Thursday, August 26, 2021

भ्रष्टाचार: कर्मचारी, नेता, कार्यकर्ता, ठेकेदार, माफिया, व्यापारी, एनजीओ, नागरिक, विदेशी



नेपाली समाज, राजनीति र राजसत्ता मा भ्रष्टाचार यति सारहो गहिरो सँग जड़ा गाडेर बसेको छ कि यसले द्रुत गतिको आर्थिक प्रगति हुन नै दिँदैन। गरीबी को कारक तत्व नै भ्रष्टाचार हो। राज्य ले बिभिन्न जात जाति लाई शोषण गरेको कुरा पनि भ्रष्ट सत्ताधारी हरु ले आम जनता लाई वास्तविक मुद्दा बाट आफ्नो ध्यान अन्यंत्र केंद्रित गर्न का लागि हो। अर्थात सत्ता कब्ज़ा गरेर बसेका हरु को मधेसी समुदाय प्रति घृणा नहुन पनि सक्छ। तर मधेस विरोधी कुरा गर्दिए आम जनता ले भ्रष्टाचार बारे होहल्ला गर्ने भयेनन। 

अरु मुद्दा मा जस्तै सिद्धांत को कुरा आउँछ र रणनीति को कुरा आउँछ। रणनीति को हिसाब ले भ्रष्टाचार माथि बलियो सँग प्रहार गर्ने तरिका शायद हो आर्थिक क्रांति को मुद्दा माथि लेजर फोकस। शिक्षा, स्वास्थ्य, पुर्वसंरचना (infrastructure) र उद्यमी का लागि सहज वातावरण (Ease Of Doing Business) प्रमुख चार क्षेत्र मा देखिने काम तत्काल गर्ने जनमत पार्टी ले सत्ता मा आएपछि। 

डेंग स्योपिंग ले सत्ता मा आए पछि भनेको, पहिलो काम गर रेल बनाउ। जबकि डेंग लाई राम्रो सँग थाहा थियो चीन मा भ्रष्टाचार व्यापक छ। 

मधेस आंदोलन को दोस्रो संस्करण गजेंद्र नारायण सिंह, तेस्रो फोरम र उपेंद्र यादव। गजेंद्र नारायण सिंह को बाटो थियो संसदीय संघर्ष को बाटो। उपेंद्र यादव को बाटो सड़क आंदोलन को बाटो। चौथो संस्करण सीके राउत र जनमत पार्टी। संगठन निर्माण को बाटो। 

मधेस आंदोलन को प्रथम, द्वितीय, र तृतीय संस्करण बाट चौथो संस्करण ले सिक्नुपर्ने सबक के भने मधेस आंदोलन को मुद्दा मात्र लाई समातदा सिद्धांत को हिसाब ले राम्रो देखिन्छ तर रणनीति को हिसाब ले असफल रह्यो। शुरुवाती विन्दु मधेस आंदोलन का मुद्दा हरु हो नै तर रणनीति को हिसाब ले भ्रष्टाचार को मुद्दा जोड़ले समातेर देशव्यापी संगठन निर्माण गर्ने तर प्रथम फोकस आर्थिक क्रांति र व्यापक रोज़गार सिर्जना मा राखेर सत्ता आफ्नो हातमा लिने ताकि अधिकार अरु सँग माग्नु नपरोस। गर्नु पर्ने काम आफैले सत्ता मा पुगेर गर्ने। 

नेपाल मा ठुलो संख्या मा कम समय मा रोजगारी सिर्जना गर्ने नंबर एक तरिका हुन सक्छ विश्व बाजार का लागि तरकारी खेती।तराई को प्रत्येक खेत मा १२ महिना सिंचाइ को सुविधा, पुर्व पश्चिम रेल को निर्माण, जनकपुर कोलकाता रेफ्रिजरेटेड रेल को बाटो दुबई देखि शंघाई सम्म तरकारी पुर्याउने। अनि त पहाड़ बाट शत प्रतिशत मानिस नै तराई झरे फरक पर्दैन। मलेसिया कतार को महिना को १०-१५ हजार तलब तरकारी खेत ले नै दिन्छ। झरेका लाई बस्ने ठाउँ चाहियो, जागीर चाहियो, जंगल फाडेर जग्गा दिनु परेन। चुरे मा ड्रोन को प्रयोग को बाटो छोटो समय मा व्यापक वृक्षारोपण गर्नु पर्ने भो।  

कम्युनिस्ट पार्टी हरु सोवियत संघ जस्तै गरी त्यही त्यही कारण ले आफै ढलिरहेका छन। कांग्रेस फुटने ढलने पार्टी नै होइन। कांग्रेस भित्र त्यस्तो किसिम को अनुशासन नै छैन कि त्यो फुटोस अथवा ढलोस। कांग्रेस मैनबत्ती जस्तै पग्लिएर बगिजाने एउटा अनुशासनहीन संगठन हो। कांग्रेसी हरु बड़ा गर्व साथ भन्ने गर्छन, म कुनै संगठित राजनीतिक पार्टी को सदस्य होइन, म त कांग्रेसी हो। हामी विधि विधान अनुसार चल्ने पार्टी नै होइन, हामी त लोकतान्त्रिक पार्टी हो। अराजक पार्टी कांग्रेस। 








२०१७ साल को कांग्रेस भित्र को व्यापक गुटगत राजनीति



दुई दिनभित्र १० बुँदे कार्यान्वयन नभए एमालेमा अर्को विद्रोह  महाराजगञ्जस्थित एरिकल इभेन्ट्स होटलमा भएको छलफलमा माधव नेपाल समूहमा रहेका तर, उनको नयाँ पार्टी नेकपा एकीकृत समाजवादीमा नगएका केन्द्रीय सदस्य र सांसद गरी ५७ जना सहभागी भएका थिए ।  ....... बैठकले दुई दिनभित्र २७ असारमा भएको १०बुँदे अक्षरशः कार्यान्वयन गर्न पार्टी अध्यक्ष ओलीलाई आग्रह गरेको छ । ‘१० बुँदेसँगै सहायक डकुमेन्टका रुपमा माइन्युट गरिएको छ, त्यसअनुसार तत्काल २ जेठ २०७५ को स्थायी कमिटी बोलाउनुपर्छ,’ एक नेता भन्छन्, ‘स्थायी कमिटीले १० बुँदे अनुमोदन गरेपछि माओवादी केन्द्रबाट आएका र १० बुँदेमा अनुसार १० प्रतिशत केन्द्रीय सदस्यहरु थप गरेर केन्द्रीय कमिटीको कहिले बोलाउने हो, मिति तोकियोस् ।’

तेस्रो धार : न विभाजन रोक्न सक्यो न शक्तिशाली सम्झौता  बुधबार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा सधैंझैं ओलीको प्रस्तुतिले उही सन्देश दिइरहेको थियो । त्यो हो- ‘म हिजो पनि ठीक थिएँ, आज पनि ठीक छु । सुध्रनुछ भने अरू साथीहरू सुध्रिऊन् ।’ ...... एमाले कुनै सैद्धान्तिक/वैचारिक मतभेदका कारण विभाजित भएको होइन । एमालेभित्रको पछिल्लो राजनीतिक भागदौडमा सिद्धान्त, विचार र एजेन्डाको केही छनक देखिएन । यो अँध्यारोमा ज्यान र स्वार्थ जोगाउन चाहनेहरूको भागदौड जस्तै रोचक देखियो । ....... यस्तो अवस्थामा पनि एमालेमा दोस्रो पुस्ताका नेताहरूले ओलीसँग ‘आत्मसमर्पण’ गर्नुको कारण ओली मन परेर होइन । एमाले भन्ने ब्रान्ड र सूर्य चिन्हसँगको आशक्ति हो । न ओली सच्चिएका छन् न उनी सच्चिन्छन् । ओली नजिकका नेताहरूको अभिव्यक्ति सुन्दा यो आशंका थप बलियो हुन्छ । पार्टीभित्र ‘तेस्रो धार’ निर्माणमा कस्सिएका दोस्रो पुस्ताका नेताहरू नयाँ निर्णय गर्न सक्ने क्षमता गुमाएर गएका आफ्ना सबै वाणीहरू बिर्सिएर मूल प्रवाहमै मिसिएका हुन् । ......... ‘राजनीतिमा जब मानिससँग भविष्यका लागि एजेन्डा हुँदैन तब उसले इतिहास बेचेर खाने हो । चुनाव चिन्ह र ब्रान्ड बेचेर टिक्ने हो । टिक्ने र इतिहासको ब्याज खाने उहाँहरूको रुचिको आलोचना गरेर समय बर्बाद गर्नुहुँदैन ।’  ...... उनीहरूको हैसियत त्यस्तै रहनेछ जस्तो हैसियत बुधबारको पत्रकार सम्मेलनमा सोफाहरूको छेउमा फलामे कुर्सीमा बादल बसिरहेका देखिन्थे । बादल तिनै नेता हुन् जसले एमाले छिर्दा दोस्रो वरियताको माग गरिरहेका थिए ।  .......... आन्तरिक लोकतन्त्रबिनाको नेतृत्वको कार्यशैलीले नोकरशाही केन्द्रीयता जन्माउँछ, निरंकुशता जन्माउँछ र यसले अन्ततः जन्माउँछ-अराजकता । ........ जसपा नेता तथा लेखक डम्बर खतिवडा भन्छन्, ‘गणेशमान-किशुनजीले नेपाली कांग्रेस छाडेर मर्नु, आन्दोलनका पर्यायझैं बनेका बाबुराम-वैद्यले माओवादी छाड्नु र अहिले माधव-झलनाथ एमाले छाड्न बाध्य हुनु सारमा एउटै घटनाको पुनरावृत्ति हो र त्यसको अर्थ हो- अतिरिक्त शक्तिको सिद्धान्त क्रियाशील हुनु ।’ ........ लेनिनबाट ‘द गोल्डेन ब्वाई अफ रिभोल्युसन’ अर्थात् क्रान्तिको सुनौला केटोको उपनाम पाएका बुखारिनको प्रसङ्ग यतिबेला स्मरणीय हुनसक्छ । ट्राटस्कीलाई एक्ल्याएर स्टालिनलाई शक्तिशाली बनाउन भूमिका खेलेका बुखारिन र स्टालिनले लामो सहकार्य गरे । ....... जब सत्ता र शक्तिको लडाईं सुरु हुन थाल्यो- बुखारिन स्टालिनबाटै पक्राउ परे । उनले स्टालिनकै जेलबाट आफूलाई नमार्न बिन्ती बिसाउँदै पत्र लेखिरहे । भावशुन्य स्टालिनले बुखारीनलाई बध मैदानमा गोली ठोकेर मार्न लगाए । बुखारिनले स्टालिनको हातबाट म किन मरेँ भनेर थाहा नपाई मर्नुपर्‍यो । ........ आजको युगका केही आशा गरिएका योद्धाले राजनीतिक मृत्युको बाटो रोजे भने त्यो भौतिक मृत्युभन्दा कम भने हुनेछैन ।




Suneel Sah: Candidate For NRNA Global Vice President

 







एनआरएनएको उपाध्यक्षमा सुनिल साह