभित्रै नेपाली जनताले नयाँ कुराको जानकारी पाउने छन्।’




माधब नेपाललाई आफ्नै संसदहरुले मन्त्री चाहियो भन्दै सताउन थाले सर्वोच्च अदालतको परमादेश बाट शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउँन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका एमाले वरिष्ठ नेता माधव कुमार नेपाल अहिले आफ्नै खेमा भित्र मन्त्री चाहियो भन्नेको दवाव थेग्नै नसक्ने अवस्थामा पुगेका छन् । ......  माधवकुमार नेपालले आफ्नै समूहका नेताहरुले मन्त्री बन्न दाम्लो चुँडाउन खोजेको टिप्पणी गरेका छन् । शनिबार काठमाडौंमा आयोजित वागमती प्रदेश सम्पर्क कमिटीको समानान्तर नेतृत्व घोषणा कार्यक्रममा आफूले त्यसरी मन्त्री बन्न हतारिनेलाई केही समय रोकिन भनेको र उनीहरुले आफ्नो आग्रह मानेको बताए। ...... नेता नेपालले भने, ‘दाम्लो चुँडाल्नेलाई म के गर्न सक्छु । आफ्नैलाई त रोक्न सकिएको छैन् । तैपनि मैले भनेको कुरालाई मान्नु भएको छ। दाम्लो नचुँडाउनुहोला मैले भनिरहेको छु । 

यो सरकार जुनसुकै बेला ढल्न सक्छः प्रचण्ड ‘अहिलेको सरकार माधव कमरेडको कारण टिकेको छ, उहाँ दरो रुपमा उभिएको हुनाले मात्रै हाम्रो बहुमत पुगेको छ, तर सरकार जतिबेला पनि अल्पमतमा पर्नसक्छ ।

ओली कै कारण एमालेलाई एकपछि अर्को धक्का, बागमती र एक नम्बर प्रदेश सरकार ढल्दै !  चारवटा प्रदेश सरकारको नेतृत्व गरेको एमालेले गण्डकी र लुम्बिनी प्रदेश सरकार गुमाएको छ। गत चुनावमा केन्द्र र प्रदेशमा सरकारविहीन भएको नेपाली कांग्रेसले केन्द्र सरकारको नेतृत्व गरिरहेको छ भने गण्डकीमा समेत कांग्रेस नेतृत्वमा गठबन्धन सरकार छ। ...... पार्टीभित्रको आन्तरिक किचलोका कारण नै एकल बहुमतबाट सरकार बनाउन सक्ने अवस्था रहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशमा माओवादी केन्द्रको सरकार छ भने आफ्नो नेतृत्वका सरकार बनाउन सक्ने कर्णालीमा पनि माओवादीकै सरकार छ। लुम्बिनीमा माओवादी केन्द्रले सरकार बनाएसँगै तीन वटा प्रदेश सरकार माओवादी केन्द्रको पोल्टामा पुगेको छ। .......  दुईवटा प्रदेश सरकार गुमाएको एमालेले अब बाँकी दुई वटा प्रदेश सरकार पनि गुमाउने चिन्ता बढेको छ। माधव नेपाल समूहले पार्टी विभाजन गर्यो वा अन्य दलले समर्थन गरेको अवस्थमा बागमती र एक नम्बर प्रदेशबाट पनि एमाले बाहिरिन सक्छ। ......  एमाले नेतृत्व तहमा कुरा नमिले बागमती र प्रदेश९१ ले पनि छिट्टै नयाँ सरकार पाउने र अहिलेको सत्तारुढ दल नेकपा एमाले प्रतिपक्षी भएर बस्ने निश्चित प्रायः देखिन्छ।

संसद विघटन कारण नभई नेकपा विवादको परिणाम थियोः शंकर पोखरेल नेकपा एमालेका स्थायी समिति सदस्य शंकर पोखरेलले नेकपा माओवादी केन्द्रसँग पार्टी एकता गर्नु गल्ती भएको बताएका छन्। शनिवार एमाले बाँके जिल्ला समितिको १७ पूर्ण बैठकमा पोखरेलले माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई आधार बनाएर पार्टी एकता गर्नु सबैभन्दा ठुलो कमजोरी भएको बताए। ........  ‘प्रचण्डकै कारण मुलुकमा अहिलेको अस्थिरता पैदा भएको हो,’ उनले भने, ‘आजको परिणामको प्रमुख कारक प्रचण्ड नै हुन्।’ प्रचण्डमा रहेको अस्थिरता, अवसरवाद, महत्वाकांक्षा जस्ता कुरा नै नेपालको राजनीतिको अस्थिरताको कारण भएको पोखरेलको भनाई छ। उनले प्रतिनिधिसभा विघटन कारण नइ नेकपा विवादको परिणाम भएको बताए। ......  उनले भने, ‘कतिपयले नेकपा भित्रको विवाद प्रतिनिधिसभा विघटनका कारण भन्छन्। त्यो गलत हो। त्यसभन्दा पहिले नै नेकपामा विवाद सुरु भइसकेको थियो। प्रतिनिधिसभा विघटन कारण नभई परिणाम हो।’

माधवको हातमा ओली-प्रचण्डको ‘शक्ति’ प्रचण्डले चालेका गोठीकै कारण लुम्बिनी प्रदेशको मुख्यमन्त्रीबाट हात धोएर दाङ पुगेका एमाले नेता शंकर पोखरेलले ढाँडमा टेकेर र टाउकोमा हान्ने जनयुद्धकाल नीति प्रचण्डले नछोडेको आरोप लगाए । पोखरेलले मुख्य प्रतिद्धन्द्धी प्रचण्ड नै भएको संकेत गर्दै प्रधानमन्त्री देउवा त आवरण मात्र रहेको दाबी गरे । ......  नेकपा विभाजनदेखि नै प्रचण्ड–माधवको मोर्चा बनाएर ओलीविरुद्धका कार्यमा संलग्न नेपाल एमाले पूर्ववत अवस्थामा फर्किएपनि प्रचण्डलाई सघाउँदै आएका छन् । विपक्षीलाई सत्तामा पु¥याउनेदेखि माओवादी केन्द्रले नेतृत्व गरिरहेका प्रदेश सरकार बचाउन नेपालको भूमिकानिर्णायक छ ।यसैकारण प्रतिपस्र्धाको मैदानमा ओलीभन्दा प्रचण्डको शक्ति ग्राफ उक्लीदै गइरहेको छ ।


Wednesday, July 14, 2021

ओली माधव को घम्साघम्सी मा बित्ने ३० दिन


ओली माधव को घम्साघम्सी मा बित्ने ३० दिन 

ओली ले सहयोग गरेर समुचा एमाले ले देउबा सरकार लाई विश्वास को मत दिने संभावना छैन। निधि ले रामचंद्र कैम्प का कोइराला र प्रकाशमान लाई ताने जस्तै नेमबांग ले दुबै कैम्प लाई तान्न सक्ने त हो तर हिम्मत चाहियो। त्यो आँट गर्ने अहिले सम्म कुनै छाँटकाँट देखिएको छैन। माधव ले नै पनि दोस्रो पुस्ता लाई सार्ने के नै जमर्को गरेका छन र? 

भने पछि एमाले भित्र एउटा एउटा मत का लागि घिंचतान हुने देखियो। त्यो एउटा कुरूप अवस्था हो। उपधारा (५) को अपव्याख्या ले पैदा गरेको अवस्था। 

माधव घरि २३ बाट ३०, ३० बाट १३, १३ बाट फेरि २० हुँदै २१ पुगेको। यस्तै यस्तै समाचार हरु पढनुपर्ने भो अब। देउबा लाई तर दुबै हाथ मा लड्डु। एमाले एक भए पो समस्या। माधव ले प्रयास गर्दा गर्दै विश्वास को मत दिन नसके त देउबा लाई झन मज्जा। आफुले खोजेको चुनाव पनि पायो। दोष पनि आफुले लिनुपरेन। माधव जी ले दिन्छु भनेको भोट दिएनन त भन्न पाइयो। 
एमाले भित्र दोस्रो पुस्ता ले बगावत गर्नु देशभक्ति हुनेछ। एमाले भित्र ओली माधव दुबै लाई सक्रीय राजनीति बाट किनारा लगाउने मौका हो यो। अहिले दोस्रो पुस्ता ले बगावत गर्ने कि छ महिना पछि लटरम्म चुनाव हार्ने? प्रश्न त्यो हो। 


"बहुला कुकुरले टोक्या छ र ?"



यो भांडभैलो संविधान


संसदीय लोकतंत्र को सयकरों वर्ष को इतिहास छ। छिमेकी देश मैं ७० वर्ष नाघिसक्यो। तर नेपाल मा संसदीय लोकतंत्र को आविष्कार गर्ने प्रयास भयो। त्यो पनि कसता मान्छे हरु बाट भन्दा संसद कुकुर को मासु बेच्ने ठाउँ भन्ने मान्छे हरु बाट। 

प्रधान मंत्री ओली चुके। संविधान मा खुट्टा नै नटेकेर लिगलिगे देश को राजा जस्तो एक पटक होइन दुई पटक संसद विगठन गरे। राष्ट्रपति चुकिन। रामवरण यादव जस्तो कड़ा किसिम ले त होइन तैपनि चुकिन। राम वरण ले अंतरिम संविधान को रक्षा गर्छु भनेर शपथ लिएको। त्यो अंतरिम संविधान ले पैदा गरेको व्हिप नलाग्ने संविधान सभा। त्यस लाई व्हिप लाग्ने संसद बनाइदिए, रामवरण टुलुटुलु हेरेर बसे। राष्ट्रपति को माईबाप उसको पार्टी अध्यक्ष सुशिल कोइराला। सभामुख को माईबाप उसको पार्टी अध्यक्ष माधव नेपाल। 

श्री ६ पार्टी अध्यक्ष हरु ले चलाएको देश नेपाल। 

आलंकारिक राष्ट्रपति त हो, तर ओली जस्तो बेतुक मान्छे प्रधान मंत्री हुन्छ भनेर कसले कल्पना गरेको थियो र? एक थान संविधान जारी हुन दिनुस, प्रधान मंत्री तपाईं भन्दै ओली लाई प्रधान मंत्री बनाउने प्रचंड ले बाहेक। सर्वसम्मत ले संसदीय दल को नेता बनाउने माधव नेपाल बाहेक। प्रतिपक्ष बिनाको संसद दिने देउबा बाहेक। 

पहिलो संसद विगठन को प्रयास नै रोक्न सक्ने हो राष्ट्रपति ले। तर ओली को विरुद्ध अविश्वास को प्रस्ताव दर्ता गर्न संसद अधिवेशन डाक्न पुगेका संसद हरु लाई झन्डै दिन भरि क़ुराएर बसाउने शीतल निवास। 

दोस्रो पटक पनि, कि त संसद गएर विश्वास को मत लिने प्रयास गर्नुस कि त लिखित राजीनामा दिनुस भन्नुपर्ने। 

ठीक छ ओली चुके, राष्ट्रपति चुकिन। तर देउबा पनि चुके। अदालत पनि चुक्यो। 

देश फुल स्पीड मा दुर्घटना तर्फ अग्रसर छ। 




‘देउवाले विश्‍वासको मत पाउने सुनिश्‍चित छ, माधव नेपालजीहरू बाध्य हुनुहुन्छ’

Tuesday, July 13, 2021

कति दिन?





प्रधानमन्त्री बनेकै दिन राष्ट्रपतिसँग देउवाको ‘टसल’



राजेन्द्र महतो ठूलो मारमा जसपा नेता राजेन्द्र महतोसँगको कुराकानीअनुसार निवर्तमान प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई सर्वोच्चले सोमबार ठ्याक्कै त्यस्तै फैसला दिन्छ भन्ने अलिकति पनि लागेको थिएन । तर, नसोचेको शैलीमा उहाँले सत्ताच्युत हुनुपरेको छ । अदालतले १३ दिने उपप्रधानमन्त्रीबाट हटाइदिएपछि ढिलैगरी पुल्चोकस्थित मन्त्री निवास छाडेका महतोलाई उनले केही दिनअघि मात्रै भनेका थिए, ‘मेरो मागलाई अदालतले स्वीकार गर्छ । गरेन भने पनि प्रधानमन्त्री चयनको विषय संसदमा जान्छ । त्यसबेला जुन परिस्थिति हुन्छ, त्यसमा पनि मै प्रधानमन्त्री हुन्छु ।’ ........ महतोले सोधे, ‘त्यो परिस्थिति भनेको के हो ?’ ओलीले भने, ‘एमालेलाई म मिलाउँछु । माधव नेपाल यति कमजोर हुन्छन् कि, उनीसँग धेरै मान्छे रहँदैनन् । त्यसबेला बाध्यताबस माधवले ह्वीप मान्छन् वा चूप लाग्छन् । त्यसकारण सरकार बनाउन सहजता हुन्छ ।’ ....... महतोहरुले राजपालाई व्युँताउनका लागि गरेको प्रयास विफल भएकोबारे ओलीसँग सोधे । भने, ‘निर्वाचन आयोगले हामीलाई सहयोग गर्छ । तर, एक्सपोज भएर सहयोग गर्न उनीहरुलाई पनि गाह्रो छ नि †’ आफू प्रधानमन्त्री रहिरहे जसपाको विवादमा पनि हरसम्भव निर्वाचन आयोगको सहयोग गराउने बचन दिएका थिए । र, यिनै कुराले ओलीप्रति महतोहरु विश्वस्त थिए, जुन विश्वास सोमबार दिउँसो चकनाचुर हुन पुगेको छ । ...... चुनावमा समेत गठबन्धन बनाएर सँगै जाने सल्लाह थियो ।

जसपा सरकारमा किन भएन सहभागी ? जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) तत्काल सरकारमा सहभागी नहुने भएको छ । ....... सरकारमा सहभागी हुनुअघि जसपाले पाउने मन्त्रालय र मन्त्रीको संख्या सम्बन्धमा समेत छलफल गर्न बाँकी रहेको स्रोतको दाबी छ । ‘शेरबहादुरजीलाई हाम्रो समर्थन छ, हामी सरकारमा पनि जान्छौं तर अहिलेकै अवस्थामा जान सक्दैनौं,’ यादवले भने, ‘सरकारले कस्तो कार्यक्रम तय गर्छ, त्यसलाई पहिला हामी हेर्छौं । आफूहरूको मुद्दा सरकारले कसरी सम्बोधन गर्छ यी सबै विषयमा छलफल गरेर मात्र सरकारमा सहभागी हुने निर्णय हुन्छ ।’ ......... जसपाले देउवाको नेतृत्वमा बन्ने सरकारलाई समर्थन गर्ने र मन्त्रालय टुंगिएपछि सरकारमा सहभागी हुने निर्णय गरेको उनले बताए । बैठकले पाँच दलीय गठबन्धनलाई संसदको पूर्ण कालसम्म टिकाउन अधिकतम भूमिका खेल्ने निर्णय गरेको छ ।



बालुवाटार छाड्दै ओली, युथफोर्सले ५ हजार सवारीले 'स्कर्टिङ' गरेर बालकोट पुर्‍याउने २ हजार वटा गाडी र ३ हजारवटा मोटरसाइकललले स्कर्टिङ गर्ने उनको भनाइ छ। कौशलटारदेखि बालकोटसम्म ओलीको स्वागत गर्ने कार्यक्रम रहेको उनले जनाए।

जसपा उपेन्द्र–बाबुराम पक्षको बैठक बस्दै जसपा अध्यक्ष उपेन्द्रको नेतृत्वमा सरकारमा सहभागी हुने भएको छ ।

ओलीका तीन वर्ष: न लगानी वातावरण न आर्थिक विकास
आफ्नै प्रतिपक्ष नेपाली कांग्रेस बी.पी. कोइराला र सूवर्ण शमशेर राणाको पहलमा नेपाली राष्ट्रिय कांग्रेस र नेपाल प्रजातन्त्र कांग्रेसबीच एकता कायम भयो। ........ १२ फागुन, २००६, २७ मार्च १९५० मा

दुई संस्थाका सभापतिहरू मातृकाप्रसाद कोइराला र महेन्द्र विक्रम विक्रम शाहले

संयुक्त प्रेश विज्ञप्ति जारी गरी दुबै संस्थाको एकीकरण गरेर मजवुत पार्टी निर्माणको आवश्यकता महशुस गरे पश्चात कांग्रेसको उदय शक्तिको रुपमा भयो। ........ २००५ साउन १ गते कलकत्ता स्कुल स्ट्रिटमा गरिएको भेला अनुसार २००५ पौष १७ गते महेन्द्रविक्रम शाहको अध्यक्षतामा नेपाल प्रजातन्त्र कांग्रेसको स्थापना समेत भएको ईतिहास छ। ......... सभापतिमा मातृका प्रसाद कोईराला, महामन्त्रीमा महेन्द्रविक्रम शाह र कोषाध्यक्षमा शुवर्ण शम्सेर राणा चयन भए। बी.पी. कोईराला, गणेशमान सिहं, सूर्य प्रसाद उपाध्याय, रुद्रप्रसाद गिरी, राजेश्वरीप्रसाद उपाध्याय, कुँवर कल्लुसिंह सदस्य भए। कृष्णप्रसाद भट्टराई सहायक महामन्त्रीमा चयन भएका थिए। मुख पत्र 'नेपाल पुकार' र झण्डा चारतारे चुनियो। .......... २००७ साल पछि २०१५ सालसम्म निर्वाचन हुन नसक्नु को एउटा कारण पार्टीको आन्तरिक मतभेद सहायक बन्यो। मातृकाप्रसाद र सुवर्ण शमशेरबीचको मतभेदले पनि केही हद सम्म काम गरेको जनकारहरुको विश्लेषन रह्यो। ...........

३० वर्षे पंचायती ब्यवस्थाविरुद्ध सफल जनआन्दोलनपछि मातृका र शुवर्ण शमसेरबीचको जस्तै समस्या, कृष्णप्रसाद भट्टराई, गणेशमान सिंह र गिरिजाप्रसाद कोईरालामा पनि देखा पर्न थाल्यो।

......... सफल अन्तरिम प्रधानमन्त्री सन्त छविका भट्टराई लाई र लौहपुरुष गणेशमानलाई निस्तेज पार्दै गिरिजाबाबुको युग आरम्भ भयो। ......... नातावाद कृपावादविरुद्ध खडा भएका छत्तीसे कांग्रेसको नेतृत्व भट्टराईजी, जगन्नाथ आचार्य, चिरञ्जीवी वाग्ले हुँदै शेरबहादुर देउवासम्म आईपुग्यो, ३६/७४ , गिरिजा बाबू /कृष्णप्रसाद भट्टराई , सुशील कोईराला/शेर बहादुर, रामचन्द्र/शेरबहादुर, संस्थापन/प्रजातान्त्रिकको मारमा कांग्रेस फसिरह्यो, पार्टी फुटेर जुट्दा पनि नेताहरु जुट्न सकेनन् । ......... बहुलवादमा आधारित संघीय गणतान्त्रिक संविधान जारी भयो तर आधा जसो भाग मा यो संविधान पनि स्वीकार्य भएन, तराईबासी नागरिक (मधेसी जनता)को मन् जित्न कांग्रेसले सकेन। ............ बी.पी.कोईरालाको सपना र विचार आज बी.पी. जयन्तीमा सीमित भएक छ। लौहपुरुष गणेशमान ले भनेको सार्थक भनाई 'मान्छे कम्युनिस्ट हुन सक्छ तर कम्युनिस्ट मान्छे हुन सक्दैन' लाई कहिले गहिरिएर सोचेनन्। युगपुरुषको उपाधि आफैले दिएर गिरिजाप्रसादको सधै अपमान गरे, उनले भनेका 'माले, मसाले र मण्डले एउटै हुन'को अर्थ बुझ्नै चाहेनन्। भारतसित नझुकेर वर्तमान संविधान जनतामा समर्पित गर्ने सुशील कोईरालालाई संविधान पिता त भनिन्छ तर यै संविधानको पटकपटक बलात्कार गर्ने कम्युनिस्टको खिलाफ राजनीतिक लडाइँ लड्ने आट समेत आउँदैन। ............ आफ्नै पार्टी भित्र योग्यताको आधारमा होईन चाप्लुसि,दलाली र गुलामीको आधारमा नेतृत्वमा स्थापित गराउने खेल जारि छ। ......... यो महाधिवेशनको आधा वर्ष न नपुग्दै स्थानीय निर्वाचनको लहर शुरु हुने निश्चित प्राय छ। तर तहगत संरचनामा सधैजसो पुराना खियालागेका उर्जाहिन व्यक्तिहरुकै दावी देखिन पक्का हो। सहि व्यक्तिको छनोट सहि मतदाताले गर्न सक्छन् तर वडा, नगर र क्षेत्रीय सभापतिहरू आफू अनुकुल आसेपासे, घरपरिवार, छरछिमेक, कामदार, कारिन्दा, आफन्तहरुलाई क्रियाशील सदस्यको नाममा मतदाता बनाएर आफ्नो संगठन कब्जा नीतिमा व्यस्त छन्। .......... कथंकदाचित संगठनको चुनाव भयो भने त्यसको परिणामको बदला आउने स्थानीय निर्वाचनमा लिएर देखाउने पूर्व तयारीमा लागिरहेका छन्। योग्य सक्षम व्यक्तिहरुलाई भोलि टिकट दिन्छु भन्दै संगठनमा आउन रोक्ने प्रयास जारी छ। अनि

आम चेतनशील जनता यो तमासा हेरेर मूल्यांकन गर्दै नेपाली कांग्रेसलाई हराउन नेपाली कांग्रेस नै पर्याप्त छ भन्ने ठोकुवा गर्दै आईरहेका छन्।

............. चाईनाको एक समयको लोकतान्त्रिक पार्टी कोमिन्ताङ जस्तै, भारतको भारतीय कांग्रेस जस्तै अवस्था बेहोर्नुपर्ने हुन सक्छ।


१२ सय ५२ दिनपछि बालकोट सर्दै ओली एक महिनासम्मा राजनीतिमा तलमाथि नभएमा ओलीको बसाई अब बालकोटमा हुनेछ ।



एउटा अध्याय पूरा भयो, अब एमाले मिलाउन लाग्छु : माधव नेपाल नेकपा एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालले नेपाली कांग्रेस र नेकपा माओवादी केन्द्रसहितको विपक्षी गठबन्धनमा आफू अब नरहने बताएका छन् । आज साँझ

कोटेश्‍वरमा बसेको गठबन्धनको बैठकमा नेपालले सरकारलाई विश्वासको मत दिने या नदिने टुंगो पनि सिंगो एमालेले गर्ने जानकारी गठबन्धनलाई दिए ।

......... उनले एउटा सहकार्यका अध्याय पूरा भएको र आगामी दिनमा आफ्नो भूमिका फरक हुने भन्दै गठबन्धनमा नरहने जानकारी दिए । ........ हाम्रो पार्टीमा देखिएको विवाद पनि मिल्ने दिशामा गएको छ । अब मेरो ध्यान पार्टी मिलाएर लैजाने हुन्छ ।’ ........ अब कार्यदलले गरेको सहमति अनुसार पार्टीलाई मिलाउनतर्फ आफू लाग्‍ने आफू निकट नेताहरूलाई जानकारी दिइसकेको पनि बैठकमा नै बताएकाे ........ सरकारमा जाने-नजाने विषय नेपालको निर्णयले मात्र नहुँने बताए । त्यो विषय भनेको एमालेले निर्णय गर्ने उनको भनाइ थियो । त्यसमा स्पष्ट हुन गठबन्धनलाई नेपालले आग्रह नै गरे । ......... गठबन्धनले भने नेपाललाई राष्ट्रपतिमा अघि बढाउने तयारी गरिरहेको छ । ........ बैठकमा दाहालले त एमालेलाई नेतृत्व दिन सक्ने व्यक्ति भनेकै नेपाल हो भन्दै ....... नेपाल स्वयं गठबन्धनमा बसेर सरकारमा जाने सम्भावना न्यून नै छ । ........... उनले देउवालाई पटक-पटक विगत सम्झाउँदै भने, ‘एकलौटी रूपमा अघि बढ्ने प्रयत्‍न नगर्नु होला । ...... बैठकपछि एमालेको नेपाल समूहका नेता रघुजी पन्तले अब आफूहरू सिंगो एमालेलाई एकताबद्ध बनाउन लाग्‍ने बताए । 'हस्ताक्षर फिर्ता नलिने कुरा सर्वोच्च अदालतको फैसला नहुन्जेल सम्मका लागि मात्रै हो । अब पार्टीले जे भन्छ त्यही गर्छौँ


माधव गठबंधन छोड़ेर हिडे पछि के हुन्छ?



माधव गठबंधन छोड़ेर हिडे पछि के हुन्छ? 




संसद विगठन प्रतिगमन थियो। त्यो सच्याउनु थियो। सच्चियो। तर अब त माधव एमाले को नेता हो। दलीय धरातल को कुरा आउँछ। माधव देउबा लाई देश सुम्पिन लागेका होइनन। कुनै पनि जिम्मेवार नेता ले त्यो गर्न मिल्दैन। (अदालत में बड़ा अन्याय कर दिया)

माधव गठबंधन बाट बाहिरिनु भनेको देउबा सरकार लाई ३० दिन भित्र विश्वास को मत प्राप्त नहुनु हो। तर देउबा लाई विश्वास को मत नदिनु पनि र नया सरकार को समीकरण तैयार नगर्नु पनि ले देश देउबा लाई छ महिना का लागि दिन्छ, देश मा कोरोना को तेस्रो लहर आएको बेला चुनाव गराउने प्रयास हुन्छ। चुनाव त हुँदैन, प्रयास हुन्छ। जन धन को क्षति। 

देउबा लाई विश्वास को मत नदिने र एमाले-जसपा को नया उपधारा (२) को सरकार बनाउने काम एक साथ हुँदैन भने देश जाने भनेको दुर्घटना मा हो। त्यो समीकरण ओली ले संसदीय दल को नेतृत्व उपनेता नेमबांग लाई हस्तांतरण नगरे सम्म संभव छैन। 

ओली को नाम मा त्यो नया समीकरण संभव छैन। लगे हाथ पुस्ता हस्तांतरण गर्दिहाल्ने। 


 





सिंहदरबार छाड्नुअघि ओलीको सम्बोधन : अदालत र माधव नेपालमाथि आक्रोश, देउवाप्रति आशंका ओलीले २०५२ सालमा मनमोहन अधिकारीले गरेको संसद विघटनलाई अदालतले मान्यता नदिँदा राजनीति ट्र्याकभन्दा बाहिर गएको भन्दै अहिले पनि राजनीतिलाई जनप्रतिनिधिबाट निरुपण हुन नदिएर अन्त लगिएको दावी गरे । ...... ‘जनताको जनादेश त मेरो पक्षमा थियो । परमादेश शेरबहादुरजीको पक्षमा भयो । सर्वोच्चको परमादेशका कारण सरकारको जिम्मेवारीबाट विदा लिँदैछु’ ....... ‘मेरो शुभकामना छ, बाँकी अवधि संसद चलोस्, समयमा निर्वाचन होस् । तर

मलाइ शंका छ, जे जस्ता घटना विकास हुँदैछ, यसले संसद पनि सही सलामत अगाडि जाला, अब बन्न सरकार सही सलामत ढंगले अगाडि बढ्ला शंकै छ’

...... सर्वोच्चको फैसला आइसकेपछि पनि देशमा संकटकाल लगाउँछ, सेना पारिचालन गर्छ जस्ता हल्ला चलाइएको भन्दै ओलीले अराजनीति हत्कण्डा प्रयोग नगर्ने बताए । ‘अराजनीतिक हत्कण्डा जनता र जनप्रतिनिधिमूलक संस्थाबाहेक अन्यत्रबाट कुनै अस्वस्थ गतिविधि अस्वस्थ तरिकाबाट जान मलाई मन्जुर छैन’ उनले भने । ...... सर्वोच्चबाट देउवालाई प्रधानमन्त्री नियुक्त गर्ने फैसला हुनुमा नेकपा एमालेका २६ सांसदको भूमिका देखिएको भन्दै ओलीले पार्टीभित्र अराजकता र अनुशासनहीनता देखिएको बताए । ...... ‘आफ्नो खुट्टामा पास दिनुपर्ने खेलाडीले विरोधीका खुट्टामा पास दिन्छ । गोलरक्षक हुनुपर्ने ठाउँमा पोष्ट खाली गरिदिन्छ । पोष्टमा कोही बस्यो भने त्यसलाई लखेट्न खोज्छ । यो खालको स्थिति हामीले देख्यौं’ ....... ‘तर प्रतिपक्षमा बस्ने म्याद पनि बेस्सरी नै भएदेखि डेढ वर्ष न होला । त्योभन्दा अगाडि त कसैले रोक्ने ठाउँ छैन । फेरि जनताको बीचमा जानुपर्ने होला ।’ ........ ‘एकछिन बादल लागेको छ । फेरि सूर्य बादल हटाएर उदाउनेछ’




Friday, July 09, 2021

Discussions





Democrats Have 1 Option Left Today’s 6–3 Supreme Court decision is a hinge point for American democracy. ........ Today’s Supreme Court decision further weakening the Voting Rights Act affirmed that the only way Democrats can reverse the wave of restrictive voting laws in GOP-controlled states is to pass new federal voting rights by curtailing the Senate filibuster. ..... today’s ruling from the six GOP-appointed justices eliminated any doubt. ...... Republican legislators will likely interpret Alito’s repeated emphasis in his decision on the importance of stopping “fraud” and his somewhat gratuitous swipes at voting by mail, both of which echo themes from former President Donald Trump, as much more than a wink and a nod of approval for the laws that are proliferating across red states. .........

how thoroughly the determination to restrict voting access in the name of combatting illusory “fraud” has permeated every corner of the GOP.

........ (Even the rare GOP critics of Trump’s discredited fraud claims, such as Representative Liz Cheney of Wyoming and Georgia Secretary of State Brad Raffensperger, have also defended the restrictive new state laws.) ...... the clarity the decision provides. It makes plain that if Congress doesn’t establish new federal standards, the nation is headed toward a two-tier voting system, with red states imposing ever-tightening restrictions that especially burden Democratic-leaning constituencies—young, minority, and lower-income voters. ......... It’s no coincidence that red states are imposing these restrictions precisely as Millennials and Gen Zers, who represent the most racially diverse generations in American history, are rapidly increasing their share of the total vote .......... The rise of those younger generations especially threatens the GOP hold on Sun Belt states such as Georgia, Texas, and Arizona, which Republicans now control through their dominance of older and non-urban white voters; in that way,

the voting restrictions Republicans are enacting amount to stacking sandbags against a rising tide of demographic change

. ............. “Our elected leaders need to wake up and start acting like the house is on fire—because it is, and this ruling pours more gasoline on the flames,” Nsé Ufot, the CEO of the New Georgia Project, said today in a statement that was echoed widely by other groups. “Black and Brown communities gave Democrats federal power to protect the vote and passing bills like the For the People Act is what we both expect and deserve.”


The 3 Simple Rules That Underscore the Danger of Delta Vaccines are still beating the variants, but the unvaccinated world is being pummeled. ......... Fifteen months after the novel coronavirus shut down much of the world, the pandemic is still raging. Few experts guessed that by this point, the world would have not one vaccine but many, with 3 billion doses already delivered. At the same time,

the coronavirus has evolved into super-transmissible variants that spread more easily

. .......... it is 35 to 60 percent better at spreading than Alpha, which was already 43 to 90 percent more transmissible than the original virus. (It may also be deadlier .......... the coronavirus can cause serious problems without triggering severe infections. Because people can develop long COVID without ending up in the hospital, could Delta still cause long-term symptoms even if vaccines blunt its sting? ......... vaccinated people might have to keep wearing masks indoors to avoid slingshotting the virus into unvaccinated communities, especially during periods of high community transmission. ........... Vaccinated people are safer than ever despite the variants. But unvaccinated people are in more danger than ever because of the variants. Even though they’ll gain some protection from the immunity of others, they also tend to cluster socially and geographically, seeding outbreaks even within highly vaccinated communities........... The U.K., where half the population is fully vaccinated, “can be a cautionary tale,” Hanage told me. Since Delta’s ascendancy, the country’s cases have increased sixfold. Long-COVID cases will likely follow. Hospitalizations have almost doubled. That’s not a sign that the vaccines are failing. It is a sign that even highly vaccinated countries host plenty of vulnerable people. ............. 15 states, most of which are in the South, have yet to fully vaccinate half their adults. “Watch the South in the summer,” Hanage said. “That’ll give us a flavor of what we’re likely to see in the fall and winter.” ........

Of the 3 billion vaccine doses administered worldwide, about 70 percent have gone to just six countries; Delta has already been detected in at least 85.

.......... The coronavirus is now tearing through southern Africa, South America, and Central and Southeast Asia. The year is only half over, but

more people have already been infected and killed by the coronavirus in 2021 than in 2020.

And new variants are still emerging. Lambda, the latest to be recognized by the WHO, is dominant in Peru and spreading rapidly in South America. ............ If even Vietnam, which so steadfastly held the line against COVID-19, is now buckling under the weight of Delta, “it’s a sign that the world may not have that much time” ............

“my great fear is that in not very long, everyone globally will either have been vaccinated or infected”

........ we might eventually face variants that can truly infect even vaccinated people. ........ the odds shorten as the pandemic lengthens. “We have to assume that’s going to happen,” Gupta told me. “The more infections are permitted, the more probable immune escape becomes.” ....... Delta ripped its way through India, “but we only understood it when it started causing infections in the U.K.—a country that had plenty of scientists with sequencers and less to do.” ............

the first sign of a vaccine-beating variant will likely be an uptick in disease

.......... even highly vaccinated nations should continue investing in other measures that can control COVID-19 but have been inadequately used—improved ventilation, widespread rapid tests, smarter contact tracing, better masks, places in which sick people can isolate, and policies like paid sick leave ........... “I find myself the broken record who always emphasizes all the other tools we have ..... It’s not vaccines only. We’re not using what we have at hand.” ..........

The WHO’s decision to name variants after the Greek alphabet means that at some point, we’ll probably be dealing with an Omega variant.





Thursday, July 08, 2021

उपेन्द्र गठबंधन का माधव

देश मा कुनै आंदोलन भैराखेको छैन। उपेन्द्र यादव र बाबुराम भट्टराई लाई माधव नेपाल ले आफ्नो पार्टी को आतंरिक राजनीति का लागि  प्रयोग मात्रै गर्दै आएका छन। प्रतिगमन सच्चिदा सम्म को गठबंधन पनि होइन। यदि हो भने चोलेन्द्र शमशेर ले वक्तव्य निकाल्नु पर्यो, उपेंद्र जी ले आंदोलन नगरेको भए म चिपलिसकने। लोकतान्त्रिक देश मा अदालत मा मुद्दा विचाराधीन छ भने उपेंद्र यादव जस्ता नेता चुप लागेर बस्छन। माइकिंग गर्दै सड़क ततायेका हुँदैनन। 

माधव एमाले को दोस्रो अध्यक्ष बन्ने प्रयासमा छन (जुन कि एमाले विधान मा नभएको कुरो हो) यता हाम्रो उपेंद्र जी "लैंडस्लाइड विक्ट्री" को सपना देख्छन। 

संविधान सभा को प्रमुख भिलेन नै माधव नेपाल। सभामुख को माईबाप बन्दै कदम कदम मा मधेस आंदोलन को प्रमुख एजेंडा हरु लाई फेल गर्दै लग्ने व्यक्ति। अहिले लोकतंत्र को रक्षा मा लागेको होइन। यही हो मौका जसपा फुटाइदिने भन्दै लागेका हुन। त्यस मा उपेन्द्र जी सहभागी भएका छन। यो मधेस अंदोलन विरुद्ध भइरहेको प्रतिगमन कहिले कसले सच्याउने? अझ रावलपिंडी का भीम रावल। बढ़ी खरानी धस्ने जोगी। नागरिकता विषयमा घुमाउरो भाषामा मधेस विरुद्ध विषबमन गर्दै बस्ने शिल्पिकार, अहिले उपेंद्र जी को मिता, जिगड़ी दोस्त। यस्तो पनि हो? भीम रावल लाई अचम्म लागिराखेको होला। उपेंद्र यादव कसरी मेरो लाइन मा आइपुगे? 


जसपा फुट्छ भने गोरखा बाट बाबुराम भट्टराई ले चुनाव हारछन। सपा पहाड़ पसेको होइन, सपा भित्र पहाड़ी पसेको हो। एउटा छ डम्बर ख़तिवड़ा, बाबुराम को मान्छे, महंथ बिरुद्ध वक्तव्यबाजी गरिराखेको हुन्छ। पार्टी कार्यालय मा छिर्न कसले दियो डम्बर ख़तिवड़ा लाई? 

संसद पुनर्स्थापना पछि धारा ७६ को प्रतिगमन सच्चियो। तर धारा १३७ वाला प्रतिगमन कहिले हो सच्चिने? अध्यादेश को बाटो ओली ले त्यो धारा नै संसोधन गर्दिए। मधेसी पार्टी हरु का लागि संविधान संसोधन का लागि नया बाटो खुल्यो। अध्यादेश को बाटो संविधान संसोधन। धारा १३७ गलत लेखिएको छ (गलत लेखिएको त्यो मात्र हो र?), तर त्यो संविधान संसोधन को बाटो संसोधन गर्नुपर्यो, नगर्दा सम्म मान्नुपर्यो। त्यो मान्नु भनेको देउबा चिर निद्रा बाट ब्युंतेर बैठक हरु मा जानुपर्यो। संवैधानिक निकाय हरु मा असंवैधानिक नियुक्ति हरु (लिस्ट लामो छ) ठुलो समस्या हो। हुन त त्यो पनि अदालत मा विचाराधीन छ। 

संसद पुनर्स्थापना भएर माधव ओली को अंगालो मा पुगे पछि उपेंद्र जी को आंदोलन त सकियो। त्यस पछि पार्टी एक ढिक्का राखेर संसदीय अंकगणित को खेल मा जानुपर्ने हुन्छ। घुमीफिरि रूमजाटार। त्यो भनेको महंथ को लाइन मा आउने भनेको। संविधान संसोधन का लागि एमाले-जसपा गठबंधन, उपधारा (२) को एमाले-जसपा सरकार। महंथ लाई एक्ला एक्लै बसाएर बुढो मान्छे लाई दादागिरी गरेर उपेंद्र यादव ले तठस्थ बस्ने वक्तव्य ननिकालेको भए संसद विगठन नै नहुने। भने पछि प्रतिगमनकारी को? 

संविधान संसोधन त अब एजेंडा पनि होइन। अहिले जसपा ले संविधान संसोधन गर्छु भनेको बयलगाडा चढ़ेर अमेरिका जान्छु भने जस्तो हो। अहिले मधेस आंदोलन को एजेंडा मात्र र मात्र जसपा पार्टी एकता हो। 



चौबाटामा मधेस मधेसी नेताहरूको सत्तामुखी राजनीतिले आन्दोलनको रापताप सेलाउँदै गएको छ । आन्दोलनबाट आर्जित ऊर्जा त यो वा त्यो बहानामा सरकारमा छिर्ने खेल मात्र भएको छ ।  ...... सुन्दा नमीठो लागे पनि, मधेसको राजनीतिक रूपान्तरणको कार्यसूची अलपत्र हुन पुगेको यथार्थ स्वीकार गर्नैपर्छ । एकीकरणको एक वर्ष नपुग्दै जसपा विभाजित भएको छ । ........ तेस्रो शक्ति बनाउने सपनाका कतिपय अन्धभक्तहरू चकित होलान्। ....... यस दलका अज्ञात वास्तुकारहरूले ‘तेस्रो शक्ति, राष्ट्रिय शक्ति, सशक्त विकल्प’ जस्ता अनेक उपमा दिँदै यसको तारिफ गरे । .........  मधेसी शक्तिको प्रादुर्भाव र अस्तित्व, त्यसको सञ्चालन पद्धति र राजनीतिक विकासमा उसको आफ्नै वस्तुगत परिवेश र परम्परा नै निर्णायक हुने गरेको छ । ........ मधेसमा जमिनसँग जोडिएको एउटा दलको खाँचो टड्कारो छ । आंदोलन अझै अधुरो छ । ........  एकताको मृदंग बज्न थालेदेखि नै बाघजस्तै गर्जिएको पार्टी पंक्ति अहिले म्याउँम्याउँ गर्न थालेको छ । मूल पक्ष के हो भने, मधेसी नेताहरू एकदमै ससाना उपयोगी आलोचनाबाट पनि आहत हुने स्वभावका छन् । एकताका जयप्रकाश गुप्ताले मधेसी दलका अध्यक्षहरूलाई ‘लर्ड’ को नाम दिएका थिए । उनको यस खालको टिप्पणी एक दशकपूर्वको त्यो पृष्ठभूमिमा आएको थियो, जतिखेर यी दलहरू तीनबाट तेह्र बन्दै गएका थिए । अध्यक्षहरूको मनोवृत्तिमाथि उनले लेखेका थिए, ‘अध्यक्षहरू सुकेका बाँसजत्तिकै कडा हुन्छन् । निहुरिन नजान्ने, बरु निहुरिनुभन्दा सुकेको बाँसझैं चरक्कै भाँचिन मन पराउने खालका हुन्छन् यिनीहरू । पार्टीमा एकोहोरो, एकलकाँटे तथा अतार्किक अडान लिने, अरूको समयोचित विचार नमान्ने, सामञ्जस्यको बाटोभन्दा बरु पार्टी विभाजनलाई दुरुत्साहन गर्नुलाई नै पौरख ठानिन्छ ।’   ......  जसपा बनिसकेपछि नेता–कार्यकर्ताको सम्बन्ध संरक्षक–संरक्षित सम्बन्ध (प्याट्रोन–क्लाइन्ट रिलेसनसिप) बाट के निर्देशित हुन चाहेन ? जातिनिरपेक्ष भनिए पनि नयाँनयाँ ‘कास्ट इन्जिनियरिङ’ धरातल खडा गर्ने कोसिस भएन ? जसपा निर्माणबाट कुन शक्ति सम्पोषित भयो ? जजसले अँध्यारो कोठाबाट जसपालाई जन्माए, तिनको अभीष्ट पूरा भयो त ? मधेसी आन्दोलनलाई जसपाको जन्मले के तागत दियो ? जवाफ दिन कोही तयार छैन । ......... मधेसी आन्दोलनको पृष्ठभूमि र उभारलाई फर्केर हेर्दा, सबैभन्दा खड्किने विषय राजनीतिक शक्ति र नागरिक समाजबीच संवादहीनता हो । विपरीत दिशामा दौडिरहेका दल र नेताहरूलाई साझा कार्यसूचीमा ल्याएर आन्दोलनको नयाँ धरातलको निर्माण मात्र होइन, यसलाई उभार दिने काम निःसन्देह नागरिक आन्दोलनले गरेको हो । तर आन्दोलनले उचाइ लिन थालेपछि यो पक्षलाई पाखा लगाइयो । भक्तइतर अरूलाई देख्न छाडियो ।   ........ कस्तोसम्म विरोधाभास देखियो भने, प्रदेश २ सरकार संघीय सरकारको चरम केन्द्रीकरण नीतिको विरोध गर्दै अइरह्यो, तर त्यहीँका नेताहरू ओली मन्त्रिमण्डलमा बसेर संघीयता, समावेशीकरण र सामाजिक न्यायका पखेटा काटिनुको निरीह साक्षी बनिरहे ।  .........  अहिले संसद् निर्माणको जुन ढाँचा छ, त्यसमा मधेसी शक्तिले दुईतिहाइ ल्याउन त असम्भवप्रायः छ, यस्तोमा सरकारसँग मोलमोलाइ गर्दै उपलब्धिहरू हासिल गर्दै जानु नै सुगम बाटो हो । संसद्लाई आफ्नो पक्षमा जनमत बनाउन प्रयोग गर्ने, राष्ट्रिय विमर्श निर्माणका लागि आधारभूमि खडा गर्ने र यसनिम्ति सुविचारित यत्नहरू गर्ने कार्यभार थियो । यो बुझेर नै अर्को पक्ष ओलीसँग नजिकियो । ........ सत्ताको सिक्का चित पल्टिए मधेसी शक्ति हार्ने र पट उघ्रिए ओलीले जित्ने गठबन्धनमा सहभागी हुनुले मधेसको राजनीतिलाई थप गिजोल्यो । ओलीलाई शंकाको सुविधा दिइनुपर्छ भन्ने धारणा नितान्त ब्यावहारिक देखिए पनि त्यो जनअपेक्षासँग घुलमिल हुन सकेन । अर्को धार ओली सरकारमा किन सहभागी भयो ? प्रतिनिधिसभा विघटनको मौन साक्षी किन बन्यो ? महन्थ ठाकुरजी, कम–से–कम तपाईंको पछाडि खडा भएको कसैले यो बुझ्न सक्दैन । आफैंले पहिरेको सिक्री तोड्नु अर्काले लगाइदिएको बेडी भत्काउनुभन्दा पनि कठिन काम हो ।   ....... संसद्मा हुनुको अर्थ सरकारमा जानु हो भन्ने भ्रममा बाँच्छ मधेसी शक्ति, जहिले पनि । ........  सानासाना सडक संघर्षबाट सुनाउनुपर्ने कुरा संसद्मा एकै दिनमा भन्न सकिन्छ । ...... दुर्भाग्य, मधेसी शक्तिहरू न त सडकमा रहेका बेला न त संसद्मै रहेका बेला आफ्नो व्यवस्थापकीय सामर्थ्य देखाउँछन् । ती जहिले पनि अरूको पटकथामा अभिनय गर्छन्, आफ्नो कथा आफैं कोर्ने आँट गर्दैनन् । ........ संसद् पुनःस्थापना भयो भने राजनीति फेरि अंकगणितको बन्दी बन्नेछ । एउटा पक्ष अदालतको आदेशमा सरकारबाट च्युत भयो तर अर्को पक्ष पनि सरकारमा जान चुइँगम चपाउँदै छ । यता ओलीकै आशीर्वादमा पद पाउने हो भने आफ्ना नेतालाई रिझाउनेभन्दा पनि उनकै आरती गर्ने जुन प्रवृत्ति मौलायो, त्यो भोलि अर्को समीकरण बन्यो भने नदेखिएला भन्ने छैन । नेतृत्वले सत्ताको आहालमा होमिने निश्चय गरिसकेपछि तिनको हातबाट लगाम खुस्किन्छ । .........  सत्ताको जोडघटाउमा कोही राष्ट्रपति–प्रधानमन्त्री बन्न सक्ला तर मधेसले राष्ट्रलाई दिन खोजेको राजनीति केवल त्यो होइन । मधेसले राज्य र समाजको रूपान्तरण खोजेको छ, जहाँ समता होस् । तर मधेसी नेताहरूको सत्तामुखी राजनीतिले आन्दोलनको रापताप सेलाउँदै गएको छ । आन्दोलनबाट आर्जित ऊर्जा त यो वा त्यो बहानामा सरकारमा छिर्ने खेल मात्र भएको छ । ......... दल निर्माणका लागि दृष्टि चाहिन्छ । तपाईं अरूभन्दा भिन्न देखिनुपर्‍यो । मधेसका दलहरू नेतृत्वविशेषको निहित स्वार्थ, सरकारलाई हेर्ने नजर र भू–राजनीतिक कारणले टुटफुट र एकजुट हुने गरेका हुन्, त्यसकै पुनरावृत्ति अहिले हुँदै छ । मधेसीजनले चिताएको दलको उदय अहिलेसम्म भएकै छैन ।   .......  मधेस दिशाविहीन भई उभिएको छ, चौबाटामा ।





आजको प्रतिगमन र हाम्रो संविधान एउटै निकास : प्रतिगमन एवं केपी प्रवृत्तिलाई परास्त गर्नु र पार्टीहरूलाई बदल्नु ।.... (ग) धारा ७६(५) को विशेष व्यवस्था : विघटनको पक्षमा तर्क गर्नेहरूले धारा ७६(५) धारा ७६(२) नै हो र धारा ७६(५) अन्तर्गत पनि धारा ७६(२) जस्तै आफ्नो दलले संस्थागत निर्णय गरेको अवस्थामा बाहेक सांसदहरूले स्वतन्त्र रूपमा कुनै सांसदलाई प्रधानमन्त्रीमा समर्थन गर्न मिल्दैन भनिरहेका छन् । धारा ७६(५) धारा ७६(२) नै हो भने धारा ७६(५) को व्यवस्था संविधानमा किन गरियो ? धारा ७६(२) लाई नै अन्तिम अवसरका रूपमा दोहोर्‍याइएको भन्ने हो भने त्यही रूपमा धारा ७६(२) को अभ्यास पुनः एक पटक गरेर सरकार गठनको अवसर दिइनेछ भनेर किन लेखिएन ? त्यसैले ७६(५) सांसदहरूलाई प्रतिनिधिसभा विघटनबाट बचाउन स्वतन्त्र रूपमा सरकार गठनमा भूमिका खेल्न दिइएको विशेष व्यवस्था हो । ....... कतिपयले के पनि तर्क गरेको पाइन्छ भने, यसो गर्नु बहुदलीय व्यवस्थाअनुरूप हुँदैन, निर्दलीय चरित्र हुन्छ । कसैलाई यस्तो लाग्न सक्छ, अझै अघि बढेर भन्ने हो भने, यो सही पनि हुन सक्ला । तर फेरि जोड दिएर भन्नुपर्ने हुन्छ, कुनै राजनीतिक विश्लेषणका आधारमा वा के सही वा गलत हो भन्ने आधारमा संविधानको व्याख्या हुने वा त्यसअनुरूप लागू हुने हुँदैन । संविधानमा जे छ, त्यसकै आधारमा व्याख्या गर्ने हो र त्यसैलाई लागू गर्ने हो । .... संविधानमा जे छ, त्यही कार्यान्वयन गर्नुपर्छ । गलत नै भएको अवस्थामा समेत संशोधन नभएसम्म त्यही लागू हुन्छ । ...... विश्वासको मत प्राप्त गर्ने एक मात्र आधार बहुमत सांसदहरूको हस्ताक्षर हो । ...... (ङ) ह्वीप : पहिलो कुरा त यसअघि नै चर्चा गरिसकिएको छ, ७६(५) अन्तर्गतको सरकार गठन गर्दा सांसदहरूलाई ह्वीप लाग्ने व्यवस्था संविधानमा छैन । दोस्रो कुरा, एकछिनलाई मानिलिऔं, ह्वीप लाग्छ रे ! त्यसो हो भने पनि ह्वीप उल्लंघन गरेका कारण सांसदहरूको मत सो निर्णय प्रक्रियामा निष्क्रिय हुने हुँदैन । त्यसैले त फ्लोर क्रसको प्रयोग आउने हो । फ्लोर क्रस गरिएका आधारमा सो प्रक्रियाको निर्णयलाई अमान्य वा परिणामविहीन बनाउन मिल्दैन । फ्लोर क्रस गरेको अवस्थामा पनि पार्टीले कारबाही त्यसपछि गर्ने हो । पछि गरिने कारबाही भूतप्रभावी हुन सक्दैन । ..... प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत नलिईकन वा राजीनामा नदिईकन धारा ७६(५) को सरकार गठनको सिफारिस गर्नु नै असंवैधानिक भएकाले प्रधानमन्त्री नियुक्त गर्ने ठाउँसम्म पुग्नै मिल्दैन भन्ने विषय पनि चर्चामा आउने गरेको छ । यसको एउटा अंश सत्य छ, प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिने प्रक्रिया अघि बढाई विश्वासको मत प्राप्त गर्न नसकेको अवस्थामा वा सीधै राजीनामा दिएर अर्को सरकार गठनको सिफारिस गर्नुपर्ने हो । तर घटनाक्रम त्यसभन्दा अघि बढिसकेको छ । ..... वर्तमान प्रतिगमनको मुख्य नायक प्रधानमन्त्री केपी ओली भए पनि अरूका गल्ती–कमजोरीहरूसमेत प्रशस्त छन् । ....... अन्य राजनीतिक पार्टी आफ्ना कमजोरीहरूलाई सच्याएर रूपान्तरण हुन तयार नहुनु पनि ठूलो धोका हुनेछ । यस विषयमा प्रतिगमनविरोधी सबै पार्टीभित्र गम्भीर विमर्शको आवश्यकता छ । नेपाली जनताको चाहना छ, पार्टीहरूले आफूलाई बदलून् ।

सावधान, वार्ता जारी छ प्रधानमन्त्री प्रतिनिधिसभा विघटन गर्दै जाने र सर्वोच्च अदालत त्यसको पुनःस्थापना गर्दै जाने हो भने सम्पूर्ण कार्यपालिका र न्यायपालिका नै गाईजात्रामा परिणत हुनेछ ।........ अन्ततः ओलीले लगाएको टोपी देउवालाई र देउवाले लगाएको टोपी ओलीलाई ठीक हुन्छ र सुहाउँछ । ओली र देउवा दुवै सत्ताका पूजक हुन् । यिनीहरूबाट लोकतन्त्रको मर्यादा रहन सक्दैन । प्रधानमन्त्री ओली अहिले चार मन्त्री लिएर अन्धाधुन्ध सरकार चलाइरहेका छन् । अहिले माधव नेपाल समूहमा रहेका तेइसमध्ये बीस जना मात्रै उनको पक्षमा आउन तयार भए भने उनको सरकारमा महन्थ ठाकुर नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी र अन्य समूह जोडिन सक्नेछन् । त्यति बेला देउवा नेतृत्वको गठबन्धन भत्किनेमा शंका छैन ।..... एमालेको झलनाथ–माधव समूहमा दुवै नेता आफैं एक्लिए भने पनि आश्चर्य हुनेछैन । यद्यपि, माधव नेपालले ‘अहिले छिन्नभिन्न भएर बसेका कम्युनिस्टलाई पनि जोड्न सक्ने’ कम्युनिस्ट मोर्चा बनाउने बताएर कम्युनिस्ट कार्यकर्ताहरूलाई उत्साहित पारेका छन् ।...... उनका अनुसार, कम्युनिस्ट एकता भनेको एमाले एकता होइन, कम्युनिस्ट पार्टीहरूबीचको एकता हो ।.....माधव नेपालको यो धारणा बलियो छ । किनभने, यो धारणा माओवादी केन्द्रसँग जोडिएको छ ।...... सर्वोच्च अदालतले संसद्को पुनःस्थापनापछि गठबन्धनका नेता देउवाका नाममा प्रधानमन्त्री पदको शपथ दिलाउन आदेश गर्‍यो भने संवैधानिक विकासको कोर्स एक हिसाबले अघि बढ्न सक्छ । त्यसो भएन भने नेपाल सरकार प्रधानमन्त्री ओलीको नियन्त्रणमा अघि बढ्ने निश्चित नै छ ।



Wednesday, June 30, 2021

माधव नेपाल को दबाब समुह का दुई सदस्य: उपेन्द्र र बाबुराम

बाबुराम ले भने जस्तो केपी ओली हिटलर हो भने ओली का विरुद्ध देश भित्र र देश बाहिर सकेसम्म साथ खोजेर यथाशीघ्र हथियार नै उठाउन करै लाग्छ। समय खेर फाल्नै सकिन्न। बाबुराम ले भने जस्तो केपी ओली हुन सेन हो भने जेठ २ अथवा संसद पुनर्स्थापना ले समस्या समाधान गर्दैन। तर विरोधाभास त त्यही देखियो। हिटलर हो भने हुन सेन होइन। हुन सेन हो भने हिटलर होइन। के हो? 

तर हुन सेन पनि होइन भन्ने कुरा माधव नेपाल को दैनिक व्यवहार मा देखिएको छ। माधव लाई एमाले लाई जेठ २ अगाडि पुर्याउनु छ। पार्टी भित्र दम पुगिराख्या छैन। त्यति मात्र हो उपेंद्र यादव र बाबुराम भट्टराई को महत्व। 

भने पछि उपेंद्र यादव र बाबुराम भट्टराई लोकतंत्र र संविधान का लागि लडिरहेका ब्यक्ति होइनन कि माधव नेपाल द्वारा सहजै प्रयोग भइरहेका व्यक्ति दुई हुन। त्यो पनि फ़ोकट मा। मधेस आंदोलन को कुन चाहिं मुद्दा बारे उपेंद्र र बाबुराम को माधव सँग छलफल भएको छ? एउटा कुनै मुद्दा? विषय प्रवेश सम्म गर्न चाहेको छैन माधव। त्यति कड़ा छ माधव को मधेस विरोधी पुर्वाग्रह। लोकतंत्र मधेस को गल्ली गल्ली मा छ। गणतंत्र मधेस गल्ली मा छ। लोकतंत्र हरण गर्ने ताकत कसैसँग छैन। 

जनमत पार्टी संसद नपुगेको यो अवस्था मा यो अंतरिम काल मा जसपा अपरिहार्य देखिएको मात्र हो। होइन भने अर्को संसद मा टुटफुट को पुरा छुट रहने छ जसपा लाई। 

जेठ २ मा फर्के माधव को "आंदोलन" सकियो। संसद पुनर्स्थापना गर्ने अदालत ले, क्रेडिट लिने प्रचंड ले। संसदीय लोकतंत्र नबुझेको मान्छे। अदालत ले गर्ने काम को क्रेडिट प्रचंड ले कसरी लिन मिल्छ? ओली जेठ २ मा फर्के देउबा जिल्ल। संसद मा पनि जिल्ल, पार्टी महाधिवेशनमा पनि जिल्ल। 

त्यस पछि उपेंद्र र बाबुराम लुरुलुरु महंथ को लाइन मा जान करै लाग्छ। बरु संविधान संसोधन का लागि धारा ७६ र धारा १३७ दुबै व्यापक संसोधन गर्नु पर्ने देखियो। फ़ास्ट ट्रैक मा संसोधन गरिहाल्ने। उपेंद्र यादव रक्षा मंत्री बन्ने। कति गाइ भैंसी मात्र चराउने? 


‘राजनीति दलहरूको हातबाट बाहिर जाने जोखिम बढ्याे’  एमाले जोगाउन दुवै पक्षले ‘जुँगाको लडाइँ’ छोड्नुपर्ने, अन्यथा मुलुकको राजनीति नै ‘सुरुङ’ तर्फ जानसक्ने गोकर्ण विष्टको विश्लेषण छ।   





Sunday, June 20, 2021

एमाले एकता का लागि सुभाष नेमबांग लाई अगाडि सार्ने कि?

यो मेरो मौलिक विचार होइन। मैले कता हो पढेको। तर मलाई मन परयो। एमाले एकता का लागि सुभाष नेमबांग लाई अगाडि सार्ने कि? मलाई केपी ओली, अथवा सुभाष नेमबांग अथवा एमाले पार्टी विशेष मन परेर भनेको होइन। मेरा तिन बारे विचार जगजाहेर नभए पनि यस ब्लॉग मा जाहेर छ। तर अहिले महामारी को समय मा देश लाई चुनाव मा नधकेलन त्यो गर्नु पर्छ भने किन नगर्ने भनेको। एमाले विधान मा ७० वर्ष को उमेर पुगे विश्राम लिनुपर्ने त्यस्तै केही भए जस्तो लाग्छ। हुन त त्यो विधान पढेको पो कसले छ र! 



झलनाथ त विश्राम गर्न गए। माधव कामरेड र ओली कामरेड पनि विश्राम बारे सोच्ने कि? अझ अब कति सेवा गर्ने? सोवियत संघ र चीन का कम्युनिस्ट नेता हरु ले सिकाएको एकदम गलत कुरा मध्ये एक रयाल काढ़दै बुढेस काल को अन्त्य अन्त्य सम्म सेवा गर्दै बस्ने कुरा। तानाशाही व्यवस्था मा कसैले चैलेंज नगर्ने भएर होला। 











Sunday, May 23, 2021

माधव नेपाल ले अर्को पार्टी खोल्ने निर्णय




माधव नेपाल ले अर्को पार्टी खोल्ने निर्णय गर्नु संसद अब फर्केर आउँदैन भन्ने स्वीकारोक्ति हो। हुन पनि यस पटक अदालत लाई त्यति सजिलो छैन। संविधान लेख्ने हरु ले नै फुसकाउन नमिल्ने गाँठो हरु संविधान मा ठाउँ ठाउँ मा राखिदिए पछि त्यहाँ अदालत ले केही गर्न सक्दैन। अदालत को काम संविधान संसोधन गर्दै हिड्ने होइन। 


केही ठुला नेता ले अदालत ले नै १४९ जना सशरीर उपस्थित भएको देखेर नया सरकार बनाइदिने देख्दैछन। त्यो संभव छैन। अदालत ले बढीमा संसद पुनर्स्थापना गरिदिने हो। अदालत ले नया सरकार दिन मिल्दैन। तर माधव नेपाल ले नया पार्टी दर्ता गर्ना साथ अंक गणित फेरियो। अब त मजाले पार्टी बाट निकाल्न पायो ओली ले। बादल लाई प्रचंड ले निकाले जस्तो। 

संसद पुनर्स्थापना हुन्छ भने फेरि उपधारा ५ को नाचगान शुरू। राष्ट्रपति ले २१ घंटा दिएको कम भयो कि भएन त्यसमा अदालत पस्न मिल्दैन। दुबै दाबेदार को बहुमत पुगेन भन्ने कथन हो राष्ट्रपति को। त्यो कथन अदालत लाई सही हो जस्तो लाग्यो भने अदालत ले संसद पुनर्स्थापना गर्न पनि मिल्दैन। 

राजीनामा दिएको भए कामचलाउ प्रधान मंत्री ओली नै हो। यो कामचलाउ प्रधान मंत्री हो कि उपधारा ३ को प्रधान मंत्री हो? त्यो प्रश्न को खासै अर्थ छैन। 

नाच्न नजान्ने आंगन टेढ़ो। आफुले अष्टवक्र संविधान लेख्ने, अनि अब दोष दिने भारत लाई! पात हल्लियो, भारतले हलायो। 


यस अवस्थामा चुनाव घोषणा गर्नै पर्छ। संविधानले त्यही भन्छ। नहुने चुनाव को घोषणा भएको हो। यो महामारी को समय। 


नाकाबंदी ले पंचायत ढ़ाल्यो। महामारी ले दुई दलीय भ्रष्टाचारतंत्र ढाल्नुपर्छ। 

उता रेशम रिहा भएर जसपा सरकार मा जाने कुरा पनि आउन थालेको छ। छ महिना का लागि हो गए। त्यस पछि राष्ट्रपति शासन अर्को छ महिना।