सीके का प्रतिस्प्रधा प्रशांत किशोर से है

प्रतिनिधिसभा निर्वाचनको तयारीमा जुट्यो डा. सीके राउत

सीके की प्रतिस्प्रधा प्रशांत किशोर से है। प्रशांत किशोर भी अब राजनीति में आ गए हैं। बिहारी हैं। (प्रशांत किशोर क्या बिहार को २०% आर्थिक वृद्धि दर २० साल के लिए दे सकते हैं?)

जसपा खुदबखुद रण छोड़ के चली गयी। उप तक पहुँचे। राजेन्द्र महतो: उप प्रधान मंत्री। उपेन्द्र यादव: उप प्रधान मंत्री। महंथ ठाकुर: उप सभामुख। उससे उपर का रास्ता तो ढक्कन बंद है। मानसिक दासता का ढक्कन। (राजेन्द्र महतो र उपेन्द्र यादव मिल्नु का कारण हरु र मिल्ने तरिका हरु)

जसपा के रण छोड्ने से जो वैक्युम (vacuum) पैदा हुवा है वहाँ कांग्रेस कम्युनिस्ट आ गए तो जिम्मेवारी जनमत पार्टी की हुवी। डबल ताकत लगा के उस वैक्युम (vacuum)  से कांग्रेस कम्युनिस्ट को दुर रखना होगा। (लथालिंग विपक्ष)

जनमत पार्टीको बन्दै जाने जनमतका आधारहरु

Janamat Party Leaders And Who They Remind Me Of

एक चुनावमा देश कब्ज़ा: भ्रष्टाचारको मुद्दामा



यहाँ पर देखिए। जेसन बोर्न को छलांग लगाना है। वो एक बार में करना है कि वो हॉप, स्टेप, जम्प करेंगे तो भी काम चलेगा? भ्रष्टाचार के मुद्दा को कसके पकड़ के, चुनाव को क्रांति का रूप दे के, एक ही बार में केंद्र में सत्ता स्थापित करनी होगी। ४६ साल में गणेशमान के पास कितना पैसा था? साधन स्रोत की कमी समस्या नहीं होती। मुद्दा प्रधान होता है। गणेशमान का देशव्यापी संगठन तो आंदोलन सफल होने के बाद बना। मुद्दा प्रधान होता है। 

किसी सीट पर जनमत पार्टी के उम्मेदवार की हार हो गयी और जितने वाले और जनमत पार्टी के उम्मेदवार के बीच मत की दुरी २०% से अगर कम है तो गलती उम्मेदवार की हुवी। या पार्टी की ही की आपने गलत उम्मेदवार क्यों खड़ा किया? लेकिन वो फासला २०% से अधिक है तो पार्टी की हार हुवी। आपने मुद्दा ठीक ढंग से न उछाला। आप ने संगठन न बनाया। आप का चुनावी अभियान दुरुस्त न रहा। साधन स्रोत का सही इस्तेमाल नहीं किए। 

वो २०% वाला फोर्मुला मेरा नहीं प्रशांत किशोर का है। 

Janamat: Horn Chhap

Beware: Pickpockets

सीके की प्रतिस्प्रधा प्रशांत किशोर से है #nepal #bihar #madhesi #mithila #janakpurdham #patna #kathmandu https://t.co/bH26qyxIMu @PrashantKishor @drckraut @HulakiNews @janamatonlin @IndianPAC

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 7, 2021

Arvind Kejriwal, Prashant Kishor, Nitin Gadkari

MAA और ANTA और महिला पुरुष असमानता

मैंने शायद पिछले साल एक विचार प्रकट किया। कि अमरीका के सभी मधेसी संगठनों के एकीकरणका अभियान चलाया जाए। प्रमुख रूप से MAA और ANTA लेकिन अभी तक छोटेमोटे ढेर सारे संगठन हो गए हैं देश भर में। नेपालमें मधेस आन्दोलन अभी अपने गन्तव्य पर पहुँच नहीं पाइ है और भारतके बिहारी अपने ही किस्मके मधेसी हैं। 

पढ़ लिखके लोग अमरीका आ जाते हैं। तो वो तो व्यवहार में दिखना पड़ेगा न। सिर्फ डिग्री ले लेने से नहीं होता है। 

मैंने वर्षो से मधेस आन्दोलनके भितर सिद्धान्त की बात की है। राजनीतिक रणनीति की बात की है। लेकिन संगठनके भी सिद्धांत होते हैं। आप संगठन के भितर रहके लोकतान्त्रिक आचरण नहीं दिखा सकते हैं तो फिर समानता के नाम पर उछलकुद करने से क्या होगा? 

आप महिला पुरुष समानता के नाम पर पत्थर युग में अगर हैं तो फिर मधेसी पहाड़ी समानताकी बात आप किस आधार पर करते हैं? भगवान कृष्ण ने गीता में स्पष्ट कहा है, सभी जात के लोगो से समान व्यवहार करो। तो वो समान व्यवहार संगठन के भितर दिखनी चाहिए। 

वहाँ नेपाल के दो प्रमुख पार्टियाँ एक हो गए लेकिन अमरिका के पढ़ेलिखे मधेसी एकीकरण के ए तक भी अभी नहीं पहुँच पाए हैं। और मैंने ANTA के अध्यक्ष का नाम ही लिया था। महिला थी। और संगठनकी निर्वाचित अध्यक्ष। कुछ महीनों पहले उलटे उनके विरुद्ध घिनौना गन्दा राजनीति देखना पड़ा। रिप्लाई आल पर रिप्लाई आल। 

हम जो समानताकी बात करते हैं, समानताकी चाह रखते हैं, संगठन के भितर सभ्य, आदरपुर्वक और लोकतान्त्रिक व्यवहार दिखा के समानताकी माँग करनेका अधिकार कमाना होगा। 

मधेस में, बिहार में महिला की सामाजिक स्थिति बहुत कमजोर है। अमरीका आके मधेसी और बिहारी उसीको कायम रखे वो शोभा नहीं देता। नेपालमें संगठन के भितर महिलाको एक तिहाई मिलता है। वो अमरीका के मधेसी संगठन के भितर क्युं न मिले? हम तो उन्हें सिखा न पाएँ, हम उनसे क्युँ न सिखे? 

आत्मालोचना करना होगा। आचरण सुधारना होगा। गलतियाँ महसुस करनी होगी। महिला पुरुष असमानता है ही कहाँ कहने वालो जरा उन पहाड़ियों की सुनो जो वही जवाब मधेस आन्दोलनको देते हैं। 

मधेस आंदोलन फेज ३ को रुपरेखा

मधेस आंदोलन फेज ३ को रुपरेखा के हुन सक्छ? गर्ने भए चैत वैसाख मा हो। पानी पर्न थाले के को आंदोलन? आंदोलन ले बॉर्डर पारि बाट नै जनस्तर बाट १००% नाकाबंदी गर्न सक्ने किसिमको गृह कार्य गरिसकेको छ। रघुबंश प्रसाद सिंह हाम्रो चंद्रशेखर हो।

तर यो सीमित समयको हुनुपर्छ। बढ़िमा चार हप्ता। बरु नया साल को दिन मा शंखघोष गर्ने कि? नाकाबंदी नगर्ने कि? दैनिक जुलुस पो गर्ने कि? दैनिक १५ दिन सम्म जुलुस। त्यस पछि १० लाख मधेसी बिहारी काठमाण्डु पुग्ने। लिच्छवि हरु दो हजार वर्ष पछि फेरि आइपुगे जस्तो। कहिले नदेखेको शिवरात्रि देख्छ काठमाण्डु ले। जल थल वायु प्रत्येक मार्ग बाट पुग्ने। सके लालु लाई पनि साथ लाने। लालुको एउटा फोटो ले हल्लिएको काठमाण्डु। खुद लालु पुग्यो भने के हुन्छ?

११ बुँदे अनुसारको संविधान संसोधन नभए सम्म मान्छे ओरालेको ओरालै। १० लाख ले नपुगे १५ लाख। एक मधेस दो प्रदेस बटमलाइन हो। यस आंदोलन ले नेवार को खोसिएको अस्मिता पनि वापस गर्छ। मिथिला र मल्ल को विश्व स्तर को सभ्यता। बन्दर हरुले गड़बड़ पारे। कहते हैं अमेरिका को काले जस्तो हो मदिसे भनेको। ऐसी जुर्रत! तुम्हें काला दिखता है मधेसी? अंडरवियर तक उत्पादन न करने वाले लोग।

Madhesis arrested by #DelhiPolice for showing black flags to visiting Nepali PM in Delhi pic.twitter.com/S5QEf40qZ5

— Dr. CK Raut (@drckraut) February 19, 2016

On Democracy Day(19 Feb), 3 #FreeMadhesh activist arrested, >12 injured by #Nepal Police attack on meeting @amnesty pic.twitter.com/sBnOWlkUYB

— Dr. CK Raut (@drckraut) February 20, 2016

लालु ले नानी याद दिलायो

बेइजिंग मा गएर लम्पसार पर्दा राष्ट्रियता नगुमने हरु अहिले लालु ले मधेसमा किन चासो लिएको भन्दैछन्। लालु को एउटा फोटो ले काठमाण्डु यसरी हल्लिन्छ भने लालु काठमाण्डु आइपुग्यो भने के होला? चेतना भया।

१० लाख

Bihar leaders ‘to send 10 lakh Indians to Madhes agitation’

A plan to bring as many as one million people from the neighbouring Indian state of Bihar in a bid to intensify the ongoing Madhes agitation on the Nepali side has reportedly been agreed between the United Democratic Madhesi Front (UDMF) and Indian leaders. ...... Earlier, Media for Border Harmony and India-Nepal Friendship Association had handed over the invitation to the UDMF for the visit of Bihar....... Dr Raghuvansh Prasad Singh, the national vice-president of Rastriya Janata Dal (RJD), informed that the people of Bihar would participate in the UDMF’s agitation to “defy the domination of the (Nepal) government toward the Madhesi people.” ...... Speaking in a press conference organised by Media for Border Harmony in Muzaffarpur of Bihar on Sunday, Singh, who was a member of Indian parliament, stated that people of Bihar were also ready to stage a sit-in protest in Kathmandu as well as in New Delhi for the rights of the Madhesi people....... After the completion of the programme in Muzaffarpur, the top leaders of all UDMF constituents headed to Patna, the state capital, to seek further support from the Indian leaders.

क्रांति को यथार्थ: सनातनी शैतान रावण सँग कति राउंड वार्ता भएको हो?

'अब सिंहदरबार केन्द्रित आन्दोलन चर्काउँछौं'
सिमांकनको टुङ्गो नलागेसम्म आन्दोलन जारी रहने: यादव

'अब सिंहदरवार केन्द्रित आन्दोलनलाई चर्काउने छौ' सामवार विराटनगरमा फोरमद्धारा आयोजित कार्यक्रममा अध्यक्ष यादबले भने-'सरकारले माग सम्बोधन गरेन् भने मधेशी, आदीवासी जनजाती र विभेदमा पारिएका समूदायले सिंहरवारको एक एक इटा झिकेर लग्नेछन् ।'

२०४६ मा फासफुसे क्रांति भएको। त्यसलाई क्रांति नै भन्न मिल्दैन। तर सत्ता परिवर्तन भयो। सत्ता मा रहेका हटे। प्रधान मंत्री पनि राजा पनि। बहुदल भनेको सानो कुरा। तर सत्ता परिवर्तन नै सम्बोधन हो भन्ने कुरा दुबै पक्ष ले बुझेको।

अप्रिल २००६ को क्रांति ले पनि सत्ता परिवर्तन गर्यो। ज्ञानेन्द्र हटे। बहुदल भन्दा गणतंत्र ठुलो परिवर्तन हो। तर संघीयता र समावेशीता का अगाडि न बहुदल केही हो न गणतंत्र नै। निर्दल/बहुदल र राजतन्त्र/गणतंत्र भन्दा यो संघीयता र समावेशीता को मुद्दा १० गुणा बढ़ी जटिल हो।

तर हामीले २०४६ मा हुन्छ नि बहुदल मानि हाल्यौ मरीचमान र वीरेन्द्र ले नै कार्यान्वयन गर भनेर भनेनौं। सन २००६ मा गणतंत्र कार्यान्वयन गर भनेर ज्ञानेन्द्र लाई आग्रह गरेनौं। भने पछि संघीयता र समावेशीता मान र कार्यान्वयन गर भनेर हामी संघीयता र समावेशीता का दुश्मन बाहुन हरु लाई किन बारम्बार आग्रह गर्दैछौं? यी हिन्दु होइनन्। कोही हिन्दु जुत्ता लगाएर जानकी मंदिर छिर्न नै सक्दैन। यी सनातनी शैतान हुन। यी रावण हुन। रावण सँग पनि बिभिन्न चरण मा वार्ता भएको हो। तर आखिर वार्ता कहाँ पुग्यो?

मधेसी जनजाति ले बजाप्ते संघीय गठबंधन बनाएका छन। उपेन्द्र यादव को पार्टी त अझ ७५ जिल्ला मा रहेको पार्टी हो। संघीय गठबंधन का आठ सदस्य पार्टी मध्ये सबै भन्दा ठुलो पार्टी को अध्यक्ष को नाता ले गठबंधन को नेतृत्व स्वाभाविक रुपले उपेन्द्र यादव ले पाउँछन्। नेतृत्व निर्धारण गर्ने अंक गणित ले हो, र अंक गणित मात्र ले हो। क्रांति को विजय पछि अंतरिम राष्ट्रपति को बन्ने भन्ने निर्णय गर्ने बेला अहिले हो।

अंतरिम संविधान तैयार रहनुपर्छ। क्रांति पछि को पहिलो १० वर्ष आरक्षण को फोर्मुला २५% खुला प्रतिस्प्रधा र ७५% आरक्षण गरेर १० वर्ष भित्र देश लाई समानुपातिक समावेशी बनाइसक्ने लक्ष्य हुनुपर्छ। क्रांतिकारी रफ्तारमा।

क्रांति को तयारी शुरू गर्ने बेला हो यो। १००% नाकाबंदी र १० लाख मधेसी काठमाण्डु उतारेर सिंह दरबार कब्ज़ा गर्नुपर्छ। तीन देखि चार हप्ता बढ़ी मा। क्रांति को उद्घोष पछि त्योभन्दा लामो जानु हुँदैन।

महंथ र राजेन्द्र ले उपेन्द्र लाई अध्यक्ष मान्नु पर्छ र उपेन्द्र ले तिन लाई सामुहिक नेतृत्व को प्रत्याभूति दिनुपर्छ। भनेको कदम कदम मा सर सल्लाह गर्नु कति गार्हो हो?  यो मोबाइल फ़ोन को जमाना मा?  सनातनी शैतान रावण सँग कति राउंड वार्ता भएको हो?

कर्णाटक को बन्दर प्रधान मंत्री राष्ट्रपति बन्न मिल्छ भने सीतामढी को मधेसी प्रधान मंत्री राष्ट्रपति बन्न किन मिल्दैन? रोटी चाहिने बेटी नचाहिने?

तीन दल बैठकमा प्रधानमन्त्रीले सोधे, 'फेरि कहाँबाट आयो यो अनुसूचीको कुरो ?'

कार्यदल बैठक तनावपूर्ण, 'मोर्चाले वार्तामा नआउने चेतावनी दियो'

सहमति भए संविधान संशोधन एकै दिनमा
मोर्चाको ६ बुँदेमा तीन दल सशंकित
बालुवाटारमा कार्यदलको बैठक जारी
कालीको मन्दिरमा जुत्ता लगाएर प्रवेश गरेको भन्दै शाहरुख र सलमानविरुद्ध मुद्दा
जानकी मन्दिरमा तोडफोड गरेको आरोपमा १० जनामाथि मुद्दा

राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी रामजानकी विवाह महोत्सवमा सहभागी हुन जानकी मन्दिर आएको बेला पुस १ गते गर्भगृहसंगै मन्दिरको अन्य भागमा ढुंगामुढा तथा तोडफोड गरेको उनीहरुमाथि अभियोग छ । उनीहरुमाथि प्राचिन स्मारक संरक्षण ऐन २०१३ अनुसार मुद्दा दर्ता गराइएको छ । ..... जनकपुर-४ की शीला देवी, धनुषाधाम-६ का अशोककुमार प्रसैला, गीद्धा ८ वेलापटीकी विमला साह, रमदैया भवारी ४ का विवेकचन्द्र अधिकारी, जनकपुर ४का ३५ सुशील कर्ण, महोत्तरी महदैया तपनपुर १ का नविन यादव, जनकपुर ६ का रामचन्द्र चौधरी, जनकपुर ६ का सरिता देवी, जनकपुर ६ कै रामजी राय तथा जनकपुर ८ का ३५ सीता चौधरीमाथि मुद्दा दायर गरिएको हो । आरोपीहरुमध्ये शीला देवी तथा प्रसैला प्रहरी नियन्त्रणमा छन । मुद्दा चलाइएकामध्ये अधिकांश मोर्चा सम्बद्ध विभिन्न दलका नेता छन् । ...... रामचन्द्र चौधरी सद्भावना पार्टी धनुषाका उपाध्यक्ष छन भने रामजी राय तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टीका केन्दि्रय सदस्य छन् । यसै गरी सरिता शर्मा तमलोपा सम्बद्ध महिला संघकी केन्दि्रय सदस्य हुन् । सीता चौधरी महिला संघकी जिल्ला कोषाध्यक्ष तथा विमला साह महिला संघकी जिल्ला सदस्य हुन् । नविन यादव मधेस क्रान्ति संघर्ष समितिका संयोजक हुन भने सुशिल कुमार कर्ण मधेस अधिकार संघर्ष समिति-मास)संग आवद्ध मधेस आन्दोलनमा सकृय युवक छन् । पक्राउ परेकी शिला देवी मधेस आन्दोलनमा सधैं देखिने अनुहार हो । .....

आन्दोलनरत्त संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाको सोमवार सम्पन्न बैठकले उत्कर्षमा पुग्न लागेको मधेस आन्दोलनलाई भाड्न प्रहरीले नियोजित रुपमा मुद्दा दर्ता गरेको ठहर गरेको छ । प्रहरीको यस कार्यवाहीको विरोधमा कडा आन्दोलनमा जाने चेतावनी समेत मोर्चाका नेताहरुले दिएका छन् । सद्भावना पार्टी धनुषाका अध्यक्ष संजयकुमार सिंहले भने-'प्रहरीले आन्दोलनकारीहरुको मनोवलमाथि प्रहार गर्न खोजेको छ । तत्काल मुद्दा फिर्ता नलिए कडा आन्दोलनमा जान्छौं ।' मोर्चाका नेता तथा कार्यकर्ताहरुमाथि मुद्दा चलाइएको विषयमा केन्दि्रय नेताहरुसंग छलफल गरी रणनीति बनाइने जानकारी समेत सद्भावना नेता सिंहले दिए ।

......... सोमवार आयोजित पत्रकार सम्मेललाई संवोधन गर्दै तमलोपाका महामन्त्री सर्वेन्द्रनाथ शुक्लाले समेत धनुषा प्रहरीको यस कृयाकलापको निन्दा गरेका छन् । उनले प्रहरीले मोर्चाका नेता तथा कार्यकर्ताहरुमाथि मुद्दा दर्ता गरेर षडयन्त्र गरेको आरोप लगाए ।....'सरकार र मोर्चा बीचको वार्ता सकारात्मक रुपमा अघि बढि रहेको वेला जिप्रका धनुषाको यस कामबाट वार्तामाथि प्रभाव पर्न सक्छ', शुक्लाले भने ।

भएन सहमति : तीन दलको प्रस्ताव मोर्चाका नेताले मानेनन्

आन्दोलनरत मधेसी मोर्चासँग आज सहमति हुने आशा गरिए पनि सहमति हुन सकेन । सोमवार प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा तीन दल र मधेशी मोर्चाको संयुक्त कार्यदलको बैठकमा राजनीतिक संयन्त्रको कार्यविधिमा कुरा नमिले पछि बैठक बिना निश्कर्ष टुंगिएको हो । प्रमुख तीन दलको बैठकपछि बसेको कार्यदलको बैठकमा आइतबार नै उठेका केही विषयमा सामान्य छलफल भए पनि अन्य विषयमा कुनै कुराकानी नै हुन नसकेको जनाइएको छ । ...... तराई मधेश सद्भावना पार्टीका वरिष्ठ नेता रामनरेश राय यादवले तीन दल सिमांकन, नागरिकतालगायतको समस्या समाधान गर्न नचाहेको कुरा आजको बैठकबाट स्पष्ट भएको बताए । अस्तिको बैठकहरुमा भएका कुराभन्दा पनि नेताहरु पछाडि फर्केको आरोप लगाए । उनले आज सहमतिको आशा गरे पनि सहमति अझै टाढा रहेको जिकिर गरे ।

सभापति कोइराला र अध्यक्ष महतोबीच भेटवार्ता
पचास अर्ब लागतमा तराईमा विशेष सिँचाइ कार्यक्रम सञ्चालन हुने

हरेक वर्ष रु १० अर्बको दरले पाँच वर्षसम्म रु ५० अर्ब सो कार्यक्रममा खर्च गर्ने तयारी गरिएको छ । बारा, पर्सा, रौतहट, सर्लाही, सप्तरी, सिराहा, धनुषा, महोत्तरी जिल्लामा प्रभावकारी एवम् वैज्ञानिक सिँचाइ प्रणालीको विकास गर्ने र कृषि उपजमा आत्मनिर्भर बनाउने लक्ष्य सरकारको रहेको मन्त्री यादवको भनाइ छ । ..... सुनकोसी– कमला डाइभर्सन सिँचाइ आयोजना हरेक आवको बजेट वक्तव्यमा छुटेको छैन । विसं २०२७ देखि सो आयोजना बजेट, नीति तथा कार्यक्रममा राखिएपनि हालसम्म अगाडि बढ्न सकेको छैन । कृषि विकास मन्त्रालयको तथ्याङ्कअनुसार तराई मधेसका आठ जिल्लामा खडेरीका कारण धान उत्पादन घटेको छ । ..... सप्तरीमा गत वर्ष ४० प्रतिशत क्षेत्रमा रोपाइँ भएकामा यस वर्ष २१ प्रतिशत, धनुषामा ३०, सर्लाहीमा २२, रौतहटमा ३५, बारामा ५५ र पर्सामा ६० प्रतिशत क्षेत्रमा मात्रै रोपाइँ भएको थियो । खडेरीको मारमा परेका ती जिल्लामा योजनाबद्ध रुपमा स्यालो ट्युबवेल जडान गर्ने कार्यक्रम तराई मधेस सिँचाइ विशेष कार्यक्रममा समावेश गरिनेछ । आठ जिल्लामा हरेक वर्ष स्यालो ट्युबबेल जडान गर्ने कार्यक्रम अगाडि सारिन्छ । तर समस्या जस्ताको तस्तै रहने गरेको छ । आकाशे पानीको भरमा मात्रै खेती गर्नुपर्ने बाध्यता किसानका लागि सधैँ उस्तै छ । ...... तराईका आठ जिल्लामा पूर्ण रुपमा रोपाइँ हुन नसक्दा राज्यले प्रतिवर्ष रु १५ अर्ब बढीको नोक्सानी बेहोर्नु परेको छ । कागजमा मात्रै सीमित स्यालो ट्युबबेल र सिँचाइ आयोजना वास्तविक रुपमा किसानको खेतसम्म नपुग्दा समस्या ...... अधिकांश आयोजना कागजमा मात्रै रहेको, अख्तियारको दुरुपयोग भएको, जनताको काम नगर्ने, आर्थिक अपचलन गर्ने प्रवृत्ति मौलाएको भन्दै त्यसको छानबिन हुने र दोषीमाथि कारबाही गरिने ..... मन्त्रालयले गण्डक, वाग्मती, सप्तरीको चन्द्र नहर र सुनसरी¬–मोरङको सिँचाइ आयोजनाको वर्तमान अवस्था, सुधारका उपायलगायत विषयमा स्थलगत अध्ययन गर्न छानबिन समिति गठन गरेको छ ।

नाकाबन्दीको असर : वीरगन्ज भन्सारलाई ३३ अर्ब र सुख्खा बन्दरगाहालाई २ अर्बको घाटा

यस्तै गत मंसिर महिनामा भन्सार कार्यालयले लक्ष्यको एक दशमलव ३५ प्रतिशत अर्थात ११ करोड १८ लाख १४ हजार मात्र राजश्व संकलन गरेको छ । विभागले मंसिरमा भन्सार कार्यालयलाइ आठ अर्ब ३० करोड ५९ लाख नौ हजार संकलन गर्न लक्ष्य दिएको थियो । मंसिरमा भन्सार कार्यालयलाइ आठ अर्ब ९९ करोड ४० लाख ९५ हजार घाटा भएको छ ।

नेपाल, बिहार र डिजिटल

प्रवासी नेपाली समुदाय मा टेक स्टार्टअप (tech startup) को प्रयास अनिवार्य छ जस्तो लाग्छ मलाई। ठोस काम गर्न सकिन्छ। यो इंटरनेट र विश्व्यापीकरण (globalization) को जमाना मा ब्रेन ड्रेन (brain drain) भन्ने हुँदैन। बरु विश्व स्तरमा चलायमान भएर झनै बढ़ी गर्न सकिन्छ, गर्ने इच्छा र दक्षता छ भने। मुनाफा कमाउने ध्येय ले नै ठुलो सेवा गर्न सकिन्छ।

बिहार नेपाल भन्दा एक दुई कदम अगाडि छ। नेपालमा नीतिश कुमार कोही आइपुगेकै छैन। त्यस अर्थमा र छिमेकमा भएको नाता ले पनि बिहार ले नेपाल लाई धेरै सिकाउन सक्छ।

हुन त अहिले भारत मा यो टेक स्टार्टअप (tech startup) संस्कृति निकै फस्टायर आएको छ। अमेरिका मा मात्र कंपनी हरु खुलने त पहिला पनि थिएन। अहिले त त्यहाँ कंपनी खुलने संख्या निकै बढेको छ। मलाई लाग्छ ५-१० वर्ष भित्रमा केही अलीबाबा साइज का कंपनी आउँछन् त्यहाँ बाट।

Basic communication र professionalism भने चाहिन्छ। पोलियो को खोप जस्तै कंपनी जुन दर्ता गरिन्छ त्यो पनि एउटा आविष्कार गरिएको कुरा हो। त्यसको आफ्नो दस्तुर हुन्छ। न्यु यॉर्क को नेपाली समुदाय मा देखिन्छ, आफ्नो काम मा मान्छे समय मा पुग्छ तर समुदाय को कार्यक्रम मा नेपालमा जस्तै ढिलासुस्ती हुन्छ। नेपालमा राजनीतिक पार्टी चलाए जस्तो गरी अथवा NRN संगठन चलाये जसरी एउटा टेक स्टार्टअप चलाउन सकिन्न। एउटा टेक कंपनी को गति र शैली फरक हुन्छ। कंपनी को कुरा सबै प्राइवेट रहने हुन्छ। राजनीति र धर्म ढोका बाहिर राखेर बिजनेस गर्ने कोठामा छिर्नु भनिन्छ। पुरानो नियम हो तर सुनौलो हो।

१९९० मा भारत र चीन उही उही ठाउँ थियो प्रति व्यक्ति आय का हिसाबले। चीनले १०% ग्रोथ रेट को आधारमा भारत लाई २० वर्ष मा उछिन्यो। तर अमेरिका जस्तो mature economy लाई ५% पुग्न पनि असंभव जस्तै हो। चीन ले १९९० मा शुरू गर्दा उसले catch up गर्नुपर्ने थुप्रै थियो। नया नया आविष्कार गरिरहनु परेन।

नेपाली बिलियनयर विनोद चौधरी खोजी खोजी गरीब देश जाने कारण त्यही हो। ग्रोथ को संभावना बढ़ी हुन्छ। त्यस्तै प्रवासी नेपाली समुदाय मा next Instagram को प्रयास गर्नु हुन्न भन्ने होइन तर नेपाल बिहार जस्तो मार्केट मा ecommerce र digital money जस्ता कुरामा ठुलो संभावना छ। अरु ठाउँ मा सफलता पुर्वक गरि सकिएको तर नेपालमा गर्न बाँकी रहेको।

अमेज़न ले अमेरिका मा ecommerce गर्यो। देश भरि गोदाम हरु बनायो। अलीबाबा ले चीन मा ecommerce नै गरेको हो। तर उसले एउटा पनि गोदाम बनाएन। नेपाल जस्तो ठाउँ मा जहाँ चीन मा जस्तो संरचना पूर्वाधार छैन ecommerce गर्दा अलीबाबा भन्दा पनि फरक किसिमले गर्नु पर्ने हुन्छ। तर गर्न नसकिने होइन। ठुलो संभावना छ।

केन्या मा M-Pesa छ, टेक्स्ट मैसेज पठाये जस्तो गरी पैसा पठाउने। नेपाल र बिहार का लागि बड़ो उपयुक्त।

Ecommerce र Digital Finance -- यी दुई को ठुलो स्कोप छ। बैंक को भवन हुनु पर्छ भन्ने छैन। लोन लिन लाई जग्गा हुनुपर्छ भन्ने छैन। Ecommerce मा सहभागी हुन पसले सँग कंप्यूटर हुनुपर्छ भन्ने छैन। २५% देश बाहिर बसेको नेपाल जस्तो परिवेश मा त मनी ट्रांसफर को फील्ड मैं पनि धेरै गर्न सकिन्छ। त्यहाँ bitcoin technology बड़ा promising छ।

डिजिटल टेक्नोलॉजी को प्रयोग गरेर सरकार ले शिक्षा र स्वास्थ्य को क्षेत्र मा चाँडै र सस्तो किसिमले धेरै राम्रो काम गर्न सक्छ।

प्रवासी नेपाली हरुले नया नया टेक स्टार्टअप (tech startup) मा इन्वेस्ट गरेको राम्रो। प्राय सबैले गर्न सक्छन। कुनै टेक स्टार्टअप (tech startup) ले बढ़ी मा ७० वटा इन्वेस्टर लिन पाउने नियम छ। तर १०० जनाले एक एक हजार एउटा कंपनी मा इन्वेस्ट गर्ने अनि त्यो एउटा कंपनी ले टेक स्टार्टअप (tech startup) मा इन्वेस्ट गर्दा त्यो एउटा इन्वेस्टर जस्तो गनियो।

आफ्नो पहिलो राउंड समुदाय मा उठाएर दोस्रो राउंड मा प्रोफेशनल इन्वेस्टर हरु सम्म जान सकिन्छ।

आंट चाहिँ गर्नु पर्छ। No risk no gain. एउटा इंटरप्रेन्योर को नंबर एक क्वालिटी नै त्यही हो जस्तो लाग्छ: रिस्क लिन सक्ने। दिमाग र मेहनत गर्न सक्ने भन्दा पनि।

भारत ले ठग्यो, नेपालमा डैम बनायो, नेपालको भूमिमा पानी जम्यो

ये अक्सर सुना जाता है नेपाल में। भारत ले ठग्यो, नेपालमा डैम बनायो, नेपालको भूमिमा पानी जम्यो। पानी जत्ति जम्मै इंडिया मा लग्यो। अभी भी सुना जा रहा है। अक्सर कोशी और गण्डक की बात की जाती है। उन प्रोजेक्ट में काम किये कोई इंजिनियर जिन्दा होगा मेरे को नहीं लगता। अगर हैं तो पुछा जाए। कि तुम ने उस जगह क्यों बनाई जहाँ बनाई? जहाँ बनी है उससे और दक्षिण बनने का सवाल पैदा नहीं होता है। सबसे उपयुक्त जगह है जहाँ नदी चुरिया पहाड़ को कटान करे। वो तो ऐसी बात हो गई कि मैं फरमाइस करूँ मेरे स्मार्टफोन के लिए उपयुक्त बैटरी वो होगा जो एक चार्ज पर लगातार एक सप्ताह चलता रहे। तो टेक्नोलॉजी वहाँ अभी पहुँची ही नहीं है। ये आल इंडिया रेडियो का फरमाइशी गीत कार्यक्रम है? कि बस मैं फरमाइस मारता रहूँ।

तो ये जो डैम बने हैं वो कब के हैं? नेहरू के समय के हैं। नेहरू को अगर नेपाल की जमीन लेनी थी तो खुद नेपाल के राजा ने नेहरू के ऑफर किया था त्रिभुवन ने, कि आप इसे भारत में ही मिला दो। जिस सख्स ने वो ऑफर अस्वीकार कर दिया तो वो फिर १००, २०० बिगहा पर फिर क्यों आँख गाड़ के बैठ गया?

मेरे को लगता है उस समय की इंजीनियरिंग ही ऐसी थी। उन इंजीनियर लोगों ने उस जगह डैम बनाई जहाँ वो बना सकते। बॉर्डर के पास अपने उपकरण ले जाना आसान रहा होगा। I am guessing. मैं कोई नितीश कुमार नहीं जो एक इंजीनियर के नजरिये से देखुँ। एक ऑप्शन है कि आप कोई डैम बनाओ ही नहीं। नेपाल में होता भी यही आया है। किसी भी प्रोजेक्ट का इतना विरोध इतना विरोध होता है कि अंत में जा के काम होता ही नहीं। बहुत अजीब माइंडसेट है। चरम गरीबी माइंडसेट है।

भारत ले ठग्यो, नेपालमा डैम बनायो, नेपालको भूमिमा पानी जम्यो। डैम बन्यो, पानी जम्यो। डैम बनता और पानी न जमता तो ताज्जुब होती। कि डैम बन गया फिर पानी जम क्यों नहीं रहा है? इंजीनियर को बोले थे डैम बनाने को लेकिन उसने बना दिया तटबन्धन। बुलाओ उसे। ये कोई लालु यूनिवर्सिटी का जाली सर्टिफिकेट वाला मालुम पड़ता है। निकालो नौकरी से। You are fired!

डैम बन्यो, पानी जम्यो नेपालको भूमिमा। तो डैम बना है नेपाल में पानी लॉन्ग जम्प मार के जायेगा जमने आसाम में? स्वाभाविक है नेपालके भूमिमें पानी जमेगा। डैम बना है नेपाल में पानी जा के जमेगा पप्पु यादव के दरबज्जे पर?

मोदी नया प्रस्ताव ले चुके हैं कोशी के लिए, कि एक नया डैम बनाया जाए, इस बार चतरा में जहाँ कोशी चुरिया पहाड़ क्रॉस करती है। और वहाँ से ढेर सारा पानी पश्चिम ले जा के गंडक में गिराया जाए। तो ये बात नेहरू नें क्यों नहीं सोंची? नेहरू ने मेरे स्मार्टफोन के बैटरी को सप्ताह दिन वाला क्यों नहीं बनाया? ऐसा क्यों बना दिया कि डेली चार्ज करना पड़ता है? I hate Nehru.

तो नेपाल में होता ऐसा क्यों है? विकास का नंबर वन बाधक यही बात है। देश गरीब रह जाता है। कहने वाले कहते हैं शिक्षा का लेवल low है, जनता शिक्षित हो जाए तो जागरूकता आएगी। गलत। ये भ्रष्टाचार के कारण ऐसा होता है। इतना ज्यादा भ्रष्टाचार है नेपालमे। इतना ज्यादा। नेता लोग पैसा डकार जाते हैं और भारत को गाली बोलते रहते हैं। जब तक जनता का ध्यान भारत पर है वो भ्रष्टाचार  में हिसाबकिताब मांगेंगे नहीं। वो बात है। It is about corruption. जनता पढ़ीलिखि न हो लेकिन नेता लोग तो पढ़े लिखे हैं। बहुत ज्यादा पढेलिखे ना हो लेकिन अभी का ओली भी और उससे पहले का सुशील भी, दोनों मैट्रिक पास।

नेता ईमानदार होते तो समझाते। लोगों को समझाते। कहते देखो विकास के लिए ये डैम बनना जरुरी है। देश में बहुत गरीबी है, बच्चे भुखे हैं।

अभी जो यकायक कहाँ से न कहाँ से नेपाल में एक anti-corruption आँधी आ गयी है, that has been very necessary. तो ये आया कहाँ से? जो anti-corruption body है उसमें प्रावधान सदैब रहा है कि आम जनता किसी भी नेता या कर्मचारी के विरुद्ध याचिका दायर कर सकते हैं। तो investigation होगा। तो जनता शिकायत कर रहे हैं। उन्हें अब लग रहा है सब के सब भ्रष्ट हैं। They are being able to see through the anti-India rhetoric by their politicians. भारत के राज्य सभा में जो बहस हुवा नेपाल पर वो नेपाल में लाइव प्रसारण हुवा। तो लोगों को अब लग रहा है की नाकाबंदी भारत ने नहीं की। कुकिंग गैस ना होना भारत के बदमाशी के कारण नहीं। They are connecting the dots. And they are saying the anti-India rhetoric has been designed to distract the people from corruption. लोग जग रहे हैं अच्छी बात है।

When was the last time India's upper house had this large an impact?

झिझिया र हेलोवीन

मधेसमा दिवाली अगाडि केही दिन सम्म झिझिया पर्व मनाइन्छ। अर्थात गाउँ घरमा केटी हरु झिझिया खेल्छन्। थारु भनेको मधेसी होइन भन्ने ले बुझुन यो थारु समुदाय मा पनि व्याप्त छ।

मोटामोटी त्यही समय मा, वर्ष को त्यसै समय मा अमेरिका जस्तो देशमा हेलोवीन भन्ने पर्व मनाइन्छ एक दिन। थीम उस्तै उस्तै। डाइन जोगीन भुत पिशाच बोक्सी। डर, फियर को थीम।

किन होला? मधेसी/थारु ले अमेरिका सँग कोआर्डिनेट गरेर यो भएको होइन।

मानवीय मनोविज्ञान मोटामोटी उस्तै उस्तै हो भन्ने सन्देश छ यहाँ। जब रात हरु लंबिदै जान्छन्, जब जाड़ो बढ्न थाल्छ अनि बरु घर भित्र नै बस भन्ने सन्देश हो त्यो। बाहिर जाड़ो भएर घर भित्र लुकेको भन्नु रोमांचक हुँदैन। तापक्रम मात्र ले कथा कहानी बन्दैन। जाड़ो त ढुंगा मूढा लाई पनि हुँदो हो। मानिस र ढुंगा मूढा मा फरक के?

मनुष्य ले अनि झिझिया र हेलोवीन को आविष्कार गर्छ। This is our shared humanity. दुई फरक फरक संस्कृति ले आफ्ना बाल बच्चा लाई डर भन्ने संवेग सँग डील गर्न सिकाएको।

This Could Be A Gamechanger

मधेश आंदोलनमा नया आयामलालु यादवको पार्टी आरजेडी को वरिष्ठ नेता रघुवंश झाको अगुवाईमा सीतामढ़ी मा मधेश आंदोलनलाई लिएर अन...

Posted by Saroj Ray on Wednesday, December 2, 2015

मधेश आंदोलनमा नया आयाम

लालु यादवको पार्टी आरजेडी को वरिष्ठ नेता रघुवंश झाको अगुवाईमा सीतामढ़ी मा मधेश आंदोलनलाई लिएर अन्तरक्रिया कार्यक्रम सम्पन्न जसमा विहारको MLA, ex-minister नवल किशोर यादव, पत्रकार र स्थानिय नागरिक समाजका अगुवाहरू पनि थिए।

निश्कर्ष:

यस महिनामा मधेशीको माँग सम्बोधन भएन भन्ने आउने दिनमा सिमामा भारतको वेस्ट बंगाल देखी लिएर उत्तराखण्ड सम्मको १८०० किलोमीटर मा भारतीयहरू द्वारा प्रदर्शन गरिने। यसका लागी वेस्ट बंगाल, सिकिम्म, यूपी र उतरा खण्ड सरकारलाई पत्राचार गर्ने जसको पहल रघुवंश जी स्वंम गर्नेछ।

यूपीमा यही १० तारीख़ हुनलागेको ग्राम पंचायतको चनाव समापन पश्चात भारतीयहरू खुलेर मधेश आंनदोलन प्रति समर्थन जनाउन आफ्नै भूमीमा प्रदर्शन गर्ने।

भारतीयहरू रोटी र बेटीको सम्बन्ध रहेका नेपालीहरू लाई मानवताको हिसाबले सहयोग गरे पनि मधेशी मोर्चाले जारी आन्दोलनको कुनै कार्यक्रममा फेरबदल गर्ने छैन।

यो हुनसाथ नेपाल सरकार घोर संकटमा घिर्ने सम्भावना रहेको छ।

Laloo Yadav: Opposition Leader
आर्थिक क्रांतिका पाँच पाण्डव: सुशासन, शिक्षा, स्वास्थ्य, संरचना, (उद्योगव्यापार) सुलभता
Aamir Khan And The India Intolerance Debate
भारतका २४० ट्रिलियन डॉलर वाला अर्थतंत्र बनने का फोर्मुला इजराइल के पास है
लालु यादव: मौसम वैज्ञानिक

देशले एउटा अंतिम क्रांति मागेको छ

मधेस ले मात्र होइन देशले नै एउटा अंतिम क्रांति मागेको छ। बाबुराम भट्टराई अगाडि आउनु पर्छ। देश बाबुराम भट्टराई को समयतालिका मा हिड्ने कि बाबुराम देशको समयतालिका मा? देश बाबुराम भट्टराई को समयतालिका मा हिड्ने हो भने बाबुराम ले डेढ़ वर्ष पछि हुने चुनाव पर्खे भो। होइन, यदि बाबुराम देशको समयतालिका मा हिड्ने हो भने समय आज हो। छठ पछि काठमाण्डु क्रांति मा होम्मिनु पर्छ। यो मान्छे ओली ले देशलाई अंधकार युगमा लाने मास्टर प्लान बनाइसक्यो। हात माथि हात राखेर बस्ने बेला होइन यो। देशले एउटा अंतिम क्रांति मागेको छ।

ओली को लिडे ढिपीले विदेश बाट भूकम्प पीड़ित लाई आउने भनेको चार बिलियन डॉलर दिसंबर को अन्त्य मा वापस जान लागेको छ। बाबुराम ले त्यस बारे सोँच्ने कि नसोंचने? गोरखा को मान्छे हो, गोरखा का भूकम्प पीड़ित बारे बाबुराम ले सोंचने कि नसोंचने?

देशमा प्रत्यक्ष निर्वाचित राष्ट्रपति को व्यवस्था भएको संविधान चाहिएको छ।  जनता को माग हो त्यो। दिने कि नदिने? हिमाल पहाड़ तराई ले समानता चाहेको छ। दिने कि नदिने?

भारतबाट पैसा लिएर नयाँ शक्ति खोलेको होइन : बाबुराम
‘६ वटा उपप्रधानमन्त्री भएको विचित्रको सरकार’

गणतन्त्र नमान्ने कमल थापादेखि संघीयता हुँदैहुँदैन भन्ने चित्रबहादुर केसीसम्म सरकारमा सहभागी भएकाले गणतन्त्र र संघीयता लागु गर्ने कुरामा आशंका ब्यक्त गरे । ...... ‘गणतन्त्र नमान्ने कमल थापा, संघीयता हुँदै हुन्न भन्ने चित्रबहादुर केसी, संघीयता र गणतन्त्रलाई मजाकमा उडाउने केपी ओली र हिजोसम्म ठूलो क्रान्तिको कुरा गर्ने, क्रान्तिका नायकका रुपमा चिनिएका सबैसंग अत्यन्त सहज ढंगले सहवबास गर्ने पुष्पकमल दाहाल लगायतको गठबन्धनको सरकार छ,’ उनले भने, ‘यसले एक थरी मान्छेलाई आकर्षण दिएको हुनुपर्छ, राजाको राष्ट्रवाददेखि बामपन्थीको राष्ट्रवाद समेतको तालमेल एकैं ठाउँमा भएकाले यस्तो शक्ति बलियो भएको भन्दै यसैको पछि लाग्दा केही पाइएला भन्ने आशा धेरैमा हुन सक्छ ।’ ......

‘कुनै मान्छे मोटउँदैमा स्वथ्य भएर मोटाएको हुँदैन, रोगले पनि मोटाएको हुन सक्छ,’

उनले अहिलेको सरकारप्रति ब्यंग्य गर्दै भने, ‘त्यसैले उसको आयु धेरै हुन सक्दैन ।’ ......... ‘हाम्रो आन्तरिक मामिला आफैं हल गरौं, हिमाल पहाड र तराईलाइ मिलाऊँ,’ उनले भने, ‘हामी पर निर्भर छौं, यसबाट मुक्त बनौं ।’ ....... ‘हामी माखो केही उत्पादन नगर्ने, संधै भारतको भर पर्ने अनि राष्ट्रबादी भन्ने ?,’ उनले भने, ‘यो नक्कली राष्ट्रवाद हो, त्यसैले आफैं अन्तरनिर्भर बनेर भारतप्रतिको निर्भरता हटाऔं ।’ उनले लामो समयदेखिको नाकाबन्दी र बन्द हड्तालले ६ खर्ब भन्दा बढीको नोक्सान भई सकेकाले बार्ताबाट समस्या समाधान गर्नु पर्ने बताए । ‘छुट्टै पार्टी खोलेर गुट उपगुट बनाउनका लागि मैले पार्टी छाडेको होइन,’ उनले भने, ‘भूमिगत बनेर नयां शक्ति निर्माण गर्न खोज्या पनि होइन, नयाँ शक्तिमा सबै पार्टीका युवा, नेता, बौद्धिक ब्यक्तित्व सबै रहने छन् ।’

Master strategist or just lucky? In hindsight, Nitish Kumar appears to be a genius

Only two years ago, every step Nitish Kumar took reversed his political fortune. ..... Nitish’s decision to part ways with the BJP was based on the cold political calculation that Modi would neither have an all-India appeal like Atal Bihari Vajpayee nor the polarising effect of a Ram Mandir agitation. But far from these calculations, Modi crafted his image of a pro-development politician and a decisive “doer” unafraid of taking tough decisions. Despite all odds, Modi pulled through because of a divided Opposition and his distinct political persona that attracted fence-sitters to him. In Bihar, Modi got an overwhelming mandate in the 2014 Lok Sabha elections reducing the RJD and the JD(U) to the margins. ...... In hindsight, all these appear to have been smart moves. The election results make it seem as though these were perfectly timed with a stroke of genius. Manjhi’s elevation is now being seen as a deft political move to take the heat off Nitish after his humiliating defeat in 2014. On the other hand, the BJP’s strategy to win over Mahadalits yielded little dividend as they found more affinity with the Grand Alliance than the BJP-led alliance. ......

In less than 18 months the unmatched powerful election campaign machinery of Modi and Amit Shah, and their strategic genius, came crashing down in Bihar.

This humiliating defeat after a similar performance in Delhi has substantially reduced the stature of Modi and brought him at par with Nitish who has acquired a larger-than-life image.

How Prashant Kishor’s Team Swung the Elections for Nitish Kumar

Almost 10,000 mobile numbers per district were added to various Whatsapp groups. The groups were used to send campaign messages in audio, video and infographics format....... Calls were made to the electorate with campaign messages pre-recorded by Nitish. .....Hundreds of cycles with posters of the Grand Alliance’s campaign messages helped get the message across, even in areas that were off the common path......To counter the BJP’s attacks on Nitish, the IPAC team maintained a two hour turn-around time to communicate the Grand Alliance’s viewpoint.......Kishor also convinced Nitish and Lalu to hold separate rallies to cover more ground. ...... Around 50-60 people are part of the Indian People’s Action Committee (IPAC), created after the dissolution of the Citizens for Accountable Governance (CAG, the group that assisted in Modi’s 2014 campaign). The team includes media professionals (including an ex-Google employee), lawyers, money managers (including IIM graduates) and digital media specialists among others. ...... around 10 people were part of IPAC’s leadership that reported to Kishor, with the remaining members forming the ground coordination team. ...... An additional two-three team members were assigned to each district to work alongside 250 locally hired employees, or Central Resource Mobilisers (CRM). ..... The team understood that Bihar’s core voters would not be available on Facebook and Twitter, but on Whatsapp ...... Pamphlets with Nitish’s campaign message, his signature and a phone number were distributed at various spots that were considered community hotspots or areas where people usually gather, like a tea shop. Giving a missed call to the number would get the caller a return call with Nitish’s recorded voice and campaign message. ..... A 500 member call-centre made direct calls to prospective voters to get a sense of which way they would vote and collect feedback, which would then be forwarded to ground-level personnel who would then address it. ..... To counter the BJP’s attacks on Nitish, the IPAC team maintained a two hour turn-around time to communicate the Grand Alliance’s viewpoint. Once a counter-message was formulated, it was disseminated to the the lakhs of numbers on Whatsapp and through the various official Twitter handles and Nitish’s Facebook page. ..... For instance, when BJP leaders Rajiv Pratap Rudy and Sushil Modi tweeted about Nitish’s campaign ads appearing on Pakistani news sites, the team took less than an hour to not only explain how the ads work based on the user’s location, but also countered with screenshots of BJP’s own ads appearing on Pakistani news sites. ......

While Modi held major rallies with huge turnout in a single day, Nitish and Lalu would hold as many as 15 rallies individually, albeit with smaller turnouts but substantially better area coverage.

Kishor also advised Nitish and Lalu not to share the stage together to try and keep Nitish free of the baggage Lalu carried after his conviction and disqualification...... Most IPAC members we spoke with gave us a sense that they feel a part of a pioneering exercise to make political campaign management a professional, institutionalised exercise in India.

Bihar Elections 2015 Results: Decoding how Nitish Kumar and Lalu Prasad Yadav defeated Narendra Modi

After the humiliating defeat in the Delhi assembly election, Modi had led the NDA charge by holding over 30 rallies while his Man Friday and BJP chief Amit Shah held 85-odd public meetings, asserting confidence that the BJP-led NDA would come to power and Chief Minister Nitish Kumar would give in his resignation on November 8. However, the rising intolerance row, the silence over core issues and diminishing faith in the Modi government has once again stopped BJP from gaining a foothold in one of the most prominent states of the country. ..... will also help Nitish Kumar acquire a key role in national politics once again. .... Modi announced the whopping package of Rs 1 lakh 65 thousand crore, he spoke about development promising "bijli-paani-sadak" (electricity, road and water) and "kamai-padhai-dawai" (earning, education and medicines) only after the second phase. Modi tried to pitch development through a six-point agenda, but the issues raised by the prime minister were nothing but what Nitish Kumar had already announced in his August 2014 development plan known as the 'vision document'. The prime minister had nothing new to offer to the citizens of Bihar apart from ‘tall promises’. ...... Whether it is the FTII row, Dadri lynching, Kalburgi's death or ceasefire violations, Modi has preferred to remain quiet. The only time he spoke out was when his home state of Gujarat was under duress. ...... Modi was the 'one man army' when it came to the election campaign. ......

On the day of the final phase of the voting, adding fuel to the fire, Yogi Adityanath compared Shah Rukh Khan with the 2008 Mumbai attack mastermind Hafiz Saeed. Union Minister Mahesh Sharma termed the Dadri lynching incident as an "accident" while Haryana CM Khattar had said that Muslims can live in India only if they give up eating beef.

...... Amid the continuing Patel quota stir in Gujarat, RSS chief Mohan Bhagwat pitched for a review of the reservation policy, contending it has been used for political ends and that aspirations of one section should not be met at the cost of others. Veteran actor and party leader Shatrughan Sinha too backed Bhagwat's call, stating he should be taken seriously. ...... BJP’s hopes of getting a coalition of Mahadalits and EBCs together was dealt a mighty blow by Bhagwat

भारत ले मधेस होइन भारत का लागि घोषित नाकाबंदी गर्नुपर्छ, १००% टाइट

मधेस आंदोलन को राजनीतिक समस्या को राजनीतिक समाधान नखोजेर यो जुन finger pointing गर्ने काम भएको छ, त्यो निंदनीय छ। तानाशाही ढंग ले जसरी ४० बढ़ी मधेसी को हत्या गरियो, त्यस लाई हेग मा लाने संभावना त छँदैछ। मधेस ले आफ्नै सदरमुकाम हरुमा विरोध प्रदर्शन गर्न नपाउने? यो भुमि हो कसको? मधेस ले काठमाण्डु लाई नाकाबंदी लगाउनु अगाडि दुई महिना सम्म काठमाण्डु ले मधेस लाई नाकाबंदी लगाएको हो। मान्छे लाई आफ्नै घरमा कैदी बनाएर राखेको एक महिना बढ़ी। बिर्सेको? हामी ले कमसेकम त्यसरी घर कैदी बनाएका छैनौं।

नाकाबंदी अझ टाइट गर्नुपर्छ। आंदोलन लाई छोट्याउनु छ भने नाकाबंदी अझ टाइट गर्नुपर्छ। क्रांति का नया नया कार्यक्रम हरु ल्याउनुपर्छ। यो आंदोलन त भर्खर शुरू हुँदैछ। नाकाबंदी मात्र भयो। अझ के के हुन्छ के के।

प्रत्येक मधेसी भारतीय हो। प्रशांत तामांग नेपाली हो। प्रत्येक मधेसी भारतीय हो। प्रत्येक मधेसीको जातीयता भारतीय हो। हो यो नाकाबंदी भारतीय ले लगाएको हो। प्रत्येक मधेसी भारतीय हो भने र दशगजा मा मधेसी बसेका छन भने नाकाबंदी आखिर लगायो कसले? भारतीय ले हो।

तर मधेसी भारतीय नागरिक होइन। भारत सरकार ले भारत को सोँच्नु पर्छ। सोँचेको पनि छ। मधेस आंदोलन सशस्त्र क्रांति मा गएर अल्झिएछ भने ३० लाख शरणार्थी बिहार र उत्तर पुग्दा सम्म भारत हात बाँधेर बस्ने? कि अहिले औपचारिक नाकाबंदी लगाउने। म भारत सरकार लाई आह्वान गर्छु। मधेसी सँग हातेमालो गर्दै औपचारिक नाकाबंदी लगाउ।

प्रचंड ले साइकिल चढेको फोटो पत्र पत्रिका मा न आएसम्म नाकाबंदी खुल्दैन।

भारत ले होइन भारतीय ले नाकाबंदी गरेको हो। प्रत्येक मधेसी भारतीय हो। प्रशांत तामांग नेपाली हो। प्रत्येक मधेसी भारतीय हो।

नेपालमा आर्थिक क्रांति को ५ सुत्र

• Law And Order
• शिक्षा 
• स्वास्थ्य 
• Infrastructure
• Ease Of Doing Business 

Reviving the Administration: Bihar State, India, 2005 - 2009
Poverty Lines and Poverty Analysis in India
Nitish Kumar And The Rise Of Bihar

नंबर एक कुरा शिक्षा (२)

नंबर एक कुरा शिक्षा हो

मैले यहाँ FM रेडियो को कुरा गरें। तर त्यो गाउँ घर मा विद्यालय भवन बनाउने, शिक्षक हरुको तालीम हरु को ठाउँ लिन सक्ने भने होइन। विद्यालय चाहिन्छ नै, शिक्षक चाहिन्छ नै। बरु दिनको खाना बच्चा ले स्कुल मैं खाने, पौष्टिक आहार। प्रौढ़ शिक्षा का लागि त्यसै विद्यालय भवनमा बेलुकी कक्षा सञ्चालन गर्नु पर्छ। FM रेडियो र विद्यालय को पाठ्य सामग्री एउटै हुनुपर्छ। ताकि पुस्तक टिपेर रेडियो मा सुनेको कुरा पढ़न पनि सकियोस्।

In The News (1)

Life in Bettiah: The dynamics of new urban Bihar

Dhir said there had been a surge in migration to the town from adjacent rural areas in the past two decades. “There are 30-32 colonies where people have settled from different rural pockets.” ..... “People sell land they have in the village. There is also out-migration in large numbers. So, remittances play a big role in driving the consumption. From auto drivers in Delhi to laborers in Punjab and Haryana, just ask people and you will find many are from Champaran. ...... There is also a parallel crime economy. Many who made money during Lalu Prasad’s years channeled money into ‘white’ by investing in houses and cleaner businesses during Nitish’s years. ...... there is, of course, deep poverty but there is also money; there is circulation of wealth in the local setting. But this wealth is not being generated locally on a big scale. Can this be sustained? ..... Marwaris constitute a big community in the town, and number around 15,000-20,000. This is the traditional base of the BJP, and this is a region where the BJP is supposed to score and make up for perceived losses in the early phases. ..... the current rate was Rs 5-10 lakh per dhur, which would measure to about 68 square feet. ..... “Bania vote to 100% wahin jayega” (100% of the Bania votes will go to the BJP). .... BJP has worked hard to break its image of a Brahman-Bania party ..... He explained that the government schools in Bihar had been a big failure because the quantitative surge in admissions had been accompanied by a big qualitative dip in education. Many private schools in the area now charge up to Rs 1100 per month; a class often has close to 60 students; and each batch has different sections – all of which indicates a growing demand for private education. Edwin says almost 100 students from his school go to Kota for private coaching for entrance exams every year. ...... Edwin was more vocal and said he wanted Nitish Kumar back as the CM. “You compare Bihar now and ten years ago. There is no better CM candidate than Nitish Kumar. He has a clean image, he is the face of the state, and he has changed mindsets.

Modi is not going to run the state, will he?”

....... “We feel proud of Nitish, but somewhere he has become proud.” ..... Bihar remains the most rural of India’s big states. According to the latest socio-economic caste census, 90% of the state is rural. But the neat urban-rural breakdown is a thing of the past, with greater movement and connectivity.

Bihar polls: Now, grand alliance looks to dent NDA in phase 4

the NDA hopes to maintain the momentum that let it sweep 53 of 55 assembly segments in the 2014 Lok Sabha elections. .... the RJD, contesting 26 seats, admits the region is not its traditional strong point. ..... Even grand alliance parties are worried about a poor show in this round. “This one belongs to the BJP. ..... The RJD was runners up in 33 of 55 seats in 2010 elections

Dismissing the protesters in Nepal as Delhi’s puppets will prove harmful for Nepal
By blaming the blockade on Delhi, Nepal is ignoring the genuine demands for federalism from its own citizens.

From the protesters point of view, the blockade was a means to put pressure on Kathmandu, but has resulted in diverting attention away from the movement in Terai to New Delhi -- something the nationalist pundits in Nepal are keen to do because that way they can continue to ignore the Madhesis and Tharus in the street. Instead of dialogue, the focus now is on how to get fuel from China ...... The protesters, annoyed by the attention being shifted to leaders in Kathmandu and Delhi, warn of total shutdown to “run Kathmandu dry” until their demands are met. While Kathmandu is witnessing a rise in anti-India sentiment, anti-China rhetoric has gone up among the Madhesis who see Chinese help to ease the fuel crisis hindering their pressure tactic. ..... The crisis in Nepal is getting messier by the week, and the lack of progress in talks means

it could last a long time

. ...... Today, together with the mostly original inhabitants, the Tharus and the Madhesis – many of whose lands were dispossessed by settlers backed by Kathmandu – the Terai hosts half of Nepal’s population. ...... But the changes the Madhesis and Tharus want requires a constitutional amendment – something the new coalition of monarchists and communist that came to power after the Constitution came into force is reluctant to effect. ..... Egged on by the nationalist pundits, rulers in Kathmandu are thus pushing Nepali citizens, particularly Madhesis and the indigenous, into New Delhi’s arms, because they refuse to share power with them in the true spirit of federalism. For Kathmandu’s pundits, who have benefited the most by their proximity to a centralised state, the protests in the plains are India’s doing. Their fellow citizens, out in the streets for months, are stereotyped as Delhi’s puppets. ......

the pundits are pre-occupied with one thing only: how to shame India for the blockade

..... There is a great reluctance to admit that whether or not Delhi supports Madhesis or Tharus, they have genuine grievances that need to be reconciled. ...... More Madhesi youth than ever are drawn towards the separatist strand in Madhesi politics whose current figurehead is CK Raut, a Cambridge-educated scientist under house arrest since April. Tactics to co-opt, or tire out the movement will increase their alienation. .....

It took 19 days of mass protests to bring down the King’s rule in Kathmandu. The 70 days of popular movement in the Terai-Madhes led by Madhesis and Tharus are yet to make Kathmandu bend and reform.

Nonetheless, this movement marks a milestone in Nepali politics. If they succeed, the protesters will redefine the idea of Nepali nationalism to include Madhesi and Tharu imaginations of a federal country. If they fail, Nepali regime will become even more rigid, and will further isolate itself in the world.

Overcoming the stasis in Nepal

However, for the Madhesis, the Janajatis and the Tharus, who have traditionally been the disadvantaged groups, there was a sense of betrayal. ..... The Indian policy of overtly backing the demands of the Madhesis led to an upsurge of Nepali nationalism, coupled with anti-Indianism. Movement of goods, including essentials like petroleum products, came to a halt. The Indian government blamed the deteriorating law and order situation while Nepalis accused India of imposing a blockade. ..... It is time that all sides — the Nepali government and its political leadership, the agitating Madhesis and the Indian government — climb down from their stated positions, eschew rhetoric and open dialogue to resolve issues. ......

the 2015 Constitution is unique as it establishes Nepal as a ‘federal republic’ for the first time

..... Mr. Oli is both a pragmatic and decisive leader who was seen as an effective Home Minister earlier and a shrewd Foreign Minister later, tenures during which he built a good relationship with New Delhi.

Having started his political career in the 1970s as a Naxalite

and having spent 14 years in jail, he emerged in the 1990s as a promising UML leader, committed to multi-party democracy, though he is now perceived as moving more to the Right. ......... Meanwhile, the situation in the Terai has worsened. Economic activity has been at a standstill for more than two months. With factories closed, schools and colleges shut, hospitals running short of supplies and acute shortages of petrol, diesel and cooking gas forcing people to use firewood and clean up their old bicycles, this has been one of the bleakest festival seasons that Nepalis have endured.

Madhesis have, meanwhile, geared up for the long haul.

The fact that they have been able to sustain the agitation despite being the worst-affected, without any coercive apparatus, speaks volumes about their accumulated resentment. ....... Terai constitutes 51 per cent of the population but according to calculations, it would currently get only 62 out of a total of 165 seats under the first past the post system, instead of 83, as per its population. ...... Citizenship has long been an emotive issue among the Madhesis as they often marry Indians from the northern districts of Bihar and Uttar Pradesh and spouses of Nepali citizens become ‘naturalised Nepali citizens’. .....

As often happens when internal politics in Nepal gets polarised, India becomes a convenient scapegoat.

..... Meanwhile, Mr. Oli is being egged on to play the China card. The grant of a 1000 metric tonnes (MT) of petroleum products by China may resonate well with Nepali nationalists momentarily but Mr. Oli knows that it is

not a substitute for over a hundred tankers a day from India which used to get transported through Birgunj everyday

. ....... Just as India has to be supportive of legitimate Madhesi aspirations, the Nepali elite has to come to terms with the fact every agitating Nepali political group, from the Nepali Congress (NC) in the 1950s to the Maoists in the 1990s, has taken advantage of 1800 km-long India-Nepal open border for refuge in India and to seek intervention on their behalf. ....... While the focus has been on the Madhesi agitation, the Janajati demands are no different. Unlike the Madhesis who shun arms,

the Janajatis are used to fighting and formed a major chunk of the Maoist cadres.

A Janajati agitation could throw Nepal into a convulsion as they are geographically widespread.

पहाडी शासकले मधेसलाई सधै धोका दिएको छ : बाबुराम भट्टराई

उनले मधेसका मुद्दालाई सम्बोधन गर्नका लागि संविधान जारी गर्नुभन्दा पहिले पनि आफूले धेरै पहल गरेको तर, तीनै दलका शीर्ष नेताहरुलाई पटकपटक आग्रह गर्दा पनि कसैले कुरा नसुनेको गुनासो गरे ।संविधानमा मतदानअघि नै मधेससँग वार्ता गरेर समाधान खोज्न पार्टी अध्यक्ष प्रचण्डलार्इ अनुरोध गरे पनि नमानेको उनको आरोप छ ।

राज्यका सबै पद गुमेपछि कांग्रेसमा रुवावासी
कोइरालाको पारिवारिक शासन अन्त्य हुँदै

अमरेश सिंहले कोइरालालाई शीतलनिवासमा पेस्तोल ताकेको बताइन्छ .... राष्ट्रपति रहेका डा. यादवले त पौडेललाई बोलाएर सभापति बनाइदिने भन्दै तत्कालका लागि कोइरालालाई प्रधानमन्त्री बनाउन अर्ती दिएका थिए । ..... कांग्रेसमा यसपटक कसैले बाजी मारेको छ भने त्यो देउवाले नै हो । उनी आगामी महाधिवेशनमा विना रोकतोक कांग्रेस सभापति बन्दैछन् । संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनपछि राज्यका सबै निकायमा कांग्रेसीकरण गरेको कांग्रेस एमाले, माओवादी गठबन्धनपछि कर्नरमा धकेलिएको मात्रै छैन, राजनीतिक परिदृश्यमा ठूलो पार्टी भएर पनि नराम्ररी पछारिएको छ ।

India exposed

The liberal rhetoric projected ideas of justice and equality between nations but in practice the colonial hangover remained strong. ..... The unofficial blockade India has imposed on Nepal is most visible at Birgunj, the entry point for over 50 percent of Nepal's imports. Protestors staged a dharna in the no-man's land between the two countries. When the Nepali police wanted to evict them, the protestors ran towards India and then start throwing stones on the police on the Nepali side. Amazingly, the Indian security forces watched this whole show quietly and thus encouraged the agitators. It provides excuse to India to stop supplying petroleum products since there is 'no security' in Nepal. Naturally, the shortage of fuel and raw material has continued to get worse. Hundreds of factories have been closed and thousands of laborers rendered jobless. ...... Commercial farming that was gaining momentum in different parts of the country has been badly hurt because inputs are in short supply and motorized transport is not easily available due to lack of diesel. Development works have come to a standstill. It is reported that death rate in hospitals has increased in the absence of gas, diesel and life-saving drugs.

The national economy battered by a devastating earthquake only a few months ago is facing a much bigger crisis today.

...... Apart from India,

China, with an economy over three times the size of India, is another emerging regional great power.

China is already a global force to reckon with. In South Asia, this is reflected in the dramatic rise in Chinese trade and investment in all countries including India. ....... As a nation that remained independent when most of Asia was under the yoke of colonialism Nepal will not surrender its right to make its own decisions based on democratic legitimacy and dialogue with all national stakeholders.

आन्दोलन अर्कै दिशामा जान सक्छ : खगेन्द्र संग्रौला

उनले आन्दोलनलाई कुनै पनि हालतमा रोक्न नहुनेमा जोड् दिदैं शाषकवर्गले मधेशीलाई दोस्रो दर्जाको नागरिक सम्झेकै कारण आन्दोलन चर्किएको बताए । उनले आन्दोलनलाई सम्बोधन गर्न सरकारले ढिलो गरिरहेको बताउँदै यो आन्दोलनले अर्कै बाटो समेत लिन सक्ने बताए ।

‘जारी आन्दोलनले कुन बाटो लिन सक्छ मसँग नसोध्नुस’ उनले भने, “यो कुरा सिके राउतसँग सोध्दा हुन्छ ।”

मधेशी जनतालाई सधैं हेपिएर शाषकवर्गले देख्ने गरेको बताउँदै उनले आन्दोलनलाई अझै सशक्त बनाउँदै लग्नुपर्नेमा जोड् दिए ।

वहिष्करणको वैधानिकता निर्माण

आत्तिने, पात्तिने र मात्तिने उद्दण्ड निम्नमध्यम वर्ग (लुम्फेन बुर्जुर्वा को चरित्र हो । सामान्यजन त सहन्छन्, तिनको सहनशीलतालाई आफूखसी अथ्र्याएर स्थायी सत्ताले आफ्नो निरन्तरता कायम राख्ने गर्छ । उच्च वर्गको रमाइलो त सधैँ रही नै रहन्छ । ...... ७० दिनभन्दा बढी भइसक्यो, मधेस आन्दोलित छ । कलकारखाना बन्द छन् । व्यापार ठप्प छ । यातायात चलेका छैनन् । विद्यालय खुलेका छैनन् । भन्सार नाकाहरूमा राजस्व संकलन हुन सकेको छैन । ऋणिहरूले बैंकको किस्ता त के ब्याजसमेत तिर्न सकिरहेका छैनन् । गोरखा भुइँचालोले ६ महिना पूरा गरिसकेको छ । तत्काल राहतबाहेक प्रभावित जनताले अरु कुनै सहायता पाउन सकेका छैनन् । यस आर्थिक वर्षमा पुँजीगत लगानी भएकै छैनभन्दा हुन्छ । चारैतिर धुप्प अँध्यारोबाहेक केही देखिँदैन । .....

राजधानीमा भने चिनियाँ पेट्रोलको चर्चा छ ।

.... अमेरिका स्वर्ग हो भन्ने धारणा बनाएर घरखेत बेचेर भए पनि दलालमार्फत् मेक्सिको पुग्ने वा मिर्गौला बेचेको पैसाले कमाइका लागि मलेसिया उड्नेहरूले सामान्यतः सुनेकै भरमा कठिन निर्णय लिएका हुन्छन् । अन्य बाध्यताको भूमिका हुँदै नभएको होइन, तर स्थायी सत्ताले उडन्ते कुरा पनि पत्याइहाल्ने उनिमव प्रवृत्तिलाई आफ्नो हित संरक्षण एवं प्रवद्र्धनका लागि सजिलैसित प्रयोग गर्ने गरेको छ । ...... आफ्नो आङको भैँसीबाट अर्काको जुम्रातिर ध्यान मोड्ने प्रवृत्तिलाई ह्वाटअबाउटिज्म (अनि त्यो के नि !) नाम दिइयो । बहसको मुद्दालाई गौण ठह¥याउन ससम्बन्धित वा अमूर्त विषयलाई उठान गर्ने विधिलाई पनि ह्वाटअबाउटरी (अनि त्यो पनि) भन्ने चलन सुरु भयो । हठधर्मिता, दम्भ एवं बेवास्ता दर्शाउने सोह्वाटिज्म (अनि के त !) उतिसारो चलनमा नआए पनि त्यसको सान्दर्भिकता अपवर्तक तर्कका रूपमा अद्यापि कायम छ । यी सबै विधि प्रयोग गरेर मधेसीहरूको वहिष्करणको वैधानिकता निर्माण गर्ने प्रयत्न सार्वजनिक वृत्तमा स्पष्टसँग महसुस गर्न सकिन्छ । ....... यादव, महतो एवं चौधरीजस्ता थरधारी सम्पन्न हुन सक्छन्, तर 'ठूला' भनिने जातका होइनन् । शुक्ला एवं त्रिपाठीबाहेक मधेसवादी दलमा 'ठालू' नेतृत्व भेट्टाउनसमेत गाह्रो छ । एकल जातीय नेतृत्वको अभ्यास गर्ने पहाडी बर्चस्वका राष्ट्रिय भनिने दलहरूका तुलनामा मधेसवादीहरू नै बरु समावेशी छन् । ..... प्रदर्शनका लागि प्रतिभाशाली महिला राजनीतिकर्मीहरू राष्ट्रिय भनिने दलहरूबाट टिपिन्छन् । त्यता पनि तिनको अन्तर्निहित प्रतिभा प्रस्फुटन हुन पाउँदैन । ......

वहिष्कृतको आन्दोलनले सफलता पाउँदा स्थायी सत्तासँग निकट रहेका आन्दोलनकारी समुदायका व्यक्तिले सबैभन्दा बढी फाइदा पाउने

हुनाले 'अनि के त !' तर्कले वैधानिकता पाउँछ । ....... भारतको स्वाधीनता आन्दोलनलाई निषिद्ध ठह¥याउन बेलायतीहरू विभिन्न तर्क तेस्र्याउने गर्थे । भारतीय समाज धर्म, जातपात, छुत–अछुत, वर्ण–अवर्ण एवं धनी–गरिबमा विभाजित छ । सचेत मध्यम वर्ग त्यहाँ छैन । राज्यसत्ता सञ्चालन गर्न सक्ने भारतीय विज्ञ छैनन् । यस्तो अवस्थामा बेलायतले छाडेर जाने हो भने भारतीय एकापसमा काटामार गरेरै सिद्दिन्छन् । त्यस्ता तर्ककको जवाफ सम्भव थिएन । अनि महात्मा गान्धीले आजित भएर मे १९४२ मा केवल एक वाक्य प्रस्तुत गरे– 'भारतलाई ईश्वरको भरमा छोड, त्यो पनि सम्भव छैन भने अराजकताकै जिम्मा लगाइदेऊ ।' ........ यथार्थ हो, राष्ट्रियरूपमा स्थापित एउटै पनि मधेसी अर्थविद् छैनन् । थारू संविधान विज्ञमध्ये नाम चलेका कोही छैनन् । मुसलमान समाजशास्त्रीको पहिचान गर्न गाह्रो छ । मधेस एवं थरूहटले स्वायत्त प्रदेश चलाउन केही 'उच्च' भनिने जातिका व्यक्तिको भर पर्नुको विकल्प कमसेकम प्रारम्भिक अवस्थामा छैन । त्यो समस्या मधेसको मात्र नभएर पहाडको पनि हो । ...... प्रदेश निर्माण समानताका लागि गरिनुपर्ने संघर्षहरूको अन्त्य नभएर सुरुवातमात्रै हो । पहिले त सम्मानको मागसमेत वर्जित हुने अवस्थाबाट मुक्ति चाहिएको हो । दयामायाले गुजारा त कमारा–कमारीको पनि चल्ने नै गथ्र्यो । पहिचान दासहरूको पनि हुन्छ । सम्मान स्थापित गर्ने बाटो राजनीतिकबाहेक अरु कुनै हुन सक्दैन । ...... बहुजन समाज पार्टीका प्रेस कन्फरेन्सहरूको त सुरुवात नै काशीरामले सवर्ण पत्रकारलाई कोठाबाहिर जाने अनुरोधबाट गर्ने गर्थे । ....... नेपाली कांग्रेस कुनै बेला 'अराष्ट्रिय तŒव' थियो । मालेहरू टाउको गिँड्दै हिँड्ने अपराधी थिए । माओवादीहरूको नाममा जारी गरिएका अन्तर्राष्ट्रिय 'रेड कर्नर नोटिस' फिर्ता लिएपछि तिनले दुई–दुई पटक सरकारको नेतृत्व गरे ।

3 reasons why you should pay attention to Nepal's first female president
मधेश आन्दोलनलाई अझ सशक्त र निर्णायक बनाउनुपर्ने : लेखक संग्रौला
मंगनीमें मरलबाटे

वैशाख १२ को भुइँचालोले हल्लाउन नसकेको काठमाडौं उपत्यकाको मनस्थिति अघोषित नाकाबन्दीले विक्षुव्ध बनाइदिएको छ।

गाडीको चापले निरन्तर थिलथिलो हुने सडकहरू अकस्मात सुनसान बनेका छन्। परिवेशमा ग्यास र इन्धनको हाहाकार छ। पल–प्रतिपलका हिसाबले उकालो चढ्दै गरेको महँगीले गृहिणीहरू मुर्मुरिएका छन्। विषम स्थितिलाई लक्षित गर्दै सामाजिक सञ्जालका प्रयोगकर्ताहरू सरकार, मधेस, भारत, संघीयता लगायत सबै सम्बन्धित पक्षका विरुद्ध स्वयंले वर्जित मानेका ती सबै अपशव्दको उच्चारण गर्दैछन्, जसको प्रयोग मानिसको मनस्थिति विचलित भएका बेला अनायास नै हुने गर्छ। सामाजिक सञ्जालका अभिव्यक्तिहरू नितान्त व्यक्तिगत धारणा हुन्। त्यसको प्रभाव सीमित नै हुन्छ। तर व्यक्तिगत धारणाहरूसमेत समेटेर सामूहिक रूपमा शिष्टताका साथ समाचार र विचार प्रस्तुत गर्दै आएका सञ्चार माध्यमहरूसमेत नाकाबन्दीको मारमा परेर बरालिन थालेका छन्।

सरकार जनतामाझ कतै सक्रिय देखिएको छैन। लाभका विशिष्ट संवैधानिक पदहरूमा निर्वाचन गराएर संविधान जारी र सक्रिय भएको आभाश पाउन खोज्दैछ। उसले मधेसको आन्दोलन देखेको छैन। मधेसका नेताहरूसँग वार्ता गर्न खासै जाँगर पनि चलाएको छैन।

देशको एक-एक दिन खेर गइरहेको अवस्थामा मधेसीसँगको वार्ता अदालती तारिखको शैलीमा घिस्रिरहेको स्पष्ट देखिन्छ। यसले गर्दा संविधान पराजित भएको पनि सरकारले बुझेको छैन। ...... संघीय सीमांकनमा फितलो निर्णय गरिसकेपछि आफूलाई सही सावित गर्ने धुनमा नेताहरूले जस्तो झुठ बोले, त्यसको परिणाम अहिले जनताले भोग्नुपरेको छ। .....

मधेसका नाममा अहिले जति राष्ट्रियता र राष्ट्रिय स्वाभिमानको राजनीतीकरण गरिएको छ, त्यति यसअघि कहिल्यै देखिएको थिएन।

अनुदार सत्ताले, त्यो राजाको होस् वा लोकतन्त्रको पुच्छर समातेर वैतरणी तर्न लागेका कम्युनिष्टहरूको होस् वा धर्मको नाममा राजनीति गर्ने दक्षिणपन्थीहरूको होस्, जहिलेसुकै राष्ट्रियतालाई राजनीतिक हतियारको रूपमा प्रयोग गर्ने गरेको छ। ...... राजनीतिक नेताहरूले यो तथ्यलाई बिर्सन चाहेका छन्– मधेस नेपालको अविभाज्य अंग हो। न यो कुनै मुलुकबाट जितिएको उपनिवेश हो, नत यो कसैले गोर्खाली राजालाई बकसमा दिएको भूभाग नै हो। नेपाल बनेदेखि अहिलेसम्म मधेस तराई जहाँ थियो, त्यहीं अविचलित रूपमा छ। त्यही बेलादेखि कायम रहेको मधेसलाई दबाएर, थिचोमिचो गरेर शासन गर्ने केन्द्रीय सत्ताको प्रवृत्ति पहिले जे थियो, अहिलेसम्म त्यही छ। मधेसको सपाट धर्तीमा नेपाली लोकतान्त्रिक आन्दोलनका धेरै अश्वारोहीहरूले दौड लगाए। धेरै अश्वारोहीहरू राजनीतिको शिखरमा धुरन्धर राजनीतिज्ञका रूपमा स्थापित भए। तर ती कसैले पनि मधेसको योगदान र महत्त्व सम्झिन सकेनन्। सनातनदेखि केन्द्रमा जम्दै आएका खानदानी राज्य–सञ्चालकहरूले मधेस र पहाडका कुलीनहरूलाई साथ लिएर सधैंं मधेसका सामान्य जनताको शोषण गरे। मधेस रेलवे प्लेटफर्मको तहबाट कहिल्यै माथि उठन सकेन। ..... कलैया–गौर धुले सडकको वाजेपट्टी (अमरपट्टी) मा भेटिएका राम एकवाल साह खेत र आन्दोलन दुवै काम सँगसँगै भ्याइरहेका छन्।

विकासका मामिलामा तराई–मधेस राणाकालदेखि यथास्थितिमा रहेको

यथार्थले उनलाई निकै भावुक बनाएको छ। प्रश्न उनको होइन, उनको सन्तानको हो। खेती–किसानीबाट हातमुख जोडन धौधौ छ। पैसा भएन भने नोकरी पनि लाग्दैन। भन्छन्, हामी त ‘मंगनीमें मरलबाटे।’ ..... यस पटक हामीले कांग्रेस–एमालेलाई जितायौं। अहिले मधेसले अधिकार नपाएपछि पछुताएका छौं। ..... मधेस आन्दोलनको ‘इपिसेन्टर’ नेपाल–भारत व्यापारिक र आवागमन नाकाको दसगजा भए पनि यसको सन्देश हरेक नागरिकको मन–मनमा घुसेको छ। मधेसका जनता यसपटक परिणामविहीन आन्दोलनका पक्षमा छैनन्। ...... जनकपुर र जलेश्वरको सहज प्रवेशद्वारका रूपमा चिनिने भिट्टामोड नाका व्यवसायिकभन्दा पनि राजनीतिक नाकाका रूपमा चिनिन्छ। अन्धकार कालमा देश र मधेसमा भएका आन्दोलनका नेता–कार्यकर्ताहरूको सुगम प्रवेशका लागि चर्चित यो नाका अहिले ‘बन्द’ होइन, ‘जाम’ छ। आन्दोलनकारीहरूको रमाइलो भनाइ छ, हामीले नाकाबन्द गरेका छैनौं, जाम गरिदिएका छौं।

नाकाजाममा ५०० कार्यकर्ताको निरन्तर सहभागिता छ। प्रत्येक दिन गाउँ–गाउँबाट आएका ३ देखि ५ हजार व्यक्ति नाकाजाममा सहभागी हुने गरेका छन्।

..... नाकाबन्दीले काठमाडौं उपत्यकाको मात्रै होइन, मधेसको जीवन पनि अस्तव्यस्त बनाएको छ।

Handle with care

In every ten years since the 1950s, Nepal has witnessed a major political movement. The Madhes, however, is an exception. In the last decade, there were two political movements in the Tarai while the third one is currently underway.

अब मधेसले जनमत संग्रहको माग गर्छः राउत

सरकारले भूमिका खेल्न नसकेको भन्दै

तिहारपछि आन्दोलनको आँधी बेहरी ल्याउने

चेतावनी दिए ।

राजेन्द्र महतोको घरमा आक्रमण प्रयास
भारतीय विदेश मन्त्रालयद्वारा ‘मधेस विखण्डन’ को वकालत गर्ने सामग्री प्रचार
Big brother’s blockade
How Alibaba Founder Jack Ma Handled Rejection and Became China’s Richest Man
Google needs to change 2 major things in its radical reimagining of Android
Madhesi agitation has no impact on polls

"Madhesis are like our brothers and sisters. Many of their relatives live in India. Their demands are legitimate. India should support them," said Forbesganj sitting legislator Padamprag Rai Venu, who is seeking votes for JD(U) candidate K N Biswas. Jogbani is part of Forbesganj assembly segment. "Prime minister, minister of external affairs, and 30 cabinet ministers have been fighting Bihar election," Biswas said. ..... BJP president Amit Shah also skipped the Madhesi agitation during his rally in Raxaul recently..... Shiv Narayan Yadav, an auto driver at Rani Bazaar, said: "For over one month, I could not drive autorickshaw because of the agitation. Modiji should help solve it." ...... Yadav, a politically conscious Nepali, has many relatives in Araria. Inside the office of Madhesi Jan Adhikar Forum in Viratnagar, its leader Dilip Dharewal said without Narendra Modi support, the agitation can't succeed. "We have beti-roti relation with India. India should support our fight for democracy at a proper forum," he said.

Bookies give Grand Alliance an edge in Bihar

projections for the Nitish-Lalu alliance have shifted from below 100 in October to 127-129 currently.

After Bihar, Nitish and Lalu Set their Sights on a National Front

In a big public meeting outside Muzaffarpur, when Modi asked the crowd whether Nitish Kumar’s 10 years were marked by arrogance and lack of accountability, there wasn’t much response. This won’t be lost on the BJP strategists. ..... It would not be an exaggeration to say that there is an authentic Nitish wave in the central-northern parts of Bihar. ..... The party’s anxiety is reflected in the manner in which it is bringing issues like India’s “adversarial relations” with Pakistan and China into the campaign for the last few phases of the election. In a public meeting outside Muzaffarpur, the BJP’s undeclared CM candidate, Sushil Modi, fumes before a biggish crowd: “The one man both Pakistan and China fear is Narendra Modi”. ..... an unmistakable sign of the BJP’s insecurity that it should do this in an election debate which is otherwise dominated by bijli, sadak, paani, caste equations and , in the current context, dal (pulses). Dal at Rs. 200 a kilo is on everyone’s lips.

At the end of it all, the BJP just might get defeated by two sources of protein – dal and beef.

...... BJP president Amit Shah is doing what he does best – playing the polarisation game. When he said Pakistan will celebrate if the BJP is defeated in Bihar, he again betrayed the fact that the party’s desperation has reached newer highs. ..... Large sections of the backward castes seem to be in a mood to give Nitish Kumar another chance. That, in short, is what is happening in Bihar. ..... The Muslims, emotionally impacted by the Dadri episode, seem to have put their fullest weight behind the grand alliance. Lalu’s meetings are attracting unusually large crowds with hundreds of youths enthusiastically clicking away with their smart phones. I had seen a similar spectacle only during Narendra Modi’s public meetings in Bihar during the Lok Sabha polls in 2014. ....... In his rally in Muzaffarpur district’s Meenapur assembly constituency, Lalu tells his audience that the real aim is to change politics in Delhi. ...... Both Lalu and Nitish are talking the same language and the political grammar is converging around a larger strategy of creating a national front to fight the BJP’s. Hindutva agenda. ....... After talking to Nitish, one gets the sense that

a national alternative to the BJP constituted by regional leaders is fast evolving

...... a book lying on Lalu’s table. It is the former RSS chief, M.S. Golwalkar’s infamous book, A Bunch of Thoughts, which outlines the sangh parivar world view of Hindutva nationalism wherein non-Hindus must live as second class citizens in India.

25 Quotes That Will Take You Inside the Mind of Elon Musk
Is Prime Minister Narendra Modi himself moderating Hindu rashtra concept?

Rashtriya Swayamsevak Sangh's credo of cultural nationalism - one nation, one people, one culture. ..... Modi's promise of economic growth is seemingly bearing fruit with

India being the destination for the highest amount of foreign investment in the world ($30 billion) in the first six months of this year.

...... union Home Minister Rajnath Singh ruling out a nationwide ban on beef.

Meet Prashant Kishor, the man who shaped Narendra Modi and Nitish Kumar campaigns now in demand globally

In Tanzania, where elections just got over, Kishor-founded Indian People's Action Committee (IPAC) provided consultancy services to the Chama Cha Mapinduzi (CCM) party. ..... he had travelled to Tanzania in August along with a team of strategists, who are providing high-level advisory services to the ruling party

The Indian Century Begins In Nepal

Indian Blockade: Gamechanger
यता प्रतिगामी संविधान बन्नु, उता चीनले झापामा ३ खर्ब को फैक्ट्री बसाल्ने निर्णय गर्नु

If this is to be the Indian Century, it begins in Nepal, it begins with the Madhesis attaining political equality in Nepal, and the Madhesis capturing Kathmandu through democratic means. The ballot is supreme. Only a Madhesi capture of central power in Kathmandu will make possible the harnessing of the immense water resources of the country. Without that a fundamental transformation of Bihar and Uttar Pradesh is not possible. Bihar and Uttar Pradesh need about 20,000 MW of energy. Through proper river management in Nepal, and through massive reforestation to the tune of a 50% forest cover in Nepal, Bihar and Uttar Pradesh can be made flood-free.

At some point the ruling Khas elite has to wake up to the fact that they are all 100% Indian. They all came from India. The Madhesis are local. The Janajatis are local. But the Khas are all immigrants. And that is not a problem. But they need to lay their Indophobia to rest. Enough is enough.

Nepalis are a sorry lot across the world. And the only cure to that situation is if Hindi becomes the sixth UN language. But the official hatred of Hindi in Nepal is total. That can not stand. Hindi is central to the Madhesi identity, and will attain equal status with Nepali. A recent Harvard study showed practically all homophobic people are gay. All Indophobes in Nepal draw their ancestry deep in India.

China is more than welcome to invest in Nepal to its heart's desire. But democracy is a homegrown fruit in Nepal. Federalism is an extension of that democracy. Why only Nepal? China has a role to play in India's economic transformation. China could play a key role in India's North-East, which could also use 20,000 MW of energy.

Democracy is to be an export item for India. And Nepal is as good a playground as any.

सिर्फ मधेस ही नेपाल में जल विद्युत का विकास कर सकता है

पहाड़ी शासक वर्ग बड़ा बड़ा प्रोजेक्ट होने ही नहीं देते हैं। कुछ भी करो तो नाखुश रहते हैं। अपना होमवर्क नहीं करते। Irrational Indophobia को अपने राजनीति का केंद्र विन्दु बना के बैठे हुवे हैं। खुद भ्रष्टाचार करते हैं, विकास का काम नहीं करते, जनता का काम नहीं करते, माफियावादी करते हैं, माफिया डॉन लोगों को पालतु कुत्ता बना के रखे हुवे हैं, लेकिन भारत को दो चार गाली दे दो तो पहाड़ की जनता उनकी वाहवाही करते हैं, उनके काम का कोइ हिसाबकिताब नहीं मांगते हैं। इस से एक अविश्वास की खाइ बनी रहती है। और उससे दो देश के बीच स्वस्थ cooperation हो नहीं पाता। सम्बन्ध तो है। युद्ध की कोइ संभावना नहीं है। नेपाल भारत में आतंकवादी नहीं भेजता। लेकिन productive relationship नहीं है। भारत के प्रति सकभर अविश्वास बढ़ाना जिन लोगों की राजनीति की रोजीरोटी हो वो भला क्या बड़े बड़े प्रोजेक्ट बनाएंगे? बनाने ही नहीं देते हैं।

मधेस में वो Indophobia नहीं है। मधेसी को नेपाली होने का गर्व है। अगर नेपाली होने का गर्व ना होता तो वो नेपाल के भितर समानता पाने की बात करते ही क्युँ? नेपाल में अगर २०-३० हजार मेगावाट जलबिद्युत निकालना है तो मधेसी को काठमाण्डु में सत्ता में आना बहुत जरुरी है। सिर्फ मधेस ही नेपाल में जल विद्युत का विकास कर सकता है। क्योंकि मधेसी भारत के प्रति अविश्वास का राजनीति नहीं करते।

बिहार और उत्तर प्रदेश को ट्रांसफॉर्म करने के लिए ये जरुरी है की नेपाल ३०,००० मेगावाट जलबिद्युत पैदा करे। बिहार और उत्तर प्रदेश को flood-free किया जा सकता है। आज मधेस के इस कठिन घडी में बिहार और उत्तर प्रदेश की जनता मधेस को साथ दे रही है। मधेसी का ये कर्तव्य बनता है कि वो काठमाण्डु का लोकतान्त्रिक कब्ज़ा कर के नेपाल में ३०-४० हजार मेगावाट जलबिद्युत निकाले और बिहार और उत्तर प्रदेश को कल में जा के मदत करे।

मधेसी आंदोलन, बिहार को चुनाव, र मोदी
झापा मधेस, चितवन मधेस, कंचनपुर मधेस
भारत नेपालको यथार्थ