Showing posts with label janamat party. Show all posts
Showing posts with label janamat party. Show all posts

Wednesday, November 16, 2022

16: CK Raut



जी २० सम्मेलनमा सी जिनपिङ र जस्टिन ट्रुडोबीच भनाभन भएको भिडियो भाइरल
जसपाद्वारा सिके राउत नेतृत्वको जनमतलाई कारबाहीको माग
सत्ता गठबन्धनका उम्मेदवार महन्थ ठाकुरलाई स्वतन्त्र उम्मेदवारको चुनौती लोसपासहितको पाँच दलीय गठबन्धनले सो क्षेत्रको पालिकाका वडाअध्यक्षहरुले २९ हजार ५४३ मत ल्याएका छन् भने जसपा–एमाले गठबन्धनका वडाअध्यक्षहरुले २५ हजार १७७ मत ल्याएका छन् । ...... एमालेमा रहेका रामआधार कापड स्वतन्त्र उम्मेदवार बनेका छन् । उनले एमालेबाट टिकट नपाएपछि स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन् । ...... कांग्रेसको महोत्तरी जिल्ला सभापति र केन्द्रीय सदस्य भइसकेका कापड सो पार्टी छाडेर विजयकुमार गच्छदारको तत्कालीन फोरम लोकतान्त्रिकमा प्रवेश गरेका थिए । उनी त्यहाँ पनि धेरै समय बस्न सकेनन् । त्यसपछि उनी माओवादी केन्द्रमा प्रवेश गरे । त्यहाँबाट उनी एमालेमा प्रवेश गरेका थिए तर टिकट नपाएपछि उनी स्वतन्त्र उम्मेदवार बनेका छन् । स्थानीय चुनाव २०७९ मा उनी जलेश्वर नगरपालिकाको मेयरमा उठेका थिए तर उनी पराजित भए । ....... यो उमेरमा उहाँले चुनाव नलड्दा नै राम्रो हुन्थ्यो, उमेरलाई लिएर पनि उहाँको टिका टिप्पणी भइरहेको छ ।’ ....... कापडले एनजीओमार्फत काम गरेका कारण उनको आधार बनेको र उनको प्रचार शैली पनि आक्रमक रहेको उनको भनाइ छ । त्यसले गर्दा अध्यक्ष ठाकुरसँगको प्रतिस्पर्धामा उनी नै रहेको पत्रकार झाको विश्लेषण छ । ....... तर अहिले नै को अगाडि को पछाडि भन्न नसक्ने अवस्था नरहेको बताउँदै उनले एकरातमा पनि मत उलटफेर हुने गरेको बताए । ....... पार्टीको केन्द्रीय सदस्य हुँदै कोषाध्यक्षसम्म बन्न सफल उनी पार्टीमा महामन्त्री बन्न चाहन्थे तर तत्कालीन सभापति गिरिजाप्रसाद कोइरालाले उनलाई महामन्त्री नदिएर डा.रामवरण यादवलाई दिएपछि कांग्रेस छाडेर मधेस राजनीतिमा आएको जानकारहरु बताउँछन् ।

उपेन्द्र यादवले जोगाउलान् गजेन्द्रनारायण सिंहको विरासत? मधेस प्रदेशमा सबभन्दा बढी चर्चाको क्षेत्र हो सप्तरी–२ । त्यहाँ जनता समाजवादी पार्टी नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव, जनमत पार्टीका अध्यक्ष सीके राउत र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी नेपालका नेता जयप्रकाश ठाकुरले उम्मेदवारी दिएका छन् । ....... सप्तरी–२ स्व.गजेन्द्रनारायण सिंहको क्षेत्र हो । त्यो रामराजा प्रसाद सिंहको क्षेत्र पनि हो । त्यो ठाउँ कांग्रेसका रामेश्वर प्रसाद सिंह र सशस्त्र आन्दोलनमा लागेका जयकृष्ण गोइतको पनि हो । सो क्षेत्रबाट यसअघि पनि जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले चुनाव जितेका थिए । ........ गजेन्द्र सिंह २०३८ (जनमत संग्रह), २०४३ (राष्ट्रिय पञ्चायत), २०४८ (संसदीय चुनाव) र २०५१ (मध्यावधी) मा लगातार त्यहाँबाट चुनाव जितेका हुन् । २०५६ को चुनावमा उनी त्यहाँबाट चुनाव हारेका थिए र कांग्रेसका रामकुमार चौधरी १७ भोटले जितेका थिए । त्यतिबेला गजेन्द्रनारायण सिंहसँग काम गरेका शैलेश चौधरी भन्छन्, ‘गजेन्द्रनारायण सिंहलाई त्यतिबेला बडो षड्यन्त्रपूर्वक हराइएको थियो, उहाँको विरुद्धमा राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय शक्ति पनि लागेका थिए । तै पनि १७ भोटले मात्र हारेका थिए ।’ ....... २०५६ को चुनावमा जसरी गजेन्द्रनारायण सिंह चुनाव हारेका थिए, त्यस्तै अवस्था दोहोरिने हो कि भन्ने आशंका सप्तरीमा भइरहेको छ । ........ सुरुमा मधेस अलग गर्ने भनि आन्दोलन गरेर चर्चामा आएका सीके राउत जेल परेपछि हतास मनस्थितिमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग जेलमै वार्ता गरेर तत्कालीन सरकारसमक्ष आत्मसमर्पण गरेका थिए । त्यसपछि उनी कहिले भ्रष्टाचारको मुद्दा, त कहिले मल, बिउको मुद्दा, त कहिले नागरिकताको मुद्दा उठाएर सडक संघर्षमा रहे तर हालसम्म कुनैमा अडिग रहेनन् । उनले सुरुदेखि नै अन्योलको राजनीति गरेको बताउँदै दिलिप सिंहले सीके राउत र उपेन्द्र यादवको तुलना गर्न नसकिने बताए ।

‘सीके राउत मूलधारको राजनीतिमा आइसक्यो, तराई विभाजनको एजेन्डा छैन’ मङ्सिर ४ गते हुने प्रतिनिधि सभा निर्वाचन अन्तरगत मधेस प्रदेशमा यसपटक सबैभन्दा बढी चर्चा सप्तरी–२ को भइरहेको छ । सो क्षेत्रबाट जनता समाजवादी पार्टी नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव, जनमत पार्टीका अध्यक्ष सीके राउत र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीको तर्फबाट जेपी ठाकुर प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि उम्मेदवारी दिएका छन् । ........ ‘एमाले मधेस विरोधी हो, मधेसलाई हेप्ने पार्टी हो’ भन्दै प्रचारप्रसार गरेको जसपाले अहिले उसैलाई काँधमा बोकेर आएपछि उनीहरुको पत्तासाफ हुने जनमत पार्टीका अध्यक्ष सीके राउत दाबी गर्छन् । ........ जितेपछि यो स्थानमा फर्किएर हेर्न समेत नआएको हुनाले उहाँहरुलाई यसपाली जनताले हराउनेछन् र मलाई मौका दिन्छन् । घरदैलोमा सबै मतदाताले यो भनिरहेका छन् । ....... गठबन्धन कोसँग गरेर आएका छन् त ? जसले यो क्षेत्रमा ओलीलाई छिर्न दिनुहुँदैन भनेर ५ जनालाई शहादत दिलाए । आज त्यही ओलीलाई काँधमा बोकेर यहाँ पाएपछि त हार उसको सुचिश्चित हुने भयो । ........ सत्ता गठबन्धनका उम्मेदवार त राजनीतिक पात्र नै हुनुहुन्न । उहाँले जनताको बीचमा कतै समाजसेवा गरेको, कतै भाषण, राजनीतिक कुरा गरेको सुन्न पाइएको छैन । उहाँलाई एउटा मूर्ति जस्तै गठबन्धनले उचालेको हो । ....... यो सप्तरी जिल्ला कुनै बेला एकदमै शिक्षित जिल्लाको रुपमा प्रख्यात थियो । एकसे एक विद्वानहरु यहाँबाट निस्किए । विडम्वना अहिले ६३ वटा जिल्ला साक्षर घोषणा हुँदासम्म सप्तरी साक्षर जिल्ला घोषणा हुन सकेको छैन । यसको साक्षरता दर एकदमै कम छ । दुर्गम जिल्ला भन्दापनि कम साक्षरता दर यहाँको छ । ....... स्वास्थ्यको क्षेत्रमा हेर्नुहुन्छ भने ८९ प्रतिसत घरपरिवारसँग शौचालय नै छैन । बच्चाहरु कुपोषणको सिकार छन् । महिलाहरु रक्तअल्पताको सिकार छन् । राजविराजको अस्पतालमा जानुभयो भने तुरुन्तै धरान वा बिराटनगरको अस्पताल लैजानुस् यहाँ केही हुँदैन भन्छन् । ........ रोजगारीका लागि हामी यहाँ दुई तीनवटा पालिका मिलाएर कृषि औद्योगिक क्षेत्र र निर्मलीबाट रोडलाइन गाईघाटसम्म तानेर स्पेसल इकोनोमिक जोन बनाएर त्यहाँ मल्टिनेशनल कम्पनी बोलाएर यहीकाले घर घर रोजगारी पाउन सकुन् भन्ने स्थिति सिर्जना गर्ने अहिलेको प्रमुख एजेन्डा हो । ........ औद्योगिकीकरणका कुरा ब्यक्तिगत तर्फबाट पनि सम्भव हुन्छ । तपाईं वल्र्ड बैंक, एडिबी बैंकसँग कुरा गर्न सक्नुहुन्छ । परियोजना ल्याउन सक्नुहुन्छ । त्यो क्षमता भएको नेता चयन गर्न सक्नुपर्यो । मेरो फिल्ड पनि आइटी हो । यहाँ मल्टिनेशनल कम्पनीलाई निम्त्याउन सकिन्छ । ....... यहाँ कल सेन्टर स्थापना गरियो भने हजार जनालाई रोजगारी दिन सकिन्थ्यो । यो कुरो दश वर्ष अगाडि सम्भव थिएन । अहिले अप्टिकल फाइबर गाउँ गाउँसम्म पनि पुगेको अवस्था भएकोले त्यो यहाँ गर्न सकिन्छ । ...... सीके राउत भनेको पछिल्लो दश वर्षसम्म यही माटोमा बसेर ज्यान दिइरहेको ब्यक्ति हो । कुनै पद वा पैसाका लागि राजनीतिमा आएको होइन । यो बिषय यहाँको घर घर, बच्चा बच्चालाई थाहा छ । हामी कुनै पदको राजनीति गर्न आएका होइनौ । ज्यानै दिने राजनीति गरिरहेका थियौ । त्यसैले सबै मतदाताले निस्वार्थ भावले जनताको सेवा गर्न आएको भनेर मौका दिनुहुन्छ । यहाँ सम्म कि जो मेरा विरोधी छन्, तिनले पनि एक मौका दिनुपर्यो भनेर भनिरहेका छन् । मलाई भोट दिन्छन् । ......... रामराजा जीको गणतन्त्र ल्याउने, गज्जु बाबुको प्रजातन्त्र ल्याउने र उपेन्द्रजीले संघीयता ल्याउने आन्दोलन गर्नुभयो । उहाँहरुलाई म धन्यवाद दिन्छु । ........ तर जनताले शिक्षा पाए कि पाएनन्, रोजगारी पाए कि पाएनन्, स्वास्थ्यसेवा छ कि छैन ? यो एजेन्डा यस अगाडिको कुनैपनि राजनीतिक आन्दोलनमा थिएन । त्यही भएर जनमत पार्टी आएको हो । जसरी भारतमा आम आदमी पार्टी कुनै राजनीतिक एजेन्डा बोकेर आएन, सेवा प्रवाहको एजेन्डा बोकेर आयो । त्यसरी नै यहाँ जनमत पार्टी आएको सेवा प्रवाहका लागि हो । .

Friday, July 22, 2022

जनमत ले मार्नै पर्ने फड्को

पहिला बहुदल। अनि गणतंत्र। बल्ल संघीयता। त्यो सीक्वेंस त नेपाल को ताजा ताजा इतिहास ले नै देखाएको छ। एक दलीय तानाशाही का लागि गोंजालो पथ मा हिंडेका थिए प्रचण्ड। तल झरे। गणतंत्र। होइन भने समाप्त हुन्थे। 

मदन भण्डारी घोर गणतंत्रवादी। खुला मंच बाट ए राजा श्रीपेंच फुकाल भने पछि चर्चा मा आएका। तर ४६ साल मा बहुदल मैं सन्तुष्ट भए। यथार्थ स्वीकार गरे। योभन्दा बढ़ी अहिले सकिँदैन। 

संवैधानिक राजतन्त्र बीपी को सिद्धांत थिएन होला। यथार्थ स्वीकार गरेको हुनुपर्छ। पुजा हुने राजा हटाउन संभव छैन। जंग बहादुर ले पनि त्यही निष्कर्ष निकालेको। जंगे लाई राजा प्रिय भएको होइन। 

तर भयो के? पहिला बहुदल। अनि गणतंत्र। बल्ल संघीयता। 

मधेस आन्दोलन को पनि स्वतः सीक्वेंस छ। पहिला संविधान संसोधन। त्यस पछि देशव्यापी भ्रष्टाचार विरोधी आन्दोलन। बल्ल आर्थिक क्रान्ति। किसान आन्दोलन आर्थिक क्रान्ति नै त हो। ४६ साल मा संघीयता का लागि आन्दोलन संभव थिएन। 

मदन भण्डारी गणेशमान को चेलाचपाटी होइन। मनमोहन अधिकारी लाई स्वीकार गरे। उमेर मा जेठो भएको ले। नेपाल को राजनीतिक यथार्थ। जनमत पार्टी का बुढ़ा उम्मेदवार हरु सबैले जिते स्थानीय चुनाव। देखियो। 

जसपा को चार लाख भोट। लोसपा को दुई लाख। जनमत को एक लाख। त्रिपा को ३० हजार। एकलै गए जसपा को चार लाख घटेर दुई लाख हुनेवाला छ। तर पार्टी एकीकरण गरे चार जोड़ दुइ जोड़ एक जम्मा १० हुनेवाला छ। 

जनमत को एक लाख भोट ले अबको चुनाव मा एउटा पनि सीट जित्दैन। तर पार्टी एकीकरण गरे त्यो भोट मात्र संसद मा १० सीट हो। अर्थात आफ्नो भोट नबढाए पनि मात्र पार्टी एकीकरण गरे केंद्रीय संसद मा १० जना। 

मदन भंडारी को पार्टी ठुलो थियो। गणेशमान सँग पार्टी एकीकरण गर्नु जरूरी थिएन। तर मनमोहन सँग त पार्टी नै एकीकरण गरे। आफ्नो भन्दा सानो पार्टी को मान्छे लाई अध्यक्ष बनाए। 

हृदयेश, राजेंद्र, उपेंद्र, अझ महन्थ त मनमोहन हरु हुन। 

समय उसै पनि कम छ। जनमत ले झट्ट पार्टी एकीकरण गरिहाल्नुपर्छ। पार्टी एकीकरण नगर्ने बाटो रविन्द्रपथ हो। 



Wednesday, June 08, 2022

8: Janamat



जनमत पार्टीको सांसद् उम्मेदबारले प्रचार-प्रसार खर्च पहिला नै जम्मा गराउनु पर्ने स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न भएपछि समिक्षा बैठकबाट जनमत पार्टीका अधिकांश उम्मेदवारहरुले आर्थिक अभावको कारणले मनोनयन दर्ता गराएपछि घरमै बसिदिएको र समान्य प्रचारप्रसार समेत नगरेको देखिएको हुनाले प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनमा आर्थिक मापदण्ड कडाइका साथ लागू गर्ने निर्णय गरेको छ। ....... त्यसैगरी समानुपातिकको सुचिमा अन्य मापदण्डहरु पूरा गरे पश्चात् आर्थिक मापदण्डको रुपमा प्रत्यक्ष उम्मेदवारहरुले जम्म गरेको रकमको दोब्बर रकम फिर्ता नहुने गरि पार्टीको खातामा बुझाउनु पर्नेछ ।सो रकम राष्ट्रिय स्तरमै पार्टीको प्रचारप्रसार गर्न कार्यक्रम तथा सभा आयोजना गर्न र निर्वाचन खर्चमा समेत प्रयोग गरिने पार्टीले निर्णय गरिएको छ।

डा. सीके राउतले भेटघाट गर्न कहाँ कहाँ जाँदै : हेर्नुस् भ्रमण तालिका

Tuesday, May 24, 2022

जनमत पार्टी ले गरेका गलती हरु

जनमत जितेको नगरमा उद्योग स्थापना गरिने घोषणा: पहिलो चरणमा १००-१५० जनालाई रोजगारी दिईने

गलती १: Don't Bring A Knife To A Gunfight

अंग्रेजी मा एउटा उखान छ। बंदुक को लड़ाइ भइरहेको ठाउँ मा चक्कु लिएर नपुग। लोकतान्त्रिक चुनावी परिवेश मा पैसा अस्त्र हो। म राजनीति गर्न चाहन्छु तर मलाई भाषण त गर्नै आउँदैन भन्न पाइन्छ? फंडरेजिंग त्यस्तै हो। आफ्नो एक तिहाई समय पार्टी अध्यक्ष ले फंडरेजिंग लाई दिन सक्नुपर्छ। त्यो काम कोषाध्यक्ष लाई आउटसोर्स गर्न सकिँदैन। 

त्यो भनेको भ्रष्टाचार गर तिमी पनि भनेकै होइन। जनमत का पढ़ेलेखेका नेता हरु ले चुनाव लड्नु लाई जॉब एप्लीकेशन बनाए। जब कि चुनाव लड्नु र जित्नु उद्यमी बन्नु हो। एउटा निर्वाचित मेयर को एउटा प्रमुख काम नै ठेकेदार हरु सँग डील गर्नु हो। ठेकेदार हरु लाई अछुत सम्झे जनमत का नेता हरु ले। 

हामी ठेकापट्टा दिँदा पुर्ण पारदर्शी, पुर्ण डिजिटल बाटो जान्छौं र स्पष्ट मापदंड का आधार मा दिन्छौँ। ठेक्का पाए पछि पनि ठेकेदार ले हिसाबकिताब पुर्ण पारदर्शी, पुर्ण डिजिटल राख्नु पर्नेछ। त्यति भन्ने र त्यस बाटो जाने हो भने ठेका पाउने संभावना भएका ठेकेदार हरु खोज्ने। र तिनीसँग चुनावी खर्च माग्ने। त्यति जमर्को त गर्न सक्नुपर्यो। 

ठेकेदार भनेको कंस्ट्रक्शन मात्र होइन। शिक्षा र स्वास्थ्य को क्षेत्र मा ठेक्का दिन सकिन्छ। 

गलती २: पैसा लिएर भोट दिने मतदाता नगण्य छन 

यो प्रशांत किशोर ले भनेको कुरा। यो तथ्यांक हो। पैसा लिएर भोट दिने मतदाता १-२% होलान। मसँग भोट किन्ने पैसा नै छैन म चुनाव कसरी जित्न सक्छु र भन्ने अलापविलाप गर्नु हुँदैन। बरु बार बार को पैसा लिएर भोट नदिनुस भन्ने रटान ले मतदाता को अपमान गरिरहेको हुन्छ। 

गलती ३: The Consumer Is Always Right

अंग्रेजी मा अर्को उखान छ। उपभोक्ता को निर्णय सधैँ सही हुन्छ। जनमत लाई जिताएन जनता ले, अब सुशासन नपाउने भो जनता भन्दै हिँड्ने बेला होइन यो। बरु हामीलाई किन भोट दिनु भएन भन्दै फिल्ड मा जाने बेला हो। सोध्ने र चुपचाप सुन्ने। टिपोट गर्ने। 

गलती ४: पार्टी ले उम्मेदवार लाई एक पैसा दिँदैन भन्ने घोषणा 

जुन दिन जनमत ले त्यो घोषणा गर्यो त्यही दिन चुनाव हार्यो। यथार्थ त्यो थियो भने पनि त्यो घोषणा गर्नु जरूरी थिएन। होइन भने ठुला पार्टी हरुको मुटु मा ढयांगरो बजिरहेको थियो त्यति बेला सम्म। त्यस पछि बज्न छोड्यो। यो सीके राउत भनेको फासफुस रहेछ भन्ने भयो त्यसपछि। 

गलती ५: चुनावी अभियान भनेको एक महिना हो 

जनमत ले वर्षौं मेहनत गर्यो। आफ्नो ठाउँ मा त्यो ठीक छ। तर अरुले चुनावी अभियान एक महिना गरे हामीले एक वर्ष गर्यौं भन्ने सोंच सही भएन। त्यही ठाउँ मा अर्को पार्टी को चुनावी सभा मा मान्छे हरु लटरम्म झुम्मिएको देखेर जनमत का नेता हरु लाई अचम्म लाग्ने गर्थ्यो। यी त मेला हेर्ने हरु रहेछन जस्तो। 

गलती ६: सीके 

सीके दुइधारे तलवार हो जनमत का लागि। एक किसिम ले त्यस्तो स्वच्छ छवि को पार्टी अध्यक्ष अर्को छैन कुनै पार्टी सँग। बालेन ले तर उछिन्यो। सीके लाई अगाडि सार्न पाउनु राम्रो हो। तर बढ़ी फोकस सीके मा कम फोकस एजेंडा मा भयो भने बैलेंस बिग्रियो। सीके लाई ओवरएक्सपोजर (overexposure) को समस्या थिएन। पार्टी मध्यधार मा आए पछि मीडिया ले गहिरो रूचि देखायो सीके प्रति तर सीके गायब भए। मीडिया मा आइ रहँदा लोकल लेवल मा काम गर्ने कार्यकर्ता को हौसला बुलन्द रहन्छ। आफ्नो पार्टी अध्यक्ष कहिले पनि समाचार मा नआउँदा पार्टी छ कि छैन कि जस्तो हुन्छ। 

गलती ७: पार्टी महाधिवेशन को फोटो वीडियो सोशल मीडिया मा बाढ़ी 

त्यति राम्रो महाधिवेशन गर्यो पार्टी ले जनकपुर मा। तर फोटो आदि बारे क्लैंप्डाउन (clampdown) -- बहुत सीमित संख्या मा फोटो हरु बाहिर आए। जब कि सोशल मीडिया मा फोटो र वीडियो को बाढ़ी ल्याउन सक्नुपर्थ्यो। यस्तो लाग्थ्यो काठमाण्डु मीडिया जनमत छँदै छैन भन्ने प्रपंच रचिरहेको छ र जनमत पार्टी ले त्यसमा पुरा कोआपरेट (cooperate) गरिरहेको छ। 

गलती ८: सन्देश 

सबैभन्दा राम्रो चुनावी सन्देश एक शब्द को हुन्छ। डिस्टिल (distill) गरेर एक शब्द। त्यस पछि को राम्रो एक वाक्यांश हुन्छ। त्यस पछि को एक वाक्य। यदि चुनावी सन्देश एक पाराग्राफ हो भने त्यो चुनावी सन्देश नै होइन। जनमत ले जनता लाई निबन्ध दियो। पार्टी अध्यक्ष र केंद्रीय समिति थिंक टैंक होइन। राजनीतिक सम्वाद सरल भाषा मा हुन्छ। त्यो नियम अब्राहम लिंकन ले पनि मान्थ्यो। उ कम दिमाग को मान्छे थिएन। 

गलती ९: अन्य 

के के गलती भए त्यो आतंरिक छलफल को विषय हो। अहिले जनमत का नेता कार्यकर्ता त्यो गहन छलफल गरिरहेका छैनन भने अर्को चुनाव पनि हारछन। अबको चुनाव मा राष्ट्रिय पार्टी नबन्नु भनेको रविन्द्रपथ। 

धाँधली भयो। दादागिरी भयो। सब भयो। तर त्यो धाँधली को प्रयास काठमाण्डु मा पनि भयो। त्यो पनि मतदान सकिए पछि। बालेन लाई खसेका भोट बढ़ी बदर देख्ने पुर्वाग्रही कर्मचारी हरु। तर मार्जिन नै यति धेरै कि गड़बड़ गर्न डर लाग्यो। 

जनमत को प्रमुख फोकस प्रदेश सरकार रहन्छ कि केंद्र त्यो जनमत आफैले निर्णय गर्ने कुरा हो। तर म देखिरहेको छु यो चुनावी पराजय ले संभावना संकुचित पक्कै बनाएको छ। अब एक्लै प्रदेश सरकार बनाउने प्रयास शायद उत्तम हो। प्रदेश सरकार लाई थप शक्ति प्रदान गर्न केंद्र को पनि चुनाव लड्ने। तर प्रमुख फोकस प्रदेश सरकार बनाउन। शायद। 








Friday, May 20, 2022

मधेशको नयाँ शक्ति: जनमत पार्टी



सीके राउत मधेशको नयाँ शक्ति बनेका हुन्? राजनीतिक भन्दा पनि सामाजिक मुद्दा बोकेर स्थानीय तहको चुनावमा होमिएको सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टी मधेश प्रदेशमा नयाँ शक्तिका रूपमा देखिएको छ। ...... मधेश प्रदेशमा मधेश केन्द्रित दल विशेष गरेर जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा) ले आफ्नो पहिचान बनाएका थिए। सरकारमा सहभागी हुने लगायत अन्य राजनीतिक मुद्दामा पनि यी दुई पार्टीलाई लिने गरिएको थियो। वैशाख ३० गते सम्पन्न स्थानीय तहको निर्वाचनले सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीलाई अर्को शक्तिका रूपमा उभ्याएको छ। ....... मधेशका आर्थिक, राजनीतिक र सामाजिक क्षेत्रमा देखिएका बेथितिलाई उजागर गर्दै आएको जनमत पार्टीले स्थानीय चुनावमा पनि तिनै मुद्दा बोकेको थियो।

यो पार्टीले पहिलो पटकमै धेरै स्थानीय तहमा सफलता हासिल गरेको छ। केही स्थानीय तहमा जितेको छ भने केहीमा अग्रस्थानमा छ। अधिकांश स्थानमा प्रतिस्पर्धीका रूपमा रहेको छ।

....... मधेशका विभिन्न स्थानीय तहमा २० वटा वडाध्यक्ष जितको छ। त्यति नै सङ्ख्यामा प्रतिस्पर्धामा छ। ....... स्थानीय चुनावमा जनमत पार्टीले मधेशका राजनीतिक मुद्दाभन्दा पनि सामाजिक मुद्दालाई उठाएको थियो। अन्य मधेश केन्द्रित दलले भने राजनीतिक मुद्दामा नै जोड दिंदै आएका छन्। जनमत पार्टीले स्थानीय मुद्दालाई उठाएकाले जनताले रुचाएको विश्लेषकहरूको तर्क छ। ....... निर्वाचनअघि किसानका समस्यालाई लिएर पूर्व-पश्चिम राजमार्ग नै अवरुद्ध गरेको थियो। त्यस्तै, स्थानीय तहमा भएका भ्रष्टाचार, अनियमिततालाई उठाएर सम्बन्धित तहमै आन्दोलन गरेको थियो। ...... राउतले स्थानीय चुनावमा भने सुशासन र किसानका समस्यालाई नै केन्द्रमा राखेका थिए। यो निर्वाचनले नयाँ शक्तिका रूपमा उभ्याएको जनमत पार्टीका नेता बीपी साह बताउँछन्। “यो निर्वाचनमा गुमाउनलाई केही थिएन। जे-जति जित्यो, त्यो हाम्रा लागि उपलब्धि हो,” उनले भने। ........

जनमत पार्टी नयाँ शक्तिका रूपमा आएको

...... “वडास्तरमा ज-जसले जितेका छन्, तीमध्ये धेरैजसो राउतका पुराना कार्यकर्ता हुन्। त्यसलाई एउटा विचारधाराका रूपमा लिन सकिन्छ,” चन्द्रकिशोर भन्छन्, “राउतले निर्वाचनबाट जे जति पूँजी हासिल गरेका छन्, त्यसलाई संगठित गरेर अगाडि बढे भने राजनीतिमा एउटा उदीयमान शक्तिका रूपमा लिन सकिन्छ।”


Monday, May 16, 2022

जनमत पार्टी के लिए शिक्षा चुनाव

सत्ता गठबंधन और राज्य संयत्र ने जनमत पार्टी को टार्गेट किया। वैसा दिखा। लेकिन फिर भी स्वीप नहीं किया जनमत ने वो तो बात है। अभी पुरा नतिजा सामने नहीं आया है लेकिन जितना आया है उससे दिख रहा है जनमत पार्टी ने खाता तो खोला लेकिन स्वीप नहीं किया। ये शिक्षा लेने का समय है। आतंरिक छलफल और विश्लेषण का समय है। 

इस चुनवा में चाहे जितना भी भोट लाती जनमत पार्टी राष्ट्रिय पार्टी नहीं बनती। राष्ट्रिय पार्टी बनने के लिए राष्ट्रिय चुनाव लड्ने होते हैं और तीन प्रतिशत भोट लाने होते हैं। वो बात केन्द्रीय संसद के चुनाव में पता चलेगा। 

जिस दिन पार्टी ने घोषणा किया कि केंद्र से किसी उम्मेदवार को कोइ पैसा नहीं मिलेगा सब अपना अपना व्यवस्था खुद करो और जितना निर्वाचन आयोग कह रही है सिर्फ उतना खर्चा करो उसी दिन पार्टी चुनाव हार गयी। अहिंसात्मक लोकतान्त्रिक चुनाव में पैसा बहुत बड़ा अस्त्र होता है। ये ठेकेदार नेता नेक्सस जापान में भी है और बड़ा कसके है। दुनिया में जो राजनीतिक पार्टी सबसे ज्यादा पैसा खर्चा करती है वो है चिनिया कम्युनिस्ट पार्टी। सारा पुलिस उसका। 

अभी जो खुल्लम खुल्ला भ्रष्टाचार होता है नेपाल में वहाँ घोषणा करना कि पैसा है ही नहीं वो तो हथियार डालने वाली बात हो गयी। बल्कि ऐसा हो सकता था कि हम सत्ता में आएंगे तो ठेकापट्टा पुर्ण पारदर्शी, पुर्ण डिजिटल किस्म से बाँटेंगे, लेकिन हमारे नजर में जो सबसे सक्षम ठेकेदार हैं वो ये दिख रहे हैं, तो वैसे लोगों के बीच जा के पैसा उठाना था पार्टी को। नहीं किया। गलती की। 

पढ़े लिखे लोगों की पार्टी है तो प्रत्येक पालिका में डिटेल बजेट पेश करना था। हमारे पालिका का वार्षिक बजेट इतना, हम पाँच साल इस कदर खर्चा करेंगे। उसी बात की तो प्रतिस्प्रधा है। 

स्थानीय चुनाव स्वीप न करने से पार्टी का राष्ट्रिय स्तर पर विस्तार के बात पर थोड़ा ब्रेक लग गया अब। लेकिन वो समस्या नहीं है। रविन्द्र मिश्र का पुर्ण सफाया और बालेन शाह के उदय से अब काठमाण्डु में और पहाड़ हिमाल में वैकल्पिक शक्ति की कमी नहीं रह गयी। जनमत ने अभी तक जहाँ जहाँ संगठन बनाया है सिर्फ वहाँ पैर ज़माने का प्रयास करे। 

अब शायद पार्टी अध्यक्ष डॉ सीके राउत को मुख्य मंत्री का उम्मेदवार घोषित कर प्रदेश चुनाव पर फोकस करना अच्छा होगा। चुनाव बाद में होता है। पहले पैसा का चुनाव होता है। अमेरिका में कहा जाता है Money Primary, अर्थात एक चुनाव वो भी हुवा। वो चुनाव तो शुरू हो चुका। प्रदेश सरकार का बजेट कितना? उसको आप पाँच साल कैसे खर्चा करेंगे? पुर्ण पारदर्शी, पुर्ण डिजिटल, और पुर्ण रूप से मेरिट के आधार पर आप ठेकापट्टा देंगे तो वैसे ठेकापट्टा पाने वाले ठेकेदार कौन सब दिख रहे हैं? उनसे पैसा माँगिए। और ठेकेदार का मतलब सिर्फ कंस्ट्रक्शन नहीं होता। 

बजेट कितना है? उसके आधार पर आपका वार्षिक कार्यक्रम क्या रहेगा? उसमें से निजी क्षेत्र को कितना काम दिजिएगा?  मेरिट के आधार पर ही ठेक्का देना पड़े तो किसको देने की संभावना ज्यादा है? उतना इनफार्मेशन तो रखना पड़ेगा। उनके बीच जाइए और फंडरेजिंग करिए। सब प्राइवेट में ही करते हैं। आप भी करिए। लेकिन सत्ता में आने के बाद ठेकापट्टा को पुर्ण डिजिटल, पुर्ण पारदर्शी रखिए, स्पष्ट मापदंड के आधार पर दिजिए। 

२०१४ के चुनाव में बिहार में नीतिश का सफाया हो गया। जनता समझदार होती है। जनता का कहना था आप तो प्रधान मंत्री पद के लिए लड़ ही नहीं रहे हैं। तो आप को भोट क्यों दें? २०१५ में भारी मत से फिर नितीश को जिताया। 

शायद जनमत पार्टी के लिए अगला कदम मधेस प्रदेश में अकेले सरकार बनाने का प्रयास होगा। मुख्य मंत्री का चेहरा आगे आना चाहिए। सबक सिख के चुनाव लड़ी तो जनमत प्रदेश चुनाव स्वीप करेगी। 

गठबन्धन के तरफ से लाल बाबु राउत और जनमत के तरफ से सीके राउत। उस अवस्था में जनमत अकेले बहुमत लाएगी। मेहनत किया तो दो तिहाई भी संभव है। वो चुनाव शुरू हो चुका। मनी प्राइमरी वाला चुनाव तो शुरू हो चुका। फंडरेजिंग किजिए। कसके किजिए। 

साथ में ही केंद्र का भी चुनाव है। दोनों लड़ना है। केंद्र का मुद्दा रहेगा कि प्रदेश सरकार के पास ताकत है ही नहीं। न प्रहरी न प्रशासन न बहुत ज्यादा बजेट। प्रदेश सरकार को न्यायोचित शक्ति प्रदान करने के लिए केंद्र में जा के संविधान संसोधन करना है। उसके आधार पर केंद्र के लिए भी मत दिजिए। 

दो तिहाइ वाला वेभ क्रिएट करिए तो धाँधली करने वालों का हिम्मत ही फेल हो जाएगा। 



जनमत पार्टी लाई राज्य संयत्र र सत्ता गठबंधन ले टार्गेट गरे जस्तो देखियो

चुनावमा सत्ता गठबन्धनले धाँधली गर्‍यो : एमाले  नेकपा एमालेले स्थानीय तह निर्वाचनमा सत्ता गठबन्धनले धाँधली गरेको आरोप लगाएको छ । एमालेले मतदान र मतगणनाको क्रममा गठबन्धनले योजनावद्ध रुपमा धाँधली गरेको आरोप लगाउँदै खेद प्रकट गरेको हो । .......  महासचिव शंखर पोखरेलले आइतबार विज्ञप्ति जारी गर्दै निर्वाचनमा मतदान र मतगणनाको समयमा गठबन्धनले योजनाबद्ध रुपमा धाँधली गरेको आरोप लगाएका हुन् । एमालेले आफूविरुद्ध मोर्चाबन्दीले मात्रै नपुगेर चुनावमा भइरहेको योजनाबद्ध धाँधलीलाई तत्काल रोक्न माग गरेको छ । ....... मोर्चाबन्दीले नपुगेर धाँधलीमा उत्रेको, योजनाबद्ध धाँधलीलाई सत्ता गठबन्धनले निरन्तरता दिइरहेको हुँदा यस्तो कार्य तत्काल रोक्न सरकारसँग माग गर्दछौँ,’ पोखरेलले विज्ञप्तिमार्फत भनेका छन् । उनले पुनः मतदान र मतगणनाका लागि नेकपा एमालेले दिएको उजुरीउपर गम्भीरताका साथ ध्यान दिई कार्यान्वयन गर्न माग गरेका छन् । .......  एमालेले निर्वाचन परिणामलाई सत्ता गठबन्धनको पक्षमा पार्न दोलखाको बैतेश्वर, तामाकोशी, सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची, सिन्धुलीको सुनकोशी, काभ्रेको पाँचखाल, बाराको पचरौता, अछामको साँफेबगर, पञ्चदेवल विनायक, मंगलसेन, बझाङको छबिसपाथीभरा, सर्लाहीको धनकौल, बलरा, रामनगर, बागमती, बरहथवा, रौतहटको करुनिया लगायत दर्जनौँ स्थानमा बुथकब्जा गरेको आरोप लगाएको छ । ....... त्यस्तै, निर्वाचन सुरु हुनुभन्दा अगाडि सत्ता गठबन्धनलाई सहयोग हुने गरी गृह प्रशासनले प्रहरी र कर्मचारीहरु खटाएको, मतदातालाई हतोत्साह गर्न गिरफ्तारी गर्ने र मतदानपछि मात्र छाड्ने कार्य गरेको, मौन अवधिमा अनुचित प्रभाव पार्ने गरी विभिन्न गतिविधि गरेको आरोप लगाएको छ ।